Sinds de ineenstorting van de Sovjet-Unie eind jaren tachtig leidt het communisme een kwijnend bestaan. Vrijwel alle nog in naam communistische landen, zoals Vietnam, Cuba en de Chinese Volksrepubliek, zijn kapitalistische autocratieën geworden of hebben veel ruimte gemaakt voor kapitalistische initiatieven. Kortom: de nederlaag van communisme lijkt totaal en definitief, het domein van radicalinsky’s, voor altijd verbannen naar de schroothoop van de geschiedenis. Is de rol van het communisme daarmee uitgespeeld? Integendeel, zegt Aaron Bastani, de schrijver van het boek Fully Automated Luxury Communism: A Manifesto.
Communisme zonder arbeiders
Centraal in het boek staat het idee dat in de toekomst alle menselijk werk overgenomen zal worden door robots, omdat robots alles beter en sneller zullen kunnen dan mensen. Hij trekt hiermee de trend door die al tientallen jaren aan de gang is: de exponentiële toename van de rekenkracht van computers en de overvloedige beschikbaarheid van energie en grondstoffen brengt de waarde van grondstoffen, energie en arbeid terug tot nul. En hiermee de kostprijs.
Het leven wordt door deze technologische deflatie steeds goedkoper. Weliswaar is er steeds minder werk, maar er is wel steeds meer welvaart in absolute zin. Tot nu toe was arbeid de voornaamste manier om welvaart te herverdelen. De meeste mensen hebben een baan. Hiervoor worden ze betaald uit de winsten die ondernemers maken, of uit de belastingen die ondernemers betalen. Maar wat, als er straks geen banen meer zijn? Biojvoorbeeld in 2029, als 1000 euro aan computers meer informatie kan verwerken dan het menselijke brein? Dan verdwijnt het belangrijkste herverdelingsmechanisme, loon. De oplossing is volgens Bastani: een herverdeling van de productiebronnen. Met andere woorden: communisme fase 5, de klassenloze maatschappij in het marxisme zonder dat fase 4, de dictatuur van het proletariaat, plaats heeft gevonden.
De vijf fasen van de maatschappij volgens het marxisme
In zijn boek Het Kapitaal (1867) analyseerde de negentiende-eeuwse Duitse schrijver en filosoof Karl Marx de relatie tussen technologie, kapitaal en maatschappij. Hij onderscheidde hierbij vijf fases in de ontwikkeling van de mensheid. Deze zijn:
1. Jager-verzamelaarsmaatschappijen, zoals de tegenwoordige Khoisan. Deze kenden, stelde Marx, een vorm van communisme om een praktische reden. Bij een zwervend bestaan kan je nooit meer bezitten dan je op je rug kan meedragen.
Karl Marx, de grondlegger van de ideeën achter het marxisme. Bron: Wikimedia Commons
2. Feodale maatschappijen. Met de komst van de landbouw werd het mogelijk bezit te accumuleren en legers te verzamelen. Hierbij perst de heersende klasse, de adel, kleine boeren en handwerkslieden af door middel van hun leger, zodat zij zich de winsten konden toeëigenen. Als marxisten-leninisten of maoïsten het over ‘feodaal’ hebben, verwijzen ze naar dit type maatschappij. We zien een heropleving van de feodale maatschappij in door de maffia en bendes beheerste samenlevingen.
3. Kapitalistische maatschappijen. Met de komst van vrije steden (en al eerder, bij op handel gebaseerde stadsstaten zoals Carthago, maar die pastten niet in Marx’ “ijzeren historische wetmatigheden”) en fabrieken wordt arbeid een factor die los staat van land en de adel. Naast de adel ontstaat er een klasse van gegoede burgers, de “bourgeois”, die het “proletariaat”, de arbeiders, tewerkstelt, een mager loon betaalt en de winsten herinvesteert om nog rijker te worden. Volgens het marxisme verkeren westerse landen in deze fase.
4. Dictatuur van het proletariaat. Marx droomde van een machtsovername door het proletariaat, waarbij er een egalitaire maatschappij zou ontstaan. Het proletariaat zou dit doen zonder respect voor de bourgeois, m.a.w. er zou een dictatuur van het proletariaat ontstaan. De productiemiddelen komen in handen van de staat. Dit communistische ideaal werd min of meer, ten koste van het nodige bloedvergieten, verwezenlijkt in de voormalige Sovjet-Unie en landen als Cuba en China.
5. Communistische maatschappij. Op een gegeven moment worden machines zo productief, dat ze alles voor vrijwel niets kunnen produceren. Iedereen kan nu een luxebestaan leiden zonder te hoeven werken. Omdat de productiemiddelen in handen zijn van de staat, wordt er niemand meer uitgebuit en kan iedereen eerlijk delen. Dit ideaal is in geen enkel land bereikt, wellicht oliestaten (tijdelijk en alleen voor de eigen bevolking) uitgezonderd.
Zoals we anderhalve eeuw later weten, bleek de praktijk weerbarstig. Hoewel zijn economische analyse in grote lijnen klopte, was hij te weinig macchiavellistisch qua beoordeling van de menselijke aard in zijn ideale maatschappij (zo voorzag hij niet de opkomst van de “rode adel” van corrupte partijfunctionarissen en inefficiënties bij het planningsproces) en onderschatte hij nationalisme enorm.
De vijf grote crises
Volgens Aaron Bastani heeft het kapitalisme de afgelopen twee eeuwen redelijk zonder kleerscheuren doorstaan, maar wordt het nu geconfronteerd met een existentiële crisis, vanwege vijf ontwikkelingen die tegelijkertijd op ons af komen. Deze zijn: klimaatsverandering, schaarste aan hulpbronnen zoals energie, water en grondstoffen, vergrijzing, een groeiend aantal “nutteloze” mensen, door Bastani “unnecesariaat” genoemd en, de grootste bedreiging, een nieuw tijdperk van machines waardoor de productiefactor arbeid geheel zal worden vervangen door machines, m.a.w. kapitaal. Kapitaal dat steeds ongelijker verdeeld is. In landen als de VS en het Verenigd Koninkrijk hebben tientallen mensen nauwelijks genoeg geld op de bankrekening staan om een maand te overleven. En een grote groep mensen die niets te verliezen heeft, is niet bevorderlijk voor de stabiliteit.
De keuze voor armoede voor de meesten…
Kapitalisme verricht in grote lijnen twee taken: het vergroten van de rijkdom (door efficiënte productietechnieken) en het herverdelen van de rijkdom (door lonen). Waar het vergroten van de rijkdom steeds beter lukt, geldt dit niet voor de herverdeling. Immers, arbeid wordt steeds minder belangrijk. Het logische eindresultaat zal een wereld zijn waarin een kleine groep rijken vrijwel alles bezit, van asteroïdemijnen die de aardse mijnen door hun enorme productie weg zullen vagen, tot vloten met zonne-energie producerende satellieten en een monopolie op medische technologie voor bijvoorbeeld levensverlenging. En de rest van de mensheid? De minst ongunstige uitkomst is dat deze in strak geregeerde sloppenwijken komen te wonen, waarbij het voedsel uit 3d-printers komt. Dit is immers de meest CO2-neutrale oplossing. Een wereld die veel weg heeft van die in de science-fiction film Elysium wordt geschetst. Waarschijnlijker is dat als alle bargaining power van de bevolking verdwijnt, de wereldbevolking op volstrekt pijnloze en hygiënische wijze zal worden gereduceerd tot 500 miljoen mensen, zoals de Georgia Guidestones aanbevelen. Dat is immers de efficiëntste en meest winstgevende oplossing.
In de bioscoopfilm Elysium leidt een schatrijke elite een bestaan zonder ziekte of gebrek in de gelijknamige ruimtekolonie, terwijl de rest van de mensheid is opgesloten in armoedige sloppenwijken. Luxe-communism wil een bestaan als in Elysium maar dan voor iedereen. Bron: bewerkt screenshot van de trailer van Elysium
Of voor luxe communisme
Het alternatief is, aldus Bastani, dat we nu het nog kan, kiezen voor luxe communisme. Met andere woorden: het verdelen van de productiefactoren onder de bevolking. Asteroïden, bijvoorbeeld, zijn niet het bezit van één persoon of land, maar van de gehele mensheid volgens het Ruimteverdrag. Ook bij de privatisering van intellectueel eigendom kan je je vraagtekens zetten. Met blanket patents kan de technische vooruitgang in een gehele sector stil worden gelegd. Dus zo bekeken is luxe-communisme de meest logische en ook menslievendste oplossing. Om luxe-communisme te bereiken moeten we, aldus Bastani, en ook Visionair.nl, kiezen voor verlicht populisme. Populisme, zo verketterd door de “progressieve” elite, is de enige ideologie die de belangen van de bevolking op nummer 1 zet. En die ons kan behoeden van een bestaan als in Elysium, waarbij een genetisch verbeterde opperklasse in verbijsterende luxe leeft en de overige 99% onder ellendige omstandigheden.
Nederland en België kennen als enkele van de weinige landen in Europa geen gekozen burgemeester. Wat zijn de voor- en nadelen van de gekozen burgemeester? Hoe kan het gekozen burgemeesterschap het beste worden geïmplementeerd?
Waarom een burgemeester kiezen?
In een democratie wordt in theorie macht uitgeoefend door het volk. In de praktijk komt dat neer op een representatieve democratie, immers: niet iedereen kan fulltime met besturen bezig zijn. De bevolking kiest vertegenwoordigers die het bestuur van alle dag voor hun rekening nemen. Idealiter worden in een representatieve democratie alle bestuurders gekozen door de bevolking. Een burgemeester heeft in Nederland (en waarschijnlijk ook in België) behoorlijk veel macht. Zo is hij of zij het hoofd van de politie (en hiermee verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid) en formeel het aanspreekpunt van de gemeente. In een democratie wordt macht gecontroleerd door het volk. Daarom ligt het voor de hand om de bevolking burgemeesters te laten kiezen.
Voordelen van de gekozen burgemeester
Gekozen burgemeesters zijn gekozen door een meerderheid van de bevolking, als sprake is van twee stemrondes. Dit geeft de burgemeester een sterk democratisch mandaat en draagvlak onder de bevolking. De bevolking van een stad kent haar stad beter dan buitenstaanders en zal daarom eerder voor een persoon kiezen die haar belangen het beste kan behartigen. In landen met gekozen burgemeesters is het burgemeesterschap vaak een opstap voor een landelijke carrière, en hiermee een kweekvijver voor politiek talent. Een gekozen burgemeester hoeft niet partijgebonden te zijn, waardoor uit een veel grotere pool van talent kan worden gerekruteerd dan uit de enkele honderden partijbaasjes.
Bij onze oosterburen bestaat de gekozen burgemeester al lang. Veel landelijke Duitse politici waren burgemeester of hoofd van een deelstaat. Copyright: SPD Schöngau/fair use
Voordelen van de benoemde burgemeester
Een benoemde burgemeester heeft over het algemeen een goede relatie met het heersende gezag in de hoofdstad, die twee kanten op werkt: zij of hij zal de wil van de landelijke overheid gezagsgetrouw opleggen, maar kan ook effectief lobbyen in Den Haag of Brussel. Omdat hij of zij door het centraal gezag beoemd is, is zijn machtsbasis niet afhankelijk van lokale machthebbers. Daardoor kan hij of zij een zekere onafhankelijkheid bewaren ten opzichte van de rest van de gemeente. Ook biedt de benoemde burgemeester geschikte en gegarandeerde werkgelegenheid voor uitgerangeerde eliteleden. Dit vergroot de loyaliteit van de heersende elite aan het centrale gezag en verkleint hiermee de kans op burgeroorlog. Een goede bestuurder is vaak niet een goede stemmentrekker en andersom.
Argumenten die door de voorstanders van de benoemde burgemeester vaak worden genoemd tegen de gekozen burgemeester zijn: het is makkelijker om een benoemde burgemeester weg te sturen dan een gekozen burgemeester als er bijvoorbeeld een slepend conflict is tussen burgemeester en gemeenteraad; gekozen burgemeesters scoren waarschijnlijk laag op diversiteit en multicultureel gehalte. En: de meerderheid van de bevolking kan op een populaire, maar verder incompetente kandidaat stemmen. Bijvoorbeeld een beroemde zanger of filmster. Of, natuurlijk het absolute nachtmerriescenario, dat begrijpt u, waarde lezer, een populist.
Hoe zou de constructie rond de gekozen burgemeester er uit kunnen zien?
Er zijn verschillende benaderingen voorgesteld voor het op veilige wijze invoeren van de gekozen burgemeester. Zo zou de gemeenteraad de kandidaten voor kunnen stellen, zoals nu al gebeurt met benoemde burgemeesters. Daarmee zou al een eerste bezwaar weggenomen worden. Een partij zonder vertegenwoordiging in de gemeenteraad zal geen kandidaten kunnen stellen. Nadeel is dan weer dat niet-partijgebonden kandidaten afvallen, nu net een van de charmes van de gekozen burgemeester. Een tweede oplossing is kwaliteitseisen aan burgemeesterskandidaten stellen. Bijvoorbeeld een examen, IQ-test of opleidingseis. Nadeel is dat hiermee het democratische karakter geweld aan wordt gedaan. Persoonlijk denk ik dat er geen verdere eisen nodig zijn, als de gemeenteraad de bevoegdheid krijgt om de burgemeester op non-actief te zetten bij gebleken wanbestuur.
De huidige, nog uit de achttiende eeuw of eerder stammende regeringsvormen, zoals autocratie, monarchie en democratie, hebben de grootste moeite om de snelle technologische veranderingen bij te benen.
Hoe de regeringsvorm van de toekomst eruit zal zien, zal voor een erg groot deel afhangen van de vraag hoe de mens van de toekomst er uit zal zien en hoe de mensheid van de toekomst verspreid zal zijn over reële en virtuele werelden. In deze video gaat futuroloog Isaac Arthur daar verder op in.
Als een van de weinige landen gaat Estland qua regering fast forward richting de toekomst met het e-Estonia project. Bron/copyright: e-estonia.com
De gezondheidszorg in Nederland behoort tot de duurste van Europa en de kosten stijgen nog steeds. Dit terwijl bijvoorbeeld in Japan en Israël, met een aanmerkelijk goedkopere gezondheidszorg, de levensverwachting flink hoger ligt. Wat doen we verkeerd, en hoe kunnen we letterlijk enkele jaren aan de gezonde levensverwachting toevoegen en tientallen miljarden besparen?
Gezondheidszorg: duur en ineffectief
Nederland geeft meer dan 100 miljard euro per jaar uit aan zorg. Dit komt neer op rond de 6 000 euro per inwoner, of 11 000 euro per werkende. Dat is een enorm bedrag. Weliswaar krijgen we hiervoor een wereldwijd gezien kwalitatief goede gezondheidszorg voor terug, maar in verhouding tot de kosten zijn de baten laag. De grootste kostenpost wordt gevormd door de behandeling van de gevolgen van chronische ouderdomsziekten. De top tien aandoeningen (bron: volksgezondheidszorg,info) staat hieronder.
Kurieren am Symptom, in plaats van de grondoorzaak aanpakken
Opmerkelijk is dat er één voornaamste oorzaak is van de ziekte van Alzheimer, verantwoordelijk voor 75% van de gevallen van dementie, nummer 1 op deze lijst, met als gevolg verschrikkelijk menselijk leed en meer dan 9 miljard euro zorgkosten, zo ook van gebitsafwijkingen (3), coronaire hartziekten (4), perifeer arterieel vaatlijden (10) en voor een aanzienlijk deel depressieve stoornissen (9). Deze boosdoener is de mondbacterie Porphyromonas gingivalis. Deze bacterie veroorzaakt een ontsteking van het tandvlees (gingivitis) en dringt vervolgens de bloedbaan binnen. Ontstekingen door deze bacterie blijkt de oorzaak te zijn voor het grootste deel van de gevallen van aderverkalking. Wanneer de bacterie hartzakjes binnendringt, ontstaan ook hier ontstekingen. Ook reumatoïde artritis (#21 op de lijst met 654 miljoen euro per jaar) is, weten we nu, voor het belangrijkste deel terug te voeren op P. gingivalis en soortgelijke bacteriën. Klinische depressies, vaak het voorportaal van de ziekte van Alzheimer, hangen ook sterk samen met het doorbreken van de bloed-hersenbarrière door deze bacterie. In hersenen van Alzheimerpatiënten is deze bacterie aangetroffen en blootstelling van muizen aan P. gingivalis wekte in hun hersenen Alzheimer-achtige verschijnselen op, waarmee in principe aan de vereisten van het postulaat van Koch is voldaan.Met andere woorden: het staat nu vrijwel vast, dat P. gingivalis Alzheimer veroorzaakt. In de VS wordt er nu gewerkt aan een vaccin, dat beschermt tegen deze uiterst gevaarlijke bacterie. Ook de ziekte van Parkinson (21) blijkt sterk samen te hangen met deze bacterie.
Het geval van P. gingivalis staat niet op zichzelf. Reeds eerder werd de ware boosdoener achter maagzweren ontmaskerd: Helicobacter pylori. Waar vroeger symptoombestrijdende medicijnen zoals Zantac behoorden tot de bestverkochte medicijnen, behandelen artsen maagzweren nu met gerichte antibiotica tegen deze bacterie. Ook van steeds meer kankersoorten wordt duidelijk dat ze veroorzaakt worden door een infectie van virussen of bacteriën. Het virus HPV, dat wratten veroorzaakt, blijkt ook baarmoederhalskanker te veroorzaken.
Vanzelfsprekend is het veel goedkoper om alle Nederlanders preventief in te enten met een vaccin tegen P. gingivalis en andere soortgelijke gevaarlijke bacteriën en virussen, dan de symptomen van een vergevorderde infectie te behandelen.
Hoewel het oorzakelijk verband tussen een maagzweer en een H. pylori infectie reeds met wetenschappelijjke zekerheid, en een flinke dosis Australische rauwdouwermentaliteit, in 1985 is vastgesteld (de “volunteer” in de samenvatting was namelijk Marshall zelf die, Pettenkofer stijl, een preparaat doorslikte), duurde het tot 1997 (!), twaalf jaar later dus, tot de conservatieve zorgsector overging tot daden. In die tijd ging tien procent(!) van het medicijnbudget aan maagzuurremmers op. Ongeveer zoals de situatie nu met cholesterolverlagers. Er blijkt dus in de zorg sprake te zijn van een structureel probleem. Gebrekkige vakkennis en conservatisme leiden er toe dat aan patiënten ineffectieve en dure behandelingen worden voorgeschreven. Dit kost niet alleen veel geld. Erger: het verwoest honderdduizenden mensenlevens. Hopelijk worden deze fouten niet herhaald en grijpt de overheid snel in om P. gingivalis en soortgelijke ziektenverwekkers uit te roeien. Zowel om ethische als om financiële redenen.
Cultuur en instituten van westerse landen zijn gegroeid en gevormd in een omgeving, waar het christendom – en uiteraard het verzet daartegen – de bepalende factor was. Na de ineenstorting van de aanhang van het christendom, vertonen instituten als de rechtspraak en de overheid ernstige tekenen van aftakeling. Hebben deze fenomenen met elkaar te maken en kan een hernieuwde populariteit van het christendom de westerse beschaving verjongen?
Godsdienst als metafysisch, cultureel ‘DNA’
Godsdiensten zijn metafysisch. Dat wil zeggen dat ze uitspraken doen over werelden buiten, of boven (‘meta’) de fysische werkelijkheid, waarvan de geldigheid niet getoetst kan worden door middel van wetenschappelijke experimenten. Sommige godsdienstige claims over de fysieke wereld zijn ondertussen door wetenschappelijk onderzoek ontkracht – zo weten we bijvoorbeeld dat de zonneschijf niet door een span paarden langs de hemel wordt getrokken, zoals de oude Grieken geloofden, maar dat de zon een enorme witgloeiende gasbol is, die meer dan duizend keer zo groot is als de aarde en waar de aarde om heen wentelt. Andere, metafysische, claims, over het bestaan van een of meerdere goden, hemel en hel, bijvoorbeeld, of de vraag of de mens reïncarneert, zijn dat niet. Het komt ook een enkele keer voor dat een metafysische claim enige bevestiging vindt.
Godsdiensten brengen een bepaalde wereldvisie met zich mee die wordt bepaald door deze metafysica. Uit deze wereldvisie volgen weer gevolgtrekkingen over de wenselijkheid van bepaalde maatschappijvormen en organisaties. Een hindoe, bijvoorbeeld, gelooft dat goede zielen incarneren in foetussen van hoge, welgestelde klassen, door hun goede karma. Zielen van mensen die zich in hun vorige leven misdragen hebben incarneren in lage kastes, of zelfs in een dier. Dat maakt het voor een hindoe weinig logisch om armen te helpen. Ze hebben het er immers zelf naar gemaakt in hun vorige leven en door veel lijden te ondergaan, verbetert hun slechte karma sterk, zodat ze in een volgend leven meer kans maken om bijvoorbeeld als brahmaan geboren te worden. Abrahamitische godsdiensten stellen dat de mens als ‘schone lei’ geboren wordt. Dat maakt het voor joden, moslims en christenen logisch om een sociaal herverdelingsmechanisme op te zetten. Moslims beperken dit dan weer tot mede-moslims, en aspirant-moslims, omdat Allah moslims heeft uitverkoren om voor de islam te kiezen, en zijn vijanden laat dwalen.
Wat is het culturele DNA dat het christendom met zich meebrengt?
Het christendom is ontstaan in het huidige Israël, in de toenmalige joodse vazalstaat Judaea, later de gelijknamige provincie binnen het Romeinse Rijk. De geestelijk vader en centraal persoon van het christendom, Jezus van Nazareth, en zijn directe volgelingen, hebben nooit enige politieke macht bekleed. Dit maakt het christendom in beginsel een apolitiek geloof, al doet het wel uitspraken over de relatie tussen politiek en persoonlijke levenssfeer. Zo houdt een goede christen zich aan de lokale wetten (‘geef de keizer wat des keizers is, en God wat van God is). Het ‘koninkrijk van God’ is, anders dan de ‘dar ul Islam’ binnen de islam, een strikt metafysische entiteit en staat los van wereldse macht. De wereld is de plaats waar satan, de eeuwige tegenspeler van God, zijn domein heeft.
Een christen moet ‘wedergeboren’ (opnieuw geboren) worden om gered te worden van het hellevuur. Door deze wedergeboorte, gesymboliseerd door de doop (onderdompeling in water), wordt de nieuwe christen iemand binnen het ‘koninkrijk der hemelen’. Dit verklaart ook, waarom christenen zo hun best doen om niet-christenen tot het christendom te bekeren: zo redden ze hen van een eeuwig verblijf in de hel.
De belangrijkste regel in het christendom is: heb je naaste lief als jezelf, en God boven alles. Deze regel is in strijd met de menselijke instincten, die de eigen familie en verwanten boven anderen stellen en maakt dat christenen in beginsel de neiging hebben te streven naar spiritueel communisme. De onderdrukking van menselijk egoïstisch gedrag maakt dat er instituten moeten worden opgericht die de taak van zelfbescherming overnemen. Deze instituten vervullen de rol van de schelp bij huisjesslakken en de koker bij kokerwormen. Ze moeten ook om aan christelijke normen te voldoen, zo veel mogelijk vrij zijn van vriendjespolitiek en nepotisme. Dit zijn immers zonden.
Christenen geloven dat het machtigste wezen in het universum, God, goed is en liefde is. Dat geeft christenen in essentie een optimistische levensvisie, immers ze hebben een machtige, goedwillende beschermer die ze garandeert dat ze in de hemel komen. Christenen kijken uit naar de terugkeer van Jezus, die een duizendjarig vrederijk zal stichten met een ‘nieuwe hemel en nieuwe aarde’.
Het Nederlandse woord ‘beroep’ heeft ook zijn oorsprong in het christendom. Dominees worden nu nog steeds ‘beroepen’ binnen een bepaalde kerkgemeente. Christenen geloven dat er voor een ieder een plaats, een ‘beroep’ is in Gods plan. Op die plaats moet de christen zijn werk zo goed mogelijk doen. Dat maakt, dat vakmanschap binnen het protestantse christendom een middel is om Gods plan te dienen en persoonlijke perfectie te bereiken.
Nederigheid wordt binnen het christendom gezien als een deugd. Wij mensen zijn van nature geneigd tot het kwade, leert het christendom. Alleen door onze zondige natuur te ‘offeren’ aan God, en plaats te laten maken voor een nieuwe, gezuiverde persoonlijkheid die om God draait, volgen we Gods plan. Ook dit gaat in tegen de menselijke instincten, waar nederige mannen doorgaans impopulair zijn bij seksueel actieve vrouwen en laag in worden geschaald door medemensen. Op het eerste gezicht lijkt dit negatief te werken. Zelfhulpgoeroe’s verheerlijken ‘hoogmoed’: narcisme en eigenliefde. Voor de maatschappij als geheel heeft bescheidenheid echter nuttige voordelen. Nederige, bescheiden mensen zijn eerder geneigd zich voor het algemeen belang van een organisatie of ideaal in te zetten dan narcisten. Ze proberen zelfvertrouwen te krijgen door goed werk af te leveren en zich aan de regels te houden. Er gaat minder energie verloren aan machtsspelletjes en competitie, waardoor de prestaties hoger worden. Ook zijn nederige mensen taaier en eerder tevreden, dankbaarder.
Het christendom acht het gezin de hoeksteen van de samenleving. Christenen zien het grootbrengen van kinderen als een belangrijke levenstaak. Om die reden zijn christelijke gezinnen doorgaans groter dan gezinnen van atheïsten.
Christendom en apartheid
Volgens het christendom is ieder mens voor God gelijk. In de monoculturele West- en Noord-Europese samenlevingen werkte dit goed. Het was niet nodig om ter zelfbescherming uitgebreide nepotistische netwerken op te zetten. Waar de christenen geconfronteerd werden met andere groepen, zoals bijvoorbeeld in Amerika, Zuid Afrika en Australië, leidde dit tot ethische problemen. Immers, alle christenen zijn gelijk voor God. Het is niet toegestaan, zoals bijvoorbeeld binnen de islam, om ongelovigen te betitelen tot de ergsten der schepsels. De ‘oplossing’ van dit probleem werd in de zestiende eeuw en later gevonden in het invoeren van diverse klassen mensen. Zo werden zwarten en inheemse Amerikanen betiteld als ‘dierlijk’ en ‘inferieur’ aan de West-Europese mens. In Noord-Amerika en Australië werd de inheemse bevolking uitgemoord – in Tasmanië is er zelfs geen enkele inheemse Tasmaniër ontsnapt aan de volkerenmoord door de Britse kolonisten. In Centraal en Zuid Amerika, wat de katholieke Spanjaarden en Portugezen terroriseerden, werd een uitgebreid rassensysteem ingevoerd, waarbij uiteraard de ‘raszuivere’ Spanjaarden en Portugezen de hoogste rang bekleedden en de inheemse Maya’s en Inca’s, de laagste rang. De katholieke kerk, hoewel zeer fanatiek bij het vernietigen van de inheemse godsdienst en spiritualiteit en medeplichtig aan de apartheidspolitiek, bestreed wel de allerergste misstanden jegens de inheemse bevolking. Het apartheidsregime in Zuid Afrika behoeft geen nadere uitleg.
Na de Tweede Wereldoorlog, waarin de nazi’s rassentheorieën effectief om zeep hielpen door deze met Duitse Gründlichkeit consequent uit te voeren, verwierpen de kerken onderscheid op grond van afkomst. Dit is inderdaad meer in lijn met de boodschap van Jezus.
Wat zijn de gevolgen van het verdwijnen van het christendom?
Om deze gevolgen te bestuderen, moeten we niet alleen kijken naar welke waarden verdwijnen maar ook welke metafysische waarden er voor in de plaats komen. Voormalig christenen en hun nakomelingen zijn nu voornamelijk humanisten en hedonisten.
Overleeft het westen de ineenstorting van het christendom? Bron: Wikimedia Commons
Enkele belangrijke veranderingen komen naar voren. Een beroep is niet meer een radertje in het Plan van God. Het is geen levensroeping meer, maar een middel tot zelfontplooiing. Idealisme maakt daar vaak, maar niet altijd, een belangrijk onderdeel van uit. Voor hedonisten staat de rijkdom en status die het oplevert voorop. Bescheidenheid en nederigheid getuigt van het ontkennen van de inherent goede natuur van de mens en is dus verkeer, zie bijvoorbeeld het verschil in programmering in 1980 en 2019. Plichtsgevoel en bescheidenheid worden nu gezien als neurotisch gedrag, bekrompenheid en gebrek aan eigenwaarde. Programma’s als talentenjachten vervangen quizzen op TV. Sommige mensen worden hier erg gelukkig van, anderen zoeken zingeving en lijden onder keuzestress. Sommige verdwaalde zielen zoeken hun heil in omstreden sektarische bewegingen zoals Hare Krisjna, het soennisme of de Moon-sekte.
Een ander gevolg is het verminderen van de kwaliteit van producten. Ondernemers zien hun producten niet meer als hun levenswerk, maar slechts als een manier om geld te verdienen. Als het meer oplevert om productie uit te besteden, en de aandacht voortaan te richten op de verkoop, dan is die keuze snel gemaakt. Als de productie al in Nederland blijft, wordt deze vaak afgeraffeld om zo kosten te besparen. De daling in verkoop wordt opgevangen door meer aan image building te doen.
Het geboortecijfer daalt tot ver onder het vervangingsniveau. Kinderen maken ongelukkig, zo blijkt uit onderzoek. Dit mede vanwege moderne, humanistische opvoedtheorieën die veel meer van ouders vergen dan de traditionele, minder tijdsintensieve opvoeding. Geen wonder dat ouders dit liever uit- of afstellen.
Met het verdwijnen van de kerk, verdwijnt ook het netwerk van kerkelijke organisaties. Een van de gevolgen hiervan is dat de eenzaamheid, vooral onder jongeren, sterk groeit. Meer dan de helft van alle jongeren is eenzaam. Het jongerenwerk van de overheid is vooral bedoeld voor probleemjongeren, een groep waar de gemiddelde jongere ver uit de buurt van wil blijven.
Er zijn aan het verdwijnen van het christendom ook voordelen. Zo kunnen politici hun legitimiteit niet meer ontlenen aan de “gratie Gods”. Ze zullen door hun daden moeten laten blijken dat ze daadwerkelijk in staat zijn tot besturen en onkreukbaar zijn. Sektarisch denken vermindert – lezers die nu met pensioen zijn, kunnen zich ongetwijfeld de felle wedijver tussen de katholieken en de protestanten nog herinneren. Relaties tussen leden van de verschillende christelijke sekten waren vaak ook uit den boze. Godsdienstige rituelen, zoals rozenkransjes bidden, pelgrimstochten maken en biechten, leiden niet meer af van waar het werkelijk om gaat.
Is de westerse beschaving in gevaar en moet deze gered worden?
Onze levenskwaliteit is goed en lijkt – ondanks alle klaagzangen – stabiel, maar op dit moment zijn er enkele ernstige problemen. Onze bevolkingsgroei ligt onder het vervangingsniveau – tenminste als we er van uitgaan dat de mens een sterfelijk wezen blijft. Wat zeer de vraag is. De sociale samenhang verzwakt en maakt de maatschappij instabieler. Vooral de toenemende eenzaamheid onder jongeren en ook ouderen is bedreigend – wij mensen zijn een sociale diersoort, en eenzaamheid is even schadelijk voor de gezondheid als roken en matig overgewicht. Dit kan je zien als de natuurlijke evolutie van de westerse beschaving naar meer individualisme, maar wat dreigt is een soort samenleving als Solaria in de robotromans van wijlen Isaac Asimov: mensen, omringd door apparaten die ze bedienen, die elkaar nauwelijks nog zien. In feite zijn we bezig met het grootste sociale experiment in de geschiedenis van de mensheid. De resultaten zijn op bepaalde gebieden verontrustend.
Kan het christendom de westerse beschaving redden?
Om deze vraag te beantwoorden moeten we twee vragen bestuderen: wat zou er gebeuren als de grote meerderheid van de Nederlanders in praktiserende, gelovige christenen zou veranderen, en wat is er nodig om de grote meerderheid van de Nederlanders in deze staat te brengen?
Om de eerste vraag te beantwoorden, moeten we moderne gemeenschappen bestuderen waarin de grote meerderheid van de bevolking praktiserend christen is. In enkele plaatsen is dat het geval. Het voormalige eiland Urk, Volendam en Staphorst bijvoorbeeld. Inderdaad merken we dat er hier weinig eenzaamheid is en het aantal kinderen hoog. Opmerkelijk is ook dat de werkloosheid in deze gemeenten erg laag is ten opzichte van vergelijkbare gemeenten. Inderdaad lijkt de aanwezigheid van het christendom, vooral de streng-protestantse vorm, een positieve invloed te hebben op deze parameters.
Het gaat hier echter om kleine gemeenschappen. Grote steden, niet zozeer stadjes zoals Urk, zijn de voornaamste centra van beschavingen. De grote steden in Nederland zijn overwegend onkerkelijk. We hebben dus geen werkend model van een grotere stad met een overwegend praktiserend christelijke bevolking in Nederland. Die steden zijn er in het buitenland, bijvoorbeeld de Verenigde Staten wel. Hier springt de “meest christelijke stad” (gemeten aan het percentage mensen dat geregeld in de bijbel leest), de stad Chattanooga in de deelstaat Tennessee met een kleine 200 000 inwoners, er juist in negatieve zin uit. Het inkomen ligt hier lager en de misdaadcijfers hoger dan gemiddeld in de Verenigde Staten, mede door de ligging in het armere zuiden. Wel groeit de laatste jaren de economie hier als kool. Mogelijk is er een samenhang tussen deze twee factoren.
Dan de tweede vraag. Gesteld dat de terugkeer het christendom inderdaad de westerse beschaving kan redden, hoe zou deze terugkeer dan bereikt worden?
Meestal verspreiden godsdiensten zich via rolmodellen. Dit kunnen koningen of andere politieke leiders zijn, cultuurdragers of een andere vorm van elite. Heel soms, al is dit meer de uitzondering dan de regel, verspreidt zich een nieuwe godsdienst van onderop naar boven. Dit zien we bijvoorbeeld in de groei van het christendom in het Romeinse Rijk, waar het geloof vooral geliefd was onder de armen, vrijgelatenen en slaven. Op dit moment leidt het christendom in Nederland een ondergronds bestaan. De heersende politieke en culturele elite staat sceptisch tot ronduit negatief tegen het geloof.
De jury is er nog niet uit. Ik zal daarom twee filmpjes plaatsen, van felle voor- en tegenstanders.
In de politiek wordt vaak een beroep gedaan op emoties. Angst en hebzucht door rechts, medelijden en ook vaak hebzucht door links. Zo leidden de beelden van een dood jongetje op het Turkse strand tot een massamigratie die zijn weerga in de moderne tijd niet kent. Zijn emoties het antwoord om de kloof tussen politiek en de burgers te dichten, of maken ze de problemen juist nog veel groter?
Is gevoel geschikt voor in de politiek?
in het dagelijks leven gaan wij om met een handjevol mensen. Omdat wij ons in kunnen leven in andere mensen, kunnen wij ons werk beter doen. Wij houden rekening met anderen, wij helpen anderen en onze angstgevoelens voor gevaren voorkomen dat we domme dingen doen. We sluiten vriendschappen en beginnen liefdesrelaties met mensen. Dit verrijkt allemaal ons leven. Kortom: in ons dagelijks leven zijn gevoelens -meestal- erg nuttig.
Dat is anders in de politiek. Weliswaar gaat politiek ook over mensen, maar er is een belangrijk verschil met ons dagelijks leven. Dat heeft te maken met drie dingen. Om te beginnen is de schaal van de politiek duizenden malen tot miljoenen malen groter dan onze persoonlijke schaal. Bij politiek moeten de belangen van grote groepen mensen tegen elkaar afgewogen worden. De impact van een politiek besluit is duizenden malen groter dan van beslissingen in het dagelijks leven.
Ook is het tijdsperspectief in de politiek meestal veel groter dan in het dagelijks leven. Politieke beslissingen hebben vaak gevolgen in een tijdsbestek tientallen jaren tot zelfs eeuwen later. Een derde verschil is dat op deze enorme schaal organisaties en structuren heel belangrijk worden.
We kunnen ons identificeren met één mens, of met een groep mensen. we zijn als mens niet in staat om ons te identificeren met bijvoorbeeld 1 miljoen mensen. Dat worden getallen. Ook is ons gevoel niet echt in staat om ons een wereld voor te stellen die radicaal afwijkt van die van ons nu. Alleen mensen met een hoge visionaire begaafdheid, die vrij zeldzaam zijn, kunnen dat.
De voormalige Usaanse president Bush jr. kuste geregeld babies op politieke rallies om op het gevoel van de kiezers in de VS te spelen. In werkelijkheid was deze president een stuk minder fijngevoelig. De bombardementen in Zuid-Irak met verarmd uranium hebben de levens van tienduizenden Iraakse kinderen geëist.
Hoe gevoel gevaarlijk kan zijn
Zogeheten valse vlag operaties hebben doorgaans tot doel om heftige emoties op te wekken. Bijvoorbeeld: verklede militairen die een misdaad plegen om zo de vijand in diskrediet te brengen. Hierdoor nemen de doelwitten van de valse vlagoperatie een besluit dat ze op rationele gronden niet zouden hebben genomen. Ook spindoctors en terroristen gaan op deze manier te werk. Het manipuleren van gevoel is voor verkopers dagelijks werk.
Ook kan gevoel leiden tot het nemen van rationeel gesproken uitermate domme besluiten. De moord op de Oostenrijkse kroonprins door een Servische terrorist leiden tot miljoenen doden en uiteindelijk de ondergang van Oostenrijk. Het was vanzelfsprekend dan verstandiger geweest, de Serviërs te vragen om uitlevering van Gavrilo Prinzip in plaats van de Eerste Wereldoorlog in gang te zetten. Medelijden met het dode Koerdische jongetje Alan op het Turkse strand leidde tot het openstellen van de grenzen en daarmee tot een migratiegolf die Europa uit zijn voegen deed barsten. En meer dan 5000 doden op de Middellandse Zee, waaronder vele kinderen.
Wanneer gevoel in de politiek nuttig kan zijn
Toch moet niet alle gevoel uit de politiek uitgebannen worden. Alle politieke besluiten vertalen zich uiteindelijk in persoonlijke gevolgen voor mensen. Door eerst rationeel vast te stellen wat de gevolgen voor de getroffenen zullen zijn van een politieke beslissing, en zich in die mensen in te leven, kan dit gevoel juist heel nuttig zijn. Het verlagen van een uitkering bijvoorbeeld, betekent soms dat de ontvangers van deze uitkering niet meer warm kunnen eten. Door zich in te leven in mensen, kan een politicus ook vaststellen of bepaalde beleidsmaatregelen wel het juiste effect zullen hebben. Zo heeft de politiek de regel, dat ontvangers van een bijstandsuitkering 25% van alles wat ze verdienen mochten houden, afgeschaft. het gevolg is dat het voor mensen met een bijstandsuitkering alleen nog lood om te werken, als ze fulltime werken. Als de politicus in kwestie zich had voorgesteld dat deze zelf een bijstandsuitkering had, en vervolgens uit eigen zak arbeids-, reis- en vervoerskosten moest betalen, had hij onmiddellijk begrepen dat dit een uitermate domme maatregel was.
Kortom meestal is gevoel in de politiek een slecht idee, tenzij gevoel wordt gebruikt om de effecten op het gedrag van mensen, of de impact op hun persoonlijke leven, te begrijpen. De politiek zou hiervoor klankbordgroepen van Nederlanders uit het dagelijks leven moeten gebruiken.
De levensverwachting in Nederland behoorde begin deze eeuw tot de hoogste ter wereld, maar is nu relatief gezakt tot ergens laag in de top twintig. De volksgezondheid zakt dus relatief gesproken terug. Dit tegen steeds hogere kosten: meer dan 75 miljard euro, ongeveer een derde van wat de Nederlandse overheid jaarlijks uitgeeft. Waarom stijgen de kosten zo sterk en hoe kan de zorg beter, menselijker en goedkoper?
In feite zijn de kosten voor het op peil houden van de volksgezondheid nog hoger dan de hier genoemde 75 miljard euro, het overheidsdeel. Immers, elke Nederlander betaalt premie en eigen risico. Voor deze premie krijgen armlastige verzekerden dan weer een gedeeltelijke compensatie.
Japan: goede gezondheidszorg voor de helft van de Nederlandse kosten
In Japan worden mensen enkele jaren ouder dan hier. Dit terwijl de Japanse gezondheidszorg (6% BNP) aanmerkelijk goedkoper is dan die in Nederland (11% BNP). Wel blijken de ziekenhuizen in Japan zo afgeknepen te worden dat patiënten die het ziekenhuis verlies opleveren, vaak worden geweigerd.
In het Japanse model betaalt de patiënt een tiende tot een derde van de zorgkosten, tot een maximum. De rest betaalt de overheid. Japanners moeten voor het eigen risico verplicht een verzekering afsluiten. Ziekenhuizen en andere verpleeginstellingen kopen op nationaal niveau in, waardoor de nationale inkoper een enorm sterke machtspositie heeft ten opzichte van farmaceuten en lage prijzen voor inkoop van medicijnen en apparatuur kan bedingen. Ook worden in Japan in verhouding weinig -dure- chemokuren aan stadium IV kankerpatiënten gegeven,wat overigens de overleving wel drukt. Familie neemt veel verpleeghuiszorg op zich, waardoor er in Japan nauwelijks bejaardentehuizen bestaan. Nu de Japanse bevolking snel veroudert, wordt er in Japan veel onderzoek gedaan naar zorgrobots.
Het letterlijk overnemen van het Japanse model, waarin de patiënt 1/3 van de zorguitgaven zelf betaalt tot een bepaald maximum, zal gezien het grote cultuurverschil moeilijk gaan. Zo zijn Japanners zeer plichtsgetrouw (dus maken niet snel schulden) en sparen ze al voor de oude dag.
Wat zijn de problemen binnen de Nederlandse gezondheidszorg?
Binnen Europa staat de Nederlandse gezondheidszorg volgens het EHCI rapport uit 2014 op de eerste plaats. Ook internationaal scoort Nederland beter dan bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Dit wel ten koste van hoge uitgaven. Dit komt voornamelijk door dure bejaardentehuizen, verpleeghuizen voor psychiatrische patiënten en vaak onnodig verblijf in een ziekenhuis. Verpleegdagen zijn duur: per dag al gauw rond de 400 euro of meer.
Een belangrijke oorzaak voor de dure Nederlandse gezondheidszorg is het grote aantal verpleegdagen. – Wikimedia Commons
Hoe kunnen deze problemen worden opgelost?
Er moet veel meer dan nu gebruik worden gemaakt van e-health sensoren, die op het lichaam van de patiënt worden aangebracht. Slaapapneu bijvoorbeeld, een sluipmoordenaar die hersenbeschadigingen, geheugenverlies en andere medische klachten zoals diabetes veroorzaakt, wordt nu vaak in een slaaplab vastgesteld. In veel ziekenhuizen krijgt de patiënt nu een meetkit mee, waarmee thuis de zuurstofverzadigingswaarde en ademstops worden vastgesteld. Daardoor is een duur verblijf in het ziekenhuis niet meer nodig.
Ook kunnen deze sensoren preventief werken. Open source komt er steeds meer beschikbaar. De Nederlandse overheid kan hier in samenwerking met andere landen onderzoekssubsidies voor ter beschikking stellen.
Het Japanse model van landelijke inkoop van medicijnen en medische apparatuur moet hier zo snel mogelijk worden ingevoerd. Hiermee zijn al vele procenten in inkoopkosten te besparen. Dan kunnen de apotheken meteen ook op worden geheven en vervangen worden door geautomatiseerde distributiepunten, waar door middel van drones of menselijke koeriers de medicijnen snel ter plaatse zijn.
Het eigen risico zou niet volledig moeten zin, maar een percentage van de zorgkosten met een maximum tussen de honderd en tweehonderd euro, naar Japans model. Hierdoor bestaat er altijd een prikkel om de zorgkosten te minimaliseren, zonder dat patiënten zoals nu in één keer een harde financiële klap krijgen.
Tandheelkundige zorg moet binnen het basispakket worden gebracht. Onbehandelde infecties in de mondholte veroorzaken vaak hardnekkige infecties elders in het lichaam, diabetes en hartziekten. De preventieve werking van tandheelkundige zorg is zeer groot.
De effectiefste manier om de kosten van gezondheidszorg laag te houden is om veroudering te voorkomen. Middelen als rapamycine, metformine en dergelijke zijn nu in klinisch onderzoek in verband met hun levensverlengende effecten in muizen. Als door het slikken van een medicijncocktail het verouderingsproces met tien jaar of meer uitgesteld kan worden, betekent dit een grote verlenging van de ziektenvrije periode in het leven van mensen en, naast het voorkomen van erg veel leed, ook een fikse besparing op gezondheidszorg.
Deep learning systemen, zoals de IBM-computer Watson, zijn bij meerdere aandoeningen (huidkanker) nauwkeuriger in het stellen van een diagnose dan menselijke artsen. Door deze systemen meer in te zetten, kunnen er veel nauwkeuriger diagnoses worden gesteld, waardoor patiënten sneller genezen en de kosten flink dalen. Dit is ook voor de volksgezondheid een grote vooruitgang.
Veel ideeën, zoals het ziekenfonds en de kinderbijslag, zijn door de nazi’s geïntroduceerd. Toch staat de nazibeweging gelijk aan het absolute kwaad. Is dit terecht? Of had de nazibeweging ook goede kanten?
Tussen 1933 en 1945 werd Duitsland – en een groot deel van Europa- beheerst door de nationaal-socialistische beweging en de nationaalsocialistische Duitse arbeiderspartij NSDAP. De nazi’s – zoals de aanhangers van de NSDAP werden genoemd – zijn sindsdien door de main stream gelijkgesteld met het absolute kwaad. Het volgen van deze logica betekent daarmee, dat elk ideologisch element van de nazibeweging verwerpelijk is. Opkomen voor je eigen volk, of trots zijn op je geschiedenis? Dat wilden de nazi’s ook, dus dat is slecht. Meer ruimte voor de natuur? Ecofascisme. Het verbeteren van het genetisch materiaal van de menselijke soort, waarvoor je veel ellendige ziekten zoals Huntington kan voorkomen? Ook hier waren de nazi’s voor, dus ook dit is het ultieme kwaad.
Overblijfselen van het nazibewind in Nederland
Door de nazi’s ingevoerde veranderingen in Nederland, die nog steeds bestaan, zijn het verplaatsen van de eilanden Vlieland en Terschelling van de provincie Noord-Holland naar de provincie Friesland. Andere naziwetten die nog steeds bestaan zijn kinderbijslag, loonheffing, ziekenfonds, de vennootschapsbelasting en, na de oorlog weer afgeschaft ondanks protesten van dierenbeschermers, het verbod op onverdoofd slachten (waar nu weer stemmen voor op gaan). Ik heb nog geen enkele politicus, zelfs de meest antifascistische niet, horen pleiten voor de afschaffing van deze wetten. In Duitsland dateert de basis van het Duitse snelwegennetwerk, de Autobahn, uit de nazitijd.
De onaangename waarheid is dat de nazi’s minder een breuk met de Europese geschiedenis vormen, dan gewoonlijk wordt beweerd door de mainstream. Bron: Rob Sheridan, Creative Commons 4.0 (CC BY-NC-SA 4.0)
Adel, koningshuis en jodendom als nazi-ideeën
Ook achter het Nederlandse en Belgische koningshuis, en het Blauwe Boekje, gaat een duidelijke nazi-ideologie schuil. Immers, je kan alleen koning worden als je geboren bent uit de koninklijke familie. Ook al ben je nog zo een intelligent, capabel en geniale bestuurder. Dat geldt ook voor de Nederlandse adel. In feite vormt het Blauwe Boekje een soort stamboek van het adellijke ras. Daarmee wordt de genetica van het huis Oranje, of de vele buitenlanders in de afstammingslijn, superieur geacht aan dat van het klootjesvolk. Op grond van hun afstamming zijn ze voorbestemd om te heersen. Deze ideeën over een erfelijk superieure adel dateren overigens al van ver voor de middeleeuwen. Uniek aan de nazi’s was dat ze het adelbegrip uitbreidden tot de gehele inheemse ‘Arische’ (uit Sanskriet: आरà¥à¤¯, arya is edele) Duitse bevolking en die van andere ‘broedervolkeren’, die tot het zogeheten Arische ras zouden behoren.
Ook het jodendom kent een aantal racistische elementen. Alleen iemand die geboren is uit een halachisch joodse moeder is een halachisch jood. Voor een niet-jood is het alleen na een jarenlang bekeringsproces mogelijk om jood te worden. Hierna is er overigens geen onderscheid meer tussen een bekeerde jood en een geboren jood, en hun nakomelingen. Voor de joodse priesterklasse, de Levieten of kohaniem, gelden nog strengere regels. Zo kan een volgens de torah niet toegestaan huwelijk van zijn voorouders in het verre verleden een Leviet ongeschikt maken voor de rituele eredienst. In het overigens mythische bijbelboek Jozua staan etnische zuiveringscampagnes beschreven onder de inheemse inwoners van het land Kanaän (Palestina en de oostelijke Jordaanoever), waar de gemiddelde nazi jaloers op zou zijn.
Conclusie: nazi’s zijn fout door hun ideologie
Het is dom om,zoals de mainstream op dit moment doet, ideeën af te wijzen omdat ze ooit door een nazi zijn geuit. Dit getuigt van een kuddementaliteit. Ideeën zijn goed of slecht op zichzelf, onafhankelijk van de bron. Hierbij kan enige rechtlijnige logica in combinatie met de Gulden Regel in veel gevallen, zij het niet altijd, tot basis dienen. Een ziekenfonds, bijvoorbeeld, is een goed idee, ook al is het idee afkomstig uit nazibron.
Het is in feite andersom. Nazi’s vormden een door en door kwaadaardige en zieke beweging, door hun ideologie van racisme, door hun militarisme en een volkomen gebrek aan respect voor het menselijk leven. Er waren meer van dit soort bewegingen, maar door de combinatie van deze drie elementen bereikte het nazisme het absolute morele dieptepunt.
Mensen discrimineren op afkomst of, nog erger, ze uit willen roeien, is een volkomen verkeerd idee. Niet omdat het een nazi-idee is, maar omdat mensen niet beoordeeld kunnen worden, en zeker niet uitgemoord mogen worden, op grond van afstamming. In de woorden van de Torah: gij zult niet de zonden van de vader verhalen op de zoon. Bij elk idee geldt dat er nauwkeurig de stofkam overheen gehaald moet worden om te bepalen of het idee acceptabel is of niet. Guilty by association is een incompetente discussietechniek.
De Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump ligt erg onder vuur, vanwege een aantal onverkwikkelijke schandalen uit het verleden en heden. Reden voor veel critici om hem neer te sabelen. Is de ideale leider onkreukbaar, of pleit het juist voor leiders dat ze geregeld de grens opzoeken, of er zelfs overheen gaan?
Wat zijn de kenmerken van een goede leider?
Een leider is een persoon, die het algemene belang moet behartigen van de groep die hij (of, soms, zij) leidt. Hij moet zich identificeren met dit algemene belang. Dat wil zeggen, dat hij de hulpbronnen van de groep zo moet inzetten, dat hierdoor de gunstigste uitkomst voor zijn groep wordt bereikt. Een leider van een groep kleuters die een kadootje wil kopen voor de juffrouw, moet het zakgeld en de knutselkunsten van de groepsleden effectief inzetten. Een leider van een land moet beslissen of er meer ziekenhuizen moeten komen, betere wegen of dat er meer naar het leger moet om het agressieve buurland van een aanval af te houden.
Abraham Lincoln leidde de Unie tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog. Hij was een goede leider omdat hij zowel een goede machiavellist was, als een idealist.
Deze groepen kennen vaak deelgroepen met deelbelangen. Voor de Lage Landen zijn er bijvoorbeeld de rijken, die willen dat hun bezit wordt beschermd en kan groeien, en de armen, die goedbetaald werk en herverdeling willen. Een verbindende leider zal een compromis of synthese van deze standpunten moeten verwezenlijken. Een leider die binnenlandse vijanden wil bestrijden, kan partij kiezen voor één groep. Dit zal dan vaak leiden tot burgeroorlog. Goede leiders zijn daarom doorgaans verbindend, tenzij de vijandige binnenlandse groep een existentieel risico vertegenwoordigt.
Hoofdproblemen voor de leider van een land
Een effectieve leider moet in staat zijn zijn macht te behouden en als het even kan te vergroten. Een effectieve leider is ook in staat om een oplossing te vinden die per saldo voor iedereen het beste uitpakt, ‘greatest common good’, vrij naar John Stuart Mill. Dat doet hij door tussen groepsleden te bemiddelen en met de buitenwereld te onderhandelen. Wat een goede leider is, hangt daarmee sterk af van de problemen die hij moet oplossen. Een warlord moet andere problemen oplossen dan een leider van een reddingsteam, of een CEO.
Deze twee hoofdproblemen voor een leider, aan de macht proberen te blijven en het algemeen belang van de groep dienen, bijten elkaar geregeld. Een leider heeft van zichzelf geen macht, maar moet proberen groepen tegen elkaar uit te spelen, zodat hij of zij een belangrijke power broker blijft. De Russische president Poetin, bijvoorbeeld, balanceert behendig tussen de siloviki van leger en de siloviki van de geheime diensten, de oligarchen en de Tsjetsjeense groep die hem steunt. Dat maakt hem een sterke leider: alle fracties kunnen niet om hem heen. Dat geldt ook voor wijlen de Britse koningin Elizabeth I, die door als “zwakke vrouw” behendig de invloedrijke hovelingen tegen elkaar uit te spelen, ze voor haar kon laten werken en de basis kon leggen van het Britse imperium.
Helpt onkreukbaarheid?
Zoals uit de functieomschrijving hierboven blijkt, is een goede leider een mengsel van een machiavellist en een heilige. Om zijn machtsbasis te bewaken, zijn machiavellistische technieken doorgaans onontbeerlijk. Om de beste oplossing te zoeken voor alle deelbelangen die hij vertegenwoordigt, moet hij in staat zijn om zich te verplaatsen in de situatie van deze groepen.
Onkreukbare leiders houden zich star aan ethiek en zijn niet in staat tot machiavellisme. Dit vermindert hun effectiviteit. Wel zijn ze, afhankelijk van hun intelligentie en verbeeldingskracht, erg goed in staat, een betere toekomst te zien en te verwezenlijken als ze die macht eenmaal hebben.
Machiavellistische leiders, wat de Duitsers Realpolitiker noemen, hebben weinig problemen met hun machtsbasis te behouden en vergroten. Hun probleem is dat ze geen focus hebben, niet in staat zijn een coherente strategie te ontwikkelen en onbetrouwbaar worden gevonden.
In conflictsituaties wil je geen onkreukbare Jimmy Carter, maar een machiavellistische Ronald Reagan. Om een verscheurd land bij elkaar te brengen, wil je geen Thabo Mbeki, maar een Nelson Mandela.
Ebru Umar die werd gearresteerd in Turkije omdat ze de Turkse dictator zou hebben beledigd. Tot Nederlander genaturaliseerde Iraniërs die in Iran werden opgepakt. Dit alles is het gevolg van de dubbele nationaliteit. Wat zijn de voordelen en nadelen van een dubbel paspoort voor het individu en de samenleving?
Hoe ontstond de dubbele nationaliteit?
Met de komt van honderdduizenden migranten uit Turkije en Marokko, die er op stonden dat hun onderdanen hun nationaliteit moesten behouden, ontstond het fenomeen van de dubbele nationaliteit. Hiervoor werd de wet op het Nederlanderschap al in de jaren ’70 en het Wetboek van de Belgische nationaliteit in 2008 aangepast. Ook steeds meer expats combineren de Nederlandse of Belgische met een andere nationaliteit. Handig, zeggen ze. Nationalisten, in Nederland de PVV, in België de N-VA, Démocratie Nationale en Vlaams Belang, willen het ‘dubbele paspoort’ juist afschaffen.
Voordelen van het ‘dubbele paspoort’
De voordelen van een meervoudige nationaliteit liggen vrijwel alleen bij de bezitter ervan.
Hij of zij kan zelf kiezen welk paspoort hij tevoorschijn trekt bij de douane. Trekt hij bijvoorbeeld het Belgische, dan wordt hij behandeld als Belg. Voor iemand die zowel Nederlander als Belg is, is het uiteraard slimmer om het Belgische paspoort te trekken als het land in kwestie een probleem heeft met Nederland, en andersom.
Breekt er in het land waar hij woont een conflict uit, dan verschaft het extra paspoort een veilige haven.
Deze persoon kan veel meer landen bezoeken, vooral als de twee nationaliteiten bij verschillende vijandige machtsblokken horen. Zo verschaft een Russisch paspoort eenvoudig toegang tot landen zoals Wit-Rusland (Belarus), die voor Belgen en Nederlanders erg moeilijk ontoegankelijk zijn.
Een klein voordeel is dat de bezitter van de dubbele nationaliteit in beide landen mag stemmen.
Een bezitter van een meervoudige nationaliteit kan een beroep doen op uitkeringen in meerdere landen. Een veel gehanteerde truc is bijvoorbeeld bezit in het buitenland hebben boven de bezitsgrens, terwijl er in Nederland of België een beroep wordt gedaan op bijstand of leefgeld.
Een belangrijk voordeel is dat veel landen mensen van hun eigen nationaliteit voortrekken bij het kopen van bijvoorbeeld onroerend goed, zakelijke rechten of burgerrechten. In landen als Thailand is het bijvoorbeeld alleen voor Thai toegestaan om land te kopen (Thailand kent overigens geen dubbel staatsburgerschap).
Enkele landen, zoals Turkije en Marokko, leveren eigen onderdanen niet uit aan het buitenland. De beruchte Turkse vrouwenbeul Saban Baran kon na zijn misdaden in Nederland tijdens een proefverlof ontsnappen en is tot op dit moment op vrije voeten in Turkije. Kortom: voor een crimineel is de Turkse of Marokkaanse nationaliteit erg waardevol.
Een bezitter van meerdere nationaliteiten kan belasting ontwijken. Zo hoef je in Andorra en Monaco geen inkomstenbelasting te betalen.
Een dubbele nationaliteit heeft een aantal grote voordelen voor de bezitter. Voor de landen die vereerd zijn met een dergelijke ‘multinational’ zijn de voordelen minder. – Wikimedia Commons
Nadelen van de meervoudige nationaliteit
Rechten van de een, gaan vaak ten koste van de rechten van de ander. Zo ook met meervoudige nationaliteiten.
Er zijn enkele belangrijke nadelen aan de meervoudige nationaliteit:
De rechtssystemen van landen zijn verschillend. Dit kan leiden tot juridische conflicten. In Saoedi-Arabië staat bijvoorbeeld de doodstraf op het verlaten van de islam, terwijl in Noord-Korea het strafbaar is om een godsdienst aan te hangen. In Nederland en België is het polygame huwelijk dan weer niet erkend, wat in minder ontwikkelde islamitische landen wel erkend is.
De overheid van het buitenland heeft veel macht over de onderdaan. Zo perst Turkije duizenden euro’s af van Turken die de dienstplicht willen ontwijken. De Marokkaanse en Eritrese geheime diensten zijn erg actief in het voorkomen van integratie en het oppakken van dissidenten. Zowel Turkije als Marokko betalen de imams van de moskeeën, waar hun onderdanen in Europa naartoe gaan.
Doordat meervoudige nationaliteitshouders minder belasting betalen, moet de rest van de samenleving meer belasting betalen om dit goed te maken.
Doordat meervoudig nationaliteitshouders een beroep kunnen doen op uitkeringen in meerdere landen, kunnen ze het uitkeringssysteem uitbuiten. Dit betekent weer, dat de rest van de samenleving meer belasting kan betalen, of dat uitkeringen geschrapt worden voor iedereen.
Omdat criminelen naar een land kunnen vluchten waar ze niet uitgeleverd worden, is er een kleiner afschrikwekkend effect. Dit is mogelijk een verklaring voor de hogere criminaliteitscijfers onder houders van een dubbele nationaliteit.
Er ontstaat rechtsongelijkheid tussen houders en niet-houders van een dubbele nationaliteit. Houders van een enkele nationaliteit kunnen immers geen beroep doen op de vele voordelen van de dubbele nationaliteit.
Meervoudig nationaliteitshouders voelen zich minder betrokken bij hun landen dan de houders van een enkele nationaliteit. Daardoor integreren ze veel slechter, of helemaal niet.
Wat telt zwaarder: de voordelen of de nadelen?
Zoals we hierboven zien, heeft de meervoudige nationaliteit vooral voordelen voor de houder ervan en in het geheel niet voor de rest van de bevolking. Houders vormen hiermee een soort parasitaire ‘adel’ van expats die zich weinig verbonden voelt met Nederland en België. Daarom is het beter om de meervoudige nationaliteit af te schaffen. Er zijn geen voordelen aan een ‘dubbel paspoort’ die levensnoodzakelijk zijn, en die de grote discriminatie van mensen met een enkel paspoort rechtvaardigen. Wel heel veel nadelen.
