Dit pakje onschuldige cocathee uit Peru kan je in Nederland op maanden celstraf komen te staan.

Waarom is er misdaad?

Het voornaamste bestaansrecht van politie en tot op zekere hoogte leger is misdadig gedrag. Waarom bestaat er misdaad?

Wat is misdaad?
Misdaad is een juridische verzamelterm voor alle menselijke gedrag, dat in strijd is met wetten in een bepaalde jurisdictie.  Met andere woorden: misdaad kan pas bestaan, als er wetten bestaan die geldig zijn in een bepaalde situatie.  We kunnen iets niet in absolute zin een misdaad noemen. Het doden van een medemens is bijvoorbeeld in Nederland en de meeste andere landen een misdrijf. Behoort deze medemens echter tot een vijandige groep, bijvoorbeeld de beweging Islamitische Staat, dan is het doden van een medemens reden om een Willemsorde opgeprikt te krijgen. De verschillen tussen landen en culturen zijn vaak groot.

Misdadige gedragingen over de wereld (jurisdictie, straf)
Regenwater verzamelen (Amerikaanse deelstaat Colorado, boete)
Anale seks tussen mannen (meerdere Amerikaanse deelstaten, gevangenisstraf; meerdere islamitische landen, gevangenisstraf of doodstraf)
Op bankbiljetten stappen (Thailand,gevangenisstraf)
Kauwgum verkopen of gebruiken (Singapore, boete)
Autorijden voor vrouwen (Saoedi-Arabië, boete)
Verlaten van het islamitische geloof (Enkele islamitische landen waaronder Saoedi Arabië en Iran, doodstraf)
Doden van een koe (Nepal, gevangenisstraf)

Waarom overtreden mensen wetten?
Er zijn verschillende reden waarom mensen al dan niet bewust kiezen voor en ramkoers met het juridische kader waarin ze leven. De eerste categorie van redenen valt onder onwetendheid. Er bestaan  alleen in Nederland al duizenden wetten. Zelfs een jurist kent maar een klein deel van deze wetten. Het komt geregeld voor dat iemand in overtreding is van een bepaalde wet zonder dat deze persoon het doorheeft.

Dit pakje onschuldige cocathee uit Peru kan je in Nederland op maanden celstraf komen te staan.
Dit pakje onschuldige cocathee uit Peru kan je in Nederland op maanden celstraf komen te staan.

Een tweede belangrijke reden voor wetsovertreding is overmacht. Ligt iemand in het water, dan zal een redder eventuele zwemverboden moeten negeren om die persoon uit het water te halen en beschikbare materialen stelen om die persoon het leven te redden. Doorgaans vinden wetshandhavers dit reden voor fikse strafvermindering of kwijtschelding van straffen.
De derde groep redenen heeft met opportunisme te maken. Vaak levert het voordeel op om een wet te overtreden. Professionele misdadigers verdienen hier hun brood mee. Veel wetten, bijvoorbeeld de doorgeschoten copyrightwetgeving, zijn nogal hinderlijk, waardoor het aantrekkelijk is ze te overtreden.
De vierde groep redenen heeft met principes te maken. Soms is een wet immoreel in de ogen van een bepaalde persoon. Deze persoon kan er dan voor kiezen de wet bewust aan zijn laars te lappen. Gewoonlijk grijpt overheidspersoneel dan hard in, om een voorbeeld te stellen en hun gezag te bewaren.
Nauw verwant hiermee is de vijfde groep redenen, een conflict tussen verschillende rechtsstelsels. Iemand met een dubbele nationaliteit is onderhevig aan de wetten van twee landen, die vaak tegenstrijdig zijn. Denk aan de Turkse wet en de Franse wet, die elk een afwijkend standpunt over de Armeense genocide criminaliseren. Bij fundamentalistische islamieten is er een conflict tussen de islamitische wet, sharia, en de Nederlandse wet.
De zesde groep redenen is van persoonlijke aard, bijvoorbeeld de crime passionel. Iemand kiest hier uit impuls om een wet te overtreden. Bekend zijn misdaden tijdens dronkenschap. Soms, mijns inziens onterecht, leidt dit tot strafvermindering.

Hoe kan de misdaad op eenvoudige manier flink verminderd worden?
Veel van de “misdaden” zijn in de praktijk victimless crimes. Van het niet dragen van een autogordel, illegaal gokken of het gebruiken van drugs is alleen de dader zelf het slachtoffer. Deze wetten afschaffen zou in de praktijk veel misdaad afschaffen. Voorlichtingscampagnes werken hier beter.
Wetten moeten tot het minimaal noodzakelijke worden teruggebracht. Alleen gedrag dat andere mensen aantoonbaar nadeel of hinder berokkent, moet wordeen aangepakt en zelfs dan met uiterste voorzichtigheid.

Waarom is er misdaad? Meer lezen »