bewust

“Het leven is kort. En tot overmaat van ramp brengen we tussen een kwart en de helft van ons leven in slaap door. De meesten van ons hebben de gewoonte als een soort zombie door onze dromen te wandelen. We slapen, gedachteloos, door vele duizenden mogelijkheden om volledig bewust en levend te zijn.”

Bovenstaande passage komt uit een boek waarin de essentie van het lucide dromen wordt uitgelegd. Door te leren lucide te dromen opent zich een fantastische wereld vol met avonturen en spektakel. Maar wat is dat lucide dromen nou eigenlijk?

Kort gezegd is lucide dromen het weten dat je droomt terwijl je droomt. Voor sommige mensen klinkt dit onmogelijk, maar velen hebben hier wel ooit een keer mee te maken gehad en zullen het herkennen. Het mooie is dat je jezelf er in kan trainen, zoals hieronder uitgelegd wordt. Op het moment dat je tijdens je droom beseft dat je droomt, ben je letterlijk de regisseur van je eigen film. Vrijwel alles is mogelijk! Seks met een onbereikbare liefde en handelen tegen de natuurwetten in – zoals vliegen of onder water ademen – staan onder andere in de top 10 meest voorkomende bezigheden tijdens een lucide droom.

Tijdens het vak Sportpsychologie leerde ik onder andere dat het loont om bepaalde oefeningen in je hoofd te doen. Het lichaam blijkt in zekere mate als het ware ‘door te trainen’ door alleen maar te denken aan de training. Dit is natuurlijk prachtig, maar het zou nog mooier zijn als we tijdens onze slaap, waar de beleving vaak realistischer is dan in onze gedachte, onze oefeningen kunnen herhalen of zelfs uitbreiden. Of hier onderzoek naar gedaan is weet ik niet, maar ik kan me zo voorstellen dat dit een positief effect op de training heeft.

Hoe kan je lucide dromen leren?
Iedereen droomt. Er zullen mensen zijn die bij dageraad hun dromen niet meer herinneren, maar ook voor hen geldt dat zij dromen. En een ieder die droomt kan in principe leren lucide te dromen. Het enige wat daar voor nodig is, is een pen, papier en wat doorzettingsvermogen. De stappen zijn als volgt:

Stap 1. Dromen opschrijven
Om te leren lucide te dromen is het allereerst belangrijk dat je je dromen herkent. En om ze te herkennen, moet je ze onthouden. Met een pen en papier (schriftje of iets dergelijks) op het nachtkastje is het eerste wat je ’s ochtends doet bij het wakker worden het opschrijven van je dromen. Het is belangrijk dat dit zo snel mogelijk gebeurt, want binnen een half uur dat je wakker bent, ben je vaak al de complete droom vergeten.
Als je moeite hebt je droom te herinneren, kun je proberen even te blijven liggen met je ogen dicht en je gedachten een beetje vrij te laten. Vaak komt er dan langzaam maar zeker een droombeeld terug. Helaas vergt het vaak wel enige discipline om als je net wakker wordt jezelf aan te zetten tot een vrij moeilijke handeling als schrijven. Daarentegen kan het wel weer erg komisch zijn om dit later terug te lezen; ten eerste is het handschrift moeilijk leesbaar en ten tweede kloppen de zinnen soms ook van geen kant.

Stap 2. Herken de patronen
Het blijkt dat er bepaalde patronen in iemands dromen te vinden zijn. Als je je dromen hebt opgeschreven, zul je na verloop van tijd terugkerende elementen ontdekken. Dit kunnen bijvoorbeeld personages of gebeurtenissen zijn, maar ook locaties of combinaties van deze dingen. Ook kenmerken vele dromen zich door hun absurde gebeurtenissen zoals pratende huisdieren of kledingloos op het werk verschijnen. Door dergelijke patronen en gebeurtenissen te herkennen, wordt het makkelijker dit ook terwijl je slaapt te herkennen.

Stap 3. Luciditeit versterken
Wat als het lukt? De eerste paar keer dat je tijdens je droom het vermoeden krijgt dat het een droom is, is het moeilijk om je droom vast te houden. Je schrikt als het ware van je ontdekking, en wel zo hard dat je er wakker van wordt. Dat is jammer, maar wel een teken dat je de goede kant op gaat! Het schijnt dat in je droom rondjes draaien of in je handen wrijven werkt om je aandacht bij de droom te houden.
Wat ook kan gebeuren is dat je niet zeker weet of je wel droomt. In dat geval zijn er een heel aantal ‘werkelijkheidstests’ die je kan uitvoeren. Hieronder volgen er een aantal, kies zelf je favoriet:

• Lichtknopjes werken nooit in een droom. Probeer het maar, en je zal zien dat de lichtsterkte hooguit een klein beetje verandert.
• Klokken werken ook slecht. Soms kun je er wel de tijd vanaf lezen, maar als je dan even weg kijkt en nog een keer probeert, zul je zien dat er iets totaal anders staat.
• Spiegels zijn er niet of werken ook niet zoals het hoort.
• Als je in een droom van kamer A naar kamer B loopt en vervolgens weer door dezelfde deur terug loopt, zul je nooit meer op kamer A uitkomen.
• Je kunt je in je droom niet herinneren wat je 10 minuten geleden hebt gedaan.
• Je kunt in een droom door de muur lopen. Of makkelijker te proberen: je kunt met je ene hand door je andere hand heen gaan.
• Je kunt rennen zonder moe te worden (dat zou wat zijn; moe worden in je slaap!).
• Het is moeilijk om iets te lezen in je droom, en ook hetgeen je probeert te lezen verandert continu (en in vaak in totale onzin).
• …

En als dat dan lukt, je weet zeker dat je droomt en je blijft ook in je droom, dan kun je in principe alles doen wat je wilt. Dit vergt wel enige oefening. Een vriend van me vertelde laatst dat hij een week lang iedere avond droomde dat hij kon vliegen, en aan het eind van de week ging het een stuk makkelijker en sneller dan aan het begin!

Dromen gebeurt tijdens de REM-slaap, de periode in de slaap wanneer de ogen hevig knipperen. Het bestaan van lucide dromen is wetenschappelijk aangetoond. Er is zelfs een methode om tijdens je slaap op een abstracte manier te communiceren met de werkelijke wereld, namelijk via oogbewegingen.

Bronnen:
Eigen ervaring
Boek: Exploring the world of Lucid Dreaming (Stephen LaBerge)
Wikipedia: Lucide Droom
Grenswetenschap: Lucide dromen: een beknopte handleiding
Artikel in Quest: Hoe werken lucide dromen?