Wanneer raken we door onze grondstoffen heen?
De website Visual Capitalist maakte deze infographic over hoe lang de belangrijkste grondstoffen voorraden nog meegaan. Nadert, zoals de Club van Rome al in de jaren zeventig beweerde, het grondstoffenarmageddon, of ligt het verhaal genuanceerder?
Atomen, energie en schaarste
In feite is dit grafiekje onzin. We leven op een planeet die vanuit menselijk perspectief gezien enorm groot is. Deze planeet bestaat uit werkelijk enorm veel materiaal, dat weer bestaat uit de ongeveer tachtig atoomsoorten die van nature voorkomen. Het zeldzaamste stabiele element op aarde, osmium, maakt weliswaar slechts 50 biljardste deel uit van de aardkorst (0,000 000 000 05), maar in een kubieke kilometer rots komt dus nog steeds 50 kg osmium voor. Als de bovenste kilometer van de aarde afgegraven zou worden, zou dit in totaal 510 miljoen kubieke kilometer materiaal opleveren, m.a.w. 25,5 miljard kg osmium. Dat is 3 kg per aardbewoner. Graven we dieper, dan wordt dit een veelvoud. Uiteraard is dit een nogal stompzinnig plan – we kunnen beter Mercurius uit elkaar pellen, de asteroïdengordel ontginnen of kernreacties gebruiken om aan osmium te komen- maar duidelijk is dat zelfs de zeldzaamste elementen in enorme hoeveelheden voorkomen.
Het probleem is dan ook niet zozeer schaarste, maar de energie die het kost om deze metalen te winnen. Gegeven voldoende energie, kan werkelijk elke grondstof in elke gewenste hoeveelheid worden gewonnen of geproduceerd. De natuur is, scheikundig gezien, een blokkendoos en zelfs de blokken kunnen we zelf maken.
Moeten we ons zorgen maken over grondstoffen?
Kort samengevat: nee. We moeten ons wél zorgen maken om de stompzinnigheid van politici en beleidsmakers, die ons keer op keer in volkomen vermijdbare geopolitieke conflicten meeslepen. Hierdoor worden veel grondstoffen en enrgie verspild en -erger – miljoenen mensenlevens verwoest. Miljarden, als er een kernoorlog uitbreekt.