uganda

Waarom stuurt de VS troepen naar Uganda om een obscuur rebellenleger op te ruimen? Waarom stuurt Japan militaire adviseurs naar Zuid-Soedan? Terwijl de wereld zich met de financiële crisis bezig houdt, worden de echte zaken gedaan in Zuid-Soedan en Kenia. Geen wonder. Zuid-Soedan bevat zeer veel olie en volgens hardnekkige geruchten zou het niet alleen in dit jonge land, maar ook in Kenya en Uganda, ja in heel Oost Afrika wel eens kunnen uitpuilen van de olie…

Peak oil maakt OPEC steeds machtiger
Aardolie, het moge duidelijk zijn, wordt snel schaarser. De productie van het onaangename stroperige goedje piekte in de VS al rond 1970 en het ene na het andere olieproducerende land bereikte zijn Hubbert Peak. OPEC-lid Indonesië is sinds kort een netto olie-importeur.  De grootste overgebleven olieproducenten zijn fundamentalistische dictaturen en de vroegere aartsvijand van de VS, Rusland.Volgens sommige waarnemers is de economische crisis mede veroorzaakt door de snel oplopende energiekosten.

Zuid-Soedan onafhankelijk na zware genocide
Grotendeels verborgen voor de wereld vond in de jaren tachtig en negentig in Soedan één van de wreedste genocides in de geschiedenis plaats: de oorlog van het islamistische, door de nakomelingen van Arabische slavenhalers gevormde regime in Khartoum tegen de christelijke en animistische Nuer, Nuba en Dinka in het zuiden. Naar schatting zijn hierbij rond de twee tot drie miljoen Zuid-Soedanezen uitgemoord door het regime in Khartoum (naast barbaarse praktijken als slavernij en massale verkrachtingen).

De islamisten konden ongestoord hun gang gaan met het afslachten van de zwarte bevolking. Links had het te druk met protesteren tegen kruisraketten en rechts met de zieltogende Sovjetunie, tot het regime in Khartoum in 1992 de fout beging de Iraakse dictator Saddam Hussein te steunen bij zijn inval in Koeweit. Dit zette hem op de radar van de olielobby en dus Bush sr.

Dit isoleerde het regime. Ook kreeg het verzet steeds meer steun van Israël en buurlanden Ethiopië, Eritrea en Uganda. Hierdoor werd het regime gedwongen een vreedzame oplossing te zoeken. De burgeroorlog eindigde enkele jaren na de eeuwwisseling, daarna snel gevolgd door de bekende slachtingen in Darfur. Er loopt nu een internationaal arrestatiebevel tegen de verantwoordelijke leider, Omar Al-Bashir, wegens oorlogsmisdaden.

9 juli 2011 werd na een vrijwel unanieme stemming voor onafhankelijkheid, Zuid-Sudan een onafhankelijk land. Hopelijk is hiermee het lijden voorbij voor de zwaarbeproefde Zuid-Soedanese bevolking.

Amerikanen bestrijden rebellenbeweging…
Ook buurland Uganda kampt met een uiterst onaangenaam groepje, de Lords Resistance Army (LRA), weinig verrassend gesteund door het regime in Khartoum. Deze gewapende sekte, die een bizarre mengvorm van christendom en animisme praktiseert (al wordt zelfs dat betwijfeld), maakt gebruik van kindsoldaten, ontvoert kinderen als seksslavinnen en terroriseert het noordoosten van Uganda. De sekte claimt op te komen voor het lokale Acholi-volk, maar ook de Acholi’s zelf hebben zwaar te lijden van hun terrorisme.

Oktober 2011 kondigden de Amerikanen aan, een brigade naar het grensgebied te sturen om te helpen de LRA uit te schakelen. De opgegeven redenen hiervoor zijn de genoemde inderdaad zeer ernstige mensenrechtenschendingen. Inderdaad is Obama er al sinds 2009 mee bezig om hier budget voor vrij te maken. Wat de motivatie van de Amerikanen ook is: het opruimen van deze groep zal een weldaad zijn voor de Noord-Oegandezen.

Wegens pijpleiding en grote olievoorraden in Uganda en Kenia
Hier is naast humanitaire en electorale overwegingen, ook een goede strategische reden voor. Er zijn namelijk vergevorderde plannen voor een oliepijpleiding van Zuid-Soedan door Kenia naar zee. Deze loopt volgens plan vlak langs het deel van Uganda waar de terreurbeweging actief is.

Er doen in het oliewereldje hardnekkige geruchten de ronde dat er in Uganda en Kenia veel meer olie onder de grond zit dan hiervoor aangenomen en dat het bekende hoefijzer van olievelden rond de Perzische Golf nog een aftakking richting Afrika kent. Het gebied was de afgelopen decennia zo onrustig dat er nauwelijks geologisch onderzoek is gedaan. Proefboringen bleken veelbelovend.

Keniaanse inval in zuiden Somalië om toekomstige oliepijpleiding te beschermen
Uiteraard is het laatste wat de Kenianen willen dat er kink in de kabel komt. Dit is ook vermoedelijk de werkelijke reden waarom het Keniaanse leger nu een grote bufferzone in het zuiden van Somalië aanlegt, zodat de agressieve Somalische rebellenbeweging Al Shabaab geen aanslagen op de pijpleiding kan plegen. Deze bufferzone komt dan onder bestuur van de Somalische overgangsregering. Overigens zou ook Somalië zelf de nodige aardoliereserves kunnen bevatten, vermoeden experts.

Japanse en Chinese interesse
Waar de Amerikanen al niet bepaald bekend staan om hun buitengewone interesse in mensenrechten, zijn de beweegredenen van de Japanners en Chinezen nog gemakkelijker te duiden. China was de afgelopen jaren een trouwe bondgenoot van de Noord-Sudanezen en kocht hun aardolie via de pijpleiding naar Port Sudan. Noord-Sudan vraagt nu een zeer hoog bedrag (35 dollar per vat) voor de doorvoer van Zuid-Soedanese olie, iets waar Juba weinig voor voelt. De Zuid-Soedanezen zijn de Chinese steun aan hun vijand ook niet vergeten. De Japanners zien nu hun kans schoon en hebben zich gemeld bij de Zuid-Soedanese regering.

Met Japanse hulp zal daarom de olieleiding door Kenia er snel komen, waarmee Japan er een dankbare en betrouwbare olieleverancier bij heeft ten kost van China.
Geen wonder. Geen enkel land vindt het vooruitzicht afhankelijk te zijn van de OPEC en Rusland voor de energievoorziening, erg prettig.
Als Oost-Afrika de rol van het Midden Oosten over kan nemen, zal dit de OPEC verzwakken en de olieprijs laten dalen. Hopelijk zullen de grootmachten de verleiding kunnen weerstaan de democratische regeringen in Oost-Afrika te vervangen door corrupte dictaturen, omdat dat meer winst oplevert.

Deze pijpleiding heeft nog meer prettige kanten. Het regime in Khartoum wordt zo afgesneden van een gemakkelijke inkomstenbron, waardoor het enorme leger ontbonden moet worden en het regime de steun van de bevolking niet meer kan kopen. Hierdoor zal de onrust in de regio, zeker ook voor de geplaagde zwarte bevolking van Darfur, voor een groot deel verdwijnen.