Sammy Lokorodi, de ontdekker van de stenen werktuigen, bij één van zijn vondsten.

Oudste gereedschap ooit dateert ver voor ontstaan mens

Bij een opmerkelijke ontdekking in het woestijnachtige noordwesten van Kenya, troffen paleontologen het oudste gereedschap van meer dan 3 miljoen jaar oud aan. De oudste Homo-soort, Homo habilis, ontstond pas een half miljoen jaar later. Wat, of wie, was de maker van deze primitieve gereedschappen?

Sammy Lokorodi, de ontdekker van de stenen werktuigen, bij één van zijn vondsten.
Sammy Lokorodi, de ontdekker van de stenen werktuigen, bij één van zijn vondsten. Columbia University

Het gereedschap
De 149 aangetroffen steenfragmenten: flinters, aambeeldstenen en enkele gereedschappen, zijn zelfs naar steentijdmaatstaven erg primitief. De vuistbijlachtige voorwerpen werden vermoedelijk gemaakt door een steen op een ‘aambeeld’ te leggen en deze met een ‘hamer’ steen bij te punten. Toch is dit veel complexer dan het gereedschapgebruik van chimpansees. Deze gebruiken een steen om een noot mee open te breken. Hier is sprake van gebruik van meerdere stenen, en het doelbewust verbeteren van natuurlijk voorkomend gereedschap. Dit gedrag is nog niet bij chimpansees, of vroege hominiden, aangetroffen.

 

Gereedschap maakt de mens succesvol
Het ontwikkelen en gebruiken van geavanceerd gereedschap heeft de mens een beslissende voorsprong gegeven op andere soorten. Vergeleken met andere soorten beschikt de mens niet over scherpe klauwen, grote snijtanden of stekels. We beschikken wel over een groot brein en handen, die uitermate geschikt zijn voor het maken en hanteren van gereedschap. Met een stevige tak zijn gevaarlijke roofdieren als leeuwen op een afstand te houden, als deze wordt gepunt, zelfs te doden. Later werden de wapens veel beter.  Hierdoor kon de mens de rollen omdraaien, de reden dat tijgers en leeuwen nu op de lijst van bedreigde diersoorten staan.

Wie was de maker?
Paleontologen hadden het gebied Lomekwi, in de provincie Turkana  in het noordwesten van Kenya al langer op de korrel. Zo was er een schedel gevonden van de protohumanoïde Kenyanthropus platytops op ongeveer honderd meter van deze vindplaats en een niet nader te duiden humanoïde tand. Toch is hiermee niet gezegd dat Kenyanthropus inderdaad de maker van dit gereedschap was. Er leefden in die tijd, tussen de 3,1 en 3,3 miljoen jaar geleden, ook andere humanoïden, zoals Australopithecus-soorten, in het gebied. Wie, of wat, de maker ook was van dit oudste gereedschap, deze leefde 0,7 miljoen jaar voor het opduiken van Homo habilis. Het lijkt er dus op dat er eerder sprake was van primitief bewustzijn dan tot nu toe gedacht.

Lees ook

Bron
3.3-million-year-old stone tools from Lomekwi 3, West Turkana, Kenya, Nature, nature.com/articles/doi:10.1038/nature14464, 2015