Een hedendaagse scan met MRI. (Wikimedia commons)

Het voortbestaan van je identiteit

Onze hersenen zijn berucht als onderwerp van enkele van de lastigste filosofische vragen. Hier gaan we in op de kwestie van identiteit.

Wat is je identiteit?

Je identiteit of `ik’-gevoel is de beleving dat je in jouw hoofd zit en niet in het hoofd van een ander. Je beleeft bewust wat er zich in jouw hoofd afspeelt, maar je hebt geen directe toegang tot wat er in andermans hoofd gebeurt. Het is een subjectieve ervaring.

We hebben het gevoel dat we dezelfde persoon zijn als gisteren, of vorig jaar. In werkelijk veranderen we sterk. De moleculen waaruit we bestaan worden continu vervangen, maar nog belangrijker, de structuren en patronen in onze hersenen veranderen ook steeds.

We vergeten veel, leren nieuwe dingen bij, onze omgeving verandert. Een mens kan sterk veranderen in tien of twintig jaar, helemaal gedurende de ontwikkeling van kind tot volwassene. Als je al lang een dagboek bijhoudt is het interessant om eens terug te lezen wat je jaren geleden deed en dacht.

Continuïteit

Toch beschouw je je nog steeds als diezelfde persoon. Het lijkt alsof er een continuïteit is in je identiteit. Ook als je ontwaakt uit slaap, coma of verdoving voel je je nog steeds dezelfde persoon, ondanks het feit dat je bewustzijn onderbroken is geweest.

Anderen blijven je ook zien als dezelfde persoon, maar om andere redenen. Bijvoorbeeld omdat je op korte termijn nauwelijks verandert. Maar ook mensen die je lang niet hebben gezien zullen je nog als dezelfde persoon beschouwen. Zelfs als ze je niet meer kunnen herkennen aan je uiterlijk of gedrag, zullen ze je identificeren op basis van je naam, achtergrond, of gezamenlijke herinneringen.

Een hedendaagse scan met MRI. Kunnen we onze identiteit uploaden uit onze hersenen? (Wikimedia commons)
Een hedendaagse scan met MRI. Kunnen we onze identiteit uploaden uit onze hersenen? (Wikimedia commons)

Een kopie maken

Laten we enkele gedachtenexperimenten doen. Stel dat teleportatie mogelijk zou zijn. De structuur van je hersenen wordt met zeer hoge resolutie gescand, veel beter dan op dit moment mogelijk is. Deze informatie wordt elders gebruikt om een identieke versie van jou te maken. Ondertussen wordt het origineel (jij!) vernietigd, dus ogenschijnlijk ben je geteleporteerd.

Zou die nieuwe versie van jou zich dan nog dezelfde persoon voelen als jou? Waarschijnlijk wel, want alle herinneringen, persoonlijke kenmerken en vaardigheden zijn hetzelfde. En anderen zullen er ook zo tegenaan kijken, die zien geen verschil. Kunnen we dan zeggen dat je `ik’ probleemloos voortleeft in de kopie? Dit ligt wat ingewikkelder.

Welke kopie heeft jouw identiteit?

Stel dat je niet een kopie maakt, maar twee of zelfs een heleboel. Dan zou je `ik’ zich in elk van die kopieën bevinden. Als je het aan ze zou vragen zou elke kopie vinden dat ze dezelfde identiteit hebben als de oorspronkelijke persoon. Maar dat lijkt onmogelijk, tenzij je identiteit zich kan opsplitsen. Hoe kan je de beleving hebben in meerdere hoofden tegelijk te zitten? In de ene wel en de andere niet is ook niet logisch. Dan is de consequentie dat je `ik’ zich waarschijnlijk in geen enkele kopie bevindt.

Een ander gezichtspunt is als het origineel behouden blijft terwijl er een kopie gemaakt wordt. Je identiteit zou zich zeker nog in het origineel bevinden, als de scantechnologie niets verandert aan je. Het lijkt niet aannemelijk dat het `ik’ ook naar de kopie zou gaan.

De conclusie lijkt te zijn dat elke kopie die wordt gemaakt een compleet andere identiteit heeft als de oorspronkelijke persoon, ook al zijn ze identiek op het moment dat de kopie gemaakt wordt.

Je brein uploaden en identiteit

Is je identiteit dan onlosmakelijk verbonden aan je hersenen?

Een ander gedachtenexperiment is om alle informatie in je hersenen heel geleidelijk te `uploaden‘ naar een computer. Hierbij nemen we aan dat onze geest substraat onafhankelijk is, dus het maakt niet uit of die zich bevindt in biologische hersenen, of bijvoorbeeld in silicium chips. Je vervangt hersencel na hersencel door computerhardware en -software die de precieze structuur en functie van de hersenen simuleren. Als je deze procedure geleidelijk uitvoert zal je er niks van merken en blijft je `ik’ tijdens elk tussenstadium bestaan. Het eindresultaat is dat je hersenen zijn geupload in een computer.

Het ziet er naar uit dat je `ik’ zich dan dus ook netjes in de computer bevindt. Als je nu kopieën gaat maken van je `silicium brein’ (een stuk makkelijker dan bij de biologische hersenen), loop je weer tegen dezelfde problemen aan. Heeft het zin om een kopie van je hersenen te maken als backup voor als je hersenbeschadiging oploopt of doodgaat? Waarschijnlijk zou het resultaat een ander persoon zijn.

Is het `ik’ misschien een grote illusie?

Als het `ik’ een volledig subjectieve beleving is, kan het dan een illusie zijn? Is het hele concept onzinnig?

De consequentie hiervan is dat je er dan geen probleem mee zou moeten hebben als je zelf gedood wordt, mits er tegelijkertijd elders een exacte kopie van je wordt gemaakt. Netto verplaats je dan alleen, per slot van rekening. Echter je overlevingsdrang zou koste wat kost willen voorkomen dat je origineel wordt vernietigd.

Maar dan nog. Levende wezens hebben nu eenmaal een sterke drang tot overleven. Dit is een logisch product van evolutie; soorten zonder die eigenschap zouden snel uitsterven. Kan het zo zijn dat deze drang de enige reden is dat je niet akkoord zou gaan met bovengenoemde procedure, waarbij je vernietigd wordt terwijl er een exacte kopie gemaakt?

Ik ben zelf van mening dat een zekere mate van ruimtelijke continuïteit essentieel is voor het behoud van je identiteit. Je kunt het verplaatsen naar een ander medium, maar dan wel geleidelijk. Een exacte kopie die afzonderlijk gemaakt wordt kan je niet beschouwen als jezelf.

Hoe denken jullie hierover?

35 gedachten over “Het voortbestaan van je identiteit”

    1. M’n wetenschappelijke intuïtie zegt ook dat het onzin is, net als bijvoorbeeld vrije wil (tenzij je het begrip vrije wil tegen-intuïtief gaat definiëren zoals sommige `compatibilisten’ doen). Bij voorwerpen is het begrip in ieder geval niet erg nuttig (bv Schip van Theseus). Daarom vraag ik me ook af wat dan de precieze reden is dat ik het niet zou accepteren dat ik word vervangen door een identieke kopie van mezelf. Ik ga dat boek bekijken.

      1. de zintuigen zijn onze receptoren. De hersenen verwerken het zodat er een perceptie is die bewustzijn is die onze identiteit maken. Identiteit lijkt me een afgeleide van het bewustzijn, en ik ben een aantal termen tegengekomen die deze ‘kijkdoos’ verwoorden; phaneron, egocentric predicament, solipsimse. Identiteit is een perceptie.

        Een identiteit is iets persoonlijks. Naarmate het groeit kan het een eigen leven leiden. Een identiteit leeft dan lettelijk voort in de geschiedenis en gedachten van mensen.
        En onze internet identiteit in een van de vele datacenters.

        1. Om direct maar even de metaphysica in te knallen. Sommige stromingen zien het ik als niets meer dan een focuspunt van bewustzijn, je fysieke lichaam is een focuspunt van een veel groter bewustzijn. Je hebt een lichaam in een bewustzijn. Dit focuspunt geeft je een uniek viewpoint maar het is alleen een focuspunt. Er is objectief gezien helemaal geen ik in de wereld er is de wereld waarin verschillende focuspunten zijn. Maar het is allemaal verbonden.

          Bashar noemt dit de tweede wet van creatie. All is one and the one expresses itself throught the all.

          Mocht je het interessant vinden, hier de 4 wetten van creatie van Bashar.
          http://achterdesamenleving.nl/bashar-wet-1-van-4-je-bestaat-en-zult-altijd-bestaan/

          Bij mij zijn er door die informatie wel wat paradigmas verschoven. :D

    2. Het ik is een logisch gevolg van het bestaan van het menselijk lichaam en het brein, dat zich in het lichaam bevindt. Weliswaar is ons brein in staat zich in anderen te verplaatsen door spiegelneuronen, maar we zijn niet in staat volkomen met een ander te versmelten.

  1. Zeer goed artikel :)
    Ik denk dat ruimtelijke continuïteit niet zo belangrijk is. Bekendste voorbeeld: lucide dromen, waar Niek een artikel over schreef. Als je herinneringen aan je vorige fysieke verblijfsplaats maar helder zijn. En of je ‘zelf’ een illusie is of niet: het is een herkenbare illusie. Het is datgene waar je je mee identificeert. Je geliefde, je werk, je hobby, de soort waarbij je hoort, alle denkende wezens in het heelal. Als zodanig denk ik dat het zelf wel degelijk reëel is.

    1. Mooi gezegd.

      Het probleem ontstaat ook pas als je vooruit kijkt: “is die toekomstige kopie wel `ik’?”. De kopie ervaart geen problemen, in ieder geval niet als hij niet weet dat hij een kopie is. Tenzij het een filosoof is natuurlijk, dan zijn er altijd problemen. ;)

  2. Paar opmerkingen (vrije gedachte):

    Er is zoioets als het split brain theory.
    Ik kan je opsplitsen waarbij elk brein een eigen ik ervaart.
    Dat is gelijk de paradox.
    Welke helft ben je dan?
    Maar ik kan je ook samenvoegen met een andere ik.
    Althans, volgens de theorie.

    Je brein is de input en output naar en van een electromagnetisch veld.
    Tevens is je brein een electriciteitscentrale om dit veld in stand te houden.
    Schakel je dit veld uit dan ben je dood ook al zijn de cellen nog in leven.
    Iemand in omkeerbare coma heeft nog steeds een electromagnetisch veld.
    Jouw indentiteit bevindt zich dus op quantum niveau en is non lokaal.
    Dat verklaart meteen allerlei paranormale fenomenen.
    Chemische reacties zijn enkel bedoelt om electriciteit op te wekken.
    In elke hersencel zitten supergeleidende nano buisjes welke gezamelijk een electromagnetisch veld opwekken en daar informatie instoppen en uithalen. Daarom is ons relatief kleine hoofd ook zo’n enorm krachtige computer. Wij schakelen al met quantum bits.
    Zonder zuurstof geen vrije electronen en geen electromagnetisch veld en weg ben je.

    Wat betreft continuiteit, je behoudt in ieder geval hetzelfde DNA wat zorgt voor bepaalde mogelijkheden en onmogelijkheden. Het zorgt dus dat er een bepaalde manier van verwerken input en output plaatsvindt.
    De spelregels veranderen nauwelijks dankzij dit DNA, hooguit heb je meer bedrading en een flink gevuld geheugen. Tevens blijft jouw hele ontwikkeling opgeslagen zowel als bedrading als geheugen, wat je als kind hebt geleerd is de basis voor al het andere.
    Dat merk je aan dementen, ze vallen terug op eerdere ervaringen. Oude verbindingen blijven het langst in werking.

    Okay, zitten aannames tussen.
    Graag uw reacties.

    1. Het is het collectieve bewustzijn dat zichzelf manifesteert en ervaart via miljarden mensen, dieren, planten, micro organisme, planeten etc. De manifestatie vind plaats dmv subatomaire projectie.
      De perceptie van een identiteit bevindt zich in de hersenen en is nodig om te kunnen bestaan in deze realiteit.
      Zonder deze perceptie zou deze manifestatie cq wereld niet kunnen bestaan.

    2. Het split brain verschijnsel is inderdaad erg interessant en kan ook een licht werpen op deze kwestie. Een aantal kinderen bij wie de helft van de hersenen is verwijderd (dat was noodzakelijk om hun leven te redden) kunnen tamelijk goed functioneren, dankzij de plasticiteit van de hersenen (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10857680). Nog interessanter is dat bij sommige mensen bij wie de verbinding tussen de hersenhelften (het corpus callosum) is verbroken blijkt dat beide hersenhelften een onafhankelijk bewustzijn lijken te hebben. De ene helft lijkt zich er niet bewust van te zijn dat er nog een andere helft is. Ik vraag me af of die mensen hun identiteit anders ervaren dan mensen met een normaal verbonden brein.

    3. Wat betreft het electromagnetisch veld, electrische signalen zijn samen met chemische signalen een onderdeel van nadenken, en daarmee een onderdeel van bewustzijn. Maar als je dit proces zou uitschakelen en daarmee je gedachten stop zet, zou je dan niet tijdelijk `dood’ zijn, of in ieder geval dood lijken te zijn? Als het omkeerbaar is (dus als je de uitschakeling ongedaan kan maken) zou je misschien weer normaal functioneren.

      1. Chemie is niets anders dan dat atomen zich losmaken en/of aan andere atomen verbinden. Hierbij komt vaak een potentiaalverschil kijken. Gedeelde electronen zijn er over of tekort. Vandaar ook dat het vaak losmaken en weer verbinden betreft. Ook gaat het vaak om evenwichten waarbij aan de linkerkant en rechterkant van de formule cq is-teken stoffen bevinden. Maw. de reactie verloopt vaak beide kanten op maar door veranderde samensteling of verandert potentieel gaat het meer de ene richting op dan de andere.
        Bewustzijn heeft op dit niveau er nog weinig mee te maken anders dan dat de input en output veranderen.
        Maw. een hersencel krijgt meer of minder input via de verbindingen. Ook kan het electriciteit leveren in de vorm van een potentiaalverschil over de verbindingen en dus tussen hersencellen.
        Dit is gewoon een analoog schakelbord.
        Als hier al bewustzijn op zou treden dan zou in principe alles waar continue chemische reacties en evenwichten zijn op den duur bewustzijn op kunnen treden. Voor zover wij weten kennen vloeistoffen geen bewustzijn. Ja, of wel en dan komen wij uit een denkende oersoep. Wie weet maar die kans acht ik dus klein.
        Wat een hersencel nou echt onderscheid van andere cellen is dat er de zogeheten microtubuli in zitten.
        Dit kon weleens de sleutel zijn tot ons bewustzijn.
        Lees dit kleine stukje in de wikipedia maar eens.
        http://en.m.wikipedia.org/wiki/Microtubule#Electronic_properties_of_single_isolated_microtubule
        Het heeft echt alles te maken met electromagnetische straling en maar weinig met chemische reacties anders dan dat deze de input en output regelen en dankzij het potentiaalverschil indirect voor de instandhouding van het electromagnetische veld zorgen.

    1. Nee, ik heb daar zelf eea. her en der opgepikt.
      Lijkt me logisch dat we geen dode moleculen zijn en zelfs niet de chemische reactie maar dat wij meer een electromagnetisch veld zijn. Anders zouden er veel meer levende dingen zijn met een wil welke geen hersenen en dus een electriciteitscentrale en soort van quantum computer nodig hebben. Het is mijn eigen idee dat je daarom ook zo snel hersendood bent.
      Als de energie wegvalt dan is het veld weg en die krijg je na aanzetten niet meer terug en dan ben je dus hersendood zonder dat je hersenen echt dood zijn. Maw. jouw hersenen leven nog maar genereren geen veld meer.
      Na bijv. tien minuten zonder zuurstof leven jouw cellen nog.
      De dood treedt pas daarna in, als de defensie stopt en de ziektekiemen gaan eten of als de omgeving dermate verzuurd zodat cellen uit elkaar vallen. Zolang alles nog op zijn plaats zit kan je het gewoon transplanteren in een werkend lijf.
      Als je iemand flink afkoelt dan kan je vele uren of zelfs dagen later nog organen transplanteren maar hersenen doen het gewoon niet meer.
      Als je hersensdood bent dan komen de golfjes niet of niet voldoende terug.
      Alleen de meest basale functies zoals ademhaling enzo doen het dan nog.
      De programmering is uit de processor, alleen de bedrading en kale processor is er nog zonder de windows en documenten.
      Wellicht ga ik hier de mist in maar ik kan er niets over vinden.
      Zoals wel vaker is gebeurt heb ik het mogelijk bij het rechte eind.
      Simpele logica!
      Laat je inspireren en doe met deze kennis wat je wil!

      Ik denk dat identiteit deels met dit veld te maken heeft.
      Een deel of eigenlijk het belangrijkste deel wordt gevormd door ons brein welke de in en output regelt.
      Dat is dus de bril daardoor je kijkt en die maakt hoe je reageert.
      De quantum computer dus dat electromagnetische veld is meer een toeschouwer tot hij ontwaakt.
      Maar goed, dat wordt een wel heel filosofische discussie.
      Nog filosofischer wordt het als je uitgaat van een grote zelf en een kleine zelf.
      Jij was het grote zelf ook wel God genaamd tot het kleine zelf geleidelijk aan ontstond.
      Na je dood wordt de parodox opgeheven en ben je weer één met het grote zelf.
      Dit is wel een heel eenvoudig holistisch wereldbeeld en kan je uiteraard verder differentiëren.

  3. Interessant artikel. Vooral het gedachtespinsel om een kopie van jezelf te maken en de varianten erop geven interessante invalshoeken.

    In mijn optiek gaat het vooral om de relatie tussen ‘identiteit’ en ‘bewustzijn’. De subjectieve ervaring van ‘ik’ is alleen maar mogelijk als er bewustzijn. De vraag is dan wat is dan precies bewustzijn? En in het geval van de kopieën: wat is een bewuste ervaring? Als ik een exacte kloon van mezelf zou hebben. Die precies zou herinneren wat ik heb meegemaakt tot op heden, maar is fysiek volledig nieuw. Hij heeft niet fysiek meegemaakt wat ik heb meegemaakt, want mijn kopie bestond nog niet. Is die andere Berny, dan mij? Ik zou zeggen van ‘ja’ en ‘nee’.

    Verder zou ik het denk ook beangstigend vinden en zal het denk ook psychische gevolgen hebben. Je bent immers niet meer uniek en vervangbaar.

    Zelf vind ik het uploaden van ‘jezelf’ in een computer geen werkelijke kloon van jezelf. Iets wat volgens mij Kurzweil heeft geopperd om zodoende eeuwig te kunnen voortleven om onsterfelijk te kunnen worden. In mijn optiek ben je dan geen mens meer.

    Een ander invalshoek zou nog een hybride vorm kunnen zijn: in hoeverre is er nog sprake van ‘ik’ bij versmelting tussen brein en bijvoorbeeld machine? Bijvoorbeeld als je chips in je brein zou doen?

    1. Bij huidige techniek merk je weinig behalve wat meer input in je brein.
      Chips zijn nog steeds lineaire schakelborden, logisch ook anders zouden ze weleens onvoorspelbaar worden…
      Maar dat kan ook een pre zijn als je een zelfdenkende robot wil…
      Uniek ben je toch al niet en ja, je bent vervangbaar.
      Allemaal oude sprookjes…

    2. Inderdaad, ik denk ook dat bewustzijn essentieel is voor je identiteit, zoals anderen ook al noemden. Bewustzijn wordt soms omschreven als `nadenken over je eigen gedachten en gevoelens’ of een variant daarop. Dat is een tamelijk objectieve, in principe meetbare, definitie. Het omvat niet helemaal hoe we het zelf ervaren.

      Het klopt dat je kopie niets daadwerkelijk heeft meegemaakt uit zijn verleden (voor het kopieren), maar hij denkt van wel. Hij heeft precies dezelfde herinneringen, littekens, zongebruinde huid, emoties bij het zien van geliefden, etc. als het origineel. Maar je hebt gelijk dat dit wel een verschil is tussen origineel en kopie.

      1. Er is geen verschil, beiden zullen zich uniek en identiek ervaren.
        Alleen voor jou is er een verschil omdat je als maker of toeschouwer het verschil in de tot standkoming weet.

    3. Bedoel je dat je geen mens meer bent als je in een computer zit? Of als je het vooruitzicht hebt veel langer te leven dan de huidige 80 jaar? Letterlijk eeuwig leven bestaat sowieso niet echt, in de zin dat je altijd een eindige leeftijd zult blijven hebben. Wat eventueel zou kunnen is dat je alle doodsoorzaken (vrijwel) elimineert zodat je levensverwachting erg hoog wordt.

      1. Het hangt er vanaf of je dezelfde toestand welke bewustzijn van qualia bezitten in anorganische vorm kan handhaven.
        Lijkt mij vooralsnog onmogelijk maar wie weet. Je zou een kunstmatig brein moeten bouwen wat op dezelfde analoge wijze kan schakelen en een electromagnetisch veld genereerd. Het wordt dan eerder een verzameling lampjes met dioden dan een verzameling logische poorten. Met AND en XOR e.d. krijg je hoogstens een simulatie welke door de Turing test komt.

  4. Ik ben zelf niet wen super slim persoon, maar om een voorbeeld te noemen; als ik een kopie van mijzelf zou maken maar het orgineel blijft in NNederland wonen en mijn kopie in India, dan zal zal mijn kopie een andere levenservaring hebben hebben waardoor zijn identiteit dus ‘ik’ zal veranderen. Dus als mijn kopie en ik elkaar na 10 jaar weer zouden spreken dan zullen we totaal verschillende personen zijn. Ergens spelen dus de cultuur, milieu, interactie etc. een grote rol bij het vormen van de ‘ik’. Wat vinden jullie hiervan?
    Ik leer graag nieuwe shit

      1. Klopt maar hoe ze met bepaalde dingen omgaan kan net weer even een genetische basis hebben. Alhoewel ik mij afvraag of dit niet geheel ondergeschikt is aan cultuur. Voor hetzelfde geld zorgen genen alleen voor basale behoeften en de mogelijkheid zich te laten beinvloeden door cultuur…

        1. Waar je mee omgaat wordt je mee besmet zei m’n moeder vroeger weleens, maar misschien dat identieke tweelingen toch geen identiek karakter hebben.
          Wat dan meteen al verschillende opvattingen veroorzaakt, nog voordat ze verschillend opgroeien.

  5. Dat wat we ‘ik’ noemen, bestaat in feite niet. Ik is een bij elkaar gefantaseerde identiteit welke verschijnt in bewustzijn.
    In feite ben je helemaal alleen op de wereld/kosmos. Want jij bent gewoon een ander ik die ook verschijnt in dat zelfde bewustzijn.

    Maar zolang jij nog egoistische doelstellingen nastreeft (een betere wereld is ook een egoistisch doel) zul je dit nooit gaan zien. Dan zul je argumenten gaan zoeken om wat ik hier schrijf tegen te spreken. En zo zul je je ik-identiteit weer versterken.

    Kortom: vrijwel de gehele mensheid gelooft in afgescheidenhied. En je kunt niet ont-geloven door een andere gedachte aan te nemen, zo werkt dat niet. Iemand kan wat ik hier schrijf geloven, maar dan verruilt hij gewoon het ene geloof (in afgescheidenheid) voor het andere geloof (in heelheid) En geloven gebeurt in het brein.

    In het brein hoef je het dus niet te zoeken. Mijn brein is gewoon een andere verschijningsvorm in het zelfde bewustzijn.
    Wie wil doorzien wat ik hier schrijf, die zal het in bewustzijn moeten zoeken.

    PS Hiermee zijn ook tegelijkertijd alle religies overbodig. Als je hier op aarde al geen wezenlijke identiteit hebt dan is het niet erg aannemelijk dat die er in een of andere hemel wel is. Dat wat we ‘identiteit’ noemen gaat onherroepelijk verloren na onze dood.

    1. Ik woon in een arme voorstad van Rio de Janeiro.
      Jij houdt het waarschijnlijk nog geen maand vol hier.
      Leuk al die theorie maar hier heb je een stevig ego nodig om te overleven.
      Let wel, ik ben daar geen voorstander van.
      Ik stel slechts vast.
      Verder heeft jouw betoog wel wat maar ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat het net als religie een vlucht voor de werkelijkheid en haar onzekerheden is.

      1. Je verwart een aantal zaken.

        In jouw voorstad kan inderdaad een ego hard nodig zijn en hou ik het geen dag vol.
        Maar ik woon daar niet en verkeer in de riante positie om verder te kijken dan alleen overleven.
        Het ego doet de mens in een waanwereld leven en het kan zo zijn dat de omstandigheden maken dat je daar nooit uitkomt. In jouw voorstad ga je het nooit zien of je moet misschien wat buitensporigs doen?

        Ego maakt dat wat jij werkelijkheid noemt voor mij totaal geen werkelijkheid is.
        We kunnen dus vast stellen dat we beiden in een verschillende werkelijkheid leven.

        In jouw voorstad dien je een sterke persoonlijkheid te hebben om te overleven.
        In mijn wereld ben ik bewustzijn wat een verschijningsvorm heeft die fysiek is en kan denken.
        Het is een totaal andere manier van kijken. En ik besef de luxe er van.

  6. Onze intuïtie en ons gevoelsleven is niet gemaakt om met dergelijke zaken om te gaan. Die worden vooral beïnvloed door het leven op de savanne.
    Alles wat leeft wil overleven. Dat is geen rationeel iets, dat zit gewoon ingebakken in de genen.
    Puur rationeel zou je inderdaad tot de conclusie kunnen komen dat het ik een illusie is en dat het geen enkel probleem is als je atomen zich weer verspreiden om nieuwe vormen te maken.
    Maar daartegen verzet het instinct zich.

Laat een reactie achter