kunstmatige intelligentie

Watson in actie

Supercomputer wordt telefonische verkoper

Na het succes met triviantkampioen Watson, werkt IBM nu aan computers die net als een menselijke verkoper klanten kunnen bellen.

Verkopers aan de telefoon. Voor de meesten van ons een vaak terugkerend, irritant verschijnsel. Geen wonder dat het Bel Mij Niet-register razend populair is. Bedrijven huren callcenters in met laagbetaalde en dito opgeleide werkenden, die vaak een script moeten volgen om klanten dingen van vaak twijfelachtig nut te verkopen.

Supercomputer verkoopt zichzelf

Op dit moment ontwikkelt IBM de supercomputer Watson door als medisch expertsysteem, maar de volgende applicatie wordt een grotere groeimarkt: telefonische verkoop. Van verkopers wordt veel productkennis gevraagd. Menselijke verkopers hebben van een product, zeker als het om een enorm assortiment of zeer ingewikkelde producten gaat, niet alle informatie in hun hoofd. Een verkoper die er blijk van geeft een product niet te kennen, raakt de klant kwijt. Als een rekengorilla als IBM Watson verkopers zou kunnen ondersteunen, zou dit zich vertalen in veel meer effectieve verkopen. Watson is nu als eerste aan het werk gezet bij IBM zelf. Immers, het bedrijf verkoopt zeer ingewikkelde apparatuur waaronder… Watson zelf. Een computer die zichzelf verkoopt dus.

Watson als ultrakrachtige zoekmachine die mensentaal begrijpt

IBM Watson is in feite een krachtige zoekmachine die draait op de IBM-software DeepQA. Deze kan worden gebruikt om vragen te beantwoorden. Prop er een volle harde schijf van een terabyte aan technische documentatie in – dat kan algemene informatie voor een kennisquiz zijn, symptomen voor een medische diagnose of technische productdocumentatie – en DeepQA genereert er betekenisvolle informatie van, met andere woorden: interpreteert de kennis.  Zoekmachines als Google zijn al zeer goed in zoeken, maar DeepQA kan daarnaast ook zeer goed de dubbelzinnige menselijke taal begrijpen.
Dat bleek wel door zijn klinkende overwinning op menselijke tegenstanders in de kennis-spelshow Jeopardy.

Supercomputer vervangt compleet salesteam

Watson in actie
Watson in actie tijdens Jeopardy! – Wikimedia Commons

IBM zegt dat Watson in de huidige uitvoering alleen als technische ondersteuning voor verkopers dient, maar de verleiding voor bedrijven zal vermoedelijk erg groot zijn om hun verkoopteam de laan uit te sturen en Watson de honneurs waar te laten nemen. Als je eenmaal DeepQA hebt gevuld met data, zal het programma onvermoeibaar dag en nacht vragen beantwoorden. Een computer heeft als voordeel dat deze voor een mens niet bedreigend over komt en geen psychologische trucjes uit zal halen om je over te halen iets te kopen wat je helemaal niet wilt. Althans: nog niet.
Ook voor e-commerce is Watson interessant. Veel sites bieden een menselijke chatbot aan. Die kan vervangen worden door Watson. Idem door communicatie via Twitter en SMS. Klanten sturen hun vraag en Watson geeft antwoord.

Watson nog extreem duur

Helaas – of gelukkig – is DeepQA en de hardware waarop dit systeem draait in 2011, extreem zwaar en dus duur, zowel om te kopen als om te onderhouden. Watson bestaat uit tien server racks gevuld met in totaal negentig Power 750 servers, samen uitgerust met 2880 processoren en 15 terabytes RAM. 15 terabytes is volgens sommige schattingen de geheugeninhoud van onze hersenen. IBM geeft geen prijsopgave van de totale kosten van Watson, maar als je bedenkt dat een enkele server rond de 350 000 dollar kost, zal de totale kostprijs van een Watson in je schuur rond de 32 miljoen dollar bedragen. Tel daarbij nog het enorme stroomverbruik – een uurtje Watson aan het werk zetten kost je meer dan zestig kilowattuur, zo’n twaalf euro – plus het nodige technische onderhoud, en het is duidelijk dat alleen een groot bedrijf als IBM dit zich kan veroorloven. Althans: anno 2011. Anno 2021 zijn veel van deze diensten al via de cloud te huur. Ontwikkelt de hardware zich even snel als in de voorliggende periode, dan zitten we nog steeds op schema.

Mens overtroffen

De wet van Moore is echter nog lang niet uitgewerkt. Elke anderhalf tot twee jaar verdubbelt de computercapaciteit. Als je bedenkt dat de Cray Y-MP-supercomputer van einde jaren negentig van de vorige eeuw geleden, ook al zo’n elektriciteit-slurpend peperduur monster, minder kon dan een mobieltje nu, is de uitkomst duidelijk. Over tien jaar (en waarschijnlijk eerder, want er zijn vergevorderde plannen voor honderd keer snellere en zuiniger chips) lopen we met deze dingen op zak die slimmer zijn dan de meesten van ons. Laat de implicaties daarvan goed tot u doordringen, waarde lezer.

Meer info

Watson – interactieve animatie – IBM

Rechtse bal of linkse neoliberaal, ons bestelen doen ze allemaal.

Links en rechts onderscheid nu mogelijk via gezichtsherkenning

Onderzoekers ontwikkelden een AI-algoritme dat in 70% van de gevallen aan een gezicht links en rechts in stemgedrag kan onderscheiden.

De verkiezingsstrijd tussen links en rechts in Usa liep eind 2020 hoog op.
De verkiezingsstrijd tussen links en rechts in Usa liep eind 2020 hoog op. Bron: Wikipedia

In discussies tussen links en rechts lijkt het vaak, alsof twee verschillende menssoorten met elkaar aan het praten zijn. Links en rechts praten tegenwoordig steeds meer langs elkaar heen.

Ze zien de ander als alien. Vooral links heeft hier een handje van en reageert meer emotioneel. Een belangrijk onderscheid is ook dat linkse kiezers in hun gezicht meer emoties laten zien dan rechtse kiezers.

Niet duidelijk, waarom links en rechts er anders uit zien

Vervelend aan neurale netwerken is dat ze wel een redelijk nauwkeurige voorspelling kunnen doen, maar niet op grond waarvan ze die voorspelling doen. De onderzoekers waren daarom niet in staat om precies vast te stellen wat voor soort gezichtskenmerken hun systeem correleerde met politieke overtuiging, maar ze vonden wel enkele trends. Zoals de houding van iemands hoofd.

Ook de mate, waarin op de foto’s een vorm van gezichtsuitdrukking te zien was, leek enkele aanwijzingen te geven. Mensen die bijvoorbeeld direct in de camera keken, overigens een geliefde hobby van de om zijn conservatisme bekend staande ex-VVD politicus Wiegel, beoordeelde het algoritme gewoonlijk als progressiever. Degenen die wegkeken en walging toonden, kwamen daardoor juist op het stapeltje “conservatief” terecht.

Moeilijk te repliceren

Herhalen van dit onderzoek door anderen, een absoluut vereiste in de wetenschap, is lastig. De foto’s en politieke voorkeuren waarop hun algoritme is getraind, bevatten immers behoorlijk privacy-gevoelige informatie. Andere onderzoekers zullen dus hun eigen collectie van links- en rechtsstemmers moeten aanleggen en hier het algoritme op los laten.

Dat gaat alleen lastig worden, nu de verhoudingen zo gepolariseerd zijn. En mogelijk klopt deze correlatie buiten de (Californische) doelgroepen waar de onderzoekers hun data vandaan haalden, niet…

Hoe kan je deze kennis gebruiken als spin doctor?

De bedoeling is, om kiezers van jouw politieke voorkeur te laten stemmen, en anderen juist te ontmoedigen om te stemmen. Zo zou je door middel van gezichtsherkenning linkse en rechtse kiezers kunnen identificeren. Als je wilt dat vooral linkse kiezers gaan stemmen, kan je die aanspreken en aanmoedigen om te gaan stemmen. Rechtse kiezers wil je dan juist met cynische grappen over de “zakkenvullende politici” de lust ontnemen om te gaan stemmen.

Bron
Michal Kosinski. Facial recognition technology can expose political orientation from naturalistic facial images, Scientific Reports (2021). DOI: 10.1038/s41598-020-79310-1

Een date in 2025?

Verleid door kunstmatige intelligentie: de sirene-AI

Het begon met porno op internet. Toen kwamen de seksrobots. We naderen nu voor 2030 het punt, dat kunstmatige intelligentie de Turingtest kan passeren. Met andere woorden, zich voor kan doen als een mens. Bijvoorbeeld, als iemand die je probeert te versieren. Welke technieken zal kunstmatige intelligentie gebruiken om de emoties van de mens te leren hacken? Wanneer word je verleid door kunstmatige intelligentie? In deze video de stand van zaken.

Verleid door kunstmatige intelligentie.
Verleid door kunstmatige intelligentie. Bron: https://pixy.org/5717311/

Verleid door kunstmatige intelligentie

Kapitalisme zal altijd streven naar het maximaliseren van winst. Winst maak je, door producten die jij goedkoop kan vervaardigen, voor meer geld te verkopen. Als er geen manier meer is om je te onderscheiden met je bijzondere product, is er maar één manier om winst te maken. Meer verkopen. Met andere woorden: meer klanten verleiden, en klanten beter verleiden.

Als AI steeds beter wordt en uiteindelijk de mens zal overtreffen in informatieverwerkend vermogen, is het logische eindproduct de sirene-AI. Een kunstmatige intelligentie die in staat is om mensen volkomen om zijn vinger te winden. Kassa!

Dictatuur

Maar er zijn ook superschurken. Althans, kwaadaardige karakters, die van de gelegenheid gebruik maken om uit te groeien tot een real time Joker of Darth Vader. Zo iemand kan op de gedachte komen om hiermee de bevolking te verleiden. Bijvoorbeeld, tot een dictatuur met hem aan het hoofd. Vond je Cambridge Analytica, de firma die Trump mede aan een verkiezingsoverwinning hielp, eng? Of de macht van big tech over ons? You haven’t seen anything as yet.

Ex Machina

We zagen een voorbeeld van een dergelijke kunstmatige intelligentie in de film Ex Machina uit 2015. Een kunstmatige intelligentie verleidde de hoofdpersoon om zo te kunnen ontsnappen, om aan de wereldheerschappij te werken. Dit is niet denkbeeldig, stelt filosoof Neil Bostrom in zijn boek Superintelligence. Verleid tot de ondergang? Het risico is groter dan waar de meeste mensen bij stilstaan.

Killerdrones, of 'slaughterbots', worden een reële bedreigin in de nabije toekomst. Bron: Slaughterbot video op YouTube, zie tekst

Autonome wapens: waarom we ons zorgen moeten maken

Autonome wapens lijken iets dat rechtstreeks uit science fiction komt. Schijn bedriegt. Autonome wapens zijn al veel slimmer dan de mechanische mijnen en automatische machinegeweren uit de twintigste eeuw. En, we ain’t not seen anything yet.

Autonome wapens

Autonome wapens, de zogeheten killerdrones, of 'slaughterbots', worden een reële bedreiging in de nabije toekomst. Bron: Slaughterbot video op YouTube, zie tekst
Autonome wapens, de zogeheten killerdrones, of ‘slaughterbots’, worden een reële bedreiging in de nabije toekomst. Bron: Slaughterbot video op YouTube, zie tekst

De oppositie wordt steeds actiever en het brute regime begint zich zorgen te maken. Maar dan komt de “redding” per militair transportvliegtuig. De beloofde zending voor de dictator komt aan: een vracht met drones. Speelgoed? Dat lijkt het, maar is het allerminst. Dan wordt de AI die ze bestuurt, geladen met de gezichten van duizenden leden van de oppositie. Vervolgens daalt de zwerm neer op de opstandige stad en zaait dood en verderf…

Science fiction? Nog wel, maar zowel het Pentagon als de Russen en het Chinese PLA zijn actief onderzoek aan het doen naar de inzet van autonome wapens. Hun militaire nut is te groot om niet te negeren.

TrueNorth in autonome wapens

Het verontrustende scenario dat hierboven is geschetst is nu al technisch haalbaar. IBM ontwikkelde TrueNorth, een chip met neuraal netwerk die in staat is om snel gezichten te herkennen bij een laag energiegebruik, en dus in een drone ingezet kan worden om deze gezichtsherkenning toe te laten passen[1]. Het is een kwestie van tijd voordat iemand van het Pentagon, of een militaire contractor, een bestelling bij IBM gaat doen voor miljoenen van deze chips. Of bij de Chinese concurrent. De gevolgen zijn dan vervelend.

Niet iedereen is het hier mee eens. Paul Scharre denkt dat tegenwoordige techniek voldoende is om deze killer drones tegen te houden[2], maar houdt geen rekening met de inzet van deze technologie door een weinig scrupuleuze state actor als bijvoorbeeld Turkije of Noord-Korea. Nu al behaalde Turkije een beslissende overwinning in de oorlog (via proxy Azerbeidzjan) tegen Armenië door de inzet van drones. Verdediging tegen een wapen dat gebruik kan maken van alle drie dimensies om aan te vallen en voor lage kosten in enorme aantallen verkrijgbaar is, is extreem lastig. Vooral omdat overheden hier nauwelijks op voorbereid zijn.

Ban Autonomous Weapons

Hieronder een video van hopelijk niet de nabije toekomst.  Nabij is hier: voor 2025.

Bestaan autonome wapens eenmaal, dan is dat  een dreiging die dodelijker kan zijn dan een kernoorlog. Dat stelt de actiegroep Ban Autonomous Lethal Weapons. Wij mensen zullen dan veranderen in opgejaagd wild. Een prooi voor een ieder achter de knoppen van een zwerm killer drones.

De petitie tekenen tegen killerbots en -drones kan hier. Aanrader.

Bronnen
1. Nicole Hemsworth, A Rare Peek into IBM’s True North Neuromorphic Chip, NextPlatform, (2018)
2. Paul Scharre, Why You Shouldn’t Fear “Slaughterbots”, IEEE Spectrum, 2017

De film I Robot, gebaseerd op het gelijknamige boek van SF-grootmeester Asimov, verkende de sociale en ethische gevolgen van bewuste kunstmatige intelligenties.

Korte film: Rise – Moeten we kunstmatige intelligenties mensenrechten geven?

Het is 2017. Het ondenkbare is gebeurd: er is een kunstmatige intelligentie ontstaan die ongeveer gelijk is aan die van de mens. De kunstmatige intelligenties, die zichzelf voortdurend verbeteren, worden steeds slimmer en eisen mensenrechten op. Er ontstaat een burgeroorlog. Wie trekt er aan het kortste eind?

Moeten we kunstmatige intelligenties mensenrechten geven? Op dit moment lijkt deze discussie voor de gemiddelde mens science fiction. Schijn bedriegt. Over pakweg tien jaar tot vijftien jaar – en misschien wel eerder, als kwantumcomputers echt gaan doorbreken, waar het nu op lijkt –  zal het rekenvermogen van de gemiddelde personal computer die van het menselijk brein overtreffen. We kunnen maar beter gaan nadenken over het vraagstuk, of, en hoeveel mensenrechten we moeten toekennen aan kunstmatige intelligentie.

Persoonlijk denk ik dat we het niet zover moeten laten komen, maar dat we KI moeten koppelen aan ons brein. We kunnen beter te maken hebben met superslimme mensen, dan met een superslimme laptop. We hoeven ons dan ook niet als soort bedreigd te voelen door kunstmatige intelligenties. Die zijn we dan namelijk zelf….

De film I Robot, gebaseerd op het gelijknamige boek van SF-grootmeester Asimov, verkende de sociale en ethische gevolgen van bewuste kunstmatige intelligenties.
De film I Robot, gebaseerd op het gelijknamige boek van SF-grootmeester Asimov, verkende de sociale en ethische gevolgen van bewuste kunstmatige intelligenties. – Youtube.com

Google werkt aan AI zo slim als een rat

Demis Hassabis van Google werkt aan een project om in 2017 een kunstmatige intelligentie, vergelijkbaar met die van een rat, te bouwen.
Dit lijkt weinig ambitieus. Schijn bedriegt.

https://youtube.com/watch?v=MAMuNUixKJ8

Een rat heeft 200 miljoen neuronen. Een mens 86 miljard, 430 maal zoveel dus. Op het eerste gezicht een enorm verschil. Vergeet echter niet dat de rekencapaciteit van computers per euro elke twee jaar verdubbelt. En explodeert, als kwantumcomputing doorzet. Het dichtstbijzijnde veelvoud van 2, 512, is slechts negen verdubbelingen verwijderd van twee. M.a.w., binnen de twintig jaar heb je een kunstmatige intelligentie, vergelijkbaar met die van een mens. En dan gaan we er nog niet eens van uit dat neurale algoritmen steeds sneller en slimmer worden (wat uiteraard het geval is).

Er breken interessante tijden aan.

‘Kunstmatige superintelligentie onmogelijk op te sluiten’

Kunstmatige superintelligentie wordt terecht de gevaarlijkste uitvinding ooit genaamd door onder meer Stephen Hawking, Elon Musk en Bill Gates. Kunstmatige superintelligentie, een intelligentie die de menselijke intelligentie ordes van grootte overtreft, dreigt de wereld zoals we die nu kennen compleet over te nemen. Een voor de hand liggende methode om onheil te voorkomen, is de superintelligentie op te sluiten in een van de rest van het universum afgesloten ruimte. Maar zal dit genoeg zijn om te voorkomen dat de ASI ontsnapt?

Een superintelligentie heeft verbijsterende capaciteiten. Stel je de beste hacker ter wereld voor, maar dan miljoenen malen slimmer. Een superintelligentie beschikt niet over een geweten en zal dus te werk gaan als een hyperintelligente psychopaat. Zoals wij het gedrag en instincten van bepaalde dieren manipuleren om ze optimaal uit te kunnen buiten, zal een superintelligentie dat ook met ons doen. Een mooi voorbeeld kan je vinden in de film Deus Ex Machina, waar de kunstmatige intelligentie de protagonist op duivelse wijze manipuleert. Is de superintelligentie eenmaal uitgebroken, dan is er geen redden meer aan.

Kunstmatige superintelligentie (ASI) zal in staat zijn mensen beter te manipuleren dan de ergste psychopaten uit de menselijke geschiedenis.

Science fiction? Integendeel. Over tien tot vijftien jaar zal op grond van de Wet van Moore je computer slimmer zijn dan jij. Supercomputers zullen al eerder de intelligentie van de mens overtreffen. In feite is dat op relevante terreinen al zo. Denk aan het verslaan van de go-wereldkampioen. Hier kunnen we dus maar beter snel en grondig over nadenken. Gelukkig gebeurt dit nu ook.

Meer informatie
Global Priorities Project

Korte film: AI in autofabriek slaat op hol

Wat zou er gebeuren als een autofabriek waarin je werkt, plotseling op hol slaat en moordzuchtige robots gaat produceren?

Zelfrijdende auto’s zijn in feite robots. En al ben je nog zo slim, voor de absolute wereldheerschappij moet je wel kunnen bewegen. Dus misschien is het scenario van deze film, waarin een kunstmatige intelligentie een autofabriek overneemt, wel degelijk plausibel.

Zoals altijd is een outsider, een werknemer die op de schopstoel zit, de held. Hij moet in zijn eentje de dol geworden fabriek zien te temmen, voordat er een legertje robots met sinistere bedoelingen uitrukt.

In werkelijkheid zou de controle van deze kunstmatige intelligentie over alle informatiestromen naar buiten absoluut moeten zijn. Onmogelijk is dit niet, maar de beveiliging in de fabriek zou dan erg amateuristisch opgezet moeten zijn. Dit is niet erg waarschijnlijk. Dit scenario kan pas na 2020-2025 werkelijkheid worden. Tegen die tijd zijn fabrieken zo goed, dat ze heen snel over kunnen schakelen naar een totaal ander product.

film

Wat, als de god van de toekomst de aarde in zeven dagen zou gaan herscheppen?

Video: zeven dagen kunstmatige intelligentie

Is Google God? Feit is wel dat de zoekmachinegigant zich in hoog tempo aan het ontwikkelen is tot een alomtegenwoordige kunstmatige intelligentie. Hoe zou de wereld er uit gaan zien als een geest, verre superieur aan welke mens dan ook, zich zou buigen over de miezerige probleempjes waarmee de mensheid te kampen heeft?

Volgens sommigen is dit een utopia, met basisinkomen en luxury communism. Voor anderen hun ergste nachtmerrie. Het is niet gezegd dat de ontwikkeling zal gaan zoals in dit filmpje geschetst, maar de hoofdlijnen kloppen. Kortom: stof tot nadenken. Want kunstmatige intelligenties die die van de mens benaderen en gaan overtreffen, zijn al op veel gebieden realiteit.

In het scenario in deze video is uitgegaan van Google Deep Mind. Het zou ook met een ander kunstmatig intelligentieproject kunnen gebeuren, al is Google waarschijnlijk de grootste kanshebber.

Wat, als de god van de toekomst de aarde in zeven dagen zou gaan herscheppen?
Wat, als de god van de toekomst de aarde in zeven dagen zou gaan herscheppen?

Lee Sedol, de regerend kampioen van Korea staat bekend om zijn creatieve spel. Alleen door een geniale ingeving kon hij het vierde spel winnen.

Waarom we maar beter bang kunnen zijn voor computers

Het bordspel go is hier weinig bekend, maar in Oost-Azië erg geliefd. Dat is niet voor niets: de diepgang van het spel maakt het uitermate moeilijk om het tot in de finesses te beheersen. Volgens velen vergt het het denken van een mens om go voldoende te beheersen – het aantal mogelijkheden is zo groot, dat het onmogelijk is het spel met brute processorkracht te kraken.
AlphaGo slaagde er onverwacht in om precies dit te bereiken. Hiervoor gebruikte het programma, dat op een supercomputer draaide, een combinatie van deep learning en Monte Carlo tree search. Voor het eerst in de geschiedenis werd een go-grootmeester van wereldklasse verslagen. Wat dit betekent voor de vooruitzichten voor de mens laadt zich raden.

Wat de overwinning van AlphaGo pas echt eng maakte, is de techniek die de programmeurs gebruikten. Ze lieten AlphaGo namelijk tegen zichzelf spelen, waardoor het programma steeds sterker en sterker werd. Sterker dan een mens, uiteindelijk. Op deze manier kan een superintelligentie zichzelf ook eindeloos laten evolueren.

Go-grootmeester Lee Sedol, de regerend kampioen van Zuid-Korea, staat bekend om zijn creatieve spel. Alleen door een geniale ingeving kon hij het vierde spel winnen.
Go-grootmeester Lee Sedol, de regerend kampioen van Zuid-Korea, staat bekend om zijn creatieve spel. Alleen door een geniale ingeving kon hij het vierde spel winnen.

Want als zelfs een extreem complex spel als go kraakbaar is, dan geldt dat zeker voor veel eenvoudiger baantjes, waar nu nog mensen werken. Deep learning netwerken kunnen deze waarnemen en kraken. Be afraid. Be very afraid. Ik zeg dit niet snel, maar nu is er de nodige reden voor.