In de atmosfeer van een exoplaneet is een biosignature, een teken van leven, aangetroffen. Dit in de vorm van een molecuul, dimethylsulfide, dat voor zover bekend alleen door levende wezens wordt geproduceerd.
Planeet met waterstofatmosfeer op 124 lichtjaar afstand
De desbetreffende planeet, K2-18b, is een hyceaanse wereld. Een hyceaanse planeet is een oceaanplaneet met een waterstofatmosfeer. Ademen kunnen mensen daar dus niet zonder ruimtepak. Niet dat we daar voorlopig over na hoeven te denken, want de planeet bevindt zich op ongeveer 124 lichtjaar afstand van de aarde. Ver buiten bereik van langzamer-dan-licht ruimtevaart. Interessant is dat deze oceaanwereld zich in de bewoonbare zone van de rode dwergster bevindt waar deze omheen draait. Aardse anaerobe bacteriën en algen zouden zich op deze zuurstofloze wereld in principe thuisvoelen.
Ontdekking van dimethylsulfide op een exoplaneet
De zeer gevoelige James Webb ruimtetelescoop analyseerde het spectrum van het licht van deze planeet en ontdekte de ‘handtekening’ van dimethylsulfide. Dit is een unieke combinatie van absorptielijnen, die de stof verraadt. DMS blijkt in enorme hoeveelheden voor te komen, een slordige twintig keer zoveel als op aarde. Dit zou kunnen wijzen op een zeer actieve bron van DMS, zoals een biosfeer die veel actiever is dan die van de aarde.
Mogelijk biologische oorsprong
DMS is erg gevoelig voor licht, wat betekent dat deze stof voortdurend aangevuld moet worden door een of ander proces. Op aarde is dat aanmaak door bacteriën en algen. Dat is op het eerste gezicht ook de meest voor de hand liggende verklaring bij deze hyceaanse planeet. In hun artikel zijn de onderzoekers behoedzaam.. DMS kan weliswaar niet in licht worden gevormd, het zou binnen enkele uren uiteenvallen, maar op een zuurstofloze waterstofplaneet zijn er misschien andere mechanismen die we nog niet kennen. De kans is minder dan 0,25% dat de waarneming onjuist is (3 sigma), maar ook dat zou in theorie kunnen.
Sterke aanwijzing voor leven, of niet?
Kortom: het kan zo zijn, dat Nikku Madhusudhan en co-auteurs hier een exoplaneet met leven hebben gevonden. Zo vreemd is dit niet. We weten dat er geregeld ruimtepuin van het ene planetenstelsel naar het andere reist en dat eencelligen in slaaptoestand in staat zijn om de reis te overleven. Op aarde dook het leven opmerkelijk snel op, slechts enkele honderden miljoen jaren na de vorming van de aarde. Dit lijkt er op te wijzen dat de aarde is ‘ingezaaid’ en dat de panspermiehypothese klopt.
Aan de andere kant is dimethylsulfide aangetroffen op plaatsen, waar er waarschijnlijk geen leven voorkomt, zoals in de coma (wolk van verdampend materiaal) rondom de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko. [2] Dus er bestaan waarschijnlijk wel degelijk niet-biologische processen waarbij DMS kan ontstaan. Dus juich nog niet te vroeg.