Stemmen uit het verre verleden

Hoe klonken oud-Keltisch, Kerkslavonisch of Maya? In deze video maak je kennis met enkele uitgestorven, maar ooit veel gesproken talen van oude beschavingen van over de hele wereld.

Het gaat hier natuurlijk om talen waar nog sporen van zijn achtergebleven in de tegenwoordige tijd. Bijvoorbeeld omdat moderne talen zoals Engels, Chinees en Japans er van afstammen, of omdat de teksten in een fonetisch schrift zijn opgeschreven. Maar er zijn ook uitgestorven talen waarvan nauwelijks sporen zijn overgebleven. Een mooi voorbeeld is het Etruskisch, waar via het Latijn, enkele belangrijke woorden die we ook nu nog veel gebruiken, vandaan komen. Fufluns werd populatie, cela cel, en rasna (de “re” in republiek). Hoeveel zal er over een paar duizend jaar nog over gebleven zijn van de talen die we nu spreken? En bestaande dan als mensheid nog wel?

We weten vrij nauwkeurig welke taal Atahualpa, de laatste keizer van de Inca’s heeft gesproken omdat de moderne variant, het Quechua, nog door miljoenen Peruanen en Bolivianen wordt gesproken. Bij lang geleden uitgestorven talen als het Akkadiasch of oud-Egyptgisach is dat veel lastiger.

Tot nu toe moesten taalkundigen zich vooral behelpen met vergelijkend onderzoek met andere talen, of met schriftelijke bronnen. Dat vraagt natuurlijk om fouten en om verkeerde interpretaties, vandaar dat dit een pioniers wetenschap is waarin vaak geregeld ontdekkingen worden gedaan die de boel helemaal op de kop zetten. Maar zou je geluiden uit het verleden ook op hebben kunnen vangen? .

Archeologen veronderstelden namelijk dat de schrijfinstrumenten waarmee pottenbakkers en de makers van kleitabletten hun kunstwerken maakten, ook dienst deden als een soort naald van de pick-up. Geluiden brengen deze instelling, waardoor er minuscule sporen van deze geluidstrillingen worden vastgelegd in de vochtige klei. Op die manier zou je flarden van het gesprek kunnen opvangen, dat tijdens het maken van het aardewerk werd gevoerd.

Dit grenswetenschappelijke onderzoekveld werd wel archeoakoestiek genoemd (nu is deze term gereserveerd voor het meer algemene onderzoek naar muziekinstrumenten en akoestische ruimtes uit vervlogen tijden). De successen bleken mager, vandaar dat op dit moment hier nauwelijks onderzoek meer naar wordt gedaan.

Laat een reactie achter