Elektrische luchttaxi’s zijn de afgelopen jaren flink verbeterd, maar de regelgeving belemmerde hun komst. De Amerikaanse Federal Aviation Authority (FAA) heeft nu echter regels gepubliceerd , waardoor deze nieuwe klasse van luchtvaartuigen daadwerkelijk de taximarkt kan veroveren.
Wat zijn luchttaxi’s precies? Indelen blijkt moeilijk
Start-ups die zich bezighouden met de ontwikkeling van elektrische verticale start- en landingsvoertuigen (eVTOL), zoals PAL-V, hebben de afgelopen tien jaar miljarden aan investeringen aangetrokken. Toch is een belangrijk obstakel dat deze voertuigen moeilijk in een bestaande categorie in te delen zijn. Ze vormen een hybride tussen drones, lichte vliegtuigen en helikopters. Hierdoor vielen ze in veel landen in een grijs gebied wat betreft regelgeving, wat onzekerheid creëerde over hoe en waar ze in de toekomst zouden mogen opereren. Geen god nieuws voor de bedrijfsmodellen van veel van deze bedrijven.
Nieuwe categorie, eerste sinds jaren veertig
De FAA heeft nu duidelijkheid verschaft door regels te publiceren voor wat zij “powered-lift”-voertuigen noemt. Dit is de eerste keer sinds de jaren 40, met de opmars van de helicopter, dat er een nieuwe categorie luchtvaartuigen wordt erkend. Mike Whitaker, FAA-bestuurder, verklaarde dat deze nieuwe regels het noodzakelijke kader bieden om de veilige inzet van powered-lift-voertuigen in het luchtruim mogelijk te maken. Dit is volgens hem een historische stap om grootschalige toepassing van luchttaxi’s mogelijk te maken.
Opstijgen als een helicopter, vliegen als en vliegtuig
Het grootste probleem bij het reguleren van luchttaxi’s is de afwijkende manier waarop ze opereren. De meeste modellen gebruiken propellers die zowel in een verticale als horizontale stand kunnen bewegen. Op die manier kunnen ze verticaal opstijgen als een helikopter en tijdens de vlucht functioneren als een propellorvliegtuig.
De FAA heeft dit opgelost door operationele vereisten, zoals minimale veilige hoogte en zichtbaarheid, te variëren afhankelijk van de fase van de vlucht. Tijdens het opstijgen gelden de minder strikte regels voor helikopters, terwijl tijdens de vlucht dezelfde regels als voor vliegtuigen van toepassing zijn. De regels zijn prestatiegebaseerd, wat betekent dat de precieze vereisten afhangen van de capaciteiten van het specifieke voertuig.
Kip en eiprobleem luchttaxi instructeurs ook opgelost
De nieuwe regelgeving biedt ook een regeling voor het certificeren van de eerste groep instructeurs en het trainen van toekomstige piloten. Omdat eVTOL’s een nieuwe klasse van luchtvaartuigen zijn, zijn er momenteel geen piloten met een eVTOL-brevet. Een kip en ei probleem dus. De FAA heeft dit opgelost, door toe te staan dat bepaalde piloten van eVTOL-bedrijven ervaring en training kunnen opdoen tijdens testvluchten voor voertuigcertificering. Vervolgens worden dit de eerste instructeurs te worden die nieuwe piloten opleiden. Een erkenning van verworven competenties dus.
De regels versoepelen ook een bestaande eis dat trainingsvliegtuigen twee sets vluchtbesturingen moeten hebben. Dat is nogal lastig in veel modellen, vergelijk de situatie bij motorexamens waar de instructeur dat ook niet kan. In plaats daarvan mogen piloten trainen in vliegtuigen waarin de instructeur gemakkelijk de besturing kan overnemen, of trainen op simulatoren om genoeg ervaring op te doen voor solo-vluchten.
Te streng?
De conceptregels vorig jaar de nodige kritiek als te streng. De FAA heeft deze feedback ter harte genomen en verwerkt. De organisatie denkt ze nu een goed evenwicht heeft gevonden tussen veiligheid en het verminderen van de druk op bedrijven. Joby Aviation, een toonaangevend bedrijf in de industrie, verwelkomde de nieuwe regels en benadrukte vooral het gebruik van simulatoren voor piloottraining. Oprichter en CEO JoeBen Bevirt zei dat de nieuwe regels ervoor zorgen dat de VS een leidende rol blijft spelen in de ontwikkeling en adoptie van schone luchtvaart.
De FAA benadrukte ook de potentie van de technologie voor verschillende toepassingen, van luchttaxidiensten tot kortere vrachttransporten en zelfs luchtambulances. Dankzij de nieuwe regels kunnen exploitanten nu beginnen met het valideren van deze zakelijke mogelijkheden.
Gevolgen voor Europa
De Europese Unie heeft een naam hoog te houden op het gebied van regelgeving. En inderdaad liep de Europese evenknie van de FAA, de EASA, al twee jaar voor op de VS met het ontwikkelen van regelgeving[2]. Het was oorspronkelijk de bedoeling dat tijdens de Olympische Spelen in Parijs luchttaxi’s in zouden worden gezet, maar dit werd door lokale Franse autoriteiten gesaboteerd. Nu twee belangrijke blokken luchttaxi’s hebben gelegaliseerd en gereguleerd, is het waarschijnlijk een kwestie van hooguit enkele jaren voor we deze gaan zien in grote steden. De fabrikanten staan al in de startblokken en hebben al werkende prototypes. En als burgemeester scoor je natuurlijk flink, als in jouw stad als eerste deze futuristische luchttaxi’s gaan rondzoemen.