De kans dat binnen 3 jaar opnieuw tumorgroei in dezelfde borst optreedt, is minder dan 1% bij de geïntegreerde bestraling die het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) toepast bij vrouwen met borstkanker in stadium I-III. Deze uitkomsten zijn beter dan de te verwachten 3% terugkeer van tumorgroei binnen 3 jaar in dezelfde borst die in het algemeen bij behandeling worden gevonden. Onder leiding van radiotherapeut John Maduro hebben UMCG-onderzoekers de gegevens van 752 vrouwen met borstkanker geëvalueerd. Naast de gegevens over de terugkeer van tumorgroei vonden de onderzoekers ook een 3-jaars overleving van 97% in deze groep vrouwen. De resultaten zijn nu gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift Radiotherapy and Oncology (augustus 2011).
De geïntegreerde bestralingsmethode combineert gerichte bestraling op het weefsel waar de tumor operatief is verwijderd, met de gebruikelijke bestraling van de gehele borst. Het UMCG heeft in 2005 als eerste ziekenhuis in Nederland de geïntegreerde behandeling op grote schaal ingevoerd. Door de bestralingen tegelijkertijd uit te voeren, kan een kleiner gebied gericht worden bestraald en is het totaal aantal behandelingen kleiner bij een gelijke stralingsdosis, dan als de bestralingen na elkaar plaatsvinden.
Effectieve behandeling
Een borstsparende operatie met aansluitend bestraling en in sommige gevallen aanvullende geneesmiddelen waaronder chemotherapie, is de standaardbehandeling bij de diagnose borstkanker stadium I-III. Bij stadium I is sprake van een tumor kleiner dan 2 cm zonder uitzaaiingen naar de okselklieren, bij stadium II is de tumor meestal 2-5 cm en zijn er beperkte uitzaaiingen in de okselklieren, terwijl stadium III duidt op uitgebreide klieruitzaaiingen. De belangrijkste reden voor bestraling na een borstsparende operatie bij borstkanker is het voorkómen dat opnieuw tumorgroei in dezelfde borst optreedt. Maduro en zijn groep hebben het ziektebeloop onderzocht van alle patiënten die met de geïntegreerde methode zijn behandeld in het UMCG in de periode 2005-2008. De resultaten laten zien dat de kans erg klein is dat de ziekte opnieuw terugkomt in dezelfde borst.
Leeftijd
Bij de groep vrouwen waar wel opnieuw tumorgroei optrad is gekeken welke factoren daarbij een rol spelen. Maduro en zijn groep vonden twee factoren die verband houden met een ongunstiger prognose. Vrouwen die bij diagnose een tumor groter dan 2 cm hebben, of vrouwen met tumoren die niet reageren op receptoren voor hormonen en groeifactoren (HER2) bleken meer kans te hebben op nieuwe tumorgroei in een van beide borsten, dan de andere vrouwen. Deze factoren bleken op te treden onafhankelijk van de leeftijd van de vrouwen. Het ontbreken van een leeftijdseffect is in tegenspraak met enkele andere studies waar wel leeftijdsgebonden verschillen in prognose werden gevonden.
Meer ziekenhuizen
Steeds meer ziekenhuizen in Nederland hebben in navolging van het UMCG de geïntegreerde bestraling na een borstsparende operatie ingevoerd. Het UMCG vervolgt haar onderzoek door alle patiënten die met deze therapie zijn behandeld te volgen om daarmee de lange termijn effecten, zoals de 5-jaars overleving, in kaart te brengen. Van alle patiënten met borstkanker die hiervoor in het UMCG worden bestraald, wordt ook bijgehouden welke bijwerkingen zij ondervinden en hoe hun kwaliteit van leven is.
Fout bestraling verspeidt de kanker en mamografie als voorzorg verootzakt borstkanker.