Het is tijd om doping toe te staan in sport
De Olympische Spelen beginnen morgen in Londen en zoals gebruikelijk worden er weer meer dopingcontroles uitgevoerd dan bij de vorige Spelen. Bloed- en urinemonsters worden acht jaar bewaard zodat ook toekomstige opsporingsmethoden ingezet kunnen worden om gebruikers met terugwerkende kracht te betrappen.
De echte race om het goud vindt veelal niet plaats op de baan, maar tussen de doping gebruikende atleten en de dopingcontroleurs. Gebruik van doping geeft een enorm voordeel, en omdat de tests achter de feiten aanlopen is de pakkans klein, en zal alleen maar kleiner worden in de toekomst. Het is het risico dus dubbel en dwars waard. Ethisch gezien lijkt het fout, maar we hebben het niet over een spelletje monopolie, dit zijn professionele atleten. Aanzienlijke roem lonkt, en een gouden medaille brengt ook brood op de plank.
Waarom is doping ook alweer verboden?
De meest gebruikte argumenten zijn dat het gebruik van kunstmatige stoffen
- de gezondheid van de sporters schaadt (als de middelen niet goed getest zijn of verkeerd gebruik worden),
- sport oneerlijk maakt,
- zorgt dat natuurlijk talent niet de bepalende factor in succes is.
De eerste reden, het waarborgen van de gezondheid van sporters, is niet geloofwaardig als de hoofdreden, omdat alle uitgaven aan dopingcontroles efficiënter elders in de maatschappij ingezet kunnen worden om gezondheid te bevorderen.
Is doping competitievervalsing? Ja, maar alleen wanneer slechts een deel van de sporters verboden middelen gebruikt en niet betrapt wordt, de huidige situatie dus. Dan is de sport juist heel oneerlijk en verwarrend. Je weet niet meer of je de winnaar moet toejuichen of verdenken. Sport is eerlijk als ofwel niemand of iedereen gebruikt. Dopingvrije sport is een illusie; wat heb je aan regels die niet gehandhaafd kunnen worden?
Voor de laatste reden, het ondersneeuwen van natuurlijk talent, valt wat te zeggen. Maar net als doping is jarenlange, zeer intensieve training ook onnatuurlijk. Het gaat er in topsport al lang niet meer om wie van nature het snelste of sterkste is. Bovendien, waarom zou iemand die alles aan komt waaien meer recht hebben op een medaille dan iemand die zichzelf probeert te verbeteren?
Als we verder kijken dan sport alleen, kunnen we ons afvragen wat het verschil is tussen gebruik van stimulerende middelen bij topsporters en bij musici, wetenschappers, ondernemers of studenten, waar het veel meer geaccepteerd is.
Een ander probleem is de arbitraire definitie van doping, die ook nog eens verschuift. Cafeïne is sinds 2004 toegestaan terwijl dit middel de prestatie bevordert.
De gevolgen van legaliseren
Als doping toegestaan wordt en iedereen doping gebruikt is sport in ieder geval weer eerlijk, ook formeel: er worden dan geen regels overtreden door gebruikers.[1]
Het volledig vrijgeven van alle doping zou tot spectaculaire sportieve resultaten leiden, maar ook tot gezondheidsproblemen en zelfs sterfgevallen. Het verstrekken van kwalitatief goede stimulerende middelen zou kunnen helpen, in combinatie met begeleiding en frequente monitoring van de gezondheid. Uiteindelijk is topsport toch al ongezond en alle gebruik van doping is vrijwillig. Een gezondheidsbewuste topsporter heeft een probleem ongeacht of er een dopingverbod is.
Een alternatief voor dopingcontroles is het handhaven van enkele gezondheidscriteria die eenvoudig te meten zijn en bij overschrijding duidelijk gezondheidsrisiso’s met zich meebrengen. Een bekend voorbeeld is de 50% hematocrietwaarde (een maat voor het aantal rode bloedlichaampjes) waarop wielrenners gecontroleerd worden. Men zou EPO controles (toch al niet effectief) kunnen afschaffen en slechts de 50% hematocriet limiet handhaven. Het gevolg is dat het voordeel van wielrenners met natuurlijk talent op dit gebied (dus die van nature al dicht bij de 50% zitten of zelfs erboven) hiermee geneutraliseerd wordt. Als je een lijst opstelt van meetbare criteria waar iedereen binnen moet blijven, ontstaat er een situatie waarin alle sporters deze grenzen opzoeken, mits technisch en financieel haalbaar. In theorie zouden alle sporters dan ongeveer even goed worden, of proberen voordeel te halen door als eerste nieuwe therapieën te gebruiken die nog niet algemeen beschikbaar zijn of nog niet aan banden gelegd zijn.
Het ligt voor de hand om stimulerende middelen verboden te houden voor minderjarigen. Omdat ze dan vrijwel kansloos zouden zijn tegenover hun gebruikende, oudere tegenstanders, is het beter om kinderen ook maar meteen uit te sluiten van deelname, dan hebben ze ook geen (of minder) reden om illegaal doping te gebruiken.[2]
De toekomst
Gentherapie en groeihormoon zijn erg moeilijk te controleren omdat er geen lichaamsvreemde stoffen in het lichaam komen. Bij gebruik wijken slechts de concentraties van normale stoffen af. Deze waarden kunnen vanaf jonge leeftijd bijgehouden worden om een onnatuurlijk verloop op te sporen, maar als je vroeg genoeg begint met doping, of deelname op het hoogste niveau enkele jaren uitstelt, valt dit te omzeilen. Bovendien is het systeem dan oneerlijk omdat niet alle sporters vanaf dezelfde leeftijd gecontroleerd worden.
Basketballers van 2.20 meter of zwemmers met grote voeten en handen hebben natuurlijke voordelen die onbereikbaar zijn met chemische middelen, maar op den duur zal het waarschijnlijk mogelijk worden embryo’s naar wens genetisch te manipuleren. Naarmate er steeds minder natuurlijke factoren het verschil kunnen maken, zal menselijke topsport verdwijnen en overtroffen worden door intellectuele en technologische competities tussen robots, computers, of gemanipuleerde dieren.
Sporters willen niets anders dan boven zichzelf uitstijgen en hun grenzen keer op keer verleggen. Het is heel menselijk om te streven naar nieuwe hoogten, en daar alle beschikbare middelen voor te gebruiken.
Het legaliseren van doping is niet ideaal en het is jammer dat natuurlijke aanleg minder belangrijk wordt, maar het is de enige manier waarop we topsport serieus kunnen blijven nemen en relatief eerlijk houden — voorlopig.
Wat vinden jullie?
Noten
[1] Rijke sporters kunnen zich betere doping veroorloven, maar sporters met financiële middelen hebben nu ook al forse voordelen (betere trainers, materiaal, reizen). Daar is weinig aan te veranderen. Een optie is het gratis ter beschikking stellen van kwalitatief goede doping aan atleten die een bepaald niveau hebben bereikt.
[2] Het is sowieso dubieus om kinderen, die juridisch nog niet volledig in staat worden geacht belangrijke beslissingen te nemen, klaar te stomen voor een topsportcarrière, met name zoals dit in bijvoorbeeld China gebeurt.
Bronnen
World Anti-Doping Agency
Het is tijd om doping toe te staan in sport Meer lezen »