Een faag injecteert de inhoud van de kop in een bacterie.

Soliton schakelt virus uit

Solitonen, kogelgolven, zijn golven die altijd op een kluitje blijven. Ze komen zelfs in eiwitten voor. Sommige zelfs voor zeer lange tijd. Is bio-energetica als principe dus minder gek dan veel mensen denken? Davydov-solitonen komen namelijk ook in eiwitten voor en zijn op dit moment een hot topic in de biochemie, de tak van scheikunde die zich met de processen in levende wezens bezig houdt.

Een faag injecteert de inhoud van de kop in een bacterie.
Een faag injecteert de inhoud van de kop in een bacterie.

Bacterie krijgt ebola
Ook bacteriën kunnen een virusziekte zoals ebola oplopen. Sterker nog: er zijn veel meer bacterievirussen dan alle andere soorten virussen bij elkaar. Voor een bacterie heeft besmetting met een virus doorgaans akelige gevolgen, omdat bacteriën maar uit één cel bestaan.

Neemt een faag, een bacterievirus, een bacterie over, dan is het doorgaans einde oefening voor die bacterie. De gekaapte bacterie produceert duizenden kopieën van de faag en scheurt open als een dode huls.

Gelukkig zijn er heel erg veel bacteriën: om precies te zijn rond een kwadriljard (dat is een één met zevenentwintig nullen er achter), evenveel als er watermoleculen in twee emmers water zitten, of, iets indrukwekkender, samen met een lengte van honderdduizend lichtjaar, genoeg om vier keer een levende ketting van de aarde naar hartje melkweg te vormen. Bacteriën (en hun bacterieachtige neefjes, de archaeae) zullen dus niet snel uitsterven.

‘Soliton brengt virus in slaap’
Sommige fagen kunnen tijdelijk in een slaaptoestand raken. Als een bacterie deelt, wordt de faag weliswaar gekopieerd, maar blaast deze de bacterie niet op. Tot nu toe was een raadsel wat die slaaptoestand veroorzaakt en hoe deze werd beëindigd. Onderzoekers denken nu te weten waarom. In de moleculaire structuur van de lambda faag (die de darmbacterie E. coli besmet) komt een paar solitons voor dat elkaar vernietigt als ze elkaar tegenkomen.

Zodra dat gebeurt, door injectie van energie bijvoorbeeld, verandert de faag van een slapende, lysogene vorm in een lytische vorm (de vorm waarin hij de bacterie overneemt en zichzelf duizenden maken kopieert). Dit is een theoretische voorspelling. Is de vorm van virussen  daadwerkelijk zoals wiskundig onderzoekers Andrei Krokhotin en Antti J. Niemi denken, dan zou dit een experimentele bevestiging opleveren.

Inderdaad zijn fagen extreem regelmatig en heeft de vorm van een faag wel wat wel van een structuur met een antenne. je kan je voorstellen dat het gedrag van bacterién verandert als er veel andere bacteriën in de buurt zijn. Zou deze misschien dienen om energie met een bepaalde frequentie op te vangen, die de faag het signaal geeft dat er veel slachtofferbacteriën in de buurt zijn en de tijd nu is aangebroken om toe te slaan?

Bronnen
Arxiv
ArxivBlog