samenwerking

VPRO Tegenlicht – Gaten in de markt

De crisis laat de falende macht van de markt zien. De consument wordt weer burger en ontwikkelt initiatieven waarbij persoonlijk contact, samenwerking en overzichtelijkheid voorop staan. Een nieuw Nederland daagt.
Lees verder op de website van VPRO Tegenlicht.

Bekijk de video in andere formaten.
 

In deze afleveringen komen o.a. de volgende initiatieven aan bod.

-) www.thuisafgehaald.nl
Thuisafgehaald maakt het mogelijk om je kookkunsten te delen met mensen bij jou in de buurt. Of je nu culinaire hoogstandjes maakt, of macaroni met kaas… hier kun je je maaltijd delen met je buren. Geen zin om te koken? Kijk hier wat er aangeboden wordt en je hebt zo iets lekkers op je bord. Ga ook op culinaire ontdekkingstocht in je eigen buurt!
Deel, proef en geniet!

-) www.wehelpen.nl 
WeHelpen.nl is opgezet als een marktplaats met slimme functies voor het vinden en verbinden, organiseren en delen van hulp, aangevuld met gerichte informatie aan hulpverleners en hulpbehoevenden. De hulp wordt beloond met credits, die u kunt doneren aan een ander of aan het WeHelpen-fonds, kunt besteden aan de mensen die u helpen of lokaal kunt verzilveren.

En wat niet in de Tegenlicht aflevering voorbij kwam maar wat ook interessante initiatieven zijn:

-) www.spullendelen.nl
We hebben allemaal wel spullen op zolder, in de garage of in een boekenkast liggen die we niet zo vaak gebruiken. Vaak hebben we ook dezelfde spullen. Dat kan veel slimmer! Via spullendelen.nl kun je spullen lenen en uitlenen aan je buren, vrienden, collega’s en bijvoorbeeld je sportclub. Word daarom lid en voeg de spullen toe die je uit wilt lenen. Bepaal zelf wie je spullen mogen lenen en begin met delen!

-) www.LETScontact.nl 
Een overzicht van de verschillende LETS kringen in Nederland. LETS staat voor “Local Exchange and Trading System”

Vrij vertalen we dit wel eens als “lokaal uitwisselings systeem”. Het ruilsysteem in deze vorm ontstond in een plaats in Canada waar op korte termijn de werkverschaffing en dus rechtstreeks de inkomsten van mensen wegtrok. Uit noodzaak gingen zij weer ruilen, maar dan wel op een eigentijdse manier. Nadien heeft het idee zich snel verspreid over de hele wereld.
Eva knipt mijn haar. Precies zoals ik het wil. Gewoon thuis in mijn keuken, terwijl we kletsen over LETS en andere ditjes en datjes. Dat bespaart me heel wat saaie bezoekjes aan het kapperssalon, een hoop tijd en een geforceerde babbel. Ik laat Richard wel eens genieten van een heerlijke maaltijd. Ik kook voor hem dan een extra portie. Voor mij geen werk en voor hem een aangename afwisseling. Richard tuiniert graag. Hij helpt samen met Theo bij Marko de tuin heraanleggen. Een zware klus als je het alleen wil doen, en een onvergetelijke dag met z’n allen. Diezelfde Marko kan dan weer goed sleutelen. Hij herstelt de fiets van Eva in een handomdraai.
Eva doet iets voor mij. Ik doe iets voor Richard. Richard en Theo helpen Marko. Marko doet iets voor Eva. Zo werkt LETS.

 

Het lijkt erop dat de samenwerkende lokale netwerken ook in Nederland telkens meer voeten aan de grond krijgen en zo een welkome aanvulling vormen op het huidige geldsysteem.

Aanverwante informatie en artikelen:
-) Website VPRO Tegenlicht – Gaten in de Markt
-) De opkomst van samenwerkende consumptie
-) Vertrouwen is de basis van de nieuwe economie

Tegenlicht – Power to the People

De onderstaande tekst is overgenomen van de website van Tegenlicht.
———-

Er is een grote revolutie in het ‘kleine’ aan de hand. Zoals we van lezers bloggers zijn geworden, transformeren we nu van consument naar producent. Van energievoorziening tot verzekering, alles wordt kleinschalig en lokaal. In Tegenlicht het revolutionaire antwoord op de wereld van de multinationals.

Mocht onderstaande video het niet doen, dan is de aflevering ook hier op youtube te bekijken.

 

 

Na de industriële en de digitale revolutie staan we aan het begin van een nieuwe: de energierevolutie. Steeds meer mensen laden het dak van hun huis vol met zonnepanelen of kopen samen een windmolen om zo minder afhankelijk te worden van grote energieleveranciers. We maken onze eigen stroom en onze woonwijk wordt een energiemaatschappij. Het energieoverschot wordt verkocht en zo maakt de hele buurt winst, zoals dat nu al op het Deense eiland Samsø gebeurt. Maar als we de energiemarkt kunnen decentraliseren, wat kunnen we dan nog meer? Waarom ook niet de zorg of onze verzekeringen in eigen hand nemen? Het revolutionaire antwoord op het doorgeslagen multinationale kapitalisme en de mogelijke overgang naar een ander, socialer systeem.

In Power to the People brengt regisseur Sabine Lubbe Bakker bezoeken aan het ‘energiepositieve’ Samsø (waar zij wordt rondgeleid door initiatiefnemer Søren Hermansen), aan Texel Energie –dat streeft naar energieonafhankelijkheid in 2020-, aan Grunneger Power, één van de meest succesvolle energiecoöperaties en aan de Utrechtse bedenkers van het ‘broodfonds’, een nieuwe collectieve kijk op arbeidsongeschiktheid. Marjan Minnesma van stichting Urgenda verklaart waarom de beweging van onderop nu ook in Nederland overal opduikt. En de Amerikaanse econoom Jeremy Rifkin, al jarenlang voorvechter van verduurzaming, voorspelt dat het burgerkapitalisme binnen twee jaar onze wereld zal veranderen.

Het devies: doe het zelf, doe het samen.
———-

Naast deze inspirerende aflevering van tegenlicht hieronder een aantal initiatieven op het gebied van hernieuwbare energie en andere vormen van lokale oplossingen waar mensen zich bij aan kunnen sluiten. Tips voor meer van dit soort intiatieven zijn van harte welkom in de reacties.

-) transitiontowns.nl – Transition Towns Nederland is een netwerk van groepen burgers in steden, dorpen of buurten, die aan de slag zijn om hun manier van wonen, werken en leven minder olie-afhankelijk, meer duurzaam en meer sociaal te maken. Piekolie, klimaatverandering en de hiermee samenhangende economische crises, zijn de belangrijkste drijfveren om in actie te komen.

-) www.zonvogel.nl – Wilt u graag zonnepanelen installeren, maar is uw dak niet geschikt?  Wilt u meedoen in zonne-energie projecten en zo uw eigen stroom opwekken? Of wilt u groen investeren in schone energie en daar in de toekomst een mooi rendement op verdienen? In alle gevallen is het voordelig om lid te worden van de Zonvogel.

-) www.windvogel.nl – De Windvogel is een landelijk opererende professionele coöperatie van burgers die
Nederland van duurzame energie wil voorzien

Aanverwante informatie:
-) Bekijk het hele dossier van deze aflevering op de VPRO Tegenlicht website
-) Netwerk Eetbaar Nederland van start
-) Tegenlicht over Permacultuur – Groen Goud
-) Tegenlicht over Cradle to Cradle
-) Tegenlicht over de Carlyle groep – hoe met oorlog geld is te verdienen
-) Tegenlicht over Cleantech, de schone toekomst 

De open source overheid deel I

Er zijn hier regelmatig stukken verschenen over corruptie/belangenverstrengeling binnen de Nederlandse overheid, ook kwam er voorbij hoe zinloos stemmen is. En natuurlijk is het belangrijk om problemen te constateren. Maar als visionair is het na die constatering juist de uitdaging om naar oplossingen te gaan zoeken! Hierbij deel 1 van een serie over hoe we met elkaar de overheid transparanter, democratischer en functioneler kunnen maken.

Kan de overheid gerund worden zoals het internet, permissieloos en open? Programmeur en activiste Jennifer Pahlka gelooft dat dit kan — en dat snel en goedkoop gebouwde apps een krachtige nieuwe manier zijn om burgers met hun overheid te verbinden — en met hun buren. Deze TED-Talk heeft Nederlandse ondertitels.


Hoe zouden deze voorbeelden toegepast kunnen worden in Nederland. Hebben we binnenkort een zwerfafval applicatie waarmee burgers stukjes stad kunnen adopteren om schoon te houden? Of kunnen we via deze app in steden groenbeheer uitgeven aan burgers die dit graag doen en er zo een gezellige buurtmoestuin van kunnen maken? Wat voor toepassingen zouden er nog meer te verzinnen zijn?

Aanverwante artikelen:
-) De open source overheid deel I
-) De open source overheid deel II
-) De open source overheid deel III
-) Eerdere artikelen met Clay Shirky op visionair
-) Gratis leren programmeren via The Code Academy
-) Veranderingen in de maatschappij
-) Komt de internet democratie eraan?

Video`s: het nieuwe samenwerken

Deze drie sprekers bij TED geven allemaal een eigen visie op hoe de opkomst van het internet het samenwerken tussen mensen heeft verandert.

Als eerste Clay Shirky met Nederlandse ondertitels:

In this prescient 2005 talk, Clay Shirky shows how closed groups and companies will give way to looser networks where small contributors have big roles and fluid cooperation replaces rigid planning.

Clay Shirky argues that the history of the modern world could be rendered as the history of ways of arguing, where changes in media change what sort of arguments are possible–with deep social and political implications.

 

Vervolgens de spreker Yochai Benkler:

Yochai Benkler explains how collaborative projects like Wikipedia and Linux represent the next stage of human organization.

Yochai Benkler has been called “the leading intellectual of the information age.” He proposes that volunteer-based projects such as Wikipedia and Linux are the next stage of human organization and economic production.

En als derde Howard Rheingold met Nederlandse ondertitels:

Howard Rheingold talks about the coming world of collaboration, participatory media and collective action — and how Wikipedia is really an outgrowth of our natural human instinct to work as a group.

Writer, artist and designer, theorist and community builder, Howard Rheingold is one of the driving minds behind our net-enabled, open, collaborative life.

 

En hierbij een drietal interessante Nederlandse samenwerkingsprojecten:
-) www.plukdestad.nl – website waar mensen kunnen aangeven waar eetbare planten in de openbare ruimte te vinden zijn incl. recepten.
-) www.spullendelen.nl – website die mensen in staat stelt spullen aan elkaar uit te lenen en uit te ruilen.
-) www.letshec.nl – website die mensen in staat stelt elkaars arbeid in tijd met elkaar uit te ruilen door het hele land heen.
-) Tips voor andere interessante samenwerkingsverbanden zijn van harte welkom in de reactie.

 

De Partij voor Toekomst, de PVT, middels een renteloze Mononomie

Dit artikel is na overleg overgenomen van http://ietsist.wordpress.com/

—–
(een attente lezer wees me op het bestaan van “Partij Van De Toekomst”,  maar laat duidelijk zijn dat ik daar a) niet van ben, b) niet de intentie heb de initiatiefnemer dáárvan in de wielen te rijden, en c) dat dit slechts een verklaring is voor het willen introduceren van een “Mononomie”, géén blauwdruk voor het oprichten van een partij, dat is aan lezers om desgewenst te initiëren. De woorden “Voor” versus “Van”, en de weglating van “De”, is cruciaal, en ik ga niet over het bedenken van een naam van zo’n nog slechts academische politieke partij.

Dit “manifest” vergt een hoop werk, voor degenen die deze thematiek voor het eerst bij de kop pakken: Het volstaat niet dit stuk door te lezen voor een volledig begrip, het klikken en doorklikken op de genoemde links, is nodig.

Waarom de Partij voor Toekomst,  en niet “Partij voor DE toekomst”? Simpelweg omdat het tijd wordt dat er een beweging opstaat die inziet dat we samen moeten vechten voor EEN toekomst, punt. Waarom slechts een virtuele partij, waarom een virtuele schrijver? Omdat ik sterk geloof in het standpunt van de hackersgroep Anonymous, die stelt dat namen misbruikt, belasterd, beschimpt kunnen worden, dat namen zoals die van Peter Joseph van de Zeitgeist Movement, als je er maar genoeg haters op loslaat, vanzelf onder het kopje “satanisme”, “occultisme”, “NWO”, “communisme”, “dictatuur” of wat dan ook verdwijnen, om vervolgens nooit meer serieus genomen te worden, terwijl de boodschap zó belangrijk is. Omdat het niet om personen gaat, maar om ideeën. Ideeën die de wereld kunnen, nee zelfs móeten veranderen, willen we nog EEN toekomst hebben op deze planeet. Om maar even met “TED” te spreken “Ideas worth spreading”. In dit geval een idee waar zowel links- als rechtsdenkende mensen blij van kunnen worden, omdat het zowel de gelijkheid en solidariteit zal doen toenemen, àls de vrijheid van innovatief ondernemerschap, en de vrijheid om te excelleren. Als individu, maar zeker ook als gemeenschap.

Het eerste wat ik graag wil, beste lezer, is dat je jezelf informeert. Je hoeft daarvoor eigenlijk alleen maar Visionair Douwe te volgen: https://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/nederland/hoe-eerlijk-is-ons-huidige-economische-systeem-eigenlijk/  en alle links die hij in dit stuk noemt, te bekijken. Ik kan proberen al hetgene dat al vóór mij is gezegd samen te vatten, of anders te verwoorden, maar het is beter als je al datgene tot je neemt dat ik ook tot me heb genomen, wil je kunnen begrijpen hoe ik tot mijn conclusie gekomen ben. Ik weet, dat ik hierin verre van alleen ben. De politiek bewuste occupiers, de spiritualisten, de milieurakkers, economische vrijdenkers èn de innovatieve techneuten, denken in vergelijkbare richtingen, maar weten elkaar desondanks niet te vinden. Oplossingen zijn vaak halfslachtig, een scheiding van banken maar dan zònder rente of particuliere geldschepping te elimineren, gericht op kleine idealistische gemeenschappen met een eigen ruilmiddelsysteem, of juist eenzijdig op techniek, zonder economische of zelfs ethisch voldoende doordachte basis. Vereniging is cruciaal, willen we het verschil kunnen maken. Wereldwijd.

Met jaloezie, de ander zijn verworven rijkdom niet gunnen, of juist de vermeende luiaard niet zijn uitkering, met een nieuwe klassenstrijd komen we helemáál nergens. Ik vergelijk het maar zo: Als wij als maatschappij alcohol legaal maken, waarom zouden we de slijter dan verwijten dat die er rijk mee wordt? Dat verwijten we hem niet. Toch doen we dat met bankiers wel. We verwijten hen de rijkdom die wij hen zèlf blijven gunnen. Wij hebben zelf, als maatschappij, àl die millennia  toegestaan dat het volkomen legaal is om rente te vragen of bieden. En nog steeds, maken wij ons volledig afhankelijk van op schuld en boete gebaseerde banken, die per definitie failliet zijn (met maar 9% van wat ze hebben uitstaan wèrkelijk in kas), en waar de regels steeds verder van versoepeld worden, terwijl het volk verarmt (De armste mensen, en de armste landen, het hardst). Dit komt NIET door het aangaan van schulden, maar door het bestaan van rente. (Een perverse prikkel om onverantwoorde leningen op te dringen). Ik zal dat, aan de hand van enkele links, nader proberen uit te leggen. Want we kunnen de mooiste innovaties bedenken, en zelfs de logistieke knowhow ontwikkelen om ervoor te zorgen dat elk mens op aarde daar van zou kunnen profiteren, in respect voor natuur en planeet, maar als de economische basis ontbreekt, gebeurt er helemaal niets. Ik mail wel eens met kleine innovatieve bedrijfjes, die gewoon geen normáál krediet kunnen krijgen (en geen derden die het aandurven), en alléén maar in een leaseconstructie 3 jaar lang hun verdiende geld mogen afgeven aan de bank, waarna ze failliet zijn, en misschien wel levenslang in de schulden. Daar sta je dan met je goede gedrag en goede wil als innovatieve ondernemer, omdat alle banken failliet zijn en louter parasitair werken.

Het enige wat we hoeven te doen, is rente verbieden, in al zijn verschijningsvormen, en transparante nutsbanken in elk land het monopolie op geldschepping geven. Particuliere banken mogen slechts nog handelen met bestaand geld, alleen de overheden scheppen, zoveel als nodig is. Elk land voor zichzelf, zodat geen enkel land meer arm en afhankelijk hoeft te zijn van een ander land.  Rigoreus, en definitief. Geen rente meer op je spaargeld, maar ook niet op je hypotheek, of lening voor je eigen bedrijf. Geen pensioen meer gebaseerd op de grillen van financiële markten en beleggingen, maar een spaarpotje voor later, dat je zèlf opbouwt, los van je werkgever. Een renteloos maar 100% zéker potje dat opgaat met het verstrijken van de jaren, in het tempo dat je zelf kiest, met een solide AOW als basisinkomen zodat je niet verkommert als oudere. Of, als het potje wat groter is, iets dat je schenkt, belastingvrij, aan je kinderen of andere begunstigden.

Tot het zo ver is sta ik achter het initiatief van http://www.fairbanking.nl/ Fair4all: http://www.fair4all.nl/, dat een rentevrij coöperatief systeem voorstaat, om elkaar diensten en producten aan te bieden met weglating van de grote boosdoener, rente. Ik nodig hierbij iedereen die dit leest van harte uit om deel te nemen: Je kan niets verliezen, alleen maar winnen! Dit initiatief wordt onder meer gesteund door de verandereconoom Ad Broere:http://adbroere.nl/artikelen Een nadeel is dat er toch een piepkleine kosten”incentive” is ingebouwd (van 0,5%), om deelnemers te stimuleren delen van hun tegoed beschikbaar te stellen voor uitlening van geld aan anderen. Ik geloof niet dat het goed is om deelnemers te vrágen tegoed beschikbaar te stellen en zou dat als een overheidstaak willen zien om krediet te scheppen. In dat opzicht zit ik dichter bij het idee van een #MPE (mathematically perfected economy) https://holland4mpe.wordpress.com/2012/04/25/onze-doelstelling/  Al moet ik daarbij aantekenen dat de drive van bedenker Mike Montagne meer gericht lijkt op erkenning van het feit dàt hij dit bedacht heeft, anderen met vergelijkbare ideeën (los van hem) “plagiaatplegers” noemt, en het de wereld vooruit helpen op het tweede plan lijkt te komen. Ook hier, zitten namen en ego’s dus wéér in de weg van ideeën en groei. Bijzonder jammer!

Maar, voor een #MPE moet de politiek aan het werk, en dat doet de politiek niet, op de nieuwe partij Mens en Spirit na, die in de goede richting denkt: http://www.mensenspirit.nl/programma-kort : Elke econoom of financieel specialist zingt zoals hij gebekt is, en ziet vooral de voordelen van rente, zoals het de markthandel manipuleert, zonder werkbare oplossingen voor de slachtoffers.  Zonde. Als ik MPE en Fair4all even naast elkaar zet kan ik concluderen dat voor een MPE feitelijk een revolutie nodig is, een omvergooien van de overheid om er een bétere voor in de plaats te zetten, en dat Fair4all gewoon nú al kan, met alle beperkingen van dien, dat wel. Maar het kan ernáást, je hoeft de “wapenen niet op te pakken”, en ook niet in conflict te komen met de heersende klasse, die aan elkáár hangt van banken- en grote bedrijvenbelangen.

Ik heb zelf mijn eigen (niet rekenkundige) visie op het geheel, overigens los ontwikkeld van Douwe, Mike, Margrit Kennedy, Fair4all door puur piekeren vanaf mijn 12e jaar ongeveer, toen mij geleerd werd hoe de Zilvervlootrekening werkte en ik hevig verontrust raakte over rente. Over hoe geld zómaar méér kon worden zonder anderen te schaden. Inmiddels weet ik dat dat niet kan, je schaadt met rente altijd en overal, de arme landen en de arme mensen, het hardst.  Ik heb macro-economie als eindexamenvak gehad op school, maar ben geen econoom of wiskundige. Een oude twitlonger ter illustratie van wat ik bedoel te zeggen: (negeer ajb de fouten in de tekst): http://www.twitlonger.com/show/ekm262

Ik zou dit willen noemen, na het failliet van het monetarisme: Een MONONOMIE. Of in het Engels: MONONOMY. Een eigen naam, omdat ik niet verbonden wil zijn met andere, al bestaande begrippen die allemaal nèt iets anders betekenen. Genoemd naar de “MONO” zoals beschreven in de bovenstaande twitlonger. Wisselkoersvrij, en elk land, elke overheidsbank creëert exact genoeg krediet voor wat nodig is voor de ingezetenen van het land, internationaal gecontroleerd en transparant, en elke kredietnemer wordt, net als nu, beschermd tegen te veel lenen. De ICT-ers, datatypisten en kredietbeoordelaars zijn gewoon ambtenaren,die wij uit ons belastinggeld betalen. Niemand mag óóit meer verdienen aan het scheppen, verhandelen, lenen of sparen van *ruilmiddel*, de basis van onze economie, de levensader van ons hele samenzijn op deze planeet, en van innovaties die NU stilliggen.

Ik wil zelf geen politieke partij oprichten, omdat ik niet op de voorgrond wil. Ik stem, omdat we nu eenmaal in dit akelige monetarisme zitten, SP, voor de grootst mógelijke kans op solidariteit in onze samenleving en het verstandigst omgaan met de koopkracht van mensen en daarméé de reële economie. Maar ik wil wèl mensen uitnodigen die daar, op basis van het hier beschrevene, wèl oren naar hebben. Ik zal jullie dan, als ik voldoende geïnteresseerden gevonden heb, met elkáár in contact brengen. Ik sluit me niet aan bij de Partij voor Mens en Spirit, omdat de “lieve” insteek die zij hebben, niet de mijne is. Voor mij is het een puur (nood-)zakelijk verhaal. En ik ben ervan overtuigd, dat als we eenmaal een Mononomie hèbben, (wereldwijd) al het andere (Eindelijk!) vanzelf zal volgen:

Geen noodzaak meer voor economische groei, geen last meer van inflatie, geen armoede meer omdat elk land creëert wat nodig is zonder ooit nog afhankelijk te zijn van andere landen en hun absurd hoge rentes, geen noodzaak meer voor “snelle winst” op olie, steenkool, oorlogen op falseflag-basis, en andere foute investeringen, maar tijd voor duurzame innovatie, ongehinderd door bankenbelangen, en, voor het éérst, gehòlpen, door de economie! En dan komt óók die wat lievere wereld van Mens en Spirit, vanzelf wat dichterbij. Iedereen is vrij om dit idee te verspreiden en de tekst te gebruiken danwel over te nemen op eigen websites of blogs, heel graag, naamvermelding onbelangrijk, want er zijn er zéér velen die, tegelijk met mij, tot vergelijkbare conclusies zijn gekomen, ik ben maar een doorgeefluik. Er is voor contact een twitteraccount aangemaakt: https://twitter.com/#!/mononomie en een emailadres: partijvoortoekomst@live.nl
——

Reacties op, en gedachten bij dit idee zijn van harte welkom.

Veelgestelde vragen over Esperanto

Het onderwerp Esperanto is al enkele keren aan bod gekomen. Uit de reacties op de artikelen begrijp ik dat het idee over het algemeen als interessant wordt gezien, er zijn daarnaast echter ook nog een heleboel vragen.  Hierbij een poging om die vragen grotendeels te beantwoorden. Voor de mensen die nog niet weten wat Esperanto is, zij kunnen de artikelen die hier eerder op de website over verschenen bekijken op Esperanto, een taal die de wereld opent, en Esperanto als Europese taal?

1. Wat is Esperanto?
Esperanto is een handig communicatiemiddel voor gesprekken tussen mensen met verschillende moedertalen.
De wereld wordt steeds internationaler. Mensen, geld en goederen bewegen zich steeds vrijer. Maar omdat de mensen verschillende talen spreken, die lastig aan te leren zijn, kunnen gedachten zich niet zo volkomen vrij bewegen. Esperanto is een oplossing die zeer makkelijk taalbarrières overbrugt. Wie Esperanto leert, zegt tegelijkertijd: “Ik sta open voor de wereld”.

2. Hoeveel mensen spreken Esperanto, wereldwijd gezien?
Genoeg om te kunnen zeggen dat men de smaak van een echte internationale gemeenschap te pakken kan krijgen. Er is jammer genoeg geen enkele manier om erachter te komen hoeveel mensen Esperanto spreken, net zomin als het mogelijk is om te tellen hoeveel mensen Latijn spreken, of, buiten China, Chinees. Het aantal ligt waarschijnlijk ergens tussen de 50.000 en twee miljoen. In ieder geval zijn er genoeg esperantisten, en voldoende verspreid over deze planeet, om een groeiende internationale cultuur te bewerkstelligen.

Een actuele weergave van Esperantosprekers die deelnemen aan het gratis reisnetwerk Pasporta Servo

3. We hebben toch al het Engels als internationale taal. Hebben we echt een nieuwe taal nodig?
Nieuwe culturen brengen nieuwe talen voort. De internationale cultuur is hierop geen uitzondering.
Het Engels is een fantastische taal, net zoals elke andere taal fantastisch is binnen zijn eigen cultuur. Maar is het Engels echt “internationaal”? Hier zijn drie dingen om over na te denken:
Geen van de vele organisaties die diverse staten of regeringen omvatten (zoals de UN, de Europese Unie of Interpol) gebruikt alleen maar het Engels, en hetzelfde geldt voor het merendeel van de internationale niet-regeringsorganisaties. Het is een feit dat zowel de UN als de EU meermaals genoodzaakt waren om het aantal officiële talen uit te breiden.
De gedachte dat men het Engels overal ter wereld kan gebruiken, is een illusie. Een bezoek aan Zuid-Amerika, gebieden in Afrika waar men o.a. Frans, Russisch, Chinees, Japans spreekt, toont duidelijk aan dat het werkelijk een illusie betreft wanneer men met mensen probeert te praten buiten het gangbare circuit van grote hotels, vliegmaatschappijen en dergelijke. Zelfs in Europa kan men vaak niet met Engels terecht, en waar dat wel mogelijk is, is het spectrum aan bespreekbare onderwerpen in het algemeen beperkt.
Veel Japanners en Chinezen leren tien jaar Engels op school, toch kan het grootste gedeelte van de leerlingen het niet spreken. En maar zeer weinig Europeanen kunnen na een meerjarige studie van het Engels de vaardigheid bereiken die een geboren spreker bezit. Esperanto kan na een relatief korte studieperiode en oefening een taal worden die men als eigen taal voelt.

4. Kan een levende taal blijven bestaan zonder een eigen volk of land?
Ja. Wat niet kan, is een levende taal zonder gemeenschap van mensen die hem gebruiken, liefhebben en vertroetelen, maar die gemeenschap kan iets anders zijn dan een volk, en verspreid zijn over de hele aardbol. In de middeleeuwen was het Latijn een levende taal zonder volk: een professor uit Cambridge, Koln of Praha gaf destijds les in Parijs in het Latijn, en iedereen vond dat normaal. De gemeenschap van Esperanto-sprekers lijkt in zekere zin op een volk, waarin mensen uit elk volk deelnemen, die hun eigen identiteit behouden maar er een nieuwe, “menselijke” identiteit aan toevoegen. Men zou kunnen zeggen dat Esperanto een “volk” bezit, dat de hele wereldbevolking zou kunnen zijn.
Niet huidskleur en ontbijtgewoontes geven het leven aan een taal, maar de wil om te communiceren. Dat die wil bestaat, toont het Internet aan, dat in de afgelopen jaren explosief is gegroeid. Die ontwikkeling was mogelijk, doordat men overeenkwam dat computers onderling dezelfde code, d.w.z. taal, gebruiken wanneer ze met elkaar communiceren, of ze nu uit de Macintoshwereld, de Windowswereld of Unix/Linuxwereld komen. Het was een logische ontwikkeling. Waarom zou die logica niet opgaan voor mensen uit verschillende culturen en talen?

5. Is het de bedoeling dat het Esperanto de andere talen op den duur gaat vervangen?
Absoluut niet. Esperanto is juist een verdedigingsmiddel voor het bestaansrecht van elke taal.
Een van de grote voordelen van Esperanto is dat het geen landstaal is, maar een taal die gebruikt wordt door mensen met een verschillende taalachtergrond om meningen en gedachten uit te wisselen, of gevoelens uit te drukken. Esperanto is dus geen concurrent van nationale of plaatselijke talen, maar draagt juist bij aan het afschaffen van de taalonderdrukking die op dit moment op verschillende manieren plaatsvindt op de wereld.
Bovendien is de mogelijkheid om direct persoonlijk contact te leggen met mensen uit een andere cultuur waarschijnlijk de effectiefste methode om meer te weten te komen over de ons omringende culturele en menselijke diversiteit en zich daarmee te verrijken. Zulke ervaringen vergroten vaak de nieuwsgierigheid naar en belangstelling voor andere talen en culturen.
Veel mensen die Esperanto geleerd hebben, krijgen zelfvertrouwen – “Kijk, ik kan een vreemde taal leren!” en veel van hen zijn later een andere taal gaan leren. Veel esperantisten zijn niet alleen in het Esperanto geïnteresseerd, maar ook in vreemde talen en culturen in het algemeen.

Esperanto is een taal die nationaliteit overstijgt en mensen van over de hele wereld een mogelijkheid biedt om met elkaar te communiceren.

6. Is de grootschalige invoering van het Esperanto niet een utopie? Het lijkt een ongeloofwaardig idee.
Elke belangrijke en nuttige vooruitgang is het realiseren van een droom. Alleen zij die nu al de toekomstige ontwikkeling kennen, kunnen zeggen of iets een utopie is of niet. Wie bijvoorbeeld had in mei 1989 de val van de Berlijnse muur voorzien, of het uiteenvallen van de Sovjetunie? Mensen kunnen gewoon niet in de toekomst kijken. In veel sciencefiction-romans zouden ingewikkelde toestanden niet bestaan hebben als de spelers een mobiele telefoon hadden gehad. Die zijn nu aan de orde van de dag, maar schrijvers van toekomstromans hebben het niet verzonnen. Zijn de industriële revolutie en de huidige technische ontwikkeling niet één grote utopie die voortdurend werkelijkheid wordt?
Op dit moment is Esperanto veel meer dan een utopie. Het is een echt voorstel, een resultaat van 120 jaar gebruik, op alle continenten en onder alle omstandigheden van het leven.
De taalproblemen die we vandaag de dag meemaken in internationale communicatie zitten dringend om een oplossing verlegen. Mensen denken wel eens “het probleem was er altijd en zal ook wel altijd blijven” maar de geschiedenis wemelt van problemen die opgelost zijn. Is het ondenkbaar dat we erin zullen slagen dit probleem ook op te lossen?
Het kan veel esperantisten helemaal niet schelen of Esperanto ooit op grote schaal wordt ingevoerd. Ze genieten gewoon van de taal en van de wereldgemeenschap eromheen, bijvoorbeeld door te corresponderen, te reizen of muziek te maken.

7. Tegenwoordig zijn steeds meer mensen geïnteresseerd in het spreken van een dialect. Is dit niet tegenstrijdig met het idee van het Esperanto als internationale taal?
Paradoxaal genoeg leidt de aandacht voor dialecten in dezelfde richting als de belangstelling voor het Esperanto.
Dialecten zijn vaak beter in staat gevoelens en relaties uit te drukken die specifiek zijn voor een plaatselijke, vaak kleine gemeenschap. Op eenzelfde manier is het Esperanto speciaal geschikt om uit te drukken wat niet behoort tot landelijke of plaatselijke cultuur, maar wat alle mensen gemeen hebben. In het ideale geval kent elk mens drie talen en drie identiteiten: een plaatselijke, een nationale of regionale, en een mondiale. De ervaring leert dat deze zonder problemen kunnen samengaan. Een inwoner van Colmar, Frankrijk, spreekt thuis zijn Duitse Elzasdialect, kent de landstaal (Frans) en gebruikt daarnaast het Esperanto in zijn contacten met de rest van de wereld; hij voelt zich tegelijkertijd Elzasser, Fransman en wereldburger, en heeft waarschijnlijk een rijker cultureel leven dan een Fransman die alleen maar Frans beheerst.

8. Is het niet zo dat elk volk een andere variant van het Esperanto spreekt, zodat zij elkaar niet meer kunnen verstaan?
Wanneer de talen niet op elkaar lijken is dat een aanduiding dat de volken ofwel geen wederzijds contact willen, ofwel niet kunnen hebben. Het Latijn werd meerdere eeuwen over een uitgestrekt gebied gebruikt, en in die tijd bleef het onverdeeld. Pas na de val van het Romeinse Rijk splitsten zich allerlei dialecten af en ontstonden de Latijnse talen, waarmee het onderling contact verviel.
De ontwikkelingen in de techniek hebben de vraag al beantwoord of we contacten kunnen leggen–satellieten, computernetwerken, draagbare telefoons, massacommunicatiemiddelen, treinen, vliegtuigen, auto’s… en Esperanto is op zichzelf een sterke uitdrukking van het feit dat mensen echt direct onderling contact willen hebben.

9. Is Esperanto niet tegennatuurlijk, omdat het een gecontrueerde taal is?
Elke taal is het product van menselijke creativiteit. Veel dingen die ons natuurlijk voorkomen, zoals brood, rozen, varkens, honden, komen uiteindelijk ook voort uit de toepassing van onze creativiteit op de natuur.
De basisstructuur van het Esperanto is ontstaan door het selecteren en verfijnen van eigenschappen die de evolutie in de verschillende ‘natuurlijke’ talen heeft doen ontstaan. Daardoor doet Esperanto zeer natuurlijk aan. Die natuurlijke indruk komt ook doordat het Esperanto, net zoals het merendeel van de talen, zich houdt aan de natuurlijke neiging van het menselijk brein om betekenisonderdelen in de taal te generaliseren. In veel talen bestaat een apart woord voor het concept ‘beter’. Kinderen die zo’n taal leren spreken, gebruiken echter eerst de uitdrukking ‘goeder’, omdat ze de betekenis van ‘-er’ opmerken in ‘langer’, ‘jonger’, ‘mooier’ enz, en dat abstraheren naar het begrip ‘goed’. Slechts na veelvuldig corrigeren door ouders, juffen en meesters, of uit drang de anderen te imiteren, vervangen zij de natuurlijke vorm door de juiste, ‘normale’ vorm. Zo gaat het met alle onregelmatigheden. Er zijn talen waarin men bij het vormen van een werkwoordsvorm niet de gebruikelijke methode hanteert, nl. een achtervoegsel gebruiken of veranderen, maar wijzigt men een klinker in het werkwoord (nemen – nam). Ook in die gevallen merkt men op dat kinderen of buitenlanders in het begin van nature de algemene regel toepassen en niet direct de onregelmatigheden zich eigen maken. Zulke moeilijkheden komen in het Esperanto veel minder voor.
Wat wonderlijk is bij het ontstaan van het Esperanto, is dat de initiatiefnemer, L.L. Zamenhof, erin slaagde omstandigheden te scheppen waaronder de taal iets levends kon worden, indien verschillende mensen hem zouden gebruiken om in de praktijk met elkaar te praten. Dat gebeurde daadwerkelijk, en het gebruik ervan veranderde het project in een levende taal. Waar de onbekende oogarts uit Warschau in het jaar 1887 de kiem van legde in de vorm van een kleine brochure, was in feite niet meer dan een zaadje. Wel een zaadje dat in vruchtbare aarde viel (mensen die verlangden naar een taal die taalbarrières kon doorbreken) en dat in die aarde tot een levende taal kon uitgroeien.
Hoewel het zaad van Esperanto maar door een enkeling is gezaaid, ontwikkelt de taal zich net als andere talen, namelijk door het gebruik. Hoewel de basis altijd hetzelfde zal blijven, zoals in het boek Fundament van Esperanto is gepubliceerd, heeft de taal nu heel wat woorden en uitdrukkingen die zij honderd jaar geleden niet had. Esperanto wordt dus voortdurend rijker. De ontwikkeling en documentatie van de taal wordt gevolgd door de Academie van het Esperanto.

Esperanto bewijst al meer dan 120 jaar dat mensen uit vele verschillende culturen prima met elkaar kunnen communiceren in het Esperanto.

10. Waarom doen vooraanstaande taalkundigen negatieve uitspraken over het Esperanto?
Taalkundigen begrijpen de complexiteit van een taal het best. Misschien is het wel juist daarom dat veel van hen, die overigens zeer bekwaam zijn, niet kunnen geloven dat Esperanto kan functioneren als een volledige, levende taal en dus de moeite waard is om onderzocht te worden.
Een taal is iets zo complex en kwetsbaars, dat het verschijnen van een echte, rijke, levende taal gebaseerd op een ontwerp van een jongeling (Zamenhof was pas 27 jaar toen hij Esperanto aanbood, na meer dan tien jaar aan de taal te hebben gewerkt) iets uiterst onwaarschijnlijks is. Natuurlijk is men sceptisch. Maar als men de feiten nagaat, kan men zien dat Esperanto wonderwel werkt in internationale communicatie.

11. Kan het Esperanto gebruikt worden voor diepgaande discussies, poëzie en voor het onder woorden brengen van gevoelens?
Jazeker. Poëzie staat al in de eerste brochure die in 1887 uitkwam. Er verschijnen regelmatig dichtbundels, en vele beroemde klassieke gedichten zijn in het Esperanto vertaald.
Het gegeven dat er goede Esperantovertalingen bestaan van de Monadologie van Leibniz, de Sonnetten van Shakespeare, verschillende Kuifjeboeken van Hergé, In de Ban van de Ring van Tolkien, van Hongerige Steen van Tagore, het Dagboek van de Gek van Lu Xun, de Bijbel, de Koran en de Analecten van Confucius, en dat er veel poëtische werken verschijnen, bewijst de geschiktheid van het Esperanto voor literair werk.
Een discussie wint aanzienlijk in helderheid, onderscheidbaarheid en kwaliteit, wanneer alle sprekers zich direct kunnen uitdrukken in een taal die ze aanvoelen, die ze goed beheersen, en wanneer de toehoorders direct begrijpen wat er gezegd wordt, doordat ze zich in de gebruikte taal thuisvoelen. Dit wordt duidelijk aangetoond door uitgebreide ervaring in de jaarlijkse Esperanto wereldcongressen en in de vele internationale bijeenkomsten, seminars over wetenschappelijke onderwerpen, zomeruniversiteiten enz. die jaarlijks plaatsvinden en waar onderwijs, discussie en wandelganggesprekken in het Esperanto plaatsvinden.
De geschiedenis verhaalt over veel mensen uit verschillende werelddelen die hun gevoelens uitten in het Esperanto. Onverschillig of dat in boeken, liederen, gedichten was, of in ontmoetingen tussen mensen. Wie deelneemt aan het leven in de Esperantogemeenschap, weet dat men in het Esperanto iemand kan uitschelden en bitter ruzie kan maken, en evengoed zijn solidariteit kan uitspreken, zijn deelname met iemand in groot verdriet, of de diepste liefde.

12. Waarom zou je Esperanto willen spreken? Hoe kun je de taal in de praktijk gebruiken?
Met het leren van Esperanto heb je direct beschikking over een wereldwijd netwerk van taalgenoten. Op Pasporta Servo, het gratis reisnetwerk van Esperanto kun je zien waar o.a. overal Esperantisten zijn. Daarbij kun je als je Esperanto spreekt deze mensen allemaal bezoeken en krijg je gratis onderdak. En hoogstwaarschijnlijk ook heerlijke lokale gerechten en een lokale tolk die je de ins en outs van het gebied kan vertellen. Een geheel nieuwe reiservaring.
Daarnaast is door het internet de gemeenschap van Esperanto ook veel gemakkelijker te bereiken dan ooit tevoren. Zo heb je een duidelijke overzichtswebsite waar je vele nuttige websites in het Esperanto kunt vinden met Grappige strips, Esperanto TV, Podcasts, Literatuur, Facebook groepen, en nog vele andere zaken.

Voor de mensen die benieuwd zijn naar de taal is er sinds kort een website beschikbaar waar tal van gratis cursussen te vinden zijn in de vorm van o.a. boeken, online cursussen met gratis taalassistenen en videocursussen met downloadbare cursusmaterialen.

Een impressie van de pagina met gratis Esperantocursussen

Mochten de mensen hierna nog aanvullende vragen hebben over het Esperanto dan kijk ik graag of ik die kan beantwoorden.

Meer informatie:
Pasporta Servo, het gratis reisnetwerk van Esperanto: http://www.pasportaservo.org/monda-mapo
Pagina met lesmethodes in het Esperanto:  http://www.scoop.it/t/esperanto-lernu-la-lingvon-de-la-mondo
Overzicht van interessante Esperanto websites wereldwijd: http://www.scoop.it/t/esperanto-lingvo-de-la-mondo