De eindeloze patentoorlogen maken alleen advocaten blij. Bron: phonearena.com

Tijd voor patentbelasting

Patenten vormen een vorm van dwang. Patenten perken de vrijheid van anderen fors in. Wordt het niet tijd dat we dit schadelijke fenomeen flink gaan belasten?

Patenten
Patenten beschermen een bepaalde techniek. Als jij bijvoorbeeld over een patent op koffiezetten door percolatie beschikt, ben jij de enige die filterkoffie mag zetten. Bij het aanvragen van een patent op een bepaalde techniek, moet deze techniek gedetailleerd gepubliceerd worden. Deze technische omschrijving wordt pas openbaar op het moment dat het patent wordt goedgekeurd. De oorspronkelijke filosofie hierachter was, dat ontwikkelaars hun technieken niet langer geheimhouden, maar publiceren, zodat er geen kennis verloren gaat.

De eindeloze patentoorlogen maken alleen advocaten blij. Bron: phonearena.com
De eindeloze patentoorlogen maken alleen advocaten blij. Bron: phonearena.com

Alleen interessant voor grote bedrijven
Patenten worden niet zomaar goedgekeurd, althans in theorie. Zo moet de techniek technisch voldoende nieuw zijn, niet voor de hand liggen en al bestaan, ‘prior art’. In de praktijk worden patenten vrij gemakkelijk toegekend en worden ze pas bij rechtszaken getoetst. Patenten aanvragen vereist vooral heel veel geld. Een wereldwijd patent kost rond de 100.000 euro. In de praktijk zijn het daarom vooral grote, kapitaalkrachtige multinationals die patenten aanvragen, geen geniale, heldhaftige uitvinders op een armoedige zolderkamer. De meest waardevolle patenten zijn breed (dus nauwelijks te omzeilen) en berusten op technieken die makkelijk zijn te kopiëren. Met andere woorden: die patenten, die de innovatie maximaal hinderen.

Patenten als dwangmiddel
Patenthouders dwingen met hun patenten andere mensen, hun methodes niet te gebruiken, of ze veel geld te laten betalen, m.a.w. een vorm van rent-seeking, in de Nederlandse taal bekend als politieke rente. Er bestaat een bloeiende bedrijfstak van patentafpersing, waarbij patenttrollen veel geld vragen voor hun patenten. Deze hebben zij voordien overgekocht van andere, vaak failliete bedrijven. Er gaat veel energie en geld zitten in de eindeloze patentrechtszaken tussen bedrijven. Kortom: patenten werken doorgaans economisch negatief.

Patentbelasting
Het verstandigste zou zijn, patenten geheel af te schaffen. Nederland heeft in de periode 1867-1912 helemaal geen patenten gekend en dit beviel prima. Technologische reuzen zoals Philips dateren uit deze periode. Onder zware internationale druk werd Nederland gedwongen ook hier patentwetgeving in te voeren.
Dit is internationaal helaas niet haalbaar. Wat Nederland wel zou kunnen doen, is de inperking van de intellectuele ruimte door patenten te gaan belasten. Nederland veilt etherfrequenties. Wie een etherfrequentie koopt, mag als enige op deze frequentie uitzenden. Nederland vraagt hier geld voor, omdat de etherfrequenties een eindige hulpbron vormen. Het in beslag nemen van een etherfrequentie door bijvoorbeeld Piet Piraat’s Schlagerzender voor Vrije Jongens betekent, dat Joop’s Hippe Spitsradio voor Oudere Jongeren niet meer kan uitzenden.
Het patentsysteem perkt vrijheid in, belast ook rechters en wetgevers met handhaving van patenten en belemmert het ecomomische verkeer. Fabrikanten en productontwikkelaars kunnen niet meer vol op het orgel als ze nieuwe technieken ontwikkelen, maar moeten steeds rekening houden met het mijnenveld van slapende patenten. Een groot deel van mijn studiegenoten technische natuurkunde werkt nu bij een patentbureau. Zij hadden ook kunnen werken aan, zeg, zuiniger motoren of betere zonnepanelen. Een patentbelasting zou het veel minder aantrekkelijk maken om onzinnige patenten aan te vragen, en de maatschappij op een eerlijke manier compenseren voor de overlast.

1 gedachte over “Tijd voor patentbelasting”

  1. Geen flauw idee hoelang een patent ‘geldig’ is.
    Zou een goede start zijn om daar een termijn op te zetten.
    En dus tevens met ‘slapende’ patenten na verloop van tijd [Een tot tien jaar] vrij voor de markt.
    Tenslotte moeten vele goede ideeen ook terug betaald worden middels enige bescherming van het product maar tegelijk niet op veel zaken de rem zetten.
    Patent belasting lijk mij een onuitvoerbaar en onzinnig idee van 100.000 naar ………………………………..
    Tenslotte is het vaak een klein onderdeel waar toch ook al in het geheel een ‘stukje’ belasting op zit.

Laat een reactie achter