Het periodiek systeem Selenium (Se)
Een serie artikelen over de verschillende elementen. De legoblokjes waarmee wijzelf, onze aarde en de materie van het universum is opgebouwd hebben allemaal hun eigen specifieke eigenschappen. In deze serie gaan we stap voor stap langs elk element en kijken we wat voor zinvolle zaken de wikipedia erover te zeggen heeft, met daarnaast een interessant filmpje van de universteit van Nottingham waarmee verschillende experimenten met het betreffende element worden gedaan.
Vandaag nummer 34 van de 118 elementen, Selenium / Seleen (Se).
Toepassingen
In 1873 ontdekte de Engelsman Willoughby Smith, samen met zijn assistent Joseph May, dat seleen over fotovoltaïsche eigenschappen beschikt, waarbij licht direct wordt omgezet in elektriciteit. Daarnaast is seleen ook fotogeleidend; onder invloed van licht neemt de elektrische geleiding sterk toe. Daarom wordt het vooral gebruikt in de opto-elektronica.[1]
- Daarnaast is seleen een p-type halfgeleider zodat het toepassing vindt in de elektronica.[1]
- Seleensulfide is een bestanddeel van anti-roosshampoo en wordt gebruikt tegen roos, seborroïsch eczeem en huidschimmels als Pityriasis versicolor.
- In plaats van zwavel gebruikt men ook wel seleen bij het vulkaniseren van rubber.
- In de glasindustrie wordt het ingezet om glas te ontkleuren.[1]
- Verder kan seleen worden gebruikt als fotografische toner.[1]
Seleen kan in veel organische moleculen die zwavel bevatten het zwavelatoom vervangen. Daarbij blijven veel eigenschappen behouden. Deze vervanging is zelfs in eiwitmoleculen mogelijk: door bacteriën in een medium te kweken waarin het aminozuur methionine is vervangen door seleno-methionine, kan men een seleenhoudende variant van geproduceerde eiwitten isoleren. Bij deze varianten is het veel eenvoudiger dan bij de gewone eiwitten met behulp van röntgendiffractie de structuur te bepalen.
Opmerkelijke eigenschappen
Seleen beschikt over de opmerkelijke eigenschap om licht om te zetten in elektriciteit. Daarnaast is de geleidbaarheid van seleen afhankelijk van de hoeveelheid licht.
Seleen kan in meerdere allotrope toestanden voorkomen. In poedervorm is seleen rood of zwart. Als kristallen is seleen metalliek grijs of donkerrood.
Het periodiek systeem Selenium (Se) Meer lezen »