‘Planten kunnen stromend water horen’
In proeven waarbij planten werden blootgesteld aan de geluiden van stromend water, bleken ze hun wortels in de richting van het geluid te laten groeien. Dit effect trad alleen op bij watergebrek.
Planten werden lang gezien als eenvoudige, vrij primitieve organismen, die nauwelijks op de omgeving reageren. Dit blijkt onjuist te zijn. Planten communiceren onderling, voelen en bewegen. Aan dit lijstje kan nu ook een primitieve vorm van gehoor worden toegevoegd, zo blijkt uit een erg interessant onderzoek van een Australische groep. In het vrij low-tech experiment werden erwten-zaailingen blootgesteld aan diverse geluiden in een proefopstelling. Hiervoor gebruikten de onderzoekers potten, de uitliepen in twee bodems. Deze bodems werden voorzien van geluiden met behulp van een MP3-speler. Zoals bij alle planten, groeien de wortels van erwten in de richting van water. Als er een zogeheten watergradiënt is, een verschil in concentratie water afhankelijk van de lokatie, groeien wortels in de richting van de hoogste concentratie water. Dit effect is al heel lang bekend.
In dit experiment testten de onderzoekers de gevolgen van het produceren van het geluid van stromend water. In de eerste sessie kreeg de plant de keuze tussen een lege buis en een buis met stromend water Inderdaad bleken plantenwortels in een grote meerderheid van de gevallen richting de buis met stromend water te groeien.
In een vervolgexperiment bestudeerden de onderzoekers de reactie van de planten op opgenomen geluiden, waaronder stromend water, witte ruis en een standaardtoon. Hier keerden de plantenwortels zich af van de luidsprekers, maar het minst sterk van de luidspreker die het geluid van stromend water nabootste. Kon de plant kiezen tussen het opgenomen stromend-watergeluid en de twee overige opgenomen geluiden, dan koos de plant voor het stromend-watergeluid. Op grond van deze proefuitkomsten veronderstellen de onderzoekers dat de magnetische velden van de luidsprekers planten ontregelen en hierom gemeden worden.
De onderzoekers veronderstellen dat dit mechanisme geëvolueerd is in historische tijden. Immers, voor het ontstaan van de eerste steden waren er geen waterleidingen. Dit lijkt een wat vergezochte theorie. Ook in de natuur komen er in de grond geregeld waterstromen voor, bijvoorbeeld een sijpelend stroompje. Een plant die deze kan waarnemen, heeft evolutionair een grote voorsprong.
Ecologie blijkt, hoe dan ook, veel ingewikkelder dan tot nu toe gedacht werd. We moeten ook rekening houden met de gevolgen van geluidsvervuiling en elektrosmog.
Monica Gagliano et al. Tuned in: plant roots use sound to locate water, Oecologia (2017). DOI: 10.1007/s00442-017-3862-z
‘Planten kunnen stromend water horen’ Meer lezen »