Lokaal geld

Transition Towns willen hun lokale economie versterken, bijvoorbeeld door het invoeren van een vorm van lokaal of regionaal geld. Enkele Transition Towns in Groot-Brittannië hebben inmiddels een lokale geldeenheid ingevoerd. De ervaringen daarmee zullen mede bepalend zijn voor de verdere ontwikkeling van vormen van lokaal geld.

In Totnes gebruiken ze de Totnes Pound: een zelfgeprint bankbiljet dat wordt geaccepteerd door lokale winkels. Ook in de Britse plaatsen Lewes, Stroud en Brixton zijn soortgelijke experimenten gestart. Brochure ‘The Lewes Pound’ – A Transition Network ‘How To’-guide, door Oliver Dudok van Heel (gratis download)

Nederlandse vertaling van deze brochure (gratis download)

Opname van 30 minuten van een (Engelstalige) inleiding door Oliver Dudok van Heel over ‘Local Currencies, Transition and the Lewes Pound’, tijdens Picnic 09 in september 2009 in Amsterdam. (klik hier >>>)

Nederlandse Transition Towns met actieve werkgroepen rond lokaal geld zijn o.a. Groningen en Nijmegen

In veel landen ter wereld, en ook in Nederland, zijn er LETS-kringen, oftewel Lokale Economische Transactie Systemen. Daarnaast zijn er nog tal van andere vormen van complementaire economie, zoals bijvoorbeeld Regiogeld. In Nederland is regiogeld alleen nog ingevoerd in Gelderland (Gelre Handelsnetwerken).

In Duitsland is daar al veel meer ervaring mee opgedaan. Item in het NOS Journaal van 11 maart 2007 over regiogeld in Duitsland

Gids voor een Gemeenschapsmunt, publicatie van Netwerk Vlaanderen

Lees meer over diverse vormen van lokale (ruil)economie

Local Money – How to make it happen in your community

In het voorjaar van 2010 verscheen het boek â€˜Local Money – How to make it happen in your community’ in de serie Transition Guides van uitgeverij GreenBooks. In dit boek, geschreven door Peter North, docent aan de Liverpool University, komen ook verschillende andere vormen een complementaire economie bod, zoals Local Exchange Trading System (LETS), Timebanks, Berkshares, regiogeld in Duitsland en de Ithaca ‘hours’ .

Ook de film â€˜In Transition’ bevat een item over de introductie van lokaal geld, met een toelichting door Oliver Dudok van Heel.

Waarom bestaan deze systemen? Gewoon geld is toch hetzelfde?

Nee. De belangrijkste reden is dat als je iets koopt voor gewoon geld, het geld meestal direct uit je buurt verdwijnt. Omdat de winkelier er iets van koopt uit een andere regio. Op die manier krijg je nooit een sterke regio van de grond.

Een tweede belangrijk voordeel is dat regiogeld rentevrij is. Volgens economisch denkers als Willem Hoogendijk krijg je door rente een soort groeidwang. En daar willen we juist van af.

Rentevrije regionale initiatieven worden ondermeer uitgewerkt binnen stichting Aarde en de Social Trade Organisation (STRO), beiden gevestigd in Utrecht. Hieronder wat meer voorbeelden.

Gewaarborgd geld

De Totnes Pound is een bankbiljet dat wordt gewaarborgd met Sterling Pounds, de officiële munt van Groot-Brittannië. Dit wil zeggen: voor elke Totnes Pound die er in omloop is, ligt er een Sterling Pound in de kluis. Stel dat een winkelier teveel Totnes Pounds in zijn geldla krijgt, dan mag hij deze omwisselen voor de Sterling Pounds. Maar het is veel beter om te proberen een lokaal alternatief te vinden waar de winkelier zijn Totnes Pounds kan uitgeven. [meer].

Rentevrij regiogeld: de Gelre

Een vergelijkbaar systeem is het Regiogeld dat in Gelderland steeds bekender wordt via Gelre handelsnetwerken. De ‘Gelre’ is – evenals LETS – een vorm van ‘complementair geld’: geld dat naast de (supra)nationale valuta circuleert. Waar LETS vooral is bedoeld om gemeenschapszin te bevorderen door onderlinge dienstverlening in niet commerciële zin, is de Gelre een volwaardig betaalmiddel. De Gelre wordt gedekt door euro’s en is inwisselbaar. Gelres zijn te koop bij een aantal uitgiftepunten en kunnen worden besteed bij een groot aantal deelnemers. Ondernemers die meer Gelres verdienen dan ze uit kunnen geven, kunnen die terugwisselen naar euro’s. Daarbij betalen ze een ‘malus’ van 5%. Bij aankoop van Gelres krijgt men 5% bonus, die aan een goed doel kan worden gedoneerd. Verenigingen en goede doelen krijgen dus op die manier extra inkomsten. Particulieren kunnen zo gratis het goede doel van hun keuze steunen.

LETS: Local Exchange and Trading System

De in Nederland bekende LETS systemen gebruiken geen euro’s op de achtergrond. Als je voor het eerst wat koopt, kom je gewoon in de min. Om wat te kopen gebruik je een soort cheque die op het kantoor wordt ingeleverd en verwerkt. In Nederland bestaan enkele tientallen LETS systemen verdeeld over het land. Hoe werkt LETS?
Tegenwoordig kan je de LETS-punten uit het ene plaatselijke netwerk ook uitgeven bij andere netwerken. De prijzen van producten en diensten lijken vaak nog op die van de prijzen in euro’s, ook al heten de eenheden nu ‘sterren’ of ‘noppes’.
Overzicht van LETS groepen in Nederland. Filmpje over LETS Maastricht. Filmpje over LETS Groningen.

Experimentele systemen

Er ontstaan voortdurend nieuwe ideeën voor alternatieve geldsystemen. Zoals bijvoorbeeld de stichting Ander Geld (o.a. rentevrij fonds en Tijd voor Elkaar), of de LETS-ruilwinkels in o.a. Rotterdam.

Een nieuwkomer in het land van alternatief geld is de Kleureneconomie. Er is geen enkele relatie met de wereld van het oude geld: de kleuren van de kleureneconomie zijn gekoppeld aan de reële waarden van het product op het gebied van energie en recycling.

Natuurlijk kun je elke vorm van geld of tegenprestatie ook uitschakelen, zoals bij Weggeefwinkels.

Vereniging Solidair maakt zich sterk voor een solidaire economie en de Projectgroep Vóór de Verandering heeft veel informatie verzameld en organiseert bijeenkomsten over regionalisering als alternatief voor neoliberale globalisering.

Kijk voor veel meer vormen en achtergronden van lokaal en regionaal geld op de complementaire-economie.startpagina

Aanverwante artikelen en informatie:
-) Website transitiontowns.nl
-) Website permacultuurnederland.org