Bewezen: Ruimteweer beïnvloedt klimaat
Bekend is al dat zware zonnestormen in staat zijn stroomkabels door te laten branden en felle uitbarstingen van noorderlicht veroorzaken in de poolstreken en ver daarbuiten. Nu is voor het eerst wetenschappelijk aangetoond dat zonnestormen in staat zijn het weer te beïnvloeden. Niet in Lapland of het zuidpoolstation Vostok, maar in het subtropische Zuid-Korea. De natuur blijft ons voor verrassingen stellen…
Invloed ruimteweer steeds meer serieus genomen
Ruimteweer, de veranderingen in straling en magnetische velden in het zonnestelsel, wekt steeds meer de interesse van ruimtewetenschappers en onderzoekers met een meer aardse interesse. Zonnefysici weten al heel lang dat de zon krachtige magnetische wolken onze kant op stuurt. Wanneer ze toeslaan kan de schade enorm zijn. De magnetische velden wekken enorm sterke stromen in lange geleiders, zoals treinrails, stroomkabels (en in de negentiende eeuw, telegraafkabels) op. De gevolgen van zonnestormen kunnen vernietigend zijn. Zo zijn er meerdere blackouts veroorzaakt door zonnestormen, die verdeelstations door lieten branden.
Beïnvloedt het ruimteweer het aardse klimaat?
Minder goed bekend is hoe het ruimteweer het aardse weer en klimaat beïnvloedt. De zonnewind en de magnetsich gelden wolken die hier soms mee gepaard gaan bevatten enorme hoeveelheden energie. Veel van deze energie wordt geabsorbeerd of weggekaatst door het aardmagnetisch veld. Van tijd tot tijd slagen magnetische wolken er echter in voor een deel door het aardmagnetisch veld te breken. Gedurende deze zogeheten Forbush Decreases, komen er meer deeltjes van de zonnewind doorheen en dumpen hun lading in de bovenste atmosfeer. De gedachte lijkt logisch dat een dergelijke injectie van energie invloed heeft op het weer. Er bestaat inderdaad bewijs dat dit op hoge breedtes, in de buurt van de polen, soms gebeurt. De rest van de planeet lijkt echter beter beschermd. Nu is echter duidelijk geworden dat schijn bedriegt.
Luchtdruk stijgt na zonnestorm
Il-Hyun Cho and zijn collega’s van het Korea Astronomy and Space Science Institute in Daejeon, Korea, zegge dat ze het eerste bewijs hebben gevonden dat zonnewind de luchtdruk op zeeniveau kan beïnvloeden op lagere breedtegraden (Korea ligt ongeveer ter hoogte van Griekenland). De klimatologen doorzochten weerdata vanaf 1983 tot 2011 en keken naar momenten dat de zonnewind sneller ging dan achthonderd kilometer per seconde. Deze snelheid wordt slechts in een duizendste deel van de tijd gehaald. Ze vonden twaalf van deze hoge-snelheidsgebeurtenissen, waarvan er negen werden vergezeld door een Forbush afname.
Vervolgens vergeleken ze deze data met die van 76 weerstations rond Zuid-Korea om de effecten op de luchtdruk op zeeniveau te meten gedurende deze gebeurtenissen.
Inderdaad vonden ze een kleine toename in luchtdruk vlak nadat de zonneuitbarsting de aarde trof. Erg groot was de verandering niet – 2,5 millibar of hectopascal. Ter vergelijking: de luchtdruk is normaliter 1000 hectopascal of millibar. Wel is dit de eerste keer dat er hard wetenschappelijk bewijs is voor een rechtstreekse verandering in luchtdruk. Althans: als de onderzoekers gelijk hebben en de waarneming statistisch significant is.
Waardoor wordt de luchtdrukverhoging veroorzaakt?
De onderzoekers denken dat tijdens een Forbush afname een grote hoeveelheid energierijke deeltjes de lagere delen van de atmosfeer bereikt en deze opwarmt. Bekend is al dat zonnestormen de atmosfeer, vooral de ijle thermosfeer, laten uitzetten. Dit kostte de voorloper van het ISS, Skylab, de kop. Het effect is klein op zeeniveau, maar de toevoer van extra energie en toename van de luchtdruk zal het dampevenwicht verschuiven waardoor instabiele wolken mogelijk uiteenvallen. Aan de andere kant vormt ioniserende straling condensatiekernen voor waterdruppeltjes. Dit is precies hoe een bellenvat, een ouderwets type deeltjesdetector, werkt. Als een kosmisch deeltje elektronen losrukt, vormen zich ionen waaromheen waterdamp zich clustert. Volgens een uiterst omstreden theorie van de Deense meteoroloog Svensmark is wolkenvorming door kosmische straling, en niet het broeikaseffect, de voornaamste oorzaak van klimaatverandering. Periodes met veel kosmische straling zouden wolkenvorming stimuleren en zo ijstijden opwekken.
De onderzoekers zetten nu hun analyses voort met behulp van andere meteorologische data. En in Denemarken zal waarschijnlijk een jarenlang verketterde meteoroloog zich gnuivend in de handen wrijven….
Bron
1. Il-Hyun Cho et al., Changes in Sea-Level Pressure over South Korea Associated with High-Speed Solar Wind Events,Arxiv.org (2011)
2. Solar Wind Changes Atmospheric Pressure over South Korea, MIT Technology Review ArXiv Blog (2011)
Bewezen: Ruimteweer beïnvloedt klimaat Meer lezen »