economie – Pagina 2

Geefeconomie, hoe werkt dit in de praktijk?

Laat een reactie achter / Wetenschap / Door Germen Roding / 12 maart 2021 10 maart 2021

Bijna iedereen leeft nu in een ruileconomie. Een wereld zonder geld, met een geefeconomie. Is dat mogelijk?

De ruileconomie en het kapitalisme

Bijna iedereen leeft nu in een ruileconomie. We verdienen geld door iets te geven, en voor dat geld kopen we wat we nodig hebben. De meeste mensen geven meer dan ze nodig hebben. Het verschil bestaat uit belasting, sociale premies (in feite ook belastingen, de overheid graait hier graag in) en boetes. Hiervan worden overheidsdiensten betaald en de groep mensen die meer nodig hebben, dan ze geven. Bijvoorbeeld, mensen met een uitkering. Mensen die erg goed zijn in verkopen, of in anderen afpersen, worden het rijkst. Maar het is ook mogelijk om rijk te worden door iets nuttigs te produceren. Al komt dat laatste, veel minder vaak voor.

Waar komt een geefeconomie op neer?

Een geefeconomie werkt anders. Er is geen direct verband tussen wat je geeft en wat je ontvangt, zoals in een ruileconomie. Dus je geeft wat je hebt, en je ontvangt wat je nodig hebt. Hoe dit op kleine schaal werkt, kan je zien in onderstaande documentaire van en over beide bestuursleden van de Stichting Geefeconomie.

Videoportret Geef economie van Geef economie op Vimeo.

Is de geefeconomie beter dan de ruileconomie?

Positief aan de geefeconomie is dat er geen dwang is. Je wordt niet gedwongen om te geven of iets te doen wat je niet leuk vindt om te kunnen eten, zoals nu in Nederland en België. Je hoeft je ook niet steeds druk te maken om je status, bezittingen en aanzien, voor zover deze van je bezittingen af zijn geleid. Maar dat is niet het hele verhaal.

De geefeconomie is gebaseerd op emoties. Je geeft iets aan mensen die je aardig vindt, die wat nodig hebben dat jij hebt, en die je tegenkomt. Hiermee komen we meteen op een zwak punt van de geefeconomie. Dit werkt goed voor mensen met een hoge gunfactor. Vaak zijn dat erg extraverte en mooie mensen met een vlotte babbel. Iedereen kent ze wel, dat soort bietsers. Maar, stel, er zijn mensen die niet zo aardig overkomen, en wel hulp nodig hebben. Of, stel, je bent de enige zwarte in een geefeconomie van racistische witten? En wat moet je met mensen, die alleen maar nemen en niets teruggeven? En daarna een nieuwe groep opzoeken, zodra ze door de mand vallen?

Ook is er het probleem dat niet alle werk even leuk is. Het komt ook vaak voor, anders dan zelfhulpgoeroes je vaak wijs maken, dat je vooral erg goed bent in iets wat je niet zo leuk vindt. Hoewel putjesscheppers, vuilnismannen en schoonmakers vinden hun werk het mooiste wat er bestaat?

De geefeconomie, een goed alternatief voor het kapitalisme en andere ruileconomieën? Bron: geefeconomie.nl

Economie van de toekomst een geefeconomie?

Tot nu toe was het een uitgemaakte zaak. De geefeconomie was niet meer dan het domein van enkelingen, of jagers-verzamelaars. Dit om de redenen die hierboven zijn genoemd. Maar nu is de situatie aan het veranderen. En wel omdat onze productiviteit sterk stijgt. Onze techniek wordt steeds beter en we kunnen steeds meer energie van de zon oogsten. Zonne-energie is er onvoorstelbaar veel. Dus het wordt steeds makkelijker om aan onze eerste levensbehoeften te komen. Een mens eet ongeveer 2500 kilocalorie per dag. Dat is omgerekend 3 kilowattuur aan voedsel (met energiebelasting, ongeveer zestig cent, zonder, misschien twee dubbeltjes). Van zo ongeveer alles dalen de pure productiekosten steeds meer tot de energiekosten. Robots vragen alleen elektriciteit en onderhoud. Dingen als smartphones zijn wel duur, maar dat komt vooral vanwege de patenten. Kortom: als het zo doorgaat, kunnen mensen leven van enkele tientjes per maand. Een geefeconomie komt dan snel binnen bereik.

Wel wordt het dan steeds moeilijker om geld te verdienen. Immers, hoe meer over kan worden genomen door robots, hoe minder mogelijkheden er zijn voor mensen om te verdienen. Mogelijk kunnen we een soort “werelderfdeel” uitdelen aan elk mens, immers: we delen deze planeet met zijn allen.

Wat denk jij, als lezer? Plaats je antwoord onder dit artikel.

Bron

website Stichting Geef Economie

Stikstofveiling met emissierechten oplossing voor stikstof problematiek

Laat een reactie achter / Analyses, biologie, Economie, Ideeën, Maatschappij, Misvattingen, Nederland, Scheikunde, Social Engineering / Door Germen Roding / 16 december 2020 11 december 2020

Nederland is een klein, dichtbevolkt land met een uitgebreide veestapel. Dat gaat niet goed samen. Zeker van nature stikstofarme natuurgebieden leggen steeds meer het loodje. Is een stikstofveiling de oplossing?

Waarom is stikstof een probleem?
Een kleine tachtig procent van de aardse atmosfeer bestaat uit stikstofgas (N2). Stikstof is een onmisbaar element voor het leven. We bestaan uit eiwitten en eiwitten uit aminozuren, een stikstofverbinding. Nederland bevat miljoenen stikstofbronnen, variërend van huisdieren tot varkensmesterijen, en natuurlijk u, waarde lezer. Ook autoverkeer en bouwactiviteiten stoten stikstof uit, zij het veel minder dan mensen en -vooral- mesterijen. In de stikstofdiscussie bedoelt men alle stikstofbronnen, anders dan luchtstikstof en in eiwitten gebonden stikstof. Dit zijn vooral ammoniak (NH₃) en stikstofoxiden (NO, NO₂ en het omstreden lachgas N₂O). Ook nitraat (NO₃^–) dat uit bemeste akkers spoelt, is een milieuprobleem.

Brute bouwstop door administratief gecreëerd noodgeval
De EU heeft strenge regels afgekondigd voor stikstofemissies. Regels, die in een dunbevolkt land als bijvoorbeeld Frankrijk of Bulgarije makkelijk te handhaven zijn, maar in Nederland erg lastig. Het probleem is niet dat de stikstofuitstoot in Nederland stijgt. Integendeel. Deze is mede dankzij strenge wet- en regelgeving zoals de mineralenboekhouding voor boeren aanzienlijk gedaald [2] [3]. Het probleem is dat mede dankzij het stuitende gebrek aan vooruitzien door het kabinet-Rutte, de uitstoot niet snel genoeg daalde. Het gevolg was dat er een bouwstop werd afgekondigd met een aanzienlijke economische schade – en het voortduren van de huisvestingscrisis.

Stikstofveiling: voor- en nadelen
De vrije markt is er erg goed in om het economische optimum te vinden. Dat kan een voordeel zijn, althans: als het spelterrein van de vrije markt zo wordt ingeperkt dat er geen externaliteiten optreden. Externaliteiten creëren gebeurt nogal snel. Zo begonnen slimme ondernemers zelf muskusratten te kweken, toen de overheid een premie van tien gulden op elke gedode knager zette. In principe kan de overheid het recht om stikstof uit te stoten verkopen, bijvoorbeeld, via een stikstofveiling. Als een varkensboer er mee stopt, kan hij zijn emissierechten via de veiling verkopen aan een andere boer, aan een bouwondernemer of een natuurorganisatie (die ze vervolgens niet gebruikt). Op een gegeven moment hebben de ondernemers die de meeste euro’s per kilo stikstofuitstoot kunnen verdienen, de emissierechten in handen, waardoor er een economisch optimum is ontstaan. Aldus het schoolboekje economie.

Elk systeem met wetten en regels waarmee geld gemoeid is, heeft te maken met de kans op fraude. Stikstofuitstoot vindt plaats in de vorm van gasvormige verbindingen. Gassen zijn berucht moeilijk te traceren op een enkele bron. Zo kan een boer bijvoorbeeld opgeven dat hij een dure afvanginstallatie heeft geïnstalleerd die hij in werkelijkheid niet heeft, of een veel slechter goedkoper model, waardoor zijn uitstoot veel hoger is dan uit officiële cijfers blijkt. Hier moet dus grondig gecontroleerd worden, het liefst ook met geregelde veldmetingen in de buurt van grote stikstofvervuilers. Per saldo is dit systeem dus uitvoerbaar.

Bronnen
1. Emissieautoriteit: geef handel in stikstofrechten tweede kans, FD, 2019
2. Verzuring en grootschalige luchtverontreiniging: emissies, 1990 – 2017, Centrum voor de Leefomgeving, 2017
3. O. Oenema, Factsheet stikstofbronnen, Wageningen Universiteit, 2019

De in opdracht van de nazi's ontwikkelde Volkswagen, een betaalbare auto voor de gewone man. Ondanks het inktzwarte verleden bleek het ontwerp zowel praktisch als populair.

Was alles aan het Derde Rijk slecht?

Laat een reactie achter / Analyses, Europa, Filosofie, Geopolitiek, Ideeën, Maatschappij, Social Engineering, Visionaire vragen / Door Germen Roding / 17 november 2020 17 november 2020

De Nederlandse partij Forum voor Democratie is weer eens in opspraak, deze keer wegens een aantal leden, die zich in een privé-Whatsapp-groep racistisch uitten (als in: Nederland 95% blank en moslimvrij wensen en: thnx for the mass shootings) en hun bewondering uitten voor de economische politiek van het Derde Rijk, zoals ene “Ruben” met de tekst: “Links-rechts, wat boeit het. Nationaal-socialisme heeft van het armste land van Europa het rijkste land gemaakt in een paar jaar.” Waarschijnlijk verwees gebruiker “Ruben” naar de economische opleving in de periode dat de nazi’s zich voorbereidden op een grootschalige oorlog en de wapenfabrieken op volle toeren lieten draaien. Dit liet het nodige stof opwaaien.

De kritiek op het racisme in deze uitingen is volkomen terecht. Mensen beoordelen op hun afkomst of huidskleur, zoals racisten en ook degenen die hier zijn aangehaald doen, is immoreel. Mensen moeten beoordeeld worden op hun daden en denkbeelden. Maar hoe zat het eigenlijk met het Derde Rijk en de economie?

Was alles aan het Derde Rijk slecht?

Het is onzinnig om iets slecht te noemen, enkel en alleen omdat het uit de koker van het Derde Rijk komt. Een voorbeeld van de drogreden “argumentum ad Hitlerum”. Vegetariërs zijn slecht, want Hitler was vegetariër. Honden, vooral Duitse herders, zijn slecht, want Hitler hield een Duitse herder. Etcetera.

Interessanter is je af te vragen welke elementen van deze economische politiek wel deugden. Baanzekerheid is bijvoorbeeld iets, waar veel mensen ook nu blij mee zouden zijn. De reden waarom deze baanzekerheid er was, namelijk de massale productie van moordtuig om de rest van Europa mee te onderwerpen en joden mee uit te moorden, uiteraard niet.

De economische politiek van het Derde Rijk

Bepaalde elementen van deze economische politiek kunnen denk ik nuttig zijn. Om precies te zijn: keynesiaanse investeringen in de infrastructuur en bijvoorbeeld de kolonisatie van de Noordzee. Zorgt ook voor werk, maar dan ten koste van niemand. Ook de autarkie waar de nazi’s naar streefden is op zich positief. Autarkie betekent: geen uitbuiting van Kongolese kinderen in coltanmijnen of verwoestende olie-oorlogen in het Midden Oosten. Hoe minder afhankelijk een land, of groep landen is van het buitenland, des te minder reden voor oorlog.

Het naziregime was fout omdat het racistisch was, agressief expansionistisch en totaal geen respect had voor het menselijk leven. Niet vanwege hun economische politiek per sé, afgezien uiteraard van zaken zoals het gebruik van dwangarbeiders en het gebruik van lichaamsresten (zoals gouden vullingen, huid en haar) van vergaste joden in producten.

Racisme tierde ook welig onder geallieerden

De nazitijd als een unieke anomalie in de Europese geschiedenis te behandelen is dom en gratuit. De dreiging van gewetenloze totalitaire systemen en racisme (in de zin van discriminatie op huidskleur en afkomst) is nog steeds springlevend.

De “goeden”, zoals de VS, kenden tot in de jaren vijftig rassenwetgeving. Winston Churchill was medeplichtig aan een genocidale hongersnood in Bengalen waardoor drie tot tien miljoen Bengalen stierven. Zuid Afrika, een andere “geallieerde” staat, kende tot 1990 racistische wetgeving. In Canada en Australië werden kinderen van inheemse volkeren gedwongen in weeshuizen geplaatst om ze te “beschaven”. Veel van hen overleefden dit niet. De brute stalinistische dictatuur, waardoor tientallen miljoenen doden vielen, behoeft geen verdere uitleg. Duitsland kende dit soort praktijken tot de komst van de nazi’s niet.

Durf te denken zonder verdoving en trek de juiste lessen uit de geschiedenis. Daarmee kunnen we voorkomen dat deze zich op onaangename wijze herhaalt. Alle schuld op de nazi’s schuiven om ons geweten schoon te poetsen, wordt niet gerechtvaardigd door de feiten.

Robin Hood, niet voor niets na eeuwen nog steeds een populaire legende. Bron: Wikimedia Commons/gebruiker Olaf1541 (waarschijnlijk)

Hedge funds en parasitisme: is stelen van de Action wel diefstal?

Laat een reactie achter / Analyses, Economie, Europa, Filosofie, Ideeën, Maatschappij, Nederland, Social Engineering, Visionair leven, Visionaire vragen / Door Germen Roding / 31 maart 2020 31 maart 2020

De discountketen Action kwam onlangs in het nieuws, omdat een vulploegleider ontslagen is wegens de ‘diefstal’ van een plastic zakje met een verkoopwaarde van drie eurocent. De Nederlandse rechter zal zoals gebruikelijk is in de zogeheten Nederlandse “rechtsstaat”, deze kafkaëske eis wel toewijzen. De aandacht richtte zich voornamelijk op de disproportionaliteit van de maatregel. Hoe terecht is het om iemand te ontslaan om drie cent? Hierbij wordt voorbijgegaan aan een interessantere vraag. Want wat is de rechtspersoon achter de Action keten in Nederland, Action Nederland B.V., precies? En is vermogensoverdracht ten nadele van deze entiteit wel diefstal?

Rechtspersonen, hedge funds en leningen
Action Nederland B.V. is een zogeheten besloten vennootschap. Dit is een type rechtspersoon. Rechtspersoonlijkheid betekent dat de rechtspersoon, als fictieve entiteit, juridisch aansprakelijk is. Dat wil zeggen, dat de eigenaren van Action Nederland B.V. niet hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de daden van Action. Een rechtspersoon vervult de rol van God in een theocratie. Het is een fantasie-entiteit, die in de negentiende eeuw in het leven is geroepen in de Verenigde Staten door een corrupt lid van het hooggerechtshof om zijn voormalige werkgever te plezieren.
Action is namelijk niet in handen van een menselijke eigenaar, maar van een andere rechtspersoon, het Engelse hedge fund 3i.

De eigenaars van 3i maakten met de aankoop van Action een sprookjesachtige winst. Met geleend geld kochten deze heren (vrouwen zijn nauwelijks vertegenwoordigd onder de bezitters van het grootkapitaal) Action voor 500 miljoen euro. Ondertussen is het concern al 10 miljard euro waard en hebben de eigenaren Action opgezadeld met dure leningen, waarmee ze meer dan twee miljard euro belastingvrij hebben binnengehaald. Dit in tegenstelling tot de winkels die een eenmanszaak vormen, een eenvoudige bv of een vennootschap onder firma: zij betalen keurig belasting. En de eigenaren van 3i? Zij maken deel uit van een ondoorzichtig web van rond de 1200 grote financiële instellingen die kriskras aandelen van elkaar hebben. Het is een onontwarbaar kluwen geworden, een parasitaire woekerzwam die ten gunste van een kleine groep bezitters (de beroemde 1%) de planeet en de mensheid uitmergelt en te gronde richt.

Binnen de Action heerst een draconische discipline.

Om een lang verhaal kort ter maken: Action is nu een meedogenloze winstmachine waarmee de Nederlandse economie wordt leeggezogen, de Nederlandse (en in toenemende mate Europese) middenstand wordt vernietigd en waarvan de opbrengsten bij de parasieten in de Londense City belanden.

Van wie ‘steel’ je, als je van de Action ‘steelt’?
De Action en vergelijkbare rechtspersonen zijn net zulke fantasiestructuren als engelen, goden en kabouters. Als je van een kleine ondernemer steelt, steel je het brood uit de mond van een mens van vlees en bloed, een hardwerkende man of vrouw, die netjes belasting betaalt en zich elke dag zorgen moet maken of hij/zij niet persoonlijk failliet gaat. Kortom: ethisch gezien is dit vrijwel altijd immoreel en verderfelijk. Door van de Action te ‘stelen’, hevel je in feite vermogen over van dit onontwarbare kluwen schadelijke parasieten naar iemand die wel netjes belasting betaalt: jij. Volgens de Nederlandse wet is het verboden om op te roepen tot een misdrijf, en net zoals in Pakistan het beledigen van de legendarische figuur Mohammed je je leven kost, is het in Nederland strafbaar om op te roepen tot ‘illegale’ overheveling van vermogen van deze belastingontwijkende parasieten naar jou. Dat zal ik dus ook niet doen. Wel mag ik iemand die dat doet, een held vinden. Dus bij deze. Wie van de Action en soortgelijke fantasieconstructies ‘steelt’, is mijns inziens geen dief, maar een held. Een moderne Robin Hood waar ik bewondering voor voel.

Mammon, de god van het geld in de tijd van Jezus, duikt vaak op als afgod in christelijke traktaten.

Goed voor de economie! (Satire)

5 reacties / Analyses, Ideeën, Misvattingen / Door Germen Roding / 23 mei 2017 23 mei 2017

Waar de laatste communisten in het verpleeghuis de Internationale meeneuriën, de kerken leeglopen en de slimmere islamisten steeds meer tabak beginnen te krijgen van hun politieke ideologie, is er één religie nog springlevend: die van de economie. Voor het nieuwe kabinet zeven tips om, uiteraard ten koste van veel menselijk leed, de groeicijfers van de Nederlandse economie flink op te peppen.

Slavernij herinvoeren.
In de tijd van de slavernij in het zuiden van de Verenigde Staten bracht een gezonde slaaf al gauw zo’n dertigduizend hedendaagse euro op. De afschaffing van de slavernij was een enorme kapitaalvernietiging. Duidelijk hadden Lincoln en Harriet Beecher-Stowe, de schrijfster van de Negerhut van Oom Tom, geen economieboekje gelezen, anders hadden ze wel beter geweten. Als iedereen met netto schuld in Nederland tot slaaf zou worden gemaakt, zou dit, zo leert een eenvoudige berekening, dus miljarden aan activa opleveren. Ook zou dat tot meer economisch besef leiden.
Belasting op ademen invoeren.
Ademen is nog gratis. Dit is een gemiste kans om de heffingsgrondslag flink te verbreden. Bij iedere ademteug blazen mensen CO2 uit, een berucht broeikasgas. Door een heffing op ademen in te voeren, worden ook groepen die nauwelijks belasting betalen, aangeslagen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door iedere Nederlander een halsband om te doen,die nauwkeurig bijhoudt hoeveel CO2-uitstoot wordt veroorzaakt.
Vrije tijd belasten.
Een groot deel van de Nederlandse bevolking draagt niet bij aan het BNP. Zo zijn er bijvoorbeeld niet-uitkeringsgerechtigden, die leven van het inkomen van hun partner. Zij genieten van vrije tijd, die beter gebruikt kan worden om te werken en zo bij te dragen aan de economie. Dat kan natuurlijk niet, dat begrijpt elk economisch weldenkend mens. Daarom is het nodig om deze lieden extra te belasten. Hopelijk gaan ze dan eindelijk aan het werk.
Sollicitatieplicht voor iedereen.
Op dit moment is er alleen sollicitatieplicht voor mensen met een uitkering. Als er ook een sollicitatieplicht wordt ingevoerd voor alle niet-werkenden, neemt het aanbod aan arbeid flink toe, en hiermee ook het aantal werkenden. Een klein offer voor een aanzienlijke stijging van he BNP. Al was het alleen al door de extra ambtenaren, die gaan inspecteren of er wel voldoende gesolliciteerd is.
Geluidsfrequenties veilen.
Op dit moment worden UMTS- en radiofrequenties geveild. Dat kan natuurlijk ook met geluidsfrequenties binnen openbare ruimten. Zo kan er spreekgeld worden geheven voor de openbare weg en bijvoorbeeld pleinen. Het spreken met stemverheffing zou dan op een driedubbele heffing moeten komen te staan.
Strafheffing op samenwonen.
Deze bestaat in feite al door de vele belastingregelingen die samenwonen afstraffen. Samenwoners vormen een grote bedreiging voor de groei van de economie. Ze eten minder buitenshuis, ze daten niet en ze nemen maar half zoveel woonruimte in beslag, waardoor de huizenprijzen teveel gaan zakken. Gelukkig zorgen vooruitstrevende politici er voor dat deze gevaarlijke groep hard aangepakt wordt en de woningschaarste hoog blijft.
Contant geld verbieden.
Uit onderzoeken blijkt dat mensen sneller geld uitgeven als dit giraal is. Door contant geld te verbieden zijn de consumentenbestedingen dus flink op te jagen.

Hoe algoritmes onze wereld overnemen

4 reacties / Analyses, Economie, Europa, Geopolitiek, Maatschappij, Nederland, Visionair leven, Visionaire vragen / Door Germen Roding / 1 maart 2017 5 maart 2017

Algoritmen zijn wiskundige methoden om een bepaald probleem op te lossen. Zo is de stelling van Pythagoras te gebruiken als een algoritme om te berekenen hoe lang de schuine zijde is van een rechthoekige driehoek.

Wiskunde reikt diep. Op de meest onverwachte plekken duiken wiskundige patronen op. Ook kunnen deep learning systemen patronen opsporen in grote hoeveelheden ‘big data’. Deze patronen stellen de eigenaren van het systeem in staat de toekomst beter te voorspellen en daar hun strategie op aan te passen. Uiteraard met als doel om meer winst te kunnen maken. Op dit moment worden op steeds meer terreinen software, waarin deze algoritmen zijn verwerkt, ingezet. Denk aan zelfrijdende auto’s, effectenbeurzen en “gratis” sociale mediawebsites zoals Facebook, die in feite de data van hun gebruikers verkopen aan grote bedrijven.

Op dit moment werken de meeste mensen in informatieverwerkende beroepen. In feite zijn alle kantoren plekken waar informatie wordt verwerkt. Sommigen zullen door deze veranderingen werkloos worden. Aan de andere kant zullen er ook nieuwe banen bijkomen, al is het niet zeker hoeveel banen dat zullen zijn. Eén ding is wel zeker. Door deze veranderingen zal vrijwel elk beroep drastisch veranderen. Dit gebeurt in feite nu al volop. Dit is nog maar de voorbode van veel grotere veranderingen.

Economie is pseudowetenschap

9 reacties / Economie, Ideeën / Door Germen Roding / 30 december 2015 30 december 2015

Economie is pseudowetenschap. Het vakgebied dat wordt aangeduid als economie, heeft op veel punten weg van pseudowetenschap. Waarom nemen politici en beleidsmakers economie zo serieus?

Economie allesoverheersend
In een wereld die geregeerd wordt door ijzeren natuurwetten, zou je verwachten dat mensen die deze natuurwetten het beste kennen, natuurwetenschappers, de leiding in handen zouden hebben. Of misschien empirisch sociologen. In China is dat inderdaad het geval. In Nederland en België niets van dat alles. De beroepsgroep die het meeste is vertegenwoordigd in de politiek zijn de adepten van een andere pseudowetenschap, rechtsgeleerdheid, gevolgd door volgers van inhoudelijk waarschijnlijk de gemakkelijkste WO-studie: bestuurskundigen. Hierna, met 6% van alle politici, volgen de economen. Niet alleen zitten er veel economen in het parlement en regering. Ook de groepen waar zij het meeste hun oor naar laten hangen bestaan voornamelijk uit economen: bankiers en bankiersorganisaties. Politici denken in geld. Bronnen om geld uit te persen, het oplossen van politieke problemen door er (veel) geld tegenaan te gooien.

Economie is pseudowetenschap
In feite is van een groot aantal economische theorieën aangetoond dat ze niet kloppen. Mensen kopen niet altijd het goedkoopste en beste product, bijvoorbeeld. In het erg statusbewuste Japan stortte de verkoop van het whiskeymerk Johny Walker Black Label in, nadat de prijs was gehalveerd. Ook spreken economische theorieën elkaar vaak tegen. Economen die geloven dat bedrijven in de watten moeten worden gelegd om economische groei te bereiken, hebben het voortdurend aan de stok met economen, die juist consumenten meer willen toebedelen. Beide slagen er niet om de economie op te krikken. Zelfs als weervoorspeller zou je met dergelijke “successen” snel je biezen moeten pakken.

Hoe moeten we het dan wel aanpakken?
Economen kijken heel eendimensionaal naar onze samenleving van mensen, omgeving, machines en informatie. Het is “wat de gek er voor geeft”. Alles wordt uitgedrukt in geld. Waar het in de natuur om draait is niet geld, maar energie. Vrije energie. En informatie, oftewel negentropie. Daarom denk ik dat een opvolger van de economie zoals we die kennen op energie en informatie gebaseerd moet zijn. En het allerbelangrijkste: op mensen en de manier waarop ze met elkaar omgaan. Geld past hier niet bij.

In de economie van nu krijgt iets waarde door schaarste. Schaarste ontstaat door een gebrek aan hulpbronnen, maar vooral door kunstmatig opgewekte schaarste. Het is namelijk verboden zelf cocaïne (Opiumwet) of het duurste medicijn ter wereld, Soliris (patent), zelf te maken. Drugs en merkmedicijnen zijn daarom erg duur. Dat geldt ook voor muziek (copyright) en apparaten waarop patenten rusten. Daarom wordt het erg aantrekkelijk om die schaarste kunstmatig te vergroten. Zo is er een machtige lobby van muziekbedrijven die er in slaagde de copyrighttermijn op te rekken tot 70 jaar na de dood van een auteur. Daarmee pakten zij rechten van de bevolking af, maar economen waren blij: door de schaarste konden bedrijven meer verdienen. En dat was weer goed voor de economie.

Wat wij zien als economische groei, is in feite commoditisering van dingen die vroeger gratis waren. Ik denk dat we in plaats van deze verderfelijke pseudowetenschap beter kunnen meten op dingen als ecologische footprint, welzijn, kennisniveau, gezondheid, levensverwachting en geluk. Kortom een minder platvloerse benadering en meer aansluitend op wat werkelijke waarde is.

Een basisinkomen maakt dat andere waarden belangrijker worden dan alleen inkomen.

Voorstanders basisinkomen wagen nieuwe poging

15 reacties / Economie, Europa, Ideeën, Maatschappij, Mensheid, Nederland, Visionaire projecten / Door Germen Roding / 11 december 2015 11 december 2015

Of er door robots alleen banen verdwijnen of er ook banen bijkomen, daar zijn de goeroe’s nog niet over uit. Een ding is in ieder geval zeker. Baanzekerheid wordt steeds meer iets van het verleden, en dus moet de staat bijspringen. Door een basisinkomen bijvoorbeeld.

Een basisinkomen heeft nog meer voordelen. Veel eenvoudiger administratie, bijvoorbeeld. Werken loont vanaf de eerste euro die je verdient. En omdat er geen straf meer staat op samenwonen, zoals nu, verdwijnt de woningnood ook steeds meer. Mensen met een basisuitkering kunnen verhuizen naar delen van Nederland die nu leeglopen, zoals Oost-Groningen, Zeeland of Limburg. Zo wordt de leegloop daar gestopt.

De tekst van de petitie:

Beste 2e kamerleden,

Wij zien in een onvoorwaardelijk basisinkomen veel voordelen.

Een basisinkomen maakt dat andere waarden belangrijker worden dan alleen inkomen.

Het verschaft iedereen een minimale bestaanszekerheid

Mensen hebben de vrijheid om zelf keuzes te maken tussen betaald werk, opleiding, onderneming, vrijwilligerswerk en/of (mantel)zorg.

Het rondpompen van geld, de bijbehorende bureaucratie en controles kunnen afgeschaft worden.

Mensen worden bevrijd van de beperkende â€˜etikettenâ€™ die nu geplakt worden.

Het loont als mensen met elkaar samenwerken, kosten delen en/of samenwonen.

Gelijktijdige hervorming van de arbeidsmarkt zorgt voor meer betaald werk en meer (deeltijd)banen.

We laten zien dat het basisinkomen nu al betaalbaar is als we de beschikbare middelen anders verdelen. Naast een basisinkomen krijgen mensen ook een gratis basiszorgverzekering en een toelage per kind onder de 18 jaar.

Daarom zijn wij een groot voorstander van invoering van het basisinkomen met ingang van 2018.

Hopelijk gaat het er deze keer echt van komen. We kunnen het waarmaken, als er op tijd in Nederland 300.000 handtekeningen worden verzameld. Dat bewees het succesvolle GeenPeil referendum eerder.

Basisinkomen in Finland
In Finland gaat de regering nu werkelijk een basisinkomen invoeren. Althans een grootschalig experiment starten. Elsevier klaagt steen en been en denkt dat het systeem onbetaalbaar wordt. Inderdaad is dit bedrag aan de hoge kant. Ik denk dat ze niet meerekenen dat de belastingvrije voet af wordt geschaft en dat als alle straffen op bijverdienen worden afgeschaft, er veel meer mensen gaan werken dan nu. Het minimumloon kan dan namelijk afgeschaft worden, waardoor de werkgelegenheid gaat exploderen. Ook verdwijnt zwart werk. Wel zal er een hogere vennootschapsbelasting of BTW moeten komen dan nu om het systeem betaalbaar te houden. Ook wordt de hoogste belastingschijf van toepassing op alles wat je verdient.

Meer informatie

Burgerinitiatief: Teken hier

Seks is een economisch proces, aldus het conservatieve Austin Institute.

Video: de economie van seks

1 reactie / Analyses, Economie, Ideeën, Maatschappij, Mensheid, Misvattingen, Psychologie / Door Germen Roding / 1 augustus 2015 31 juli 2015

Vergeet liefde en romantiek volgens deze bikkelharde video van Austin Institute. Seks en liefde draait allemaal maar om één ding: vraag en aanbod. De economie van seks.

Seks is nu goedkoop. Het is eenvoudig om porno in alle vormen en maten te vinden. Ook verdienen mannen nauwelijks meer dan vrouwen, waardoor economische redenen voor vrouwen minder belangrijk zijn geworden om een relatie met een man te hebben. Kortom: het is niet interessant meer om te trouwen. Zowel mannen als vrouwen kunnen hun gerief, seks resp. inkomen, elders vinden. De economie van seks is totaal ontregeld.

De oplossing van het conservatieve Austin Institute is, niet verrassend, dat vrouwen onderling meer solidair moeten zijn en niet te gemakkelijk seks moeten gunnen aan mannen. Kortom: terugkeer naar de puriteinse samenleving van weleer.
De video sloeg in als een bom en lokte veel reacties uit. Maar klopt de analyse wel?

Business Insider denkt van niet. Mannen willen juist vaker dan vrouwen commitment en een vaste relatie. Dat is ook logisch. Slechts voor een paar procent van de mannen is het vrije leventje, waarbij ze naar willekeur vrouwen in bed kunnen krijgen, realiteit.

Voor de meeste mannen geldt dat ze er veel moeite voor moeten doen en een niet onaanzienlijk deel van de mannen blijft een groot deel van het leven onvrijwillig single. Denk bijvoorbeeld aan de Japanse single ‘graseters’. Veel mannen, waaronder ondergetekende, hebben helemaal geen behoefte aan een wild seksleven met talloze vrouwen, maar liever één vrouw waar ze hun leven mee kunnen delen.

Feit is wel dat de gemiddelde man en vrouw netto steeds minder overhoudt. Kinderen opvoeden wordt ook steeds duurder, door de vele ‘pedagogisch verantwoorde’ regels die opgelegd worden. Een gezin stichten is steeds meer een luxe, die alleen iemand met een uitkering die zwart bijklust zich kan veroorloven. Daar wat aan te doen, niet aan de ‘economie van seks’ dus, lijkt me een zinniger idee dan een terugkeer naar een wereld die onze (voor) ouders om goede redenen vaarwel hebben gezegd.

De Afghaanse Sharbat Gula, die door deze foto wereldberoemd werd, zou veel royalties ontvangen in een humanistische economie. Bron: Wikimedia Commons

Humanistische economie: de mens centraal

Laat een reactie achter / Analyses, Economie, Filosofie, Geopolitiek, Ideeën, Maatschappij, Mensheid, Visionair leven, Visionaire vragen / Door Germen Roding / 23 juli 2015 8 februari 2021

“Siren servers”, de term die Jaron Lanier gebruikt voor de machtige serverparken zoals Google, Facebook en Amazon, konden alleen zo machtig worden omdat de mens niet centraal staat in onze economie. Kan een mensgerichte economie (humanistische economie) hier verandering in brengen?

Humanistische economie
Xanadu levert een bruikbaar instrument voor Laniers volgende concept: humanistische economie. Wat zijn de principes van de humanistische economie, en kan onze economie mensgericht organiseren de nakende ontwrichting op tijd stoppen?

Wat is economie en waarom falen economen?
Het terrein dat bedoeld wordt met de term ‘economie’ is ruwweg: alle transacties met schaarse goederen. Tot einde negentiende eeuw heette economie “politieke economie“. Om hun vakgebied respectabeler te maken, hebben de technocraten onder de economen het hernoemd tot economie, en de wiskundige analyse de overhand laten nemen. Hiermee leek economie een exacte wetenschap, net zoals natuurkunde of scheikunde, en kregen de economen een even respectabele status als bijvoorbeeld natuurkundigen. Dit terwijl de wetenschappelijke basis onder economie vaak net zo stevig is als die onder astrologie: berustend op mythische aannames (zoals de alwetende markt en rationele redenen om te kopen); meer geloof dan wetenschap. Vandaar ook dat economen vaak grote ellende aanrichten. Zoals nu, nu de EU-economen Griekenland in het verderf storten. En de roep om een zinniger economie steeds groter wordt.

Principes van de humanistische economie
De humanistische economie is in feite meer een stroming dan een samenhangende economische theorie. Humanistisch economen hebben stevige kritiek op de nogal rationele en mechanische kijk op mensen van de gevestigde economen. Mensen worden in de klassiek-liberale economie gereduceerd tot eigenaren, kopers en arbeiders. In werkelijkheid, stellen de humanistisch economen, is de mens veel veelzijdiger en zijn zaken als kopen, werken en bezitten middelen, geen doelen waaruit het leven bestaat.

In de humanistische informatie-economie wordt de mens niet gezien als productiefactor en consument, maar als zelfstandige actor, die centraal staat. De rest van de economie heeft dus slechts betekenis vanuit menselijk standpunt, m.a.w. dit is een antropocentrische theorie. Wat wij zien als zelfstandige entiteiten, zoals grote bedrijven en machines, zijn in de ogen van de humanistische informatie-economie slechts instrumenten van mensen die de onderlinge relaties tussen mensen veranderen.

Het doel van de humanistische economie is niet om zoveel mogelijk winst te maken op kapitaal, maar het maximaliseren van menselijk welzijn. Hierbij wordt de piramide van Maslow vaak als uitgangspunt gebruikt.

Humanistische informatie economie volgens Jaron Lanier
Lanier legt zich in zijn boek toe op het informatie-element van de economie en gaat niet zozeer uit van de piramide van Maslow, maar van het antropocentrisme. Lanier ziet een toekomst voor zich, waar iedere producent van informatie royalties krijgt op elk moment dat de informatie wordt gebruikt. Print je een leuk meubel uit met je 3D-printer, dan ontvangt de ontwerper royalties. Wordt je commentaar op een langvergeten nieuwsbericht door een sireneserver geanalyseerd om het historisch verantwoorde Nederlandstalige slang uit de jaren ’10 zo natuurgetrouw mogelijk te reproduceren, dan ontvang je ook een nanobetaling. Idem voor de metselaar, waarvan de motorische kennis en kunde is gebruikt om een metselrobot te trainen. Of de nieuwe medische behandelmethode die is ontwikkeld dankzij jouw operatie.

Oudere mensen hebben zo geen pensioen nodig, dit wordt dan gevormd door de royalties op de in hun gehele leven geproduceerde werken.

Leuk, maar gaat dit ook werken?
Om eerlijk te zijn vraag ik me dit af. Lanier is een uitermate briljante kerel met een zeer uitgebreid oeuvre, variërend van boeken tot muziekstukken. Hij hoeft zich dus in dit systeem geen zorgen te maken om zijn pensioen.

Maar hoe zit het met gewone stervelingen, zoals u en ik? Als we de omzetten van Facebook, Google en andere ‘siren servers’ bij elkaar optellen, zien we dat deze minder dan een biljoen euro per jaar bedragen. Dat is maar een paar honderd euro per internetgebruiker per jaar. Nog niet eens genoeg voor twee weken. Let wel, omzetten, geen winsten.

We staan echter nog maar aan het begin. Werkelijk elke business wordt nu in hoog tempo overgenomen door hightech bedrijven uit Silicon Valley en enkele neefjes elders op de wereld. Als de oliesector en de gezondheidszorg, nu de grootste slokops, zijn gekortwiekt, wordt het belang van informatie steeds groter, en dus dit bedrag veel hoger.

Deze site, die drie jaar werk vertegenwoordigt, brengt per dag misschien drie euro op, rond de honderd euro per maand. Als ik mezelf als de gemiddelde informatiewerker zie, en er van uit ga dat ik elk jaar de opbrengst van de site met een euro per dag kan laten stijgen (een dubieuze aanname, immers artikelen verouderen en er komen er steeds meer artikelen op internet waardoor de spoeling dunner wordt), denk ik niet dat ik er in zou slagen om mijn pensioen bij elkaar te schrijven. Tenzij ik tot mijn vijfenzeventigste doorschrijf. Ook is het loterijgehalte erg groot.

Er zal dus m.i. toch een vorm van herverdeling moeten plaatsvinden, dus een vorm van basisinkomen. Met dit als aanvulling en hopelijk de royalties als hoofdmoot voor zoveel mogelijk mensen. Het uitgangspunt van Lanier, de mens centraal, is dan weer uitermate goed.