Stamcelbehandeling bij kraakbeenschade

Zo nu en dan lees je er iets over in de media, maar eigenlijk hoor je nog maar vrij weinig over concrete toepassingsgebieden. Een van de toepassingsgebieden is kraakbeenschade, zoals bijvoorbeeld bij een voetbalknie. Ik heb het hier over stamcelbehandeling. Promovendus en orthopedisch chirurg i.o. Joris Bekkers (UMC Utrecht) promoveerde vandaag op de door hem bedachte nieuwe MRI-scan waarmee herstel van behandeling met stamcellen bij kraakbeenschade eenvoudiger zichtbaar is.

Stukje kraakbeen. Bron afbeelding: Wikipedia.
Het repareren van kraakbeenschade met stamcellen wordt snel populairder, maar het vergt momenteel twee operaties. Een om patiëntcellen te oogsten en een om de vermenigvuldigde cellen terug te plaatsen. Bekkers testte in proefdieren een methode waarbij maar één operatie nodig is. Bij de nieuwe operatie mengde hij kraakbeencellen van de patiënt met beenmergstamcellen uit een stamcelbank. Hierdoor had hij in één stap genoeg cellen om het kraakbeendefect op te vullen.

In proefdieren werkt de nieuwe stamcelbehandeling beter dan de standaardbehandeling. De nieuwe behandeling leidt tot een betere kwaliteit van het nieuw gevormde kraakbeen, dat blijkt uit nauwkeurig weefselonderzoek. Bij de standaardbehandeling worden kleine gaatjes gemaakt in het bot onder het kapotte kraakbeen. Dat stimuleert de reparatie van het kraakbeen.

De volgende stap zal zijn om de nieuwe behandeling toe te passen in mensen. Dit onderzoek start begin 2013 bij het UMC Utrecht onder de naam ‘IMPACT-trial’. Patiënten met een geïsoleerd kraakbeendefect komen in aanmerking voor de nieuwe behandeling.

Nieuw type MRI-scan
In zijn promotieonderzoek ontwikkelde Bekkers ook een nieuw type MRI-scan waarmee zichtbaar wordt of kraakbeen echt herstelt. Op de scan zijn kraakbeeneiwitten, de bouwstenen van kraakbeen, zichtbaar te maken. Daardoor is zichtbaar of er echt nieuw kraakbeen ontstaat. “Het betekent dat we niet alleen kunnen zien óf een gat in kraakbeen opgevuld is, maar ook waarméé”, legt Bekkers uit.

Patiënten met een kraakbeendefect in de knie hebben baat bij de nieuwe behandeling. Bekkers: “Het repareren van kraakbeenschade zal mensen nooit meer op hun oude niveau brengen, maar wellicht wel tot tachtig procent. Het lijkt er bovendien op dat nieuwe stamcelbehandelingen langduriger effect hebben dan de huidige behandelingen.”

Bron: UMC Utrecht