rusland

Zal een vrijhandelsverdrag met Rusland alle geopolitieke spanningen tussen oost en west oplossen? Bron: Wikimedia Commons

Wat als er vrijhandel met Rusland was?

Volgens het Russische staatsmedium Sputnik wil het door Rusland gedomineerde handelsblok Euraziatische Unie een vrijhandelsovereenkomst met de Europese Unie. Wat zouden de gevolgen zijn, als dit idee zou worden uitgevoerd?

Rusland: geografisch een reus, qua bevolking en economisch een dwerg
De Russische Federatie beslaat een groot deel van Azië en een flinke hap uit Europa, samen ongeveer een achtste van de aardoppervlakte. Het aantal inwoners is met 140 miljoen relatief veel minder, rond de 2%, een vijftigste. De reden is dat de Russische landmassa een bar klimaat kent en de bevolking vooral is geconcentreerd in het gebied rond Moskou en Sint Petersburg.

Zal een vrijhandelsverdrag met Rusland alle geopolitieke spanningen tussen oost en west oplossen? Bron: Wikimedia Commons
Zal een vrijhandelsverdrag met Rusland alle geopolitieke spanningen tussen oost en west oplossen? Bron: Wikimedia Commons

De enorme landmassa betekent dat het land als grondstoffenleverancier erg belangrijk is. Tijdens het bestuur van Putin legde Rusland de focus op de olie- en gasindustrie. Deze is nu goed voor tweederde van alle exportinkomsten. Een groot deel van de rest is afkomstig uit steenkool en andere mijnbouwproducten.Hierdoor stromen er heel veel euro’s en dollars het land binnen en wordt importeren aantrekkelijker dan zelf dingen maken. Het gevolg is dat Russische fabrikanten en tuinders, die vaak ook dingen van erbarmelijke kwaliteit produceren, weg werden gevaagd door Europese en Chinese concurrenten. In Rusland dingen produceren is sowieso al duur: de afstanden  zijn enorm en de strenge winters maken transport nog lastiger.

De enige Russische industrie die naast de olie- en gassector, en overige grondstoffenleveranciers, goed draait, is de enorme defensie-industrie. Deze is verantwoordelijk voor maar liefst 20% van alle werkgelegenheid.

Vrijhandel tussen Rusland en de rest van Europa: de gevolgen
Als vrachtwagens met goederen ongeremd door zouden kunnen rijden tussen Lissabon en Vladivostok, zou dat in eerste instantie betekenen dat de verschillen tussen Rusland en het Europese Schiereiland nog verder worden vergroot. Het dichtbevolkte, vruchtbare West Europa is een veel geschiktere plaats om fabrieken neer te zetten dan het onherbergzame Rusland. In Rusland, vooral in Siberië, liggen in verhouding met het door eeuwenlange mijnbouw uitgemergelde Europa de grondstoffen voor het oprapen, waardoor mijnen in Europa weg worden gevaagd.

De Amerikaanse invloed in West Europa zou sterk verminderen, omdat de handel veel meer over land zou plaatsvinden dan nu.  De grote droom van Putin en de machtige Evrazia-denktank van Aleksandr Dugin. De haven van Rotterdam wordt minder belangrijk dan nu. Daarentegen zou het Europese netwerk van pijpleidingen juist veel belangrijker worden dan nu. Het zwaartepunt van Europa zou naar het oosten verschuiven, richting het oostelijke deel van de Europese Laagvlakte in Polen. De landen in het uiterste westen, zoals Frankrijk, Spanje en Groot Brittannië, zouden invloed verliezen. Deze middelpuntvliedende kracht  zou de Europese Unie stuk kunnen trekken, wat nu in feite al dreigt. Iets wat de strategen in Moskou ongetwijfeld zullen waarderen. Door de wegvallende politieke spanningen zullen Europese investeringen in Rusland sterk toenemen. Daarentegen zouden er wel veel meer contacten met Rusland en de Russen zijn dan nu, en zou Poetins propaganda-oorlog in ieder geval in het binnenland veel lastiger worden.  Vermoedelijk zal er dus niet zo snel een douane-unie komen.

 

Het grootste deel van Oekraïne is vruchtbare laagvlakte. Dat maakte het land een gewilde buit voor de buren.

Het meest onderschatte land in Europa

De werkelijke reden achter de Russische relletjes met Nederland is een groot, strategisch gelegen land waar we weinig van horen. Toch is Oekraïne, het grootste alleen Europese land, dat ter noorden van de Zwarte Zee ligt, voor de Russen letterlijk van levensbelang en zal Poetin er daarom alles aan doen om Oekraïne binnen de Russische orbit te houden.

Wat is Oekraïne?
Ten oosten van Roemenië, boven de zwarte zee ligt Oekraïne, een voormalige Sovjetstaat. In Oekraïne wonen op een oppervlakte iets groter dan Frankrijk zo’n 44 miljoen mensen.  De Oekraïners, die een nauw aan het Russisch verwante Slavische taal spreken, hebben de pech dat hun land een grote, vruchtbare laagvlakte is en ze over nogal imperialistische buren beschikken. Geen wonder dus dat de geschiedenis van Oekraïne bol staat van bloedige invasies door Mongolen, Polen, Litouwers, Turken, Duitsers, Oostenrijkers en Russen.

Het grootste deel van Oekraïne is vruchtbare laagvlakte. Dat maakte het land een gewilde buit voor de buren.
Het grootste deel van Oekraïne is vruchtbare laagvlakte. Dat maakte het land een gewilde buit voor de buren.

De bloeitijd van de Oekraïne, het Kievse Rijk of Kievan Rus, vormde ook meteen de geboorteplaats van het Rusland zoals wij dat kennen. Door de Mongoolse invasies vluchtten de inwoners van Kievan Rus massaal naar de veiliger, onherbergzame bossen rond Moskou en Novgorod, waar het Russische vorstendom Moskou en de Republiek Novgorod ontstonden. Hier slaagden ze erin, een veilige basis te stichten die de Mongoolse invasies overleefde en daarna zou uitgroeien tot het machtige Russische rijk. Met de achterblijvers liep het minder goed af. De Oekraïne zou voor eeuwen een speelbal blijven tussen Polen, het Ottomaanse Rijk, Rusland en Litouwen, wat voor de lokale bevolking neerkwam op geregelde plunderingen, slavenhalerij en verkrachtingen. In de 20e eeuw werd Oekraïne geteisterd door de communisten en de nazi’s. In totaal kostte dit een zesde van de bevolking, meer dan zeven miljoen mensen, het leven. Veel Oekraïeners ontvluchtten hun land. Ook nu nog is de bevolkingsgroei negatief.

Waarom is Oekraïne zo belangrijk voor Rusland?
De grens met Oekraïne ligt op ongeveer 500 km afstand van Moskou. Het dichtstbevolkte deel van Rusland, waar de meerderheid van de Russen woont, ligt rondom Moskou en grenst direct aan Oekraïne. Poetin’s grote nachtmerrie is dat Oekraïne onder controle komt van een vijandige mogendheid, in Russische ogen alle mogendheden. Immers, sinds het ontstaan van Rusland is het land door elke grote buur aangevallen. Ook ligt de Russische Zwarte Zeevloot in de Oekraïense zeehaven Sebastopol. Dit is de enige Russische toegang naar de zee die niet dichtvriest. Vladivostok, de andere grote Russische zeehaven, ligt aan de andere kant van het land en is alleen via een spoorlijn, of via een snelweg uit de Sovjettijd die bij Kazakhstan zelfs voor tientallen km de grens oversteekt, te bereiken. Kortom: Poetin heeft weinig andere keus dan kost wat kost voorkomen dat Oekraïne lid wordt van de NAVO of de Europese Unie.

De pro-westerse ex-president Yulia Timoshenko zit nu in de Oekraïense gevangenis op basis van een dubieuze beschuldigng van bevoordeling van Gazprom. Ironisch genoeg wordt haar gevangenschap nu gebruikt als argument om Oekra ine uit het EU associatieverdrag te weren. Zelf is ze het hier totaal niet mee eens.
De pro-westerse ex-president Yulia Timoshenko zit nu in een Oekraïense gevangenis op basis van een dubieuze beschuldigng van bevoordeling van de Russische staatsgasmaatschappij Gazprom. Ironisch genoeg wordt haar gevangenschap nu gebruikt als argument om Oekra
ine uit het EU-associatieverdrag te weren. Zelf is ze het hier totaal niet mee eens.

Waarom de opgelopen spanningen?
De tegenwoordige president van Oekraïne, Janoekovitsj, kwam aan de macht als pro-Russische kandidaat. Sinds hij aan de macht is laat hij zich echter vooral door Oekraïense nationale belangen leiden. Rusland draaide in het verleden de gaskraan, waar Oekraïne bijna helemaal afhankelijk van is, keer op keer dicht. Ook probeert Poetin de Oekraïeners te intimideren. De Oekraïners begrijpen nu heel goed dat ze een list moeten verzinnen. De Oekraïense regering wil daarom Rusland en de Europese Unie tegen elkaar uitspelen. Met deze strategie kan de regering, hoopt Janoekovitsj, zoveel mogelijk voordeel voor Oekraïne in de wacht slepen.

Janoekovitsj probeert om zowel een associatieverdrag met de Europese Unie, als met de Russische douaneunie te sluiten. Als hem dit zal lukken, zou Oekraïne daardoor heel veel internationale handelsbedrijven trekken en als tussenpersoon flink verdienen aan de handel tussen de Europese Unie en Rusland. Helaas voelt de EU hier weinig voor, wat vrij kortzichtig is. Dit had namelijk ook Rusland zelf in de invloedssfeer van de Europese Unie getrokken en had, als de Russen hadden geweigerd, Poetin het nodige gezichtsverlies als spelbreker bezorgd.

Uiteraard wil Poetin dat de Oekraïners respect voor grote buur Rusland krijgen en stevig in de Russische orbit blijven. De aangewezen weg is de concurrent, de Europese Unie, te vernederen. Zo begrijpen de Oekraïners, dat ze weinig andere keus hebben dan alleen met Rusland zaken te doen.

Veel Russen voelen zich vernederd door dit soort protesten, dus zon Poetin op wraak.
Veel Russen voelen zich vernederd door dit soort protesten, dus zon Poetin op wraak.

Waarom Nederland?
Nederland is, zoals bekend, een klein landje. Ter illustratie: in Rusland wonen ongeveer 9 keer zoveel mensen als in Nederland en de oppervlakte van Rusland is zelfs meer dan 400 keer zo groot. (Nederland is overigens wel een stuk rijker dan Rusland: ons BNP is bijna veertig procent van dat van Rusland). Poetin weet ook, dat Nederlanders weinig principieel zijn en handelsbelangen altijd voor laten gaan. Ook ergeren Poetin en de andere Russen zich enorm aan het betweterige, superieure toontje van de Nederlandse elite over bijvoorbeeld homorechten in Rusland. Nederland, een walhalla van drugs en vrije seks, personificeert in de ogen van veel Russen zo ongeveer alles wat er fout is aan het westen. Kortom: een bruikbaar object voor de volgende actie.

Na de meesterlijke actie van Poetin in het geval-Syrië, die hem veel respect heeft opgeleverd ten koste van aartsrivaal Amerika, werd het tijd voor een volgende stunt, die hem veel binnenlandse steun en ook buitenlands gezag zou opleveren. De actie van een Nederlands schip met Greenpeace-activisten, met hierbij het incident met de Russische diplomaat Borodin die door Haagse dienders op hardhandige wijze werd gearresteerd, kwam als geroepen. Na de excuses van de Nederlandse regering over deze schending van het verdrag van Wenen, was het doel bereikt, waren de moreel superieure Hollanders op hun plaats gezet en liep de rel met een sisser af. Deze boodschap is waarschijnlijk ook in Oekraïne overgekomen.

Aleksandr Dugin wil een internationale verzetsbeweging tegen het Amerikaanse imperialisme.

De Eurazië samenzwering

De Russische staat komt steeds meer in de greep van een schimmige groep, die onder meer president Vladimir Poetin tot haar sympathisanten kan rekenen. Hun doel: de totale overheersing van Eurazië, en hiermee de wereld. Het buitenlandbeleid van Poetin volgt hun ideologie nauwkeurig. Wie zijn Aleksandr Gel’evich Dugin en zijn trawanten?

“Geboorte van het Russische fascisme”
Het is begin jaren negentig. Het IJzeren Gordijn is net met donderend geraas gevallen. Heel de wereld is in de ban van glasnost en perestrojka. Heel de wereld? Nee. In conservatieve KGB-kringen, de groep waar later Vladimir Poetin zijn machtsbasis in zou vinden, zijn ze heel wat minder blij met de ondergang van het Sovjetimperium en zint men op de herleving van het Russische imperium in haar oude glorie. Een van de mensen die niets zag in het liberalisme was de journalist Aleksandr Dugin. Als overtuigd traditionalist, zocht hij intellectueel houvast in de bestaande politieke ideologieën en vond dit eerst in het fascisme: “genuine, true, radically revolutionary and consistent, fascist fascism”. Dugin schrijft het in Russische leger- en overheidskringen zeer invloedrijke boek Fundamenten van Geopolitiek – hierover later meer.

Inspirator voor Putin
Dugin sloot zich aan bij de agressief nationalistische en anti-joodse organisatie Pamyat (Russisch, schakel Google Translate in) en schreef mee aan het politieke programma van de heropgerichte communistische partij. Daarna volgde een bonte zwerftocht langs diverse nationalistische en conservatieve organisaties. Uiteindelijk komt hij in het vaarwater van Putin’s partij Verenigd Rusland en treedt toe tot diens  groep adviseurs. In ex-KGB’er Putin vindt hij een geestverwant. Putin werkt systematisch aan de heroprichting van het groot-Russische rijk. Hij slaagde er in om de orde in Rusland te herstellen en het land te veranderen in een oliestaat. Met de rest van de economie gaat het heel wat minder. Zo is de ooit zo trotse Russische ruimtevaartindustrie bijna ineengestort, getuige de vele falende lanceringen van Russische ruimtevaartuigen. Meer succes boekt Putin met het aanhalen van banden met voormalige Sovjetrepublieken. Zo is hij er in geslaagd, in de strategisch belangrijke republieken Georgië en Oekraïne pro-Russische regeringen aan de macht te brengen. Ook in Centraal Azië groeit de Russische invloedssfeer.  De Amerikanen zijn hier niet blij mee maar kunnen weinig doen: hun vloot, waarmee ze de wereldzeeën beheersen kan weinig uitrichten in de Euraziatische landmassa. Vandaar dat de Russen zonder veel moeite de pro-Amerikaanse regering van Georgië konden platwalsen met hun leger.


Dugin vat zijn ‘vierde politieke theorie’ samen.

Aleksandr Dugin wil een internationale verzetsbeweging tegen het Amerikaanse imperialisme.
Aleksandr Dugin wil een internationale verzetsbeweging tegen het Amerikaanse imperialisme.

Eurazië-beweging
Eurazië, de landmassa waar Europa en Azië deel van uitmaken, is zowel in oppervlakte als in bevolking verreweg het belangrijkste continent. Eurazië is het thuis van driekwart van de wereldbevolking, die op iets meer dan een derde van de aardoppervlakte woont. Eurazië heeft ook een zeer overheersende invloed op het aangrenzende Afrika. Als Eurazië deel uit zou maken van één staat of blok staten, dan zou dit het machtigste land ter wereld vormen. Het plan van Dugin is om een Euraziatische bond te vestigen waarin Rusland samenwerkt met buurvolken zoals de Turkische volken in Turkije zelf en Centraal Azië, India, de Arabische staten, Duitsland en Frankrijk. China met haar enorme bevolking is veel te groot om in de Russische invloedssfeer te brengen en moet dus worden omringd door Russische bondgenoten. Het ultieme doel van de Eurazië-beweging is een einde te maken van de hegemonie van de Atlantici (de VS en haar bondgenoten) en Eurazië de sterkste staat ter wereld te maken. Dugin beschreef deze plannen in het in Rusland zeer invloedrijke boek  Osnovy geopolitiki: Geopoliticheskoe budushchee Rossii (The Foundations of Geopolitics: The Geopolitical Future of Russia). In dit boek staat haarfijn beschreven hoe Rusland door gebruikte maken van de overvloedige bodemschatten, dit doel kan bereiken. Het is duidelijk waar Putin zijn ideeën vandaan haalt.

Vierde politieke theorie
Een zeer heterogene staat als het gedroomde Eurazië  moet samen worden gebonden door een politieke ideologie.
Dugin heeft al een concept bedacht voor een “Vierde politieke theorie”, die volgens hem de opvolger wordt van het liberalisme, fascisme en communisme. Deze theorie zal gebaseerd zijn op het Heideggeriaanse concept “Dasein”, ruwweg de menselijke essentie. Iedere persoon heeft, stelt Dugin, een zekere identiteit, die sterker is dan later opgelegde identiteiten als het individu (liberalisme), klassenbewustzijn (communisme) of ras/staat (nationaalsocialisme resp. fascisme). De samenwerking moet volgens Dugin niet tot stand komen door ideologie, maar door gedeelde geopolitieke belangen, waarbij het Dasein maximaal tot zijn recht kan komen. Zoals wel voor meer van Dugins denkbeelden geldt, blinkt het concept niet uit in helderheid, wat vermoedelijk ook de bedoeling is, maar veel Russen en Centraalaziaten vinden Dugin een genie. Vooral groepen buiten Rusland die nu ernstig in de verdrukking zijn gekomen, zoals de seculiere legertop in Turkije, willen graag samenwerken met de Euraziëbeweging. Ook Centraal-Aziatische leiders, die de hete adem van de islamisten in hun nek voelen, zijn daarom graag bereid mee te doen. Uiteraard zullen de Russen, die Dugin als uitverkoren messianistisch volk ziet, hierin een leidende rol spelen. In het volgende artikel in dit drieluik de richting waarin Rusland zich nu beweegt, en de invloed van Dugins ideeën daarop.

De Sberbank, de grootste bank van Oost-Europa, is in feite een front van de Russische overheid.

Oostenrijkse banken op omvallen; Rusland slaat toe

Oostenrijkse banken verleenden jarenlang goedkope hypotheken aan Oosteuropese huizenbezitters. Door de koersstijgingen komen deze nu zwaar in de problemen; de banken wankelen. Gefundenes Fressen voor de Russen, die zo weer veel invloed krijgen in Oost-Europa.

Wende levert veel voordeel op voor Oostenrijk
Gedurende vele decennia vervulde Oostenrijk de weinig benijdenswaardige rol van kapitalistische voorpost achter het IJzeren Gordijn. Het land, zeker het dichtstbevolkte gedeelte rond Wenen, wordt voor het grootste deel omringd door landen die onder communistisch bestuur stonden: Tsjechië en Slowakije (in die tijd nog één land), Hongarije en (toen nog) Joegoslavië. Als je als toerist naar, zeg, Hongarije wilde, moest je urenlang wachten op een immens grote parkeerplaats terwijl je visum door norse Hongaarse grenswachten werd gecontroleerd en je auto van binnen en buiten uit werd gekamd. Uiteraard ondergingen vrachtwagenchauffeurs, TIR-deelnemers uitgezonderd, een nog strengere controle.
Deze ligging werd na de Wende een voordeel en al helemaal, toen Oostenrijk lid werd van de eurozone. Het IJzeren Gordijn verdween en Wenen werd weer zoals vanouds het economische centrum van de regio.

De Sberbank, de grootste bank van Oost-Europa, is in feite een front van de Russische overheid.
De Sberbank, de grootste bank van Oost-Europa, is in feite een front van de Russische overheid.

Hypotheek met lage rente in Zwitserse franken blijkt een dure vergissing
Oostenrijkse banken konden met weinig moeite grote hypotheken slijten aan Hongaarse, Tsjechische en Slowaakse huizenbezitters. Vooral hypotheken in Zwitserse franken waren populair. Door het zeer strenge monetaire beleid van deze steenrijke Alpenstaat is de rente en inflatie daar laag. Geen wonder dus dat meer dan de helft van alle hypotheken in Polen, Hongarije, Roemenië en Kroatië niet in de lokale munt, maar in euro of Zwitserse frank is afgesloten[1].

Dat hieraan ook minder prettige kanten zaten bleek in 2008 tot 2010. De Oosteuropese economie raakte oververhit en prijsde zichzelf uit de markt. Investeerders haalden hun kapitaal in paniek terug. Onder meer de Hongaarse forint kelderde als een baksteen. De Polen en de Hongaren hadden nu een groot probleem, want hun “goedkope” hypotheek in Zwitserse franken was nu plotseling veel duurder geworden. geworden. De Hongaarse regering, met de rug tegen de muur, moest daarom wel de schulden voor een belangrijk deel laten afschrijven door een moratorium op gedwongen verkoop te zetten[2]. De Oostenrijkse banken hadden weinig andere keus dan hiermee akkoord te gaan, maar dit verlies moesten ze uit eigen zak betalen. En omdat een groot deel van het kapitaal van de banken in Hongaarse hypotheken zat, staan deze bijna op omvallen.
In de andere Oosteuropese landen, waar de banken hun “briljante” zakenmodel ook uit hadden gerold, spelen vergelijkbare problemen.

Russen grijpen hun kans
Rusland is in de meeste Oosteuropese landen (m.u.v. Servië en Bulgarije)  weinig populair. De Russen worden gezien als bezetters. De gevoelens ten opzichte van Rusland lijken m.a.w. sterk op wat veel oudere Nederlanders ten opzichte van Duitsland voelen. Russische pogingen om een voet aan de grind te krijgen hadden dan ook weinig succes.

Een uitgelezen kans voor grote oosterbuur Rusland, die door de olie-export zwemt in het geld. De Russische centrale bank (lees: het Kremlin)  is voor meer dan de helft eigenaar van twee Russische banken: VTB en Sberbank, die ook de twee grootste banken in Oost-Europa zijn. Deze proberen nu geruisloos de Oostenrijkse banken over te nemen en hiermee enorme financiële invloed in Oost-Europa te krijgen. De wankelende positie van Oostenrijkse banken als Erste Bank en Adria Bank maakt ze rijp voor overname tegen een zacht prijsje.
Per saldo hoeft dit niet eens zo slecht uit te pakken. Een grotere Russische betrokkenheid in Oost-Europa brengt de economische integratie van Rusland en de EU dichterbij. Hiermee zouden de EU en Rusland samen de sterkste handelsregio ter wereld vormen.

Bronnen
1. Europe’s Next Problem: Swiss Franc Denominated Mortgages, Seeking Alpha (2010)
2. Foreclosure Moratorium Slows Home Price Declines in Hungary, WSJ.com (2010)
3. Austria Facing Banking Collapse: Is This Another 1931 Credit-Anstalt Financial Crisis?
4. Russian banks target Eastern Europe, Financial Times (2011)

apophis inslag

Rusland wil killerasteroïde vernietigen

De asteroïde Apophis, ongeveer 250 meter in doorsnee, heeft een kleine kans op aarde terecht te komen. Apophis werd ontdekt in 2004.

apophis inslag
Een asteroïde als Apophis kan niet het leven op aarde uitroeien, maar van een land zo groot als Frankrijk zou weinig overblijven. Een inslag in de oceaan zou een vernietigende tsoenami veroorzaken.

Astronomen schatten de kans eerst één op 37 dat de asteroïde de aarde in 2037 zou treffen. Deze schatting is nu door Amerikaanse astronomen verlaagd tot een op een paar honderdduizend; Apophis passeert de aarde op veertigduizend kilometer afstand. Klaarblijkelijk hechten de Russen weinig geloof aan deze schatting. Wat vermoedelijk ook meespeelt is dat de asteroïde, als deze inslaat, dit met bijna 25% kans in Rusland doet terwijl de kans dat dit in de VS gebeurt vrijwel nul is.

Rusland wil nu internationale samenwerking om killerasteroïdes als Apophis en soortgelijke aardscheerders op tijd op te ruimen. In het voorstel van de Russen werken NASA, ESA, de Chinezen en het Russische ruimtevaartbureau Roskosmos samen om in eerste instantie Apophis en later ook andere gevaarlijke objecten onder de twee miljoen aardscheerders uit de weg te ruimen.

Apophis is niet zo groot als de extinction-level event asteroïde die de dinosauriërs uitroeide en een doorsnede had van meer dan tien kilometer. Een asteroïde van een kwart kilometer doorsnede zoals Apophis is wel in staat om in bevolkt gebied meer dan tien miljoen slachtoffers te maken.

Rusland: een dunbevolkt land omringd door dichtbevolkte buurlanden

Verbond Duitsland-Rusland nachtmerrie Amerikanen

De relaties tussen de vroeger gezworen vijanden Duitsland en Rusland zijn sterk aan het verbeteren. Een toekomstig Euraziatisch machtsblok is in de maak. En dat vinden de Amerikanen niet leuk.

De geopolitieke situatie van Rusland
De Russen bevinden zich in een weinig benijdenswaardige situatie. Hoewel hun land enorm is, is het strategisch gezien een nachtmerrie. Er is behalve de Transsiberië-express nauwelijks een verbinding tussen West-Rusland en het verre oosten: als deze spoorweg wordt gesaboteerd ligt het land lam. De enige snelweg loopt vlak langs de Chinese grens. Tot overmaat van ramp: de bevolking krimpt snel. In 2050 zijn er naar schatting 111 miljoen Russen vergeleken met 141 miljoen nu. Ter vergelijking: in de islamitische zuiderburen Turkije en Iran wonen dan elk 100 miljoen mensen en in China anderhalf miljard.

Rusland: een dunbevolkt land omringd door dichtbevolkte buurlanden
Rusland: een dunbevolkt land omringd door dichtbevolkte buurlanden

Buurland China wordt steeds machtiger en sterker en steeds meer Chinezen migreren naar het vrijwel onbevolkte Siberië. Ook verder naar het westen ziet het er door de ineenstorting van de bevolking somber uit voor de Russen.

De geopolitieke situatie van Duitsland
Duitsland maakt onderdeel uit van de Noord-Europese laagvlakte. Door de centrale ligging, goede verbindingen, goede relaties met alle buurlanden en goed ontwikkelde economie is Duitsland veruit het machtigste land in Europa. Duitsland kampt met vergelijkbare problemen als Rusland. Ook in Duitsland krimpt de bevolking van nu tachtig miljoen tot in 2050 rond de zeventig miljoen. Duitsland grenst niet zoals Rusland aan islamitische landen, maar kent een snelgroeiende vooral uit Turken bestaande islamitische immigrantenpopulatie die slecht integreert, waardoor in het binnenland steeds meer spanningen ontstaan. De Turkse islamistische president Erdogan voert een actief beleid om de Turken in Duitsland te verturksen en zo de greep op Duitsland te vergroten. Door het naziverleden waren nationalistische sentimenten in Duitsland tot voor kort taboe, maar het lijkt erop dat dat nu door de integratieproblemen aan het veranderen is.

Natuurlijke bondgenoten
Door de krimpende bevolking vormen beide landen geen bedreiging voor elkaar. Er liggen meerdere bufferstaten (Polen, Wit-Rusland en Oekraïne) tussen beide landen. De hoogontwikkelde Duitse industrie kan de Russische grondstoffen verwerken tot hoogwaardige producten, terwijl Duitse investeringen in Rusland voor beide partners erg aantrekkelijk zijn om zo Rusland te ontwikkelen en de overvloed aan gespaard kapitaal in Duitsland lucratief te investeren. En, belangrijker: beide landen kunnen het alleen niet bolwerken tegen machtige imperia als de Verenigde Staten of China.

Het Euraziatische Rijk
Samen, en zeker wanneer ook de rest van Europa samenwerkt, verandert dat en ontstaat het machtigste blok ter wereld van bijna een miljard rijke en goedopgeleide mensen dat de grootste landmassa ter wereld, Eurazië, totaal beheerst. De wat wereldvreemde president Obama houdt zich liever bezig met het verzoenen van de westerse en islamitische wereld, maar meer nationalistische Amerikanen maken zich grote zorgen.

Eurussia: de nachtmerrie voor de Amerikanen.
Eurussia: de nachtmerrie voor de Amerikanen.

Als Poetin zijn woorden waarmaakt en op de euro overstapt, wordt niet de dollar maar de euro de wereldvaluta van de toekomst. De Europeanen en Rusland zullen door deze samenwerking met gemak het hoofd kunnen bieden aan de Chinese, islamistische en Amerikaanse druk. De rollen zouden zelfs wel eens omgekeerd kunnen worden. Geen wonder dus dat meer nationalistische kringen in de VS er nu alles aan doen om deze samenwerking te saboteren. Hun belangrijkste troef: Polen, dat uiterst slechte ervaringen heeft met Duitsers en Russen die onderling deals sluiten. Echter: de Polen hebben ook slechte ervaringen met de mate waarin Amerikanen zich aan hun woord houden.