pakistan

Tsai Ing-Wen,de president van Taiwan, feliciteerde collega Trump met zijn overwinning. Een doelbewust geplande rel was geboren.

Wat wordt de buitenlandse politieke strategie van Trump?

Trump verraste de wereld eerder  door eerst totaal onverwacht (voor de meesten) de Republikeinse voorverkiezingen, en daarna de Amerikaanse presidentsverkiezingen te winnen. Welke buitenlandse prioriteiten zijn uit zijn eerste daden af te leiden?

Betere betrekkingen met Rusland
Weinig verrassend is dat Trump vrijwel direct na de verkiezingsoverwinning met de Russische president Poetin sprak. Dit leidde er toe dat het dreigingsniveau van een gewapend conflict met Rusland, tot de  tanden bewapend met intercontinentale ballistische kernraketten, aanmerkelijk daalde. Al in de verkiezingscampagne heeft Trump duidelijk gemaakt dat hij meer samenwerking met Rusland wil, onder meer op het gebied van jihadismebestrijding en zo min mogelijk militaire bemoeienis met het buitenland, als er geen directe Amerikaanse belangen mee gemoeid zijn. Dit heeft veel goodwill gekweekt bij de Russen, die zich niet onterecht belegerd voelen door de oprukkende NAVO.

China op de target list
Communistisch China zal, zo blijkt, vermoedelijk minder met fluwelen handschoenen aan worden gepakt. In zijn boek noemde Trump de in zijn  ogen oneerlijke handelspraktijken van China als het voornaamste probleem. Een vermoedelijk bewuste provocatie was zijn telefoongesprek met een trouwe Amerikaanse bondgenoot, de Taiwanese president Tsai Ing-wen. Sinds 1979, het jaar waarop de VS communistisch China erkende ten koste van Taiwan als de wettige regering van China, is er tussen de VS en Taiwan  geen contact tussen staatshoofden geweest.  Dit leidde tot voorspelbare woedende reacties uit Beijing.

Tsai in-wen,de president van Taiwan, feliciteerde collega Trump met zijn overwinning. Een doelbewust geplande rel was geboren.
Tsai in-wen, de president van Taiwan, feliciteerde collega Trump met zijn overwinning. Een doelbewust geplande rel was geboren.

Hiermee maakte Trump aan zijn collega Xi, een behoedzame strateeg, duidelijk dat wat hem betreft alle opties openliggen. Dit zal de berekeningen van Xi behoorlijk in de war schoppen. Daardoor moet hij kiezen voor een meer defensieve, risicomijdende strategie, wat weer voordelig is voor de VS.
Niet voor niets reageerde de vertrekkende minister van Buitenlandse Zaken, de Democraat Kerry, furieus op deze totale trendbreuk. Vermoedelijk zal Trump China in de komende jaren de duimschroeven aandraaien.

Pakistan
Eveneens opmerkelijk is Trumps opmerkelijk hartelijke telefoongesprek met collega Nawaz Sharif van Pakistan. De Amerikaanse relatie met het straatarme land is erg ongemakkelijk, omdat het land steeds verder in de greep raakt van moslimradicalen en terroristen steunt in aartsrivaal India. In dit gesprek prees Trump Pakistan, Sharif en de Pakistanen uitbundig. Politieke commentatoren in de main stream media,u weet wel, diezelfde die de verkiezingsoverwinning van Trump uitgesloten noemden, noemden het gesprek ‘bizar’.

Dit is m.i. de vraag. Net als Rusland zit Pakistan, en Sharif in het bijzonder, in een weinig benijdenswaardige positie. Om de moslimradicalen te vriend te houden, moet de Pakistaanse regering zich hard opstellen tegen het door de gehate ongelovigen beheerste India. De meer weldenkende Pakistanen beseffen heel goed dat de confrontatiepolitiek met de machtige aartsrivaal uitermate dom is – Pakistan geeft eenzesde van het overheidsbudget (8 miljard euro) aan het leger uit, waardoor het land arm blijft. Op dit moment is zelfs Bangladesh rijker aan het worden dan Pakistan, wat in Bangladesh voor het nodige leedvermaak zorgt.
Door Sharif en de Pakistanen uitbundig te prijzen wegens hun intelligentie, verschaft Trump status aan het land en de president, balsem op de gekwelde Pakistaanse ziel en manoeuvreerruimte aan Sharif. Intelligente mensen gaan immers niet vrouwen stenigen en schaarse middelen besteden aan glimmend wapentuig, als  je voor datzelfde geld polio kan uitroeien en het analfabetisme kan aanpakken. Kortom: hij geeft hiermee Sharif de mogelijkheid om de zinloze wedijver met India terug te schroeven en het leger flink in te krimpen, zodat hij kan investeren in onderwijs en infrastructuur. Ook dringt hij zo de invloed van de Pakistaanse bondgenoot China terug.

Zware moessonregens veranderden het dichtstbevolkte deel van Pakistan in een rampgebied.

Roetdeeltjes veroorzaken droogte en overstromingen

De dodelijke overstromingen in Pakistan en de droogte in het noorden van buurland India worden veroorzaakt door rookdeeltjes van menselijke oorsprong. Een model van drie klimatologen toont dit aan. Zijn roetdeeltjes dodelijker dan CO2?

Zware moessonregens veranderden het dichtstbevolkte deel van Pakistan in een rampgebied.
Zware moessonregens veranderden het dichtstbevolkte deel van Pakistan in een rampgebied.

Pakistaanse ramp veroorzaakt door overbevolking en bomenkap…
De beelden staan menigeen nog op het netvlies gegrifd. De hoge bevolkingsdruk en uitbuiting door zamindars, de Pakistaanse grootgrondbezitters, dwong kleine boeren marginale gebieden op. De dikke bodemlaag, die gewoonlijk als een soort spons de neerslag opzuigt, werd steeds dunner. Ook verdwenen de beschermende bomen. Na zware regenval spoelden daarom enorme watermassa’s de kaalgekapte hellingen in de Pakistaanse heuvels weg. Het wachten was op een zware moesson, de jaarlijkse periode van regenval. Toen die kwam veranderde een vernietigende watervloed de dichtbevolkte Punjab en de rest van de Indusvallei in een rampgebied van meerdere keren zo groot als Nederland. Tegelijkertijd heerste er in het noorden en midden van buurland India een ernstige droogte.

En luchtvervuiling
Naar nu blijkt, is niet alleen de vloed, maar ook de zware moesson zelf mede veroorzaakt door de mens. Uit het model van drie klimatologen van de universiteit Princeton in Massachusetts blijkt dat door de mens veroorzaakte aerosols, een wetenschappelijke term voor roet en andere deeltjes die in de lucht zweven, voor een deel de oorzaak zijn van de vermindering in neerslag in het noorden van India en een zwaardere regenval in het zuiden, stelt het artikel van Massimo A. Bollasina, Yi Ming en V. Ramaswam dat is verschenen in Science.

De moesson is een jaarlijks weerkerend verschijnsel, waarbij vochtige lucht van de Indische Oceaan richting het noordoosten over het Indiase subcontinent trekt. In het hete droge seizoen lopen de temperaturen vlak boven de grond enorm hoog op, waardoor deze vochtige lucht naar boven wordt geduwd en uit gaat regenen. De landbouw in India is vrijwel totaal afhankelijk van deze moesson. Zeker nu steeds meer aquifers, waterhoudende lagen, leeg raken.
Roetdeeltjes verstoren dit proces, zo blijkt. Ze creëren een soort paraplu over Noord-India, waardoor het oppervlak afkoelt en er minder water verdampt. Ook wordt de vochtige lucht een andere richting op gestuurd, waardoor er meer regen in het zuiden en in de oceaan valt. Hun model voorspelde ook extra zware regenval in Pakistan.

Het goede nieuws is dat dit probleem snel is op te lossen. In tegenstelling tot het overigens uiterst nuttige gas CO2, blijven roetdeeltjes niet erg lang in de atmosfeer. Als wordt ingegrepen,  is het probleem ook binnen hooguit enkele jaren voorbij. Dat is ook goed nieuws voor het noordpoolgebied. De opwarming daar wordt namelijk ook voor een groot deel veroorzaakt door aerosolen, deze keer uit China, dat er enorm veel steenkool doorheen jaagt om zijn industrie te voeden. Kortom: best wel nuttig, die strenge EU-regels tegen aerosols. Dat zouden ze op meer plekken op deze aardbol moeten doen.

Bron:
1. Anthropogenic Aerosols and the Weakening of the South Asian Summer Monsoon, Science, 2011
2. Mark Z. Jacobson. Short-term effects of controlling fossil-fuel soot, biofuel soot and gases, and methane on climate, Arctic ice, and air pollution health. Journal of Geophysical Research, 2010

Pakistan bestaat uit twee dichtbevolkte eilanden: de noordelijke en de zuidelijke Indusvallei.

Islamistisch terrorisme voor Pakistan logische optie

Geopolitiek gezien is de situatie van Pakistan uiterst beroerd. Geen wonder dat Pakistaanse leiders terugvallen op islamitisch fundamentalisme en terrorisme.

Pakistan bestaat uit twee dichtbevolkte eilanden: de noordelijke en de zuidelijke Indusvallei.
Pakistan bestaat uit twee dichtbevolkte eilanden: de noordelijke en de zuidelijke Indusvallei.

Alleen islam brengt eenheid in Pakistan
Pakistan bestaat geografisch gezien voornamelijk uit een dichtbevolkte riviervallei: de Indusvallei, waarvan het noordelijk deel de provincie Punjab vormt. In deze provincie woont zestig procent van de Pakistaanse bevolking. De Punjab vormt dan ook het geografische hartland van Pakistan en is de basis van politieke invloed. In de overige gebieden: de Thar-woestijn op de grens met India,  het woestijnachtige Baluchistan op de grens met Iran, NWFP (het bergachtige grensgebied met Afghanistan) en Sindh, de zuidelijke Indusvallei, worden andere talen dan Punjabi gesproken. De havenstad Karachi (en de omringende provincie Sindh) kent de nodige rivaliteit met het noorden.

Pakistan kent maar één verbindend element. Na het uitmoorden en verdrijven van vrijwel alle hindoes en sikhs in 1948 en de jaren daarna, is 98% van de bevolking islamiet. De politieke leiders van Pakistan beroepen zich daarom graag op de islam. Ook beschouwen Pakistanen  zichzelf als Arischer, en “dus” behorend tot een meer superieur ras, dan de donkerhuidiger bevolking van het Indiase subcontinent.

Pakistan: rivieren van bloed
De geschiedenis van Pakistan is, zelfs naar islamitische maatstaven, bloedig. Bij de onafhankelijkheid vielen al miljoenen doden. De grondslag voor het moderne Pakistan werd na de bloedige afsplitsing van Bangladesh gelegd. Het Pakistaanse leger heeft rond 1971 volgens schatting van de overheid van Bangladesh, drie miljoen, voornamelijk hindoeïstische, Bangladeshi’s gedood (naast massale verkrachtingen en martelingen). Ik heb persoonlijk nog een bedelaar gezien waarvan de ogen door het Pakistaanse leger waren uitgestoken. India greep na voortdurende provocaties in en het Indiase leger walste in slechts twee weken vernietigend over het Pakistaanse leger heen.

De gekozen president Zulfikar Ali Bhutto werd door het woedende leger verantwoordelijk gehouden voor deze grievende nederlaag tegen wat ze als een minderwaardig ras beschouwden. Generaal Zia ul-Haq greep de macht en doodde Bhutto (de vader van Benazir) in een schijnproces. Zia ul-Haq wilde voorkomen dat nog meer delen van Pakistan zich af zouden splitsen. Ul-Haq kreeg legitimiteit door Pakistan te islamiseren. Hij voerde de sharia in, wat slecht nieuws voor de Pakistaanse vrouwen en religieuze minderheden betekende en gaf opdracht tot het ontwikkelen van de Pakistaanse atoombom. Hiermee werd hij een held in de ogen van de meeste Pakistaanse islamieten.

Opeenvolgende Pakistaanse regeringen probeerden aartsrivaal India af te troeven, zonder veel succes. Daarvoor is de omvang en bevolking van Pakistan te klein, slecht opgeleid en corrupt. De hoge uitgaven aan het leger maakten dat het onderwijs verkommerde. Islamisten namen deze taak over.

Rivaliteit met India
Het Indiase subcontinent kent twee rivierensystemen: dat van de Ganges en Brahmaputra (die de Indiase deelstaten Uttar Pradesh, Bihar, West-Bengalen en Assam, alsmede Bangladesh (waar Ganges en Brahmaputra samenkomen), omvatten, en de Indus. Waar de meer intellectuele (ook overwegend islamitische) bevolking van Bangladesh zich beperkt tot een ongemakkelijke rivaliteit met India, is India voor Pakistan een allesbepalende obsessie. Het Indiase leger is veel groter en sterker dan het Pakistaanse en alleen de dreiging met atoomwapens (verkregen dankzij Nederlandse “ontwikkelingshulp”) geeft Pakistan nog enige grandeur.
De realiteit is echter dat alleen de grote hoeveelheid Amerikaanse hulp voorkomt dat het land afzakt tot onder het niveau van Bangladesh.

Ook Pakistan zelf wordt geteisterd door haat, geweld en terreur.
Ook Pakistan zelf wordt geteisterd door haat, geweld en terreur.

Terreur als strategische optie
Pakistan heeft slechte ervaringen met openlijke oorlogen met India, zowel in Kashmir als in Bangladesh. Het voornaamste strategische wapen van Pakistan is de islamitische minderheid in India, vooral in Kashmir. Het armoedige, door haat, bloedig geweld en corruptie geteisterde Pakistan is echter niet bepaald een aanlokkelijk gidsland. Zeker niet in Kashmir waar men Pakistan van nabij kent.

Terreur heeft echter twee grote voordelen voor Pakistan. Ten eerste betekent het voor India dat het land heel veel energie moet steken in het beveiligen van het land. Elke zware terreuraanslag in India betekent gezichtsverlies, terwijl de risico’s voor Pakistan minimaal zijn. ten tweede dwingt het de Amerikanen om Pakistan te steunen om te voorkomen dat islamisten de macht grijpen in Pakistan. Dezelfde strategie die dictator Saleh in Jemen toepast.

Het lijkt er echter op dat dit spelletje steeds minder goed gaat werken. India is voor de VS als tegenwicht tegen China een veel nuttiger bondgenoot dan Pakistan. Zeker nu het islamitisch terrorisme vermindert en de VS zich terugtrekt uit Afghanistan.  Geen wonder dat de politieke leiders in Pakistan zich steeds meer zorgen maken.