silicium

Het periodiek systeem Silicium (Si)

Een serie artikelen over de verschillende elementen. De legoblokjes waarmee wijzelf, onze aarde en de materie van het universum is opgebouwd hebben allemaal hun eigen specifieke eigenschappen. In deze serie gaan we stap voor stap langs elk element en kijken we wat voor zinvolle zaken de wikipedia erover te zeggen heeft, met daarnaast een interessant filmpje van de universiteit van Nottingham waarmee verschillende experimenten met het betreffende element worden gedaan.

Vandaag nummer 14 van de 118 elementen, Silicium (Si).

Klik hierop om naar de wikipedia versie te gaan waarbij je gemakkelijk naar de verschillende elementen kunt doorklikken

 

Toepassingen

Silicium wordt in veel takken van industrie gebruikt. Siliciumdioxide wordt in de vorm van zand of klei gebruikt voor de productie van veel bouwmaterialen. Andere producten waarin veelvuldig gebruik wordt gemaakt van silicium zijn:

  • computerchips: De componenten van een chip worden gefabriceerd op een plakje silicium.
  • keramiek: siliciumdioxide is de grondstof voor veel keramische materialen
  • staal: silicium wordt vaak gebruikt als toevoeging aan staal
  • glas: in de vorm van SiO2 is silicium de basisgrondstof van glas
  • halfgeleider: in zeer zuivere vorm wordt silicium samen met arseenboorgallium en fosfor gebruikt voor de productie van halfgeleiders
  • laser: silicium kan worden gebruikt voor de productie van lasers met een golflengte van 456 nm
  • zonnepanelen: de foto-elektrische eigenschappen van silicium maken het geschikt voor fotocellen
  • röntgendiffractie: preparaathouders in de vorm van silicium éénkristallen

Daarnaast zijn er nog tal van andere toepassingen van silicium in de industrie.

Ook komt siliciumdioxide voor in voeding (in granen, zoals haver) en wordt het gebruikt als anti-klontermiddel, als klaringsmiddel bij wijn en bier en ontschuimingsmiddel. Op etiketten wordt het aangeduid als additief E551, of worden de benamingen kiezelzuur, kwarts of silica gehanteerd.

Silicium-gebaseerde levensvormen maken vooral kans op hete, vrijwel koolstofloze werelden.

Levensvorm gebaseerd op silicium

Silicium is het zwaardere en minder actieve broertje van koolstof. Chemisch gedraagt silicium zich behoorlijk anders dan koolstof: kooldioxide is een gas, siliciumdioxide komt overal op aarde voor als wit zand. Plastics die bestaan uit koolstof en waterstof zijn erg brandbaar, siliconen, vergelijkbare verbindingen waarbij koolstof is vervangen door silicium, zijn juist zeer resistent tegen hoge temperaturen.

Toch hebben sommige onderzoekers het aangedurfd om te speculeren over levensvormen gebaseerd op silicium. Als koolstof uiterst schaars is en de temperaturen hoog, is leven gebaseerd op silicium duidelijk in het voordeel. Vandaar dat de onderzoekers de kans op silicium levensvormen hoger inschatten in de kern van de melkweg. Eén ding is duidelijk, als silicium-gebaseerd leven zou bestaan. Je moet veel, heel veel geduld hebben om een levensteken te ontwaren aan deze levende rotsen…