Fracking torpedeert CO2-opslag
Fracking prikt de afdichting van gasreservoirs lek, blijkt uit berekeningen. Goed nieuws. CO2 opslag is een onzalig idee, fracking is eveneens een weinig elegante manier om onze energieproblemen op te lossen, maar samen kunnen deze ideeën dus niet gecombineerd worden. Dat wordt in ieder geval één rampzalig idee minder.
CO2-opslag, waarom?
Bij het verbranden van fossiele brandstoffen komt veel kooldioxide vrij. De wetenschappelijke consensus neigt er naar toe dit te koppelen aan klimaatverandering, om precies te zijn: opwarming van de aarde. Er zijn verschillende manieren om dit effect te stoppen, bijvoorbeeld het aanplanten van bomen om CO2 op te nemen en het verminderen van de hoeveelheid fossiele brandstofverbruik. Het probleem met deze oplossingen is dat ze een beetje te ver buiten de belevingswereld van de gemiddelde politicus of industrieel liggen. Ook kost het wat meer moeite en fantasie om deze technieken in te voeren. Dus is er een oplossing bedacht die meer in lijn ligt met hoe milieuproblemen doorgaans worden opgelost: het pompen van kooldioxide in een ondergrondse vuilnisbelt, bijvoorbeeld een leeggepompt aardgasveld. Uiteraard heeft dit de nodige nadelen. Zo kost het scrubben van de kooldioxide uit het afvalgas en de grond in pompen van kooldioxide veel energie. Energie, die op wordt gewekt door nog meer schaarse fossiele brandstoffen te verbranden.
Hoe werkt fracking?
Olie- en gashoudend gesteente is poreus. In de poriën bevindt zich de olie of gas. Het probleem is dat deze poriën vaak maar klein zijn en snel verstopt raken. In sommige gesteenten zit wel het nodige olie en gas, maar kan dit er niet uit omdat de poriën te klein zijn. Bij hydraulic fracturing (fracking) wordt water met daarin onder meer het kankerverwekkende benzeen en andere giftige substanties opgelost onder zeer hoge druk in de rots geperst. Hierdoor worden kleine scheuren in de schalie vergroot,waardoor ook olie en gas op verder weg gelegen plaatsen richting de boorpijp kan stromen. Milieugroepen maken zich de nodige zorgen over deze techniek, omdat sporen van fracking-vloeistoffen in het grondwater terecht komen. Ook veroorzaakt de techniek kleine aardbevingen en kost deze veel energie, waardoor het fossiele brandstof-verbruik (dus ook de CO2-uitstoot) sterk stijgt.
Opslagruimte voor CO2-gas verwoest
Volgens een analyse van Michael Celia van Princeton University is het grootste probleem dat kooldioxide niet meer ondergronds opgeslagen kan worden. Dit zou dan moeten gebeuren in diepe aquifers met zout water. Deze aquifers zijn nu afgesloten met een gasdichte, ondoordringbare kap wat ze ideaal maakt om CO2 in op te slaan.
Fracking vernietigt deze kap. Volgens Celia valt ongeveer 80 procent van het potentiële Amerikaanse CO2 opslagvolume samen met schaliegasvelden (die door fracking af worden getapt). De gasdichte schalie zal door de vele scheuren die ontstaan door het fracken uiteindelijk permeabel worden, waardoor de aquifer onder de kap waardeloos wordt voor CO2 opslag.
Toch nog enige plaatsen behouden
Niet alle aquifers worden echter bedreigd. Sommige worden zelf ook afgesloten door een gasdichte kap. Er zal dus nog wel enig volume behouden blijven. De Amerikanen zijn nu dolenthousiast bezig met fracking (waardoor de gasprijzen in de VS zeer sterk zijn gedaald – voor even). In andere landen is nog niet begonnen met fracking. Bulgarije heeft bijvoorbeeld een totale ban afgekondigd om de vele geneeskrachtige bronnen te sparen. Ook een goed ereden om niet met de onzalige CO2 opslag te beginnen trouwens. Er zijn ook vele offshore zoutwateraquifers – vooral in Noord-West Europa – waar niemand fracking wil toepassen.
Uiteraard is het veel slimmer om domweg op te houden met fossiele brandstoffen te verkwisten. Veel energiezuiniger leven in combinatie met hoge investeringen in geothermische en zonne-energie, voor Nederland blauwe energie, heeft veel meer zin dan de executie nog even uit te stellen waardoor de klap des te harder aan zal komen.
Bronnen
T. R. Elliot en M. A. Celia, Potential Restrictions for CO2 Sequestration Sites Due to Shale and Tight Gas Production, Environmental Science & Technology, 2012
Fracking could foil carbon capture plans, New Scientist (2012)