Zijn we als aardbewoners klaar voor contact met buitenaardse wezens?
Persoonlijk denk ik van wel. We delen deze planeet immers met vele niet-menselijke wezens. Of we dat altijd even respectvol doen is uiteraard de vraag, een gestroopte olifant of afgeslachte walvis zal daar waarschijnlijk anders over denken. Op zich hoeft de gedachte dat er buiten de aarde leven voorkomt, of zelfs intelligent leven, ons aardlingen niet heel erg te schokken. Per slot van rekening kwam er ook geen massale waanzin opzetten toen bleek dat er ten westen van Europa een ander, tot dusver onbekend continent lag. De kans is niet denkbeeldig dat we dit heelal delen met niet-aardse soorten. Hoe zouden we daar psychologisch op reageren?
Volgens sommigen zijn wetten onzin, een excuus om een heersende elite veel macht te geven. Wat als er geen enkele wet zou bestaan, met als meest extreme voorbeeld: dat het toegestaan zou zijn te moorden?
In Jemen draagt elke volwassen man een dolk. Hier heffen ze hun dolken tijdens de traditionele Jambia dans. Wapens zijn in het uiterst gewelddadige Jemen geen overbodige luxe. Bron: Wikimedia Commons
In een discussie met mijn lief kwam het ter sprake: hoe zou een wereld zonder wetten er uit zien? Uiteindelijk kwam ik met het meest extreme voorbeeld: een wereld waarin het niet verboden is een medemens te vermoorden. Hou zou het dagelijks leven er in een dergelijke wereld uitzien? En hoe ziet onze dagelijkse praktijk er uit vergeleken met een dergelijke wereld?
Gij zult niet doden
Het is misschien wel het bekendste van de Tien Geboden. Het zesde gebod van de Tien Geboden, die volgens het bijbelboek Exodus door de mythische joodse leider Mozes op een plaat leisteen zouden zijn gekerfd. Vrijwel elke menselijke maatschappij kent een verbod om medemensen te doden. Dat is niet voor niets. Moorden werken over het algemeen erg ontwrichtend. Op een handjevol zelfmoordenaars, door religie verblinde lieden of terminaal zieke patiënten na, wil niemand sterven. Er is dus een gezamenlijk belang van alle mensen om een algemeen verbod op moorden in te voeren. Dankzij dit verbod hoeven we veel minder voor ons leven te vrezen, wat het leven veel prettiger maakt.
Moorden mag van de staat, soms
Op het eerste gezicht wekt het verbazing. Staatsdienaren zoals agenten en soldaten lopen rond met geladen vuurwapens.
Voormalig premier Dries van A. gaf opdracht Molukse treinkapers ook na overgave dood te schieten, zo blijkt uit getuigenverklaringen.
Moorden mag dus wel van de staat, in sommige gevallen. Gevallen waarin staatspersoneel mag doden, zijn het uitschakelen van gewapende potentiële moordenaars om erger letsel te voorkomen. De voormalig premier Dries van A., nu bekend van zijn heftige, hysterisch aandoende aanvallen op de Israëlische politiek vanwege vermeende onmenselijkheid jegens de Palestijnse Arabieren, gaf opdracht de Molukse treinkapers in 1977 gericht te doden, zelfs nadat ze zich over hadden gegeven. Staten voeren vaak oorlog, een ander woord voor georganiseerde massamoord. Piloten mogen dodelijke bommen op andere mensen laten vallen, marinekapiteins andere schepen naar de kelder jagen en landtroepen het vuur openen op anderen. Staten waar de doodstraf heerst, geven opdracht aan een beul om een terdoodveroordeelde bijvoorbeeld te onthoofden, te vergiftigen of op te hangen. Duidelijk is dus, dat het verbod om te moorden bepaald niet absoluut is, en in bepaalde gevallen zelfs een koninklijke onderscheiding oplevert.
Moorden mag: gevolgen in het dagelijks leven
Als moorden mag, zullen mensen er vanzelfsprekend alles aan doen om te voorkomen dat ze het slachtoffer worden van een moord. Lid worden van een beschermende groep, waarbinnen de leden afspreken elkaar niet te vermoorden, op straffe van de dood, is dan erg aantrekkelijk. Deze zullen er dan ook massaal komen. Waarschijnlijk, en hopelijk, zullen slimmeriken dan op een dag afspreken dat alle leden van de betrokken groepen elkaar niet meer vermoorden.
Waarschijnlijk zal elke familie het huis grondig afgrendelen. Gezinswoningen zullen veel weg hebben van forten, of elke groep bewoont een eigen kasteel, zoals je nu in bijvoorbeeld de Indiase deelstaat Bihar veel ziet. Iedereen zal voortdurend trainen met wapens en ze voortdurend bij zich dragen. Ook voedsel is niet veilig: families zullen voedsel eerst op hun huisdieren uitproberen voor ze eten.
In een maatschappij waarin moorden toegestaan is, zullen dit soort huizen erg populair worden.
Als moorden mag, is het ook legaal om allerlei moordwapens, zoals vergif en vuurwapens, te verkopen en in bezit te hebben. We zullen deze dus gewoon in winkels kunnen aantreffen.
Moorden is moeilijk, vooral als iedereen op zijn hoede is. Er zullen waarschijnlijk georganiseerde roofmoordenaarsgildes ontstaan, zoals de gevreesde Indiase Thuggee-sekte die door de Britse kolonisators met veel moeite werd uitgeroeid. Reizen zal nauwelijks meer voorkomen, behalve in gewapende konvooien.
Handel en reizen zullen ernstig teruglopen. De economie zal hierdoor een harde klap krijgen en vermoedelijk terugvallen tot een middeleeuws niveau. Kortom: deze wet afschaffen is mijns inziens een onzalig plan. Wat denken jullie?
Je doet je ogen open en ontwaakt in een wereld waarin een aantal dingen totaal anders zijn aangepakt dan in Nederland. Hoe zou je dag er uit zien?
Je voelt twee zachte handen je gezicht strelen. Op de rand van je bed zit een raadselachtig glimlachende, aantrekkelijke vrouw. Om je heen zie je de golven klotsen. Dan realiseer je je dat het een optische illusie is. Je bevindt je in de verre toekomst. Of op een andere planeet. “Je bent in de Nederlanden, in hetzelfde jaar als waarin je insliep.” antwoordt de vrouw op je onuitgesproken vraag. Ik ben aangewezen door de Raad voor Vreemdelingenzaken om je wegwijs te maken hier. Zie je, de maatschappij hier is heel anders ingericht dan in het door wanbestuur geteisterde Nederland en Vlaanderen waar je vandaan komt. Dus dingen kunnen verwarrend overkomen. Ik ben je gids. Je kan mij Mara noemen. Ik ben uitgekozen omdat mijn psychoprofiel het beste past bij je.”
Kleren uit de printer. De techniek is er nu.
Tweeduizendtigtien? Dat kan helemaal niet. Of Mara moet schathemeltjerijk zijn. “Je vergist je. Ik ben maar een gewone vrouw. Bijna iedereen heeft dit hier. Zie je, we stoppen onze hulpbronnen alleen in dingen die echt zin hebben. Waarom zou je heel veel energie en kostbare metalen stoppen in verouderde technologie? Dat behang dat je ziet, kan in de Lage Landen waar je vandaan komt al meer dan tien jaar voor weinig geld geproduceerd worden. Maar daarmee zouden fabrikanten hun dure fabrieken wel af kunnen schrijven. Niet dat ze hier beter zijn hoor. Maar zie je, wij kennen geen patenten, maar onderzoeksbeurzen. In plaats daarvan worden fabrikanten belast als ze grondstoffen gebruiken. En dit elektronische papier gebruikt veel minder grondstoffen dan zo’n massief tv-scherm. En weet je, ze maken nog meer winst ook omdat iedereen dit wil hebben. Toen je sliep heb ik je gescand, lekker ding. Ik zal je kleren even uitprinten.”
Even later, terwijl het printproces voortduurt, lopen jullie samen door het huis. Mara’s flatje is klein, maar slim ingericht. De slaapkamer blijkt ook als werkkamer te dienen; onder het bed, dat opgeklapt kan worden tot zitbank liggen haar kleren in een vacuum gezogen kist, waardoor er veel meer kleren in kunnen. ” Het douchewater wordt opgeslagen en daarna gebruikt om de wc mee door te spoelen,” legt Mara uit, terwijl je douchet. “Ondertussen geeft het douchewater zijn warmte af aan de woonkamer.” Slim bedacht weer. Maar deze alternatieve wereld lijkt niet erg te lijden onder energietekort. “Dat klopt. De ontwikkeling van een overvloedige energiebron, thorium, gaf ons wereldwijd de ademruimte om te doen wat het beste was voor de mensheid als geheel. Thorium is een betere kernbrandstof dan uranium, maar in jullie wereld kozen de machthebbers voor kernwapens in plaats van goedkope, duurzame energie. Maar we houden niet van verspilling. Noem het smaak. Zoals jullie in de Lage Landen graag allerlei zinloze regels en diensten bedenken om elkaar bezig te houden. Je kleren zijn klaar.”
De Amerikaanse burgeroorlog (1853-1856) brak uit tussen het industriële noorden, de Federalisten, en op plantage-arbeid draaiende zuiden, de Confederatie. De zuiderlingen wilden geen afstand doen van hun slaven. In een bloedige burgeroorlog hakten de sterkere noordelijke staten, waar drie keer zoveel mensen woonden en veel moderne fabrieken stonden, de zuidelijke staten in de pan. Wat als Engeland en Frankrijk de zuiderlingen hadden gesteund met hun troepen, wat op een haartje na niet is gebeurd, en de Confederalisten met hun veel betere generaal Lee de Unie in de pan hadden gehakt?
Dit was niet alleen akelig afgelopen voor de slaven. Ook voor Zuid-Amerika hadden de Confederalisten erg onaangename plannen. De Nederlandse slavenhandel zou vermoedelijk sterk zijn opgebloeid door de enorme behoefte aan plantagearbeiders uit Afrika. Ook had een staat waarvan het bestaansrecht afhing van de slavernij en institutioneel racisme, uiteraard een heel andere houding tegen het fascisme gehad dan de VS nu…
IN deze korte Amerikaanse documentaire gaan de makers in op de vraag hoe de wereldgeschiedenis er uit had gezien als de nazi’s twee cruciale stommiteiten niet hadden begaan: het niet in productie nemen van de superieure straaljager Messerschmidt 262 en het stopzetten van het atoomprogramma in plaats van het op te voeren?
In deze documentaire wordt duidelijk hoe weinig het heeft gescheeld, of we hadden nu in een wereldwijde racistische politiestaat geleefd. En ook: hoe moderne technologie het nu makkelijker dan ooit maakt om een politiestaat op te zetten.
Met een stellar engine kan een complete ster worden getransporteerd. Erg handig, als je zonnestelsel bijvoorbeeld op ramkoers ligt met een zwart gat of aanstalten maakt, het door dodelijke straling geteisterde centrum van de melkweg in te duiken. Een ster is een gloeiende gasbol, dus vrij lastig om vast te pakken. Hoe je een ster dan in beweging zet? Door gebruik te maken van Moeder Natuur’s zwakste kracht. In deze video de details.
Uiteraard kan je jezelf afvragen of dit wel zo slim is. Het zou aanmerkelijk slimmer zijn om, zeg, een twintigste zonsmassa van een ster af te tappen (“starlifting”) zodat een rode dwergster ontstaat, deze te verrijken met zware elementen om de kernfusiesnelheid op te jagen (waardoor de ster witter licht uitzendt) en de planeet rond deze ster te laten draaien. Deze kleine ster verslepen is veel eenvoudiger. Als bonus kan deze planeet dan ook nog vele honderden miljarden jaren genieten van het licht van de ster, omdat rode dwergsterren veel zuiniger met hn brandstof omspringen dan een zonachtige ster.
Dominee Malthus deed in de achttiende eeuw een sombere voorspelling. Als de bevolking toeneemt boven wat een land of een planeet aan kan, zullen hongersnoden uitbreken en zullen ziektes zwaar huishouden onder de geteisterde bevolking. In feite gebeurde dit in het overbevolkte Europa tijdens de Middeleeuwen: de uitgehongerde, verzwakte Europeanen vormden een gemakkelijke prooi voor de pestbacterie.
Op dit moment zijn er zoveel getalenteerde wetenschappers en technici dat we in staat zijn de bevolkingsgroei meer dan bij te houden door meer voedsel, energie en grondstoffen te winnen. Maar wat als de bevolking echt catastrofaal snel toeneemt? Deze National Geographic documentaire bestudeert de vraag wat er gebeurt als de bevokijg in één klap zou verdubbelen…
In deze clip van ongeveer vijf minuten wordt ingegaan op de vraag, wat er zou zijn gebeurd als de nazi’s de invasie in Normandië hadden afgeslagen en Churchill hadden gedood, wat inderdaad een dubbeltje op zijn kant was. En, wat minder waarschijnlijk was, de nazi’s het Sovjetoffensief hadden kunnen omkeren en de Amerikanen zich tevreden hadden gesteld met het vernietigen van Japan. Vanwege de associaties die veel mensen hebben met hakenkruizen en dergelijke, kan de clip als schokkend gezien worden.
In deze korte video worden utopische nazi-ideeën in beeld gebracht, zoals het idyllische platteland als de bakermat van de volksziel en Germania, de door topnazi Albert Speer gedroomde hoofdstad van het nazirijk.
Een uitgebreidere documentaire van History Channel is hier onder te vinden (in tien delen, samen plm. 1 uur en 40 minuten).
Wat zou er zijn gebeurd als de nazi’s het luchtgevecht met de Britten hadden gewonnen en Groot-Brittannië hadden bezet? Historici proberen deze vraag te beantwoorden aan de hand van de gebeurtenissen in de door de Duitsers bezette Kanaaleilanden, Frankrijk en na de oorlog ontdekte nazi-archieven. Zie en huiver.
Volgens de Veel-Werelden Interpretatie van de kwantummechanica splitst het heelal zich elke fractie van een seconde in nieuwe heelallen, dus ook kopieën van de aarde. Hoe zou het zijn als iedere aardbewoner zijn eigen onbewoonde versie van de aarde voor zichzelf had?
De mythische stad Atlantis. Zou de mensheid zich op parallelle werelden heel anders ontwikkelen dan wij?
Vele kopieën van ons heelal
Kwantummechanica bevat een heel vervelend element, althans, vinden natuurkundigen. Als je een meting aan een kwantumdeeltje uitvoert, kan je niet exact voorspellen wat er uit de meting komt. Je kan wel voorspellen hoe groot de kans is dat je een bepaalde waarde meet. In de loop der jaren (dit probleem is al bijna een eeuw oud) zijn er al heel wat methodes bedacht om dit te omzeilen, de kwantuminterpretaties. Een heel bekende, en ook populaire, omdat het zo lekker makkelijk rekenen is, is de Veel-Werelden Interpretatie. Deze zegt dat het heelal elke keer dat je een meting uitvoert, het heelal splitst in nieuwe heelallen, die maar op een punt verschillen: de uitkomst van jouw meting. Deze interpretatie is populair onder natuurkundigen, want het rekent veel makkelijker. Er is een maar. Voor zover we weten is er geen manier om van het ene naar het andere afgesplitste heelal te reizen. Wat science fiction-schrijvers er uiteraard niet van weerhield om de mogelijkheden uitgebreid te verkennen. Hoe zou het zijn om een hele onbewoonde wereld voor je alleen te hebben?
Wat als er geen mensen waren geweest?
De evolutie van de mens heeft met vallen en opstaan plaatsgevonden. Onze directe voorouders hadden het zwaar. Tachtigduizend jaar geleden, toen de supervulkaan waarvan de overblijfselen het Tobameer op Sumatra vormden explodeerde, stierf de menselijke populatie zelfs bijna helemaal uit. Het had maar weinig gescheeld of ook die laatste groep was verdwenen. In dat geval waren er alleen een handjevol Denisovans en Neanderthalers geweest. Als je naar die wereld zou kunnen reizen, had je nog wezens als de mammoet en de sabeltandtijger in het wild kunnen zien. Je zou safari’s kunnen organiseren waarbij op reuzenluiaards of de nu uitgestorven reuzenvogels van Australië en Madagascar kon worden gejaagd en gezien de bloeddorstigheid en wansmaak van sommige mensen in de top van het zakenleven zou dat nog een groot succes zijn geweest ook. Heb je ruzie met je vriend of vriendin, dan ga je gewoon een continent verderop zitten. Of je zou met een groepje gelijkgestemden een commune in harmonie met de natuur kunnen stichten, af en toe genietend van de woeste brul van een sabeltandtijger.
Of alleen maar technisch weinig ontwikkelde groepen?
Wij mensen zijn sociale wezens. Waarschijnlijk zou het verreweg de meeste mensen erg gaan vervelen om moederziel op een lege aarde te zitten. Veel mensen zullen dus gaan voor een versie van de aarde waarop wel mensen voorkomen, maar dan zonder moderne beschaving. In bijvoorbeeld Centraal- en Zuid-Amerika stond de beschaving stil op ongeveer het technische peil van de Babyloniërs. Stel dat bepaalde essentiële gebeurtenissen, bijvoorbeeld de ontwikkeling van het natuurwetenschappelijk denken, niet op waren getreden. Je kan dan bijvoorbeeld denken aan een Griekse nederlaag bij Thermopylae. Perzië was een zeer beschaafd land, maar er bestond geen scheiding tussen kerk en staat.
Op een wereld waarin jij als enige over moderne techniek beschikt, kan je voor god of godin spelen. Een milde, filantropische godheid als Afroditè of Dionysus, of een sadist, zeg maar model Allah of Jahweh die als de mensen hem niet genoeg aanbidden, vuur uit de hemel laat neerdalen.
Hopelijk komt er dan ook een interdimensionele politiewacht om dit soort sadistische onverlaten bij de kladden te grijpen en af te zetten op een aarde waar, zeg, een heel akelige soort reuzenvarken nog voorkomt of een ruimtekei als die van Chicxulub op het punt staat dood en verderf te zaaien.
Alles op aarde, enkele diepzeewormen uitgezonderd, is afhankelijk van de zon. Wat zou er gebeuren als van het ene op het andere moment de zon er niet meer zou zijn? Hoe lang zouden we in leven kunnen blijven? Een tijdlijn.
Acht minuten van zalige onwetendheid
De zon staat op ongeveer 150 miljoen kilometer, acht lichtminuten, van de aarde. De eerste acht minuten zouden we dus niets merken. Immers, het licht en de andere invloeden van de zon kunnen niet sneller dan de lichtsnelheid, ongeveer 300 000 km per seconde.
Wat zou er gebeuren als de zon er van het ene op het andere moment niet meer is?
Licht, zwaartekracht en de maan ‘verdwijnen’
Dan zou op de helft van de aarde die door de zon wordt beschenen, van het ene op het andere moment de nacht invallen en de sterren zichtbaar worden, als er tenminste geen wolkendek is. Ook de maan zou vrijwel onzichtbaar worden. Als het volle maan is, dat wil zeggen dat de maan het verste van de zon af staat, dan zou de maan nog 2,6 seconde langer zichtbaar zijn, de tijd die het licht nodig heeft om van de aardbaan naar de maan te reizen en weer terug, voor de eeuwige duisternis invalt. Alleen het zwakke licht van de sterren laat dan de maan nog oplichten.
Als de zon verdwijnt, betekent dat dat ook de zwaartekrachtsput van de zon in één klap verdwijnt. We merken dat door een lichte schok. De aarde beweegt niet meer om de zon, maar volgt nu een rechte lijn. Dat wil zeggen dat we elke nacht altijd dezelfde sterren zullen zien. De aarde blijft nog wel om zijn as draaien, maar er zijn geen seizoenen meer.
Langzamerhand zien we ook andere hemellichamen oplossen in het niets. Mercurius en Venus zijn al tegelijkertijd of enkele minuten na de zon verdwenen, binnen een half uur tot een uur volgt Mars. Na tien uur zijn zelfs Neptunus en Pluto onzichtbaar geworden. De sterren blijven uiteraard zichtbaar. Met een infraroodkijker blijven ook de reuzenplaneten zichtbaar. Jupiter straalt bijvoorbeeld meer dan twee keer zoveel energie (in de vorm van warmte) uit als de zon aan Jupiter geeft. Jupiter of een andere reuzenplaneet zal niet in staat zijn de aarde in te vangen. Daarvoor is de bewegingssnelheid van de aarde, die immers dicht bij de zon staat, met dertig kilometer per seconde te hoog.
Winter in de tropen
De temperaturen gaan nu snel dalen. Elke nacht daalt de temperatuur al een graad of vijf, bij een dik wolkendek, tot een graad of veertig, in woestijnklimaten. Nu de zon er niet meer is om deze afkoeling te stoppen, daalt na enkele dagen op het grootste deel van het landoppervlak de temperatuur tot onder het vriespunt. Gelukkig biedt de zee nog even respijt. Er is namelijk heel veel warmte opgeslagen in water en voordat die warmte verdwenen is, gaat er veel tijd voorbij. Nu de lucht snel afkoelt, vormt de waterdamp sneeuw.
Het gaat overal sneeuwen, eerst in de buurt van de polen en uiteindelijk ook op de evenaar. Binnen een week is de gemiddelde temperatuur op aarde dertig graden onder nul. Er vallen in tropische landen binnen een week miljarden doden, omdat de mensen daar deze kou niet gewend zijn en zich nauwelijks kunnen beschermen. De ijskap op Antarctica en op de Noordelijke IJszee breidt zich snel uit naar de tropen. Op zee en op kleine eilanden in de tropen blijft het klimaat nog het langste behaaglijk. Dan, na enkele weken, vriest de zee overal dicht. Ook in landen als Nederland geven kolen- en gascentrales het op als de temperaturen Siberische diepten bereiken. Met gevaar voor eigen leven proberen de technici de centrales zo lang mogelijk nog te laten werken. Nederland en België veranderen in een levenloze ijswoestijn vol doodgevroren dieren en mensen. Zaden in rust en winterharde bomen kunnen het nog enkele tientallen jaren of langer volhouden. In feite wordt biologisch materiaal zo goed gehouden. Alleen in de Limburgse mergelgrotten en andere mijnen kunnen overlevenden nog even schuilen, tot ook hun voedsel en energie opraakt. En de lucht.
Zonder de zon zou de aarde veranderen in een ijzige zwerfplaneet.
Atmosfeer bevriest
Dit was de laatste effectieve rem. Nu alle water bevroren is en de aardoppervlakte bedekt is met een isolerende sneeuwdeken, is er weinig meer dat de afkoeling tot in de buurt van het absolute nulpunt kan stoppen. Daalt de temperatuur tot ver onder de honderd graden onder nul, dan bevriest eerst de kooldioxide, dan de stikstof en uiteindelijk de zuurstof. Als alle lucht bevriest, ontstaat een dikke laag sneeuw. Kooldioxide vormt maar 0,04% van de atmosfeer, dus het kooldioxidelaagje is maar een dun laagje rijp, enkele millimeters. Vervolgens wordt eerst de zuurstof (onder de 82 kelvin, 82 graden boven het absolute nulpunt dus) en dan de stikstof (79 kelvin) vloeibaar.
De aarde wordt dan bedekt door een zee van vloeibare zuurstof en stikstof van ongeveer tien meter diep. Dit gebeurt na enkele maanden. Overlevenden moeten dus niet alleen voldoende voedsel en energie hebben, maar ook over reservelucht beschikken of ruimtepakken om zuurstof te “oogsten”. Het is natuurlijk nog veel slimmer om onderaardse kwekerijen te bouwen, zo komen de overlevenden zowel aan zuurstof als voedsel. Als de temperatuur daalt tot onder de twintig kelvin, zal ook deze zee bevriezen. Zowel bij het vloeibaar worden als het bevriezen van de lucht komt de nodige warmte vrij.
IJsland: het beloofde land
Aardwarmte, op dit moment leverancier van twee procent van alle energie op aarde, wordt dan de enige energiebron die we aan kunnen spreken. IJsland bestaat grotendeels uit vulkanen en het land beschikt over heel veel aardwarmte. Sterker nog: het land draait er voor het grootste deel op. Je wilt als overlevende dus graag in IJsland of in de buurt van een of andere actieve vulkaan zitten. De Vulkaaneifel is een goede kandidaat. Dus verdwijnt de zon, boek dan snel een enkele reis Reykjavik. Of graaf een diepe tunnel onder je vakantiehuisje op de Vesuvius.
Aardwarmte als reddende engel
Deze aardwarmte houdt echter ook de aarde een beetje warm. Op dit moment geeft de aarde ongeveer een tiende watt per vierkante meter vermogen af. Dat is heel weinig. Als mens produceer je 200 watt, ongeveer evenveel vermogen als een half voetbalveld aan aardwarmte ontvangt. Maar dankzij de dikke isolerende ijsdeken van atmosfeer en dichtgevroren oceanen is er ook niet erg veel nodig om diep onder de oppervlakte warm te blijven. Er werd tot voor kort gedacht dat na maximaal duizend jaar de oceanen geheel dicht zijn gevroren[1].
Nu weten we dat het iets genuanceerder ligt, zie dit artikel. Aan de oppervlakte van de aarde zal uiteindelijk een evenwichtstemperatuur van dertig kelvin bereikt worden, wat betekent dat een deel van de lucht vloeibaar zal blijven, waarop zuurstof- en stikstofijs drijven. Als de aarde 3,5 maal zo zwaar zou zij als nu, zouden de oceanen vloeibaar blijven. Na ongeveer duizend jaar zullen de abyssale vlakten dus geheel dichtgevroren zijn, maar de kans is zeker groot dat in de buurt van subductiezones, waar twee aardplaten uit elkaar worden getrokken, toch kleine delen van de oceaan vloeibaar blijven. Door de afkoeling zullen de aardplaten vermoedelijk veel dikker worden. Het vulkanisme wordt zo veel explosiever. Overlevenden zullen dus waarschijnlijk in kleine kolonies wonen rond vulkanische hotspots. Energie zal dé beperkende factor zijn. Het zal van levensbelang worden om alternatieve energiebronnen, zoals kernfusie, aan te boren. Aan de andere kant: de enkele duizenden overlevenden kunnen uiteraard veel langer doen met de uranium- en thoriumvoorraden dan wij.
