Vooruitgang in materialen en techniek heeft er toe geleid dat fietsen met dezelfde hoeveelheid kracht een veel hogere snelheid kunnen bereiken. Het snelheidsrecord staat op meer dan 140 km per uur. Hebben we straks geen auto’s meer nodig?
Veertig kilometer per uur als absolute snelheidslimiet
Op een normale toerfiets halen de meeste mensen tien tot vijftien kilometer per uur. Professionele wielrenners rijden veertig tot meer dan zestig kilometer per uur op speciale racefietsen. Veel harder dan dat kan niet, want de luchtweerstand neemt kwadratisch toe met de snelheid. Honderd kilometer per uur is ongeveer de maximumsnelheid die een auto op de openbare weg mag hebben. Deze snelheid ligt dus duidelijk buiten bereik van fietsers. Of toch niet? Het blijkt dat door twee aanpassingen aan een huis-tuin- en keukenfiets te doen, de snelheid drastisch omhoog kan.
Betere aerodynamica maakt fietsen veel sneller
Op een standaard fiets zit een fietser rechtop. De eerste aanpassing is dus de fietser te laten liggen. Dit heeft twee voordelen. Zo worden de sterkste spieren in onze benen maximaal benut en wordt het oppervlak dat weerstand opwekt veel kleiner. Dit gebeurt bij de welbekende ligfiets.
Dit scheelt al aanzienlijk, maar de echte energie-efficiency winst wordt geboekt door de fiets aerodynamischer te maken. Velomobielen hebben veel weg van een druppel. Op die manier worden de hoogste snelheden bereikt. De allerbeste velomobielen, geholpen door een elektromotor, kunnen snelheden tot honderd kilometer per uur of hoger bereiken.
Snelle fietspaden
Velomobielen bewegen veel sneller dan de gemiddelde fietser. Velomobielen kunnen makkelijker met het bestaande verkeer geïntegreerd worden als op alle wegen met uitzondering van autowegen en snelwegen, de maximumsnelheid omlaag gaat naar zestig kilometer per uur. Een andere oplossing is om speciale fietspaden aan te leggen waar veel hogere snelheden bereikt kunnen worden of misschien meerbaans “fietsautobanen” aan te leggen waar fietsers elkaar makkelijk kunnen inhalen. Omdat velomobielen zo snel bewegen en nauwelijks over een kreukelzone beschikken, is het verstandig om de rijbanen te scheiden.
Voor kleinere afstanden tot ongeveer honderd kilometer is een verbeterde versie van de velomobiel ideaal. Voor grotere afstanden is de trein een beter alternatief.
Lees meer
Velomobielervaringen van Harry
Meestal zijn mijn commentaren iets zinniger dan het komende commentaar….
IK WIL ZO`N FIETS HEBBEN!! :)
Ik heb een rothekel aan fietsen omdat ik altijd pijn aan mijn rug krijg van fietsen maar als ik comfortabel kan liggen en lekker beschut ben…waarom niet.. :)
Als velomobielrijder en bouwer vind ik het uiteraard leuk dat er aandacht besteed wordt aan de velomobiel. Ik zie verlangend uit naar fietssnelwegen, al kan ik in het Noorden en Oosten van het land heel behoorlijk uit de voeten en kan ik ook echt de hoge snelheid van de velomobiel goed benutten. Met de kreukelzone valt het overigens wel mee, want de body van een velomobiel is flexibel en toch sterk door slim gebruik van glas, kevlar en koolstof in verschilende laagdiktes. Natuurlijk kunnen we niet op tegen de auto en dat wordt door steeds groter en zwaardere auto’s er bepaald niet beter op. Het lijkt wel een wapenwedloop. Kennelijk voelt men zich alleen veilig als men de grootste en zwaarste auto heeft. Kunnen er dan niet op z’n minst airbags aan de buitenkant vanaf om letsel bij voetgangers en fietsers te beperken?
Harry,
Ik heb ooit een artikel gelezen over airbags waarbij airbaigs aan de buitenkant van voertuigen ook geopperd werd als idee, het is een erg slecht idee. Door de kracht waarmee airbags naar buiten schieten kunnen fietsers ernstiger gewond raken dan als ze een zijwaartse tik krijgen van metaal. Dit is iets wat ik persoonlijk ook heb ervaren, ik was een keer aan het fietsen en mijn linkerlies/been sloeg op slot door mijn rugproblemen. Ik raakte met mijn fiets uit evenwicht en raakte met mijn trapper een passerende auto, die auto reed net 30km of zo, die chauffeur had niks verkeerd gedaan, ik zwenkte naar links, ondanks dat ik die auto raakte kon ik nog met mijn rechterbeen mijn val afremmen. Als een airbag mij had geraakt was ik hoogstwaarschijnlijk zwaargewond geraakt of erger. Dat was trouwens ook de laatste keer dat ik ooit nog gefietst heb. 10 jaar geleden…
Elke keer als ik een bejaarde zie fietsen die van rechts naar links zwabberd op de weg herinner ik me eraan dat ik ook maar beter niet kan fietsen. Althans..niet op een gewone fiets.
Als je mij wil sponsoren met zo´n velomobiel dan heb ik een voorstel voor je die mischien nog interessant zou kunnen zijn.
Jammer dat je zulke rugproblemen hebt Barry, misschien dat je inderdaad beter af bent in een velomobiel. Zomaar opzij zwenken zal zeker niet gebeuren. Ik kan je niet sponsoren, ik ben uiteindelijk ook maar een medewerker bij een velomobielbouwer. Het is een prachtbaan, maar geen vetpot. Eigenlijk zou je velomobielen moeten kunnen leasen via je baas. Die overeenkomst met auto’s zou wel heel goed zijn, denk ik.
Harry,
Geef dit maar aan je werkgever door..
Sponsor mij met zo´n fiets en ik zet op beide kanten van de fiets over de hele breedte een sticker met jullie internetadres. Hier heb ik apparatuur voor :)
Leuke link; toegevoegd!
Een auto met trappers voor wat meer stroom in de winter zou niet misstaan bij een uitontwikkelde elektrische auto.
Ieder wiel een eigen motor en vier passagiers die meetrappen.
Geflitst worden op fietskracht kan al op de gestroomlijnde ligfiets maar zou het met vier mensen in een huidige elektrische auto ook lukken op een 80KM weg?
Yeah, krijgen we dan eindelijk een Fred Flintstone auto?
Niet in deeloplossingen denken, pak het zo breed mogelijk aan. Vervang je auto door een fiets èn ga dichter bij je werk wonen.
Goed stukje en ik ben het met Harry en Hans eens al heb ik nog steeds een auto die ik het liefst laat staan maar wel vaak nodig heb voor ritten met lading en die ff te ver weg zijn op mijn Ligfiets.
Helaas is er bij dit artikel een buitenlandse Velombiel geplaatst terwijl er in NL de meeste fabrikanten zitten (o.a. Harry) en ook een aantal waarbij electrische ondersteuning een optie is die veelal in het buitenland gebruikt wordt vanwege hoogteverschillen. Barry kan eens kijken naar de Mango, Strada, Sunrider, Aerorider en Versatile of naar Cycle Vision komen op 25 en 26 juni in Biddinghuizen, Flevonice.
Dit doet me denken aan de scriptie van Frederik van der Walle over de plaats van velomobielen in het hele vervoerssysteem. Hij wijst er op dat we niet moeten denken in een hiërarchie van voertuigen waarbij de één boven de ander staat. Zolang je een velomobiel ziet als een surrogaat-auto wordt het nooit wat.
En hij heeft gelijk ook, die hiërarchie is er alleen maar omdat we er op die manier over praten. Je kunt net zo goed vragen of de auto ooit de fiets zal kunnen vervangen. Zal er ooit een sportieve auto gemaakt worden? Een auto die vrijwel geen energie gebruikt? Die genoeg heeft aan 1 m2 parkeerruimte en smalle goedkope wegen? Is het mogelijk een auto te maken die je aan kinderen kunt toevertrouwen? Een auto waar je slank van blijft en die vrijwel geen energie gebruikt? Die je even een stoepje optilt en voor de bakker neerzet? Waarbij het niet zo erg is als je een paar biertjes op hebt?
Ik zie dat niet gebeuren. De auto is dus gewoon een hopeloos ding in vergelijking met een fiets. Zal nooit kunnen tippen aan de fiets.
Het mooie aan een velomobiel is natuurlijk wel dat hij veel voordelen van een fiets combineert met veel voordelen van een auto. Deze herfst rij ik ook in zo’n ding. Maar hij zal nooit mijn stadsfiets kunnen vervangen of mijn vakantieligfiets.
Je moet het velomobiel neerzetten als een chic, high-tech, sportief vervoermiddel dat nog praktisch is ook. Als iets dat je niet wilt hebben omdat het bijna net zo goed is als een auto, maar omdat het iets is dat je wilt hebben.
Als ervaringsdeskundige denkt ik dat één belangrijke factor nog niet in het verhaal voorkomt en dat is zweet. Als de fiets (velomobiel) de auto moet “vervangen” (wat zoals Walter terecht aangeeft geen goede benadering is) moet de gemiddelde automobilist dus velomobielrijder worden. Als er één ding is waar die gemiddelde automobilist(e) een broertje dood aan heeft is het wel zweten. Dat is niet cool, het stinkt en het betekent gedoe, want je moet op werk gaan omkleden en als het even kan douchen. Daar verlies je ook nog eens extra tijd door wat de velomobiel feitelijk langzamer maakt. En niet te vergeten het is slecht voor je imago, je wordt gelijk een sportfanaat, alternatieveling, wereldverbeteraar van (en veel mensen vinden dat geen complimenten).
Ik denk dus dat de velomobiel alleen wat wordt voor mensen die nadenken en die weinig waarde aan dingen als imago hechten. Die begrijpen dat je moet sporten om gezond te blijven en je goed te voelen en dat dat nu eenmaal wat tijd kost, maar wel tijd waarvan je kunt genieten. En dat het ongelovelijk efficient is om daar tijd voor te gebruiken die je toch al kwijt bent voor noodzakelijke verplaatsingen zoals woon-werk verkeer.
Maarten, goede analyse. Daarop zou ik willen zeggen: tenzij je een methode bedenkt om op een alternatieve manier warmte af te voeren van het lichaam.
Ik vraag mij technisch gesproken eigenlijk wel af waarom het rendement van hooguit 20 % tijdens het (lig)fietsen niet verder omhoog kan? Door de ronddraaiende trapbeweging wordt de kracht in de benen door pulsen overgebracht via een ketting aan het achterwiel. Ik denk aan een verbeterde techniek waar een (tandwiel)motor op de binnenkant van de velg door middel van perslucht het wiel aandrijft.
Perslucht heeft voordelen ten opzichte van een ketting met derailleur en/of naafversnelling:
1. Weinig bewegende delen, dus minder onderhoud. Uitsluitend lineaire plunjerpompen, perslucht en een (tandwiel)motor.
2. Variabele versnelling. Een hogere druk van de perslucht bijv. 4 bar zorgt bij lagere snelheden voor een hoger koppel van de (tandwiel)motor en bij hogere snelheden gaat het toerental omhoog, dus de druk (en koppel) in de tandwielmotor omlaag.
3. Continue krachtstoten door lineaire plunjerpompen. Geen pulsgerichte krachten zorgen ongetwijfeld voor een hoger rendement.
4. Verbeterd zicht. Het enige wat in het zicht springt zijn de voetpompen en de tandwielmotor.
Een dergelijke (lig)fiets kan eventueel worden uitgebreid met een persluchtvoorraad in het frame, maar dan heb je ook een gashendel nodig op het stuur.
Ik denk dat er niet zoveel mensen zijn die het vervelend vinden om het stempel “sportief” opgedrukt te krijgen. In ieder zijn er miljoenen die graag als sportief zouden worden gezien. Daar is dus nog een wereld te winnen.
Bij snelheden van 100 km/h heb je kreukelzones, abs, veiligheidsgordels en wat voor veiligheidseisen dan ook nodig die ondertussen al verplicht zijn in auto’s.
Gevolg hiervan is dat het gewicht nogal toeneemt – zoals ook bij de auto’s is gebeurt, en dus de maximaal mogelijke snelheid van zo’n fiets weer afneemt.
En ik zie mensen nog geen kinderen vervoeren in zo’n geval, de weekboodschappen doen voor een heel gezin of een sleurhut trekken met de vakantie.
Harry, jij bent velomobielbouwer. Hebben jullie er nog nooit aan gedacht om de boel eens om te keren: de velomobiel ombouwen tot een licht elektrisch voertuig waarbij de human power omgezet wordt in stroom en zo mee de aandrijving ondersteunt. (zoals bij bv de Twike).
Voor mij is een pur sang velomobiel geen optie, ik bezoek 3-5 klanten per dag en kan het me niet veroorloven vol in t zweet toe te komen. (wat in mijn heuvelachtige streek zeker t geval zou zijn)
Dergelijk concept zou het voertuig voor velen toegankelijker maken:
1. betere fitness : constante inspanning op lagere hartslag, geen pieken
2. geen of veel minder zweet: je trapt je lekker warm
3. minder geluid: aandrijving kan volledig buiten de cockpit
4. minder onderhoud (geen lange ketting)
En de andere voordelen van een velomobiel blijven uiteraard (sneller door het verkeer, gezond)
Nadeel is een hoger gewicht maar als je een voertuig van 50 kg zou hebben dan nog heb je heel weinig vermogen nodig om vlotjes 100 km ver te geraken.
Wettelijk rij je dan niet met een fiets maar of bromfiets of auto dus dat moet ook wel in orde gemaakt worden.
Dergelijk voertuig zou de gewone fiets of auto niet volledig vervangen maar zou wel een succesvol pendelvoertuig kunnen worden. Ik zou er meteen één aanschaffen.
Leuk artikel trouwens. Laatst heb ik ook eens een keer gefietst in een velomobiel. Het gaat echt snel. Ik had op een recht stuk zo 40 tot 45 kilometer per uur te pakken met wind in de rug. Erge fijne fietsen moet ik zeggen. Je komt er echter niet zo gemakkelijk in en verder zijn ze ook gewoon relatief duur. Als je het vergelijkt me reguliere fietsen, maar als je het gebruikt als plaatsvervanging voor een auto is het juist wel interessant. Het is gewoon een feit dat ligfietsen markt een nichemarkt is die vrij klein is. En volgens mij heeft Nederland wereldwijd de grootste ligfietsmarkt. Â Â
Ik denk dat de auto door een (lig)fiets kan worden vervangen, zodra er een door mij vermeende vrijetijdseconomie ontstaat. Als auto’s in de toekomst automatisch worden geleid zal er op het eigen autobezit stevig worden geconcurreerd. O.V.-bedrijven zullen tezijnertijd volgaarne deze robotgestuurde auto’s inzetten als taxi om ritten van huis naar het station en vice versa te berijden. De noodzaak van een rijbewijs zal dan ook komen te vervallen. Alsmede zal in een vrijetijdseconomie massaal getourd worden in ‘motorhomes’ en dan past een (lig)fiets voor de kortere afstanden veel beter in de berging dan een auto.