Bij AlzheimerpatiƃĀ«nten vormen zich plaques en tangles rond resp. in hersencellen.

Alzheimer kan nu gestopt en zelfs teruggedraaid worden

Nieuwe hoop voor de 130 000 patiƫnten met deze afschuwelijke ziekte. Onderzoekers zijn er in geslaagd de hersens van mensen met de ziekte van Alzheimer voor een deel terug te laten groeien. Dit deden ze door het degenererende hersenweefsel te behandelen met stroomschokken.

Bij Alzheimer krimpen de delen van het brein die herinneringen opslaan
Bij de ziekte van Alzheimer krimpt het brein, vooral de hippocampus. Dat is het deel van de hersenen dat informatie van het korte-termijn geheugen naar het lange-termijn geheugen kopieert en zorgt voor de inwendige ‘kaart’ in ons hoofd. Niet verrassend zijn juist dit de dingen waar AlzheimerpatiĆ«nten de meeste moeite mee hebben. Twee andere geheugengebieden die een belangrijke rol spelen bij het geheugen (de temporale kwab die de hippocampus omringt en het posteriore cingulate) gebruiken ook minder van de hersenbrandstof glucose dan normaal, een teken dat ze nauwelijks actief zijn.

Bij Alzheimerpatiƫnten vormen zich plaques en tangles rond resp. in hersencellen.
Bij Alzheimerpatiƫnten vormen zich plaques en tangles rond resp. in hersencellen.

Elektrische prikkeling laat bij sommige patiƫnten hersendelen weer aangroeien
Medisch onderzoeker Andres Lozano probeerde diepe hersenstimulatie – met een elektrode diep in de hersenen stroomschokjes uitdelen – om deze afbraak te stoppen. Ze plaatsten een elektrode vlak bij de ‘zenuwbaan’ die met de hippocampus communiceert en lieten die schokjes afgeven – 130 keer per seconde. Vervolgtesten een jaar later lieten zien dat bij alle zes proefpersonen de temporale kwab en PC nu weer de normale hoeveelheid glucose gebruikten – dus weer actief leken te zijn [1]. In vier van de zes proefpersonen kromp de hippocampus nog steeds, maar in de andere twee gebeurde iets dat nog nooit bij een AlzheimerpatiĆ«nt is bereikt: de hippocampus groeide weer, met vijf tot acht procent. Deze twee proefpersonen deden het ook beter bij geheugentests, de andere vier niet.

Vorming van nieuwe neuronen?
Uiteraard kunnen geen hersenmonsters bij levende mensen worden genomen, maar bij muizen die dezelfde behandeling kregen, bleken zich nieuwe neuronen te vormen. Ook kwamen er bij diepe-hersenprikkeling eiwitten vrij die zenuwcellen prikkelen om nieuwe onderlinge verbindingen te vormen. De onderzoekers doen nu een vervolgonderzoek in vijftig vrijwilligers (voor zover je daar bij Alzheimer van kan spreken uiteraard).

Methode kan Alzheimer-epidemie verkleinen
Critici vinden de methode te omslachtig voor grootschalige toepassing op de vele AlzheimerpatiĆ«nten, maar Lozano wijst er terecht op dat wereldwijd al 90 000 mensen met de ziekte van Parkinson, waarbij de dopamine-producerende delen van de hersenen wegschrompelen, baat hebben bij diepe hersenstimulatie[2]. Ook kan je denken aan een permanent hersenimplantaat dat eenmalig ingebracht wordt, ongeveer zoals een pacemaker. Dit soort innovatieve technologie kan ons helpen de dreigende golf van 300 000 AlzheimerpatiĆ«nten in 2050, veel meer dan de gezondheidszorg aankan, aan te pakken. Uiteraard schieten we pas echt iets op met een geneesmiddel dat Alzheimer in een vroeg stadium voorkomt, maar dit zal zeker helpen en heel wat menselijke drama’s ten goede keren.

Bronnen
1. Andres M. Lozano et al., A phase I trial of deep brain stimulation of memory circuits in Alzheimer’s disease, Annals of Neurology, 2011
2. Alzheimer’s damage reversed by deep brain stimulation, New Scientist (2011)

Alzheimer kan nu gestopt en zelfs teruggedraaid worden Meer lezen Ā»