Hopelijk zal het misbruik dat de Amerikaanse marine nu maakt van dolfijnen om mijnen op te sporen, stoppen als ondubbelzinnig is aangetoond dat de dieren een hoogontwikkeld bewustzijn hebben.

Dolfijnentaal ontraadselen met computer

Dolfijnen hebben zwaardere hersens dan mensen. We weten al dat dolfijnen zeer intelligent zijn. Zullen wetenschappers er nu in slagen de dolfijnentaal te ontraadselen?

Communiceren met dolfijnen
Uit eerdere onderzoeken is al bekend dat dolfijnen zelfbewust zijn en behoorlijk intelligent. Er zijn talrijke verhalen bekend van dolfijnen die menselijke schipbreukelingen hebben gered en de dieren vormen vaak affectieve banden met mensen. Van de veel grotere potvissen is al bekend dat ze individuele namen hebben en elkaar identificeren. Veel onderzoekers vermoeden dat dolfijnen een taal hebben die mogelijk net zo ingewikkeld is als die van mensen.

Hopelijk zal het misbruik dat de Amerikaanse marine nu maakt van dolfijnen om mijnen op te sporen, stoppen als ondubbelzinnig is aangetoond dat de dieren een hoogontwikkeld bewustzijn hebben.
Hopelijk zal het misbruik dat de Amerikaanse marine nu maakt van dolfijnen om mijnen op te sporen, stoppen als ondubbelzinnig is aangetoond dat de dieren een hoogontwikkeld bewustzijn hebben.
Dolfijnentaal
Het is in de zestiger jaren al gelukt om via symbolen met dolfijnen te communiceren. In de jaren negentig en later ontdekten Denise Herzing, oprichtster van het Wild Dolphin Project in Jupiter, Florida en haar collega’s dat dolfijnen  over de honderd “woorden” (pictogrammen) kunnen begrijpen en hier eenvoudige zinnen mee kunnen maken. Dolfijnen konden in de experimenten ook dingen van mensen gedaan krijgen. Dit leidde tot veel meer successen. Het probleem: symbolen (of de geluiden die het indrukken van toetscombinaties opwekken) zijn niet de natuurlijke taal van dolfijnen. Onderzoekers vermoeden dat deze uit geluiden, zoals die ze voor echolocatie gebruiken, bestaat.

Patroonherkenning
Op dit moment wordt door Herzing geëxperimenteerd met een patroonanalyser, ontwikkeld door de kunstmatige-intelligentie onderzoeker Thad Starner van het Georgia Institute of Technology in Atlanta. Het toepasselijk genaamde CHAT-project (Cetacean Hearing And Telemetry) heeft tot doel patronen op te merken in dolfijnengeluiden en met behulp hiervan het dolfijn-idioom te reconstrueren.

Dolfijnen zijn een niet-menselijke soort. We kunnen dus niet afgaan op de linguïstische variatie in de menselijke taal. Zo kan het zijn dat betekenissen  niet chronologisch, maar synchroon (holistisch) worden overgedragen. Spreken in beelden dus als het ware. Dit gebeurt in geen enkele menselijke taal, maar het is wel de manier waarop JPEG-compressie werkt. Patroonanalyse moet verborgen verbanden kunnen aantonen, hopen de onderzoekers en kan hiermee helpen de dolfijnentaal te ontraadselen.

Het project probeert proefondervindelijk in samenwerking met de dolfijnen, een soort “pidgin-Dolfijns” te creëren door klankelementen te gebruiken die dolfijnen ook onderling gebruiken in de natuur om met elkaar te communiceren. Als dit eenmaal is gelukt, zal het hopen de onderzoekers, lukken om ook de inheemse dolfijnentaal te ontcijferen.

Buitenaards leven
Dolfijnen zijn weliswaar een niet-menselijke soort, maar hun hersenen lijken in veel opzichten op die van de mens. Als het ons lukt met dolfijnen te communiceren, kunnen we deze methoden wellicht ook gebruiken om buitenaardse signalen te ontcijferen. Maar afgezien daarvan is de gedachte dat we niet de enige intelligente soort op aarde zijn, fascinerend.  Hoe zou de wereld er uit zien vanuit de denkwereld van een dolfijn? Zouden dolfijnen als we ze aan gereedschap helpen, net als wij een technische beschaving kunnen vormen?

Bronnen
Learning to speak Dolphin – Geogia University
New Scientist