Waarom een kernoorlog waarschijnlijker is dan de media je vertellen
Sommige militaire deskundigen en andere mensen die ervoor geleerd hebben, buitelen over elkaar heen om het grote publiek gerust te stellen, er komt geen kernoorlog. Ondertussen lijken de feiten voor zover publiek bekend, een heel andere richting op te wijzen. Wat is de meest waarschijnlijke gang van zaken?
De situatie eind februari 2023: het voorstadium van de escalatie naar het volgende niveau
Oorlog, de Pruisische strateeg Von Clausewitz zei het al, is een voortzetting van de diplomatie met andere middelen. Het doel van oorlog is om een strategisch voordeel te bereiken. Zolang beide oorlogvoerende partijen denken dat zij meer strategisch voordeel hebben met het voortzetten van de oorlog dan met vredesonderhandelingen, zal de oorlog doorgaan. Volgens de NAVO en de consensus in het Westen, is hun gewapende steun aan Oekraïne, legitieme steun aan een land en een bevolking die het slachtoffer is van agressie door een buurland. Volgens het pro-Russische kamp, als je de verhitte, weinig geloofwaardige naziretoriek even weg denkt, voert Rusland in Oekraïne een proxy-oorlog tegen een oprukkend, pervers Westen dat Rusland in een dodelijke wurggreep wil nemen en wil veranderen in een gedegenereerd land. Beide standpunten zijn absolutistisch, en bieden geen morele uitweg.
De westerse strategische doelen
Het Westen streeft ernaar om de bestaande wereldorde te behouden. Hierin is de productie uitbesteed aan landen als China, en worden de winsten afgeroomd in Londen, Wall Street en andere westerse financiële centra. Omdat China en Rusland hier duidelijk niet meer aan willen meewerken, proberen westerse regeringen productie over te hevelen van China naar meer gewillige landen, of naar westerse landen.
Hierbij geeft de Amerikaanse regering voor strategische sleutelindustrieën zoals de fabricage van chips, duidelijk de voorkeur aan het eigen land en de rest van de Noord-Amerikaanse vrijhandelsorganisatie NAFTA, ten koste van Europa, Japan, Zuid-Korea en Taiwan. Mogelijk omdat deze in de vuurlinie liggen, mogelijk omdat deze landen niet betrouwbaar genoeg worden geacht.
Een ander doel is om Rusland ten val te brengen en ervoor te zorgen dat het land geen grootmacht meer kan worden. Gezien de centrale ligging van Rusland in Eurazië, zal dit de grootste dreiging voor de VS, een verenigd Eurazië, verhinderen. Ter herinnering: Eurazië omvat zestig procent van de landmassa van de aarde en met 5,4 miljard mensen zeventig procent van de wereldbevolking. Wordt ook het continent Afrika in deze vergelijking meegenomen, dan praten we over respectievelijk 80-90% van de aarde, de rest van de wereld, Amerika en Australië, bestaat uit verspreide eilanden. Op de kaart hieronder zie je ook het enorme strategische belang van Rusland. Het bondgenootschap dat Rusland controleert, controleert de wereld. Wat dat betreft is de recente innige samenwerking tussen Rusland en China voor de Amerikanen een geopolitieke nachtmerrie.
De Russische strategische doelen
Tussen Moskou en de rest van Europa liggen geen natuurlijke barrières. De Duitse tanks van de Wehrmacht konden zonder problemen tot Moskou rijden (operatie Typhoon) en alleen door blunders van Hitler bleef Moskou gespaard. Dit verklaart de Russische obsessie met een bufferzone in het Westen, en dus de diepgewortelde wens om de vijand, de NAVO, een flink eind terug te duwen.
In dit pakket van Russische eisen, waarmee hij in feite het begin van de invasie van Oekraïne aankondigde, stelde hij meer eisen. In feite is de verovering van Oekraïne nog maar het begin. Zo wil hij dat de NAVO zich terugtrekt dat de grenzen van voor 1989. Dat betekent dat volgens Poetin en de siloviki alle nieuwe NAVO-leden, zoals de Baltische staten, Polen, de Balkanstaten en Hongarije, weer terug moeten komen in de invloedssfeer van Rusland, hetzij weer opnieuw deel gaan uitmaken van Rusland. Dit dreigt onder meer voor de etnische Russische regio Transnistrië in Moldavië. Uiteraard betekent dat dat er van Oekraïne weinig of niets overblijft. Of Rusland deze strategische doelen gaat behalen is natuurlijk de vraag, al is de kans daarop groter dan veel mensen denken.
Poetin maakte zich al voor het begin van deze oorlog geen illusies dat Rusland het in zijn eentje kon opnemen tegen het Westen. Daarna werd de situatie nog ongunstiger. Na zware strategische missers in het begin van de oorlog, die het gevolg waren van foutieve informatie van zijn spionnennetwerk in Oekraïne, is zijn gedroomde bliksemoffensief vastgelopen. Op dit moment is het Russische strategische doel om het Oekraïense leger te vernietigen, waarbij het doel is gekomen om de NAVO-munitievoorraden uit te putten. In de westerse media lees je weinig nieuws over Oekraïense verliezen, omdat deze geheim worden gehouden. Meer publiek bekend is dat de munitievoorraden, die toch al op een hopeloos laag peil waren, nu op een dramatisch dieptepunt zijn beland.
Wie is er de oorlog aan het winnen?
Volgens de Amerikaanse militaire top zijn er aan beide zijden rond de 200.000 soldaten permanent uitgeschakeld, hetzij omdat ze gesneuveld zijn, hetzij door zware verwondingen. Sindsdien heeft de Wagner Groep, een Russische huurlingenfirma met nauwe banden met het Kremlin, grote aantallen gevangenen aanvallen uit laten voeren op de Oekraïense steden Soledar en Bachmoet. Hierbij zijn tienduizenden van deze gevangenen gesneuveld. Maar omdat het hier niet om het reguliere Russische leger gaat maar om toch al ongewenste criminelen, waren deze verliezen voor Rusland in feite “gratis”. Omgekeerd zijn er wel veel Oekraïense soldaten, vaak zeer ervaren, gesneuveld in Bachmoet en Soledar.
Waarschijnlijk liggen de door deze generaal genoemde getallen dicht bij de waarheid. Oekraïne is met voor de oorlog iets van 40 miljoen inwoners, een veel kleiner en ook armer land dan Rusland (rond de 140 miljoen inwoners), waardoor verliezen ongeveer vier keer zo hard aankomen. Met andere woorden, anders dan de juichverhalen die je op dit moment in de westerse media leest, is Oekraïne dus aan het verliezen. Dit strategische doel van Rusland, het verpletteren van Oekraïne, is dus, helaas, binnen bereik.
Weliswaar heeft Rusland veel meer materieel verloren dan Oekraïne, maar de Russische zware industrie wordt vaak onderschat`omdat westerse analisten uitgaan van BNP, en niet van PPP (purchasing power parity, een nauwkeuriger indicator van de werkelijke grootte van de economie). daarbij neemt de industrie ook nog eens een veel groter deel van het Russische BNP in, rond de 40%, dan in westerse landen. In productievermogen heeft Rusland bijna evenveel productiecapaciteit als Duitsland, een erkende industriële grootmacht. Weliswaar van lage kwaliteit, maar wel in grote hoeveelheden. En, anders dan Duitsland, kan Rusland de grondstoffen uit eigen land halen.
Rusland is nu overgeschakeld op een oorlogseconomie, en de westerse chips die tot nu toe in Russische wapens gebruikt werden, worden nu hetzij gesmokkeld uit landen als Turkije, hetzij vervangen door Chinese chips. Materieel kan vervangen worden, mensen niet. Rusland heeft 3,5 keer zoveel mensen als Oekraïne. Rusland is nu overgeschakeld op een slijtageslag en zoals het er nu naar uitziet, zijn zij beter dan het Westen in staat om die te winnen. Zeker als China aan de kant van Rusland mee gaan doen.
De gevolgen van de Chinese intrede in de oorlog
China is een strategische partner van Rusland. Beide landen hebben diverse samenwerkingsverbanden opgericht, zoals de Shanghai Cooperation Council SCC en BRICS. De sympathie van de Chinese top ligt dus duidelijk aan Russische kant. Ook speelt mee, dat China net als Rusland een appeltje te schillen heeft met het Westen. Denk bijvoorbeeld aan de kwestie Taiwan, maar dat geldt ook voor handelsoorlogen. Volgens Amerikaanse bronnen (die niet altijd even betrouwbaar zijn) staat China op het punt, grote hoeveelheden wapens te leveren aan Rusland. Dit zou voor het Westen geopolitiek gezien, een catastrofe betekenen.
China is, uitgaande weer van PPP, de grootste economie ter wereld. Daarbij is, net zoals in Rusland, meer dan 40% van de economie industrie. Zelfs in dollars uitgedrukt is de Chinese industriële productie het dubbele van die van de VS (en bedenk daarbij dat China veel halffabrikaten voor Amerikaanse producenten maakt. In werkelijkheid, uitgedrukt in PPP, is deze enkele malen groter). Oorlogen worden gewonnen met logistiek, en het was de Amerikaanse industriële productie die de Tweede Wereldoorlog beslechten in voordeel van de geallieerden.
Dat laatste kunnen we op dit moment voorlopig vergeten. De Amerikaanse neoliberalen hebben er alles aan gedaan om de Amerikaanse industrie te ontmantelen en deze over te hevelen naar China. Het gevolg is dat China op dit moment de grootste industriële macht ter wereld is. Ze lopen technisch gezien niet op alle terreinen voorop, maar dit zijn ze snel aan het inhalen. Naar schatting van waarnemers zullen ze over enkele jaren het niveau van het Westen bereikt hebben, zo niet overtreffen.
De Chinese militaire industrie staat te popelen op een kans om de wapens te testen tegen westerse tegenstanders, en waarschijnlijk is de verleiding te groot, om ook in Oekraïne mee te gaan doen. Zo bleken de Iraanse lowtech drones een gamechanger. Ze stelden de toenmalige Russische opperbevelhebber Soerovikin in staat om een nietsontziende terreurcampagne te beginnen tegen de Oekraïense elektriciteitsvoorziening. Volgens onbevestigde berichten is Rusland deze nu massaal aan het bestellen in China, omdat Iran de productie niet bij kan houden. Ook door het niet erg spectaculaire succes van de westerse sancties tegen Rusland, is China aangemoedigd om de confrontatie te gaan zoeken.
Nu het Westen een tekort aan munitie heeft, het Oekraïense leger als het zo doorgaat een tekort aan manschappen en de westerse economie mogelijk wordt lamgelegd door Chinese strafmaatregelen tegen het Westen, wordt dit strategisch gezien een zwarte zwaan. Maar zelfs als China zich niet zal mengen in het conflict, is er nog een ander hoofdpijndossier.
Kernwapens en gametheorie
Rusland heeft een troef, die Europa niet heeft, namelijk kernwapens. Europa bestaat uit een lappendeken van bijna vijftig landjes, waarvan slechts twee over kernwapens beschikken: het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Kernwapengebruik verschilt van oorlog in het algemeen, vanwege de allesvernietigende consequenties ervan. In feite komt het gebruik van kernwapens neer op game theory, een spelletje blufpoker. Ter herinnering: Poetin heeft in zijn protserige paleis aan de Zwarte-Zee-kust een uitgebreid casino ingericht en is geobsedeerd met geheime operaties. Als Rusland kernwapens gebruikt tegen Engeland of Frankrijk, zullen Britse of Franse kernraketten Moskou van de kaart vegen. Dat zal het Kremlin dus niet doen. Maar de berekening wordt anders, als Rusland kernwapens gaat inzetten tegen bijvoorbeeld Polen, Duitsland of Nederland.
“Ik vond de berichtgeving erover nogal overdreven alarmistisch: ik denk dat Poetin een nucleaire confrontatie met de VS niet aandurft.”
Deze uitspraak is afkomstig van de gepensioneerde militair deskundige Ko Colijn. Colijn mist het punt, of verzwijgt dit om propagandistische redenen. Als Rusland deze kernwapens inzet tegen bijvoorbeeld Duitsland en Nederland, betekent dit weliswaar een artikel 5 situatie, maar de VS zal niet de vernietiging over zich afroepen door wraak te nemen met kernwapens. Dan lanceert Rusland namelijk het volle arsenaal richting Amerikaanse steden. Nu de NAVO bijna door de munitie heen is, is dit HET moment voor Rusland om nucleair en dan conventioneel toe te slaan.
Verwoesting van Noord-Europa om enkele redenen erg voordelig voor Rusland
Zonder Europa is de VS geopolitiek gezien een eiland zonder geloofwaardigheid omdat het zijn belangrijkste bondgenoten, de Europese NAVO-leden, niet kon beschermen. Dit betekent dan een einde aan de hegemonie van de VS. Het alternatief, een nucleaire wraakneming van de Verenigde Staten op Rusland, betekent sowieso de vernietiging van de VS en het noordelijk halfrond. China heeft reeds voorbereidingen getroffen voor dit scenario, door voor twee jaar voedsel in te slaan en het bouwen van uitgebreide nucleaire schuilkelders. De kans dat de VS voor het laatste scenario zal kiezen is toch vrij groot. Europa kan in Amerikaanse ogen opgeofferd worden, als daarmee de Verenigde Staten gespaard kunnen blijven. In feite is de VS het grootste deel van haar bestaan isolationistisch geweest, en als de keus gaat tussen blijven voortbestaan, en Europa laten vernietigen, of het lot van Europa delen, is het duidelijk wat de Amerikaanse keuze zal zijn.
We hoeven niet te rekenen op aarzelingen bij de Russen om kernwapens te gebruiken. De eerder genoemde Soerovikin, bijgenaamd generaal Armageddon wegens zijn uitermate brute campagne in Syrië tegen de burgerbevolking, deed zijn naam al eerder eer aan in Oekraïne. Poetin heeft deze Soerovikin aangewezen als het hoofd van de rakettenafdeling van het Russische leger. Het gaat hier om een genadeloos harde militair, die bereid is om over lijken te gaan om zijn doel te bereiken. Als Rusland een nucleaire aanval pleegt op Duitsland en Nederland, is de Noord-Europese laagvlakte verdwenen als strategische dreiging voor Rusland. Dit is dan een nucleair rampgebied. Dit zou betekenen dat Rusland strategisch gezien veilig is. De verwoesting van Noord-Europa zou de Russen in staat stellen om Oost-Europa weer als vanouds te overheersen. Uit pure angst zouden de regeringen van de Oost-Europese landen zich dan moeten overgeven, anders ondergaat zij hetzelfde lot. De rest van de wereld zal zich neerleggen bij deze nieuwe realiteit, zoals in de geschiedenis altijd gebeurd is.
Hoe kunnen we dit nucleaire scenario voorkomen?
De enige manier om dit scenario te voorkomen, er overigens ook een soortgelijk scenario in Taiwan, is het uitrusten van alle grotere Europese landen met kernwapens die strategisch relevante Russische doelwitten kunnen bereiken, en waar deze landen zelf, en niet de Amerikanen, de zeggenschap over hebben. Als dit op een voor het Kremlin geloofwaardige manier gebeurt, zal Rusland niet kiezen voor de nucleaire optie. Maar de overige strategische problemen, zoals de komende inmenging van China, onze hopeloos slechte industriële positie, en het munitietekort, blijven onverkort bestaan.
De (on)mogelijkheden voor een vredesplan
Zoals we al gezien hebben, zijn op dit moment de eisen van beide kampen absoluut. Vrede zal worden geïnterpreteerd als morele nederlaag. Elon Musk deed in een tweet de suggestie om in de vier door Rusland geannexeerde Oekraïense regio’s Kherson, Zaporizhia, Lugansk en Donetsk referenda te houden, onder toezicht van de Verenigde Naties, waarbij de bevolking kan kiezen tussen aansluiting bij Oekraïne of aansluiting bij Rusland. Daarbij zou de Krim, bewoond door meer dan 80% etnische Russen, en van 1783 tot de vijftiger jaren :onderdeel van de Russische Federatie, sowieso weer bij Rusland komen. Zijn vredesvoorstel werd weggelachen. mijns inziens, onterecht. Het doet zowel recht aan de westerse en Oekraïense wens tot zelfbeschikking van de bevolking, als aan de Russische retoriek dat de bevolking in deze oblasts onderdrukt is.
Ook China deed een voorstel voor vredesonderhandelingen, uitgaande van een wapenstilstand. Omdat het regeneratieve vermogen van Rusland veel groter is dan dat van Oekraïne en het westen, zou dat strategisch gezien alleen kunnen als er een internationale troepenmacht in Oekraïne gelegerd zou worden. Ook dit Chinese voorstel wordt in de westerse media geridiculiseerd. In dit geval met iets meer reden: tijd werkt in het voordeel van Rusland. Een combinatie van het vredesplan van Musk en dat van China, waarbij Oekraïne over stevige veiligheidsgaranties zou gaan beschikken (dus: lidmaatschap NAVO of strategische kernwapens), zou in principe het probleem oplossen en de wereld voor veel ellende behoeden. Helaas lijkt dit zowel in het westen als in Rusland politiek onverkoopbaar. Helaas gijzelen ze hiermee de wereld, en is de kans op een nucleair armageddon reëel.
