De ozonlaag herstelt zich redelijk. helaas gooien nieuwe emissies uit China roet in het eten. Bron: EU/EEA

Ozonlaag bedreigd door mysterieuze Chinese gassen

Het gat in de ozonlaag is een milieuprobleem, dat eind jaren tachtig op werd gelost door alle CFK’s te verbieden in het Protocol van Montreal. Maar nu dreigen drie nieuwe mysterieuze CFK-verbindingen, die ook de ozonlaag aantasten, dit weer teniet te doen.

Deze stoffen vertragen namelijk het herstel van de laag ozon met 20 jaar. Metingen wijzen uit dat ze uit China komen.

Nut van de ozonlaag

Bijna alle zuurstof in de atmosfeer is di-zuurstof, O2. Slechts een heel klein deel van alle zuurstof is ozon, O3. Ozon blokt UV-A en UV-B straling en beschermt hiermee het leven op aarde tegen deze energierijke straling. Erg veel ozon is er niet. Denk aan een laagje van 3 mm dik, met de luchtdruk op zeeniveau. Maar als dit dunne laagje verdwijnt, dan betekent dat bijvoorbeeld meer huidkanker. En schade aan planten en dieren.

De ozonlaag herstelt zich redelijk. Helaas gooien nieuwe emissies uit China roet in het eten. Bron: EU/EEA
De ozonlaag herstelt zich redelijk. Helaas gooien nieuwe emissies uit China roet in het eten. Bron: EU/EEA

Mysterieuze herkomst

Martin Vollmer van de Zwitserse federale laboratoria voor materiaalkunde en technologie in Dübendorf en zijn collega’s analyseerden luchtmonsters. Deze zijn afkomstig van een netwerk van sensoren over de hele wereld, om trends in atmosferische gassen te volgen.

Het team vond een CFK-verbinding, HCFC-132b genaamd, die nog nooit in de atmosfeer was aangetroffen. Volgens analyse van oude monsters verscheen HCFC-132b ongeveer twintig jaar geleden voor het eerst. Sindsdien zijn de niveaus van de verbinding, die afkomstig lijkt te zijn uit fabrieken in Oost-Azië, gestegen. Maar de onderzoekers zagen ook twee andere verbindingen, HCFC-133a en HCFC-31. Ook daarvan fluctueerden de niveaus in de loop van de tijd, meer dan die van HCFC-132b. [1]

Verouderd

HCFC-132b is een vervanger voor het beruchte ozonlaag aantastende gas CFC-113 en zou in 2020 uitgebannen moeten zijn [2].
HCFC-133a is een tussenproduct voor de bereiding van het middel halotraan. Ook HCFC-31, het derde gas, is een tussenproduct dat ondertussen wordt vervangen door ozon sparende alternatieven. Al zijn deze drie gassen dan minder agressief dan eerdere ozon afbrekende gassen.

Mogelijk is hier dus de eigenaar van een chemische fabriek in China aan het knoeien met verouderde chemische processen, om de kosten te drukken. En hield hij er ook geen rekening mee, dat dankzij moderne, sterk verbeterde detectiemethoden nu zelfs delen per quadriljoen in lucht aangetoond kunnen worden. Vervelend nieuws, want dankzij deze knoeier duurt het 20 jaar langer tot het gat in de ozonlaag definitief is geheeld.

Bron

  1. Martin K. Vollmer et al., Unexpected nascent atmospheric emissions of three ozone-depleting hydrochlorofluorocarbons, Proc. Natl Acad. Sci., 2021, 118 (5) e2010914118; https://doi.org/10.1073/pnas.2010914118
  2. Nonadiabatic Dynamics of HCFC-132b, barbatti.org, 2016

Laat een reactie achter