Deze keukenrobot van 2008 kan al okonomiyaki (Japanse pannekoeken) bakken. Het begin van het einde voor de menselijke werknemer? Bron: Yaskawa Electric

Robots stelen ons werk of werken voor ons?

Foxconn, het bedrijf dat onder andere Apple producten produceert en meer dan 1 miljoen arbeiders tewerkstelt, wil meer en meer automatiseren en ze zijn niet de enigen met gelijkaardige doelen. Van fabriekswerkers tot dokters, enorm veel jobs zullen in de toekomst (wie weet hoe nabij die toekomst zal zijn) vervangen worden door robots. Die opkomst van de robots brengt enkele interessante mogelijkheden en struikelblokken met zich mee, zowel nu als in de toekomst.

Deze keukenrobot van 2008 kan al okonomiyaki (Japanse pannekoeken) bakken. Het begin van het einde voor de menselijke werknemer? Bron: Yaskawa Electric
Deze keukenrobot van 2008 kan al okonomiyaki (Japanse pannekoeken) bakken. Het begin van het einde voor de menselijke werknemer? Bron: Yaskawa Electric

Voor bedrijven bieden robots naast een hogere precisie en sneller werken ook nog verscheidene andere voordelen. Zo zal een bedrijf zich zeer flexibel kunnen opstellen wanneer ze hun productie moeten verlagen door bijvoorbeeld een verlaging in vraag voor hun producten of te grote stock. Waar voordien afgeslankt moest worden in personeel, met al de problemen en kosten die daarbij komen kijken, zullen bedrijven gewoon de robots op inactief kunnen zetten of kunnen verhuizen naar een andere vestiging. Een enorm voordeel voor een bedrijf. Ook zullen robots een veel hogere rendabiliteit hebben die enkel zal stijgen naarmate we verder gaan in de tijd. De robots zullen beter en beter worden terwijl mensen gelimiteerd zijn in hoever hun productiviteit kan stijgen. Op gebied van kosten zal het verschil nog veel drastischer zijn. Terwijl arbeid duurder wordt door blijvende stijgingen in inkomens of lasten op arbeid zal de kost per robot enkel dalen naarmate meer in ze geïnvesteerd wordt.

Is dit alles nu iets goed of slecht? Wat gaat er gebeuren wanneer talloze arbeiders zowel in ontwikkelde als ontwikkelingslanden zonder werk komen te vallen doordat vrijwel alle jobs in productie, industrie en zelfs de dienstensector overgenomen worden door robots. Robots die het werk van mensen in/afnemen kan in eerste instantie misschien eng lijken omwille van het verlies in werkgelegenheid en wat dat voor de economie zou kunnen betekenen, maar het is een van de stappen die nodig zullen zijn willen we de wereld vooruit doen bewegen. Zo zou het gebruik van robots in productie, landbouw en zelfs een deel van de dienstensector de kosten van basisluxe enorm kunnen verlagen en op die manier de levenskwaliteit omhoog trekken voor vrijwel iedereen. Er zou ruimte vrijkomen om de arbeidsduur te verlagen zodat meer tijd vrijkomt voor mensen om hun leven zelf in te delen en zichzelf te ontwikkelen. Meer van de economie zou gericht kunnen worden op innovatie doordat mensen meer mogelijkheden zouden kunnen krijgen om hun potentieel te ontdekken en ontwikkelen in plaats van geestdodend en tijdrovend werk te moeten uitvoeren.

Ook het idee van een basisinkomen voor iedereen zou in zo een maatschappij meer realistisch worden en waarschijnlijk ook noodzakelijk om consumptie op een bepaald pijl te houden. Een nogal grote verandering voor een systeem dat gebouwd is op een verouderd model van de maatschappij. Naast een basisinkomen zal ook een sterke opwaardering van het onderwijs nodig zijn. Een onderwijssysteem minder gericht op kennis en meer op mentale vaardigheden die inspelen op de noden van de toekomst (en eigenlijk al het heden), zoals analytisch en kritisch denken, kunnen navigeren in een eindeloos groeiende hoeveelheid van informatie en daarmee creatief te werk kunnen gaan. Vaardigheden die nu nog ver onderbelicht zijn in het onderwijssysteem.

Een maatschappij waar mensen de tijd en opleiding krijgen om zich bewust te worden van hun aard en hoe daarmee om te gaan zou een belangrijke stap zijn in de evolutie van de mensheid. Robots en automatisering zouden daarin een belangrijke rol vervullen. Dit alles is misschien een pak dichterbij dan we ons momenteel inbeelden.

 

Meer informatie:
Rise of robots
Robots bij Foxconn
Computers doen HR
9 jobs waar robots ons overnemen
Enkel nog robots

25 gedachten over “Robots stelen ons werk of werken voor ons?”

  1. Mentale vaardigheden zullen op een gegeven moment misschien ook wel door robots gedaan kunnen worden en dan zijn we totaal overbodig geworden, en dan kunnen we een bezoekje van een terminator verwachten.

    1. Inderdaad, ook op mentale vaardigheden zullen robots het overnemen.
      Nu reeds wordt er teveel informatie gecreëerd om te verwerken door mensen en dit gaat in hoog tempo blijven toenemen. Het zal noodzakelijk worden om hiervoor ook computers in te zetten. Bijkomende plus hiervan zal dan ook zijn dat meer van de geproduceerde informatie ook zal kunnen geanalyseerd worden in zijn geheel door computers, in plaats van stukjes door verschillende mensen die niet meer alle informatie meer met elkaar kunnen delen.
      Het is goed mogelijk dat dit geen decennium meer verwijdert is. 

  2. Toen ik dit stuk zo las vanmorgen, moest ik gelijk denken aan Epicurus (epicurisme). Zelf ben ik blij, dat ik het eind resultaat van de robottechnologie niet hoef mee te maken. Ondanks dat de robots veel goeds kunnen doen, zie ik het uiteindelijk toch als een negatief gegeven. De vraag is, hoe gaat de mens dan met zijn tijd overweg? Als ik bv naar de huidige jeugd kijk, die weet vaak van ellende alleen al niet meer hoe ze hun tijd in moeten vullen, op uitzonderingen daar gelaten. Uit verveling zal er m.i. meer oorlogen komen etc. Laat het gepeupel, waar ik zelf ook onder val, maar werken en bezig zijn, dan kunnen ze ook geen kattekwaad uithalen. Mvg Paul. :-(
    http://nl.wikipedia.org/wiki/Epicurus

      1. Niek het gaat om het pure genot van het leven opzich, lees de filosofie hiervan, hier een stukje daar over.
        Lichamelijk genot
        Wat we na moeten streven is genot. Hierbij dient ten eerste opgemerkt te worden dat Epicurus’ benadering afwijkt van die van Aristippus in die zin dat het Epicurus om de lange termijn gaat. Zo is het onverstandig om veel te eten, wat direct genot oplevert, als dit leidt tot maagpijn. Genieten dus met mate. Ten tweede weten we, dat Epicurus zelf tevreden was met brood en water, met andere woorden een uiterst sober leven leidde. Hij schreef eens “Zend mij wat kaas, opdat ik, als ik dat wil, een feestmaal kan houden”. Wat betekent het woord “genot” dan in Epicurus’ terminologie?
        Het is een door de natuur gegeven feit, dat zowel dier als mens het vermijden van pijn en het verkrijgen van genot nastreeft. Dit betreft puur het lichamelijke aspect. Hierbij geldt evenwel dat het verkrijgen van genot alleen bestaat uit het voldoen aan “natuurlijke” behoeften. Voor wat betreft behoeften onderscheidt Epicurus drie soorten: de natuurlijke en noodzakelijke (bijvoorbeeld eten en drinken), de natuurlijke maar niet-noodzakelijke (bijvoorbeeld iets lekkers eten), en de niet-natuurlijke, niet-noodzakelijke verlangens (bijvoorbeeld streven naar bekendheid, rijkdom etc.). Het “genot” waar het Epicurus om gaat is een bevrediging van de natuurlijke behoeften. Zijn deze bevredigd, dan is er geen reden verder genot na te streven. Bedoeld is dus zeker niet het kweken van nieuwe verlangens, om die dan vervolgens proberen te vervullen, want dat schept alleen maar geestelijke onrust.
        Wat ik ermee zeggen wil is het volgende: Als wij mensen niets meer te doen hebben, dan kunnen we deze filosofie volgen, alhoewel ik denk dat ook dat eens zal gaan vervelen. Mvg Paul. :-D

           

        1. Voor Epicurus zelf was zijn filosofie een goede (moreel nastrevenswaardige?) filosofie. Als ik jouw vorige reactie lees lijk jij echter niet zo blij te zijn met het idee om Epicurus zijn filosofie te kunnen verwezenlijken. Heb ik gelijk of begrijp ik je verkeerd?

          Epicurus’ levensstijl lijk niet echt nastrevenswaardig, maar dat is vooral vanuit ons huidige perspectief. We hebben het idee dat we heel veel zouden moeten laten om die staat (Ataraxia) te bereiken. Maar vanuit het oogpunt vooral gelukkig te willen zijn, is het misschien lang zo gek nog niet. De filosofie doet me een beetje aan het Boeddhisme denken, al maakt Epicurus het wel weer erg bont met alleen water en brood ;).

          Overigens: heb je toevallig een bron voor het onderscheid in die drie behoeften? Weet je (of de schrijver van het stukje) zeker dat die driescheiding Epicurus toebehoort? Het komt mij niet bekend voor namelijk.

        2. Niek, Epicurisme is iets dat ik ergens 40 jaar terug een boek over heb gelezen. Daar is wat van blijven hangen en zo kwam ik door jouw stuk ineens op Epicurus. Inderdaad er zitten ook zeer positieve kanten aan. Maar hij hield ook orgien om het lichaam te voorzien van volledig genot. M.a.w. het was meer als een grap bedoeld dan serieus. Mvg Paul.  ;-)

          http://www.microsofttranslator.com/bv.aspx?ref=SERP&br=ro&mkt=nl-NL&dl=nl&lp=EN_NL&a=http%3a%2f%2fwww.epicurus.info%2f

    1. Robots zullen het leven in de toekomst gemakkelijker maken en mensen zullen meer vrije tijd hebben om te studeren,sociale contacten,sport,hobby,reizen,meer tijd voor de kinderen op te voeden,…de maatschappij past zich daar automatisch aan.Dat mensen lui zouden worden of zich vervelen ligt grotendeels aan de cultuur en opvoeding.Ik ken mensen die nu ook lui zijn en/of zich vervelen en toen mijn vader op pensioen ging was hij bang voor het ‘zwarte gat’ maar zie net als veel gepensioneerden komt hij nu juist tijd te kort omdat hij nu zaken doet die niet mogelijk waren toen hij nog werkte of altijd in een haast gebeurden zonder er echt iets aan te hebben.Ikzelf heb eigenlijk geen tijd om te gaan werken door diverse hobby’s en interesse en moet zelfs veel laten vallen.Op mijn werk zijn er ook mensen die zich vervelen tijdens hun vrije dagen en ik vind dit echt zielig.Vaak zijn dit mensen die wel wat bijscholing,sociale contacten en sport kunnen gebruiken maar blijkbaar is in de zetel voor de TV hangen het enige wat in hun opkomt.Hoe dit komt ligt vaak aan hun opvoeding en/of cultuur dat heb je snel door als je eens een babbeltje doet met hen.In de huidige maatschappij en met de huidige mentaliteit zou je idd. een hoop luie en verveelde mensen krijgen maar we moeten eens leren evolueren en daar gaat het mijn inziens fout.We evolueren op technologisch/wetenschappelijk gebied erg snel maar op maatschappelijk/ethisch vlak gaat dit veel trager en de kloof tussen beide wordt steeds groter.Dit is een heel gevaarlijke situatie en momenteel zitten we op een punt waar 5 voor 12 gepasseerd is en er dus snel iets moet gebeuren.

      1. Ja, ik geloof ook dat computers and robots ons vele mogelijkheden gaan bieden die onze levenskwaliteit kunnen verbeteren. Veel meer tijd voor persoonlijke ontwikkeling.
        Historisch gezien waren de meest creatieve, innovatieve en productieve mensen meestal mensen die slechts enkele uren per dag werkten en daarnaast veel vrije tijd hadden om zich te ontspannen.
        Werk veroorzaakt stress en steelt onze tijd om te leren en creatief bezig te zijn. Door werk bouwen de meeste mensen ook een slaaptekort op en kinderen krijgen te weinig aandacht en kwalitatieve opvoeding. Stress onderdrukt rationaliteit en creativiteit, slaaptekort verlaagt concentratie en scherpte, gebrekkige opvoeding kan mensen een leven lang tekenen indien ze niet in staat zijn henzelf te verbeteren.

        Robots, automatisatie, computers zouden dus die mogelijkheid bieden voor mensen om enorm veel meer vrije tijd te hebben die ze volgens mij ook nuttig zullen gebruiken. Ik geloof niet dat mensen gewoon lui gaan worden, ik denk ook dat dit lui zijn eerder een gevolg is van een systeem dat teveel stress op mensen legt en teveel van hun tijd opeist. 

  3. De samenleving draait om mensen, nu en in de toekomst. Als mensen zich overbodig zouden voelen is er voor robots ook geen bestaansrecht meer. Zo’n basisinkomen zie ik op termijn wel zitten en acht ik onvermijdelijk. Omdat onderwijsprestaties in zekere mate af te dwingen zijn zou een dergelijk basisinkomen gedifferentieerd kunnen worden verstrekt door de rijksoverheid aan de hand van behaalde examens. De politieke kleur van een (toekomstige) regering speelt hierbij een doorslaggevende rol. Om de schatkist op orde te houden -waar ook in de toekomst flink in zal worden gegraaid- zou m.i. energie enorm kunnen worden belast. Robots kúnnen namelijk niet in bedrijf zijn zonder energie te verbruiken. Mensen overigens ook niet, maar mensen zijn wel bijzonder flexibel om invulling te geven aan hun leven. Dus laat de robots maar komen, zolang zij zich dienstbaar blijven opstellen ten opzichte van de mensheid zie ik de toekomst zonnig in.

  4. Is er reden om aan te nemen dat, indien robots onze banen overnemen, de werkgelegenheid voor mensen omlaag gaat?

    Dat wordt nu namelijk al honderden jaren geopperd, maar tot nu toe heeft men altijd ongelijk gehad: het zorgt vooral voor de ontwikkeling van nieuwe gebieden van werkgelegenheid omdat er vanwege de toegenomen welvaart nieuwe gaten in de markt ontstaan die opgevuld kunnen worden.

    Voorbeeld: door de industrialisatie van fabriekswerk ontstond het toerisme, de journalistiek, het openbaar vervoer, etc. etc.

  5. Robots zijn nu wat de mechanisatie in de negentiende eeuw was.
    Mensen zijn bang voor hun baan maar uiteindelijk wordt het er alleen maar beter op.
    Morgen mag ik weer verder knutselen aan zo’n industrieel juweeltje dat IKEA keuken heet ;)

    1. Lukas en Picobyte, het klopt dat dit proces van automatisering al lang gaande is (wat eerst `machine’ werd genoemd is nu omgedoopt tot `robot’). Het belangrijke verschil is dat naarmate het niveau van de machines stijgt, er een steeds grotere fractie van de mensheid volledig buitenspel komt te staan omdat ze niets kunnen wat machines niet beter en goedkoper kunnen. Nu is die fractie nog klein maar ooit gaat die richting de 100%. Dat is positief: we moeten streven naar 100% werkloosheid, mits de kwaliteit van leven maar blijft stijgen.

  6. Robots en hun verrichtingen blijven een afspiegeling van de menselijke aktiviteiten, zolang ze nog niet over AI beschikken en zichzelf volledig kunnen ontwikkelen/ reproduceren. Dat is het punt in hun ontwikkeling waar we voorzichtig mee om moeten gaan. De mens heeft zich evolutionair vooral technisch ontwikkeld, maar loopt ver achter in de omgang met de medemens, dat moeten machines ons niet na kunnen doen. 

  7. Ik heb me jaren geleden al afgevraagd wat al die mensen die steeds meer het arbeidsproces uitgestoten worden met de rest van hun leven moeten gaan doen. Veel mensen hebben als enige bezigheid hun werk en daarbuiten niks anders als voor de tv hangen, naar de kroeg gaan en voetbal kijken. En eerlijk is eerlijk veel van hen hebben ook niet de capaciteiten of interesse om iets anders te doen. In tegenstelling van wat veel ‘linkse’ beleidsmakers nog steeds denken zullen de meeste mensen met een lage opleiding ondanks ‘pampering’ met extra scholingsmogelijkheden, bijspijkercursussen etc, hun niveau van eenvoudige produktiemedewerker niet overstijgen. En voor de andere kant: in tegenstelling van wat veel ’transhumanisten’ denken en die veelal libertaristen zijn, zijn heel veel mensen niet geschikt om zelfstandig ondernemer te worden. Veel mensen zijn tevreden met een ‘eenvoudig’ beroep zoals postbode, bankwerker, bouwvakker of buschauffeur. Dus als binnen afzienbare tijd al die beroepen wegvallen door robotisering wat dan met deze mensen? Ik schat dat meer dan de helft van de mensheid dan buiten de boot zal vallen. Kijk ook eens naar http://hplusmagazine.com/2012/11/19/a-glimpse-into-the-near-future/ over wat er allemaal op ons afkomt..

  8. Waarom is een lagere werkgelegenheid automatisch slecht voor een land? Gaat het niet om de welwaart dat een land produceert, ongeacht de methode? Laat die machines toch lekker alles efficienter produceren en bedenken als ze dat kunnen!

    Fulltime werkweek terugschroeven naar 30 uurtjes, hoppa! Hoeft de mens minder te werken om de wereld draaiende te houden, en kunnen we met zijn allen onze tijd nuttiger besteden en een cursus pottenbakken volgen of een andere hobby. 

    Leven we niet om te leven in plaats van om te werken?

    1. Interessant, maar jammer genoeg slagen menselijke soldaten er niet altijd in om het onderscheid te maken tussen gevaar en geen gevaar en schieten ze onschuldigen neer, soms uit foutieve overtuiging dat er gevaar was, soms uit angst/paniek van een onduidelijke situatie. Mensen zijn ook beperkt in het herkennen van menselijke emoties.
      Robots zouden hier eigenlijk “menselijker” dan mensen kunnen zijn. Ze hoeven niet te panikeren en, in tegenstelling tot wat her artikel zegt, zouden ze wellicht zelfs beter zijn in emoties lezen dan menselijke soldaten. Ze kunnen daarin getraind worden en zouden in staat zijn veel accurater dan ons een gezicht te lezen, van op afstand of sneller om snel onderdrukte emoties toch te detecteren (iets dat een menselijke soldaat in de toekomst misschien ook zal kunnen met behulp van wat technologie).

  9. In 1920 zeiden ze ook al dat “doordat de machines het productiewerk overnemen, er geen werk meer overblijft voor mensen”. En in 1985, dat “doordat computers het kantoorwerk overnemen, er geen werk overblijft voor mensen”. Niets is echter minder waar. Ondanks dat de werkloosheid nu relatief hoog is, werkt in Nederland nog steeds 92% van de beroepsbevolking. Ondanks het feit dat de agrarische sector in 100 jaar is gedaald van 50% naar 2% van de beroepsbevolking. heeft dat geen banen gekost. Wanneer er banen worden “ingepikt” door machines, computers of zelfs buitenlanders, dan komt er (bijna vanzelf) weer nieuw werk beschikbaar voor (bijna) iedereen.
    Gaan we in de toekomst dan allemaal 4 uur werken? Voorlopig nog niet. Iedereen moet namelijk werken om zichzelf van een reeel inkomen te voorzien. Dan is het niet meer dan rechtvaardig dat we allemaal ongeveer evenveel werken. En niet een kantoorarbeider 4 uur, en een vrachtwagenchauffeur 14 uur.
    Waar moet dat werk dan allemaal vandaan komen? Dat werk wordt gecreeerd door ondernemende mensen die met nieuwe producten komen, en werknemers nodig hebben om die te maken. Die ondernemers gaan na verloop van tijd weer automatiseren, maar dan zijn er ondertussen weer andere ondernemers opgestaan met verse ideeen.
    Eigenlijk is het alleen maar goed, want wie wil er nu terug naar 40 jaar geleden? De tijd van de ponskaarten, en toen we ieder vrijdag bij de bank in de rij stonden? Toen we nog dagen handmatig en saai werk hadden, wat tegenwoordig met één-druk-op-de-knop gebeurt is? Wie wil er nog terug naar die papieren rompslomp, de telex en de boekhoudmachine?

    1. Hey Camiel, ook hier. Iedereen aan het werk krijgen is niet het probleem, de vraag is in hoeverre al die jobs nog als zinvol kunnen gezien worden? Robots nemen ons werk niet af, ze geven ons steeds meer vrije tijd maar sommigen zijn blijkbaar die technologische revolutie zelf vergeten, en dat heeft vooral te maken met een pathologische vrom van monetaire beleid. Alweer dat verdomde probleempje, straks gaan we de woestijn schoonvegen, snel zal blijken dat ook een dergelijk plan niet zal lukken omdat er te weinig geld is om bezems te kopen en het loon daarvoor te betalen. En ja, regresie is ook niet het juiste antwoord, iedereen zou een job als postbode kunnen krijgen om al die mails rond te dragen. :) 

Laat een antwoord achter aan Ludwig Reactie annuleren