industrie

Ondanks de dubbele - soms zelfs viervoudige - bruto uurlonen, walsen Duitse autofabrikanten over hun Amerikaanse concullega's heen. Wat is hun geheim?

Duitse autofabrikanten toch concurrerender ondanks hoog salaris

Bruto verdient een arbeider bij de Duitse Volkswagen, Mercedes of BMW fabrieken twee maal zo veel als zijn Amerikaanse collega. Toch laten de Duitsers weinig heel van General Motors en ander Amerikaanse autofabrikanten. Er rollen twee maal zoveel Duitse als Amerikaanse auto’s van de lopende band. De Amerikanen zijn verbijsterd. Hoe krijgen de Duitsers dat voor elkaar? Waar de Europeanen jarenlang werden afgedaan als wereldvreemde losers, begint de stemming in de VS nu langzaam om te slaan.

Duits wonder
Vergeleken met de VS is Duitsland maar klein: er zijn vier maal zoveel Amerikanen als Duitsers, die een dertig keer zo klein land bewonen. Toch maakt het kleine Duitsland 5,5 miljoen auto’s. Dat zijn er twee keer zoveel dan de 2,7 miljoen Amerikaanse auto’s. Ook worden Duitse arbeiders veel beter betaald dan hun Amerikaanse collega’s: gemiddeld bruto $67,14 per uur, vergeleken met de $ 33,77 per uur die Amerikaanse fabrikanten aan hun arbeiders kwijt zijn. Je zou verwachten dat de ene na de andere Duitse fabriek op de fles zou gaan. De praktijk is tegenovergesteld: als een stoomwals gaan de drie Duitse fabrikanten Daimler Benz, BMW en Volkswagen over de Amerikaanse concurrentie heen. Klaarblijkelijk klopt het neoliberale dogma dat lagere lonen altijd een concurrentievoordeel geven, niet altijd. Wat is er aan de hand?

Ondanks de dubbele - soms zelfs viervoudige - bruto uurlonen, walsen Duitse autofabrikanten over hun Amerikaanse concullega's heen. Wat is hun geheim?
Ondanks de dubbele - soms zelfs viervoudige - bruto uurlonen, walsen Duitse autofabrikanten over hun Amerikaanse concullega's heen. Wat is hun geheim?

Confrontatiemodel maakt VS derde-wereldland
Remapping Debate heeft hier onderzoek naar gedaan. Volgens de auteur van het artikel, Kevin C. Brown, is het kenmerkende verschil tussen Duitsland en de VS dat in Duitsland de autofabrikanten in een omgeving werken waar een race naar de bodem wordt voorkomen, terwijl die in de VS juist wordt aangemoedigd.
Vertrouwen en samenwerking is in Amerikaanse fabrieken ver te zoeken. Om te beginnen worden de machtige vakbonden beheerst door de maffia, waardoor werkgevers vakbonden wantrouwen. Ook worden de meeste Amerikaanse bedrijven geleid volgens het confrontatiemodel. Harde, op efficiëntie sturende managers leiden werknemers op autoritaire wijze. Je begrijpt dat Amerikaanse werknemers hier niet al te warme gevoelens voor hun baas aan over houden en deze graag een hak zetten door bijvoorbeeld te staken. Ook zakken de lonen steeds meer. Op dit moment betalen Amerikaanse (en ook Duitse) autobedrijven in staten waar vakbonden worden dwarsgezeten, steeds vaker lonen van rond de vijftien dollar bruto per uur. Essentieel voor de concurrentiepositie van de Amerikanen, vindt de autobranche. De cijfers spreken echter andere taal.

Oorlog binnen bedrijven
De Amerikaanse vakbonden maken de ergste nachtmerrie van de werkgevers waar. Amerikanen houden niet erg van uitpraten, dus draait het vaak uit op een staking. Een harde confrontatie tussen boze werknemers en op profit margin beluste managers. Hero against villain. Uiteraard maken de werkgevers, en vooral de Amerikaanse managers,  het daar ook naar. Het gevolg is dat de Amerikaanse bedrijven beheerst worden door wantrouwen. Werkgevers vertikken het om dure robots neer te zetten. Daarvoor moeten werknemers immers worden bijgeschoold. Werknemers op hun beurt voelen zich schandalig onderbetaald en zullen niet harder werken dan nodig. Geen wonder dat in steeds meer Amerikaanse bedrijven camera’s worden gehangen om de werknemers in de gaten te houden. Ook moeten werknemers omdat ze slecht betaald worden, een tweede baantje er bij nemen. Het gevolg is dat ze minder kwalitatief werk af kunnen leveren.

Het Duitse geheim: vertrouwen
War Amerikaanse arbeiders elke dag voor hun baan moeten vrezen, hebben Duitse arbeiders alle gelegenheid zich aan hun werk te wijden. Ze wordn goed beschermd door de Duitse metaalvakbond, IG Metall, en de doorgaans harmonieuze relaties tussen de Duitse werkgevers en de vakbond. Het gevolg: in Duitsland wordt nauwelijks gestaakt en hard gewerkt. Conflicten worden uitgepraat. Er bestaat een sociaal contract. Als auto-arbeiders zich helemaal geven voor hun werk, krijgen ze in ruil een vaste aanstelling met een goed salaris. Wat vermoedelijk ook scheelt is dat er in Duitsland minder sprake is van aandeelhoudersterreur, waardoor Duitse fabrikanten zich meer op efficiëntie, productkwaliteit en innovatie kunnen richten. Er bestaan “Arbeitsraten” in elke fabriek, een soort ondernemingsraden, waar management en werknemers samenwerken om de werkomstandigheden en de effectiviteit van de productie te verbeteren.

Het gevolg is dat zowel managers als werknemers zich richten op het belang van het bedrijf als geheel, wat uiteraard prettige consequenties heeft voor de rentabiliteit. Door de goed geregelde werkomstandigheden en baanzekerheid kunnen veranderingen ook snel doorgevoerd worden zonder dat werknemers zich verzetten. Het overleven van de fabriek is immers ook in hun belang. Omdat de arbeidskosten hoog zijn, worden Duitse fabrikanten geprikkeld om zo modern mogelijke apparatuur neer te zetten en het maximale uit hun werknemers te halen door scholing.

Bron
Kevin Brown, A tale of two systems, Remapping Debate (2011)

De Delta robot bestaat al en kan extreem snel en precies lichte voorwerpen manipuleren.

Ultraprecieze lego-robot

Kleine oplages ultraprecieze producten worden nu haalbaar.  Een doctoraalstudent van EFPL’s Laboratory of Robotic Systems heeft een prototype ontwikkeld voor modulaire industriële robots, gebaseerd op de techniek van parallelle robots, die tot op nanoschaal precies kunnen werken.

Lego-robot

Legolas bestaat uit dit soort kubussen, waardoor de robot in heel veel vormen is te monteren.
Legolas bestaat uit dit soort kubussen, waardoor de robot in heel veel vormen is te monteren.

Legolas, genoemd naar de altijd raak schietende elf uit de Lord of the Rings-trilogie van Tolkien, is uit componenten opgebouwd, net als Legosteentjes. Deze verrassende combinatie is bereikt door Murielle Richard in het kader van haar doctoraalonderzoek in het Laboratory of Robotics Systems (LSRO) van EPFL. Haar doel was een industriële robot te creëren die in staat zou zijn een variabel aantal “vrijheidsgraden” te bereiken al naar gelang de behoeften van de gebruikers. “Normaliter duurt de ontwikkeling van een hoge-precisie robot twee tot drie jaar en is erg kostbaar. In de op dit moment zeer snel veranderende industrie, bijvoorbeeld de horlogemakersindustrie, is dat veel te langzaam.”, legt de studente uit.  Ook maken de kleine oplages een duur ontwikkeltraject voor een robot onhaalbaar.

Om de ontwikkeltijd terug te brengen, bedacht Murielle een modulair systeem dat een erg beperkt aantal blokken bevat: actieve of passieve componenten – die wanneer ze gecombineerd worden, robotbouwers vrij eenvoudig in staat stellen snel een groot aantal verschillende types robots te ontwikkelen. “Mijn benadering bestond er uit, een drie-dimensionaal complex probleem terug te brengen tot een combinatie van problemen in twee dimensies”, aldus Richard. In de praktijk komt haar vinding neer op “platen”, uitgerust met motoren, die in één tot drie vrijheidsgraden (bewegingsrichtingen) bewegen. Deze worden op een kubus met ribben van 10 cm aangebracht. Afhankelijk van hun type en individuele eigenschappen, zijn tot zes vrijheidsgraden (drie in elke dimensie en drie draairichtingen) mogelijk voor een willekeurig punt op één van de kubussen. Op dat punt kan een stuk gereedschap, bijvoorbeeld een robothand of een boor, worden bevestigd. Het concept van Richard werd beschreven in een in 2011 verschenen artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Mechanical Sciences.

Gebaseerd op de Delta robot

De Delta robot bestaat al en kan extreem snel en precies lichte voorwerpen manipuleren.
De Delta robot bestaat al en kan extreem snel en precies lichte voorwerpen manipuleren.

De technische grondslag van Murielle Richard’s robotproject  is in feite een specialiteit van EPFL. Het samenvoegen van deze verschillende “platen” resulteert in een “parallelle ” robot. Het principe is al gebruikt door de directeur van het onderzoekslab, Raymond Clavel (co-auteur van het artikel). Hij gebruikte dit principe bij het ontwikkelen van de Delta-robot die op dit moment vooral in de verpakkingsindustrie wordt gebruikt.Een delta-robot heeft veel weg van een spin met drie poten die aan elkaar gehecht zijn, zie foto.

Het feit dat verschillende onderling beweegbare onderdelen de eind-effector (het deel dat de bewerking uitvoert) besturen geeft het apparaat een grotere precisie, zoals je iets met twee handen nauwkeuriger vast kan pakken dan met één hand. Door de stabielere constructie kan de robotarm ook veel sneller bewegen. Erg handig als je je productiesnelheid flink wilt opvoeren. Deltarobots kunnen tot driehonderd items oppakken. Per minuut. Daar kan geen sweat shop met uitgehongerde fabrieksarbeiders tegenop.

Voor deze nieuwe toepassing gebruikt Murielle Richard de mechanische eigenschappen van flexibele parallelle structuren. Elk van de “platen” van de robot is samengesteld uit parallelle elementen die met zeer dunne metalen banden worden gekoppeld. De platen worden via vonkerosie uit een massief blok metaal uitgesneden. Omdat deze onderdelen extreem nauwkeurig zijn vervaardigd, is de robot in staat, in iedere richting bewegingen te maken met uiterste precisie.

Vijftig atomen breed
De bedenkers verwachten dat de industrie erg veel interesse zal hebben in deze technologie. Geen wonder. De robot is nauwkeurig tot vijf nanometer precies. Dat is vijftig atomen breed. De kleinste bacterie is bijvoorbeeld nog tweehonderd nanometer breed en de beste chip-etsers halen nu rond de twintig nanometer. Met deze robot zou je in principe in je schuurtje nanorobotjes in elkaar kunnen zetten (al is een elektronenmicroscoop dan wel erg handig). Horlogemakers, optische bedrijven en microtechnologiebedrijven zullen waarschijnlijk zeer veel interesse hebben in deze robot. Dit betekent weer de volgende stap naar een nieuwe techniek, waarbij met behulp van veel minder grondstoffen, veel meer gedaan kan worden.

Bronnen
1. High-precision robots available in kit form
2. M. Richard en R. Clavel, Concept of modular flexure-based mechanisms for ultra-high precision robot design, Mechanical Sciences