duurzame menselijke vooruitgang

Recentelijk ben ik via Prosument in contact gekomen met het concept van sustainocratie. In dit denkbeeld zitten elementen in waar op deze website over gesproken wordt, kortgezegd een cultuuromslag. De omslag die volgens sustainocratie gemaakt moet worden is van de materialistische cultuur naar meer duurzame menselijke vooruitgang.

Het concept pakte mij omdat het idealisten uitnodigt om de stap van denken naar doen te maken. Toevallig woont de grondlegger Jean-Paul Close, een paar kilometer bij mij vandaan en we hebben een verkennend gesprek gehad of er een sustainocratisch project in mijn woonplaats kan worden opgezet. Ik wil sustainocratie voorleggen door middel de onderstaande tekst die van zijn website is overgenomen en ben benieuwd naar jullie reacties.

Wat is duurzame vooruitgang?
Het grote verschil met onze gekende democratie is juist dat het maatschappijdoel vast staat, namelijk, duurzame menselijke vooruitgang. De democratische discussie, de vrijheid van meningsuiting en handelen vanuit verantwoordelijkheden is dan volledig gericht op dat hogere doel. Dat is leuk en aardig en zal ook iedereen wel begrijpen maar we zaten bij het ontwerp nog met één groot probleem. Wat verstaan we onder woordem als duurzaamheid, duurzame vooruitgang en duurzame menselijke vooruitgang? Er zijn veel definities in omloop maar geen enkele gaf ons voldoende handvaten om er dagelijks verantwoordelijkheid voor te nemen, noch als instelling, noch als individu. Dit kwam tot uiting als ik tijdens congressen vroeg ‘wat verstaat u onder duurzaamheid?’. Het antwoord hierop was altijd iets tastbaars op gebied van energie, fair trade, gezond eten … maar niemand keek naar een breder evolutionair menselijk perspectief, onze levensstijl of de kijk op de wereld die wij hanteren en waarop wij onze dagelijkse verantwoordelijkheden afstemmen. Wij hadden een definitie nodig die ons kon helpen om verantwoordelijkheid te nemen voor de mens zelf. Na interne zelfreflectie kwamen we finaal tot volgende definitie :

‘duurzame menselijke vooruitgang’Samen blijven werken aan een gezonde, vitale, veilige, vooruitstrevend zelfredzame menselijke maatschappij, binnen de context van onze aldoor veranderende natuurlijke omgeving.

Deze definitie is van een heel andere orde dan de manier waarop onze maatschappij vandaag de dag democratisch is ingericht rondom geldgedreven eigenbelang zonder verwijzing naar concrete verantwoordelijkheden voor de mens zelf, laat staan de relatie die wij hebben met onze omgeving. We zien de dingen die we willen hebben als externe zekerheden waarmee we ons omringen. We debatteren heel democratisch over het in stand houden van deze zekerheden die we ooit verworven hebben en stemmen op politieke partijen die daar allerlei beloftes over doen. Ondertussen dragen we onbewust bij aan de aftakeling van onze omgeving en onszelf en straks is er geen democratische keuze meer mogelijk omdat onze heb- en heerszucht roofbouw heeft gepleegd op onszelf en de natuur. Vaak gaat dat zonder dat we er veel van merken omdat we omringd zijn door allerlei geruststellende geluiden van overheden en instellingen die ons proberen aan te tonen dat het wel goed zit. Dat is natuurlijk niet zo, laat ons hier vooral eerlijk blijven met onszelf en jegens anderen.

Co-creatie
Als we het BAGE-proces doormaken dan worden we er ons bewust van en zien we ook hoe we veelal door die belangenpartijen gemanipuleerd worden, inclusief het rechtsysteen. We noemen dit ‘het systeem’ dat we hebben opgebouwd met elkaar en waarin we een gelukkig leven hebben geleid en daar is de moderne democratie ook voor bedoeld. Dat kan nog altijd, zeker gezien de technologische en wetenschappelijke ontwikkelingen die we hebben doorgemaakt, maar dan moeten we ons de definitie van duurzame menselijke vooruitgang eigen gaan maken. Dit is een fijne gedachte maar dat blijkt toch moeilijker dan we denken, beschouw de maatschappij even vanop een afstand en we weten dat er nog heel wat werk aan de winkel is.

Begrippen zoals gezondheid, veiligheid, vitaliteit zijn niet te waarborgen uitsluitend met geld. Het zijn begrippen die gefundeerd zijn op ethiek terwijl een systeem van regels en wetten niet strikt gebaseerd is op morele zingeving, hooguit straffen van immoreel of onethisch gedrag volgens een normering binnen het systeem. We zien dat deze begrippen noodzakelijkerwijs gepaard gaan met de ontwikkeling van ons bewustzijn rondom de manier waarop wij met onszelf en elkaar omgaan. We zien dan ook hoe we onze omgeving vervuilen en daarbij ook onze eigen gezondheid en vooruitstrevendheid. Het is niet moeilijk in te zien dat als een ‘gezonde leefomgeving’ de maatschappelijke norm zou moeten zijn er een heleboel zou moeten gaan veranderen in de maatschappij, in onze eigen levensstijl maar ook de hele maatschappelijke organisatie, tot aan de grondwet toe.

We willen dan al snel de opgebouwde structuur van onze maatschappij als vaststaand feit aanvaarden en oplossingen trachten te zoeken binnen de gestelde kaders. Maar ook de geschiedenis toont dat af en toe die blinde toevlucht tot oude kaders juist leidt tot de instorting van het systeem. Sustainocratie schept op eenvoudige wijze een alternatief dat zich voor uiterst concrete belangen van harmonie, balans en stabiliteit bedient van de bestaande pilaren van de huidige maatschappij maar in een andere co-creatieve verhouding met elkaar. Heb- en heerszucht zullen wij nooit elimineren uit de menselijke natuur maar kunnen het wel ondergeschikt maken aan vrede en vooruitgang.

Door de mens centraal te stellen staat meteen de maatschappij ter discussie die decennia, bijna eeuwen lang, rondom geld heeft gedraaid en zich op die manier heeft ontwikkeld. De verschillen tussen maatschappijbeelden – mens of geld centraal – zijn in de onderstaande tekening ondergebracht.

Sustainocratie laat een maatschappij niet cyclisch meer vervallen in chaos zoals dat in het verleden gebeurde met oorlogen, recessies en depressies. Door de maatschappelijke context te verleggen naar welzijn kan hebzucht een ondergeschikt belang zijn dat aan banden wordt gelegd ten behoeve van duurzame menselijke vooruitgang. Een sustainocratie zet daarom geen streep onder onze menselijke evolutie maar vult het aan met wat we over de eeuwen heen geleerd hebben. Het is een aanpak die de mens centraal stelt rondom een structuur van hoger bewustzijn waarin macht en autoriteit erkend blijft maar wel als toegevoegde waarde voor mens en natuur en niet ten koste hiervan. Sustainocratie ziet er dan zo uit:

bron