Wordt het klimaat in Nederland in de toekomst veel warmer?

West-Antarctische ijskap al eerder gesmolten tijdens interglaciaal

Als de West-Antarctische ijskap smelt, betekent dat, dat de zeespiegel met bijna vijf meter stijgt en het afgelopen is met het grootste deel van Nederland. Denkbeeldig is dit niet: onderzoekers ontdekten dat op deze manier extreem warme interglacialen, perioden tussen ijstijden, ontstonden.

Wordt het klimaat in Nederland in de toekomst veel warmer?
Wordt het klimaat in Nederland in de toekomst veel warmer?

Glacialen en interglacialen
Sinds Noord- en Zuid-Amerika aan elkaar zijn gaan zitten, komen er ijstijden voor. Geologisch gezien vormde dit moment, ongeveer 2,5 miljoen jaar geleden,  het begin van het Pleistoceen. Tijdens het Pleistoceen (dat technisch  gesproken nog steeds voortduurt) wisselen lange, koude periodes, de glacialen (de ‘ijstijden’ zoals wij ze kennen), de korte warmere interglacialen (waar wij nu in leven) af. Tijdens de glacialen is Nederland veel kouder dan nu met junitemperaturen rond de vijf graden (nu: zeventien graden).

Tijden de interglacialen zijn de temperaturen vergelijkbaar met nu of enkele graden hoger. In het laatste geval spreek je van een superinterglaciaal. Het noordpoolgebied is tijdens een superinterglaciaal vijf graden warmer dan nu. Voldoende om het noordpoolijs geheel te doen smelten en een stevige hap te nemen in de Groenlandse ijskap. Uiteraard betekent het verdwijnen van al dat ijs dat de zeespiegel nog meer gaat stijgen.

West-Antarctische ijskap smolt tijden superinterglacialen
Bestande klimaatmodellen konden niet verklaren waarom er superinterglacialen optraden. Wel  werd ondertussen bekend uit boringen op en rond Antarctica, dat het westelijk deel van het ijscontinent  tijdens superinterglacialen ijsvrij was. Dat zou wel een verklaring op kunnen leveren: door het smelten van de West-Antarctische ijskap stijgt de zeespiegel vijf meter, waardoor de Beringstraat verder onderloopt en er meer warm, zout water uit de Stille Ocean de Arctische Oceaan binnenstroomt.

Zal de West Antarctische ijskap smelten?
De hamvraag is uiteraard of ook nu het huidige, milde interglaciaal een superinterglaciaal zal worden. Nu we weten wat deze superinterglacialen veroorzaakt, kunnen we de vraagstelling veranderen in: smelt de West-Antarctische ijskap? De voortekenen zijn niet gunstig. Inderdaad is de snelheid waarmee de West-Antarctische ijskap smelt, nu snel aan het toenemen. Volgens sommige onderzoekers zal de West-Antarctische ijskap al voor het einde van deze eeuw gesmolten zijn. Niet alle onderzoekers in het veld zijn  het hier echter mee eens. Ook zal het waarschijnlijk de nodige tijd kosten voordat de gevolgen aan de andere kant van de aarde merkbaar zijn. Laten we dat laatste hopen. De gevolgen van een sterke zeespiegelstijging zijn in ons laaggelegen land – en de honderden miljoenen andere mensen die aan of vlakbij de kust wonen – uitermate vervelend.

Bron
Martin Melles et al., 2.8 Million Years of Arctic Climate Change from Lake El’gygytgyn, NE Russia, Science (2012)