atmosferische rivier

Atmosferische rivieren zorgen voor vernietigende overstromingen

Hoog boven ons zweven complete atmosferische rivieren zo groot als de Amazone. De catastrofale overstromingen in Midden-Engeland in 2009 werden veroorzaakt door zo’n rivier, die op één plaats naar beneden kwam.  En vervelend nieuws… dit zou in de toekomst wel eens veel meer kunnen gebeuren…

Wat zijn atmosferische rivieren?

atmosferische rivier
Het leek in 2009 wel alsof er een complete rivier door het Engelse stadje Workington stroomde. En dat was in feite ook zo.

De definitie van een atmosferische rivier is: een enorme stroom vochtige lucht, 2000 km lang en honderden kilometers in doorsnede. Deze transporteert waterdamp over de subtropen. Een atmosferische rivier transporteert evenveel water als de complete Amazone, een kilometersbrede rivier. Op elk gegeven moment transporteren vier tot vijf atmosferische rivieren negentig procent van alle vocht dat richting de polen beweegt. Geen wonder dat als deze immense zwevende rivieren hun koers verleggen, de gevolgen ingrijpend zijn.

Atmosferische rivieren veroorzaken overstromingen

Meteoroloog David Layers vermoedde dat deze enorme atmosferische vochtstromen wel eens te maken zouden kunnen hebben met de zware overstromingen die Groot-Brittannië sinds de zeventiger jaren treffen en nam de proef op de som. Hij combineerde met zijn collega’s historische gegevens over de stroom van de rivier en weergegevens met computersimulaties van atmosferische rivieren. Inderdaad vonden ze een sterk verband tussen de twee. Atmosferische rivieren bleken duidelijk te maken te hebben met extreme regenval en overstromingen.

Wolkbreuk boven Cumbrië

In november 2009 werd het graafschap Cumbrië getroffen door zeer zware regenval, die op zijn beurt zware overstromingen veroorzaakte. Dit viel samen met een buiten-tropische cycloon die een atmosferische rivier naar de Britse eilanden afboog. Het lage-drukgebied dwong (in combinatie met de Cumbrische bergen, een bergrug die door Noord-Engeland loopt) de rivier op te stijgen, waardoor de vochtige lucht afkoelde en uitregende. Ongebruikelijk was dat de rivier verschillende dagen achter elkaar door bleef uitregenen, waardoor de bodem het water niet meer kon verwerken en de enorme overstromingen ontstonden. Er werd letterlijk een complete rivier geleegd boven de Britten[1].

“Pineapple Express”

Klimatoloog Michael Dettinger van het Scripps Institution of Oceanography in La Jolla, Californië,denkt dat door de klimaatsverandering deze rivieren hun koers gaan verleggen. Hij bestudeerde de “Pineapple Express”, een luchtstroom die van Hawaii (beroemd om de ananasplantages) naar de regenrijke westkust van de Verenigde Staten leidt. Ook hij runde een aantal computersimulaties om de effecten op door atmosferische rivieren opgewekte stormen te bestuderen. Hierbij nam hij aan dat er veel meer kooldioxide wordt uitgestoten dan nu. Uit zijn computermodel kwam de op zich logische utikomst dat door de hogere temperatuur meer water verdampte, de rivier dus krachtiger werd en de Pineapple Express hierdoor vaker stormen doet ontstaan in Californië[2]. Hij vermoedt dat dit proces ook verantwoordelijk is voor de catastrofale overstromingen die de  Britten geplaagd heeft.[3]

Bronnen
1. Lavers et al., Winter floods in Britain are connected to atmospheric rivers, Geophysical Research Letters (2011)
2. Michael Dettinger, Climate Change, Atmospheric Rivers, and Floods in California – A Multimodel Analysis of Storm Frequency and Magnitude Changes, Journal of the American Water Resources Association(2011)
3. Atmospheric rivers caused the UK’s worst floods, New Scientist (2011)