sharia

De meningen over de sharia, de islamitische wet, zijn verdeeld. Volgens veel islamieten, in islamitische landen zelfs een grote meerderheid, is de sharia dé oplossing voor maatschappelijke problemen. Volgens islamcritici is de sharia een mensonterend en discriminerend systeem. Wie heeft er gelijk en in hoeverre?

Wat is de sharia?
Sharia is het Arabische woord voor ‘weg’ en is de term waarmee islamieten de islamitische theologie en jurisprudentie aanduiden. Wat verwarrend is voor westerlingen en anderen uit landen met een scheiding tussen kerk en staat, is dat de islamitische jurisprudentie zich zowel bemoeit met zaken als bidden, voor westerlingen een privézaak, als met strafrecht en buitenlandse politiek.
De sharia is gebaseerd op de koran, de hadith (“vertelsels” over leven en werken van de uitvinder van de islam, Mohammed) en de sirah, een biografie van Mohammed en zijn vroegste volgelingen.

De koran en de hadith zijn op vele punten met zichzelf en elkaar in tegenspraak. Voor enkele leuke voorbeelden zie hier en hier. Vandaar dat het soms vrij lastig is om hier een enkele waarheid uit te destilleren, al zou de stelligheid van islamieten anders suggereren. De meeste islamieten geloven dat latere verzen van de koran eerdere opheffen (deze latere verzen zijn doorgaans agressievere, oorlogszuchtige verzen uit de medinensische periode) en dat bepaalde hadith de koran vervangen. Zo staat in de koran niets over steniging, maar wordt er door islamieten in o.a. Iran, Afghanistan en Noord-Nigeria naar hartelust gestenigd. Dit naar aanleiding van enkele hadith, waarin de steniging als straf voor overspel door getrouwden wordt genoemd, terwijl de koran 100 zweepslagen voorschrijft.

Kan de sharia de problemen in deze tijd oplossen?
De maatschappij waarin de sharia ontstond, wijkt sterk af van de westerse samenleving anno 2013.  Mohammeds theocratische rijk strekte zich uit over het Arabische schiereiland, dat in die tijd alleen door nomadische stammen, handelaren in woestijnstadjes en oasebewoners bevolkt werd. Mohammed was naar hedendaagse maatstaven een nogal narcistische en megalomane man, maar zelfs hij had niet kunnen bevroeden dat er 1400 jaar na zijn dood zoveel islamieten zouden zijn en dat ze zich zo ver buiten de Arabische woestijn zouden wagen.

Zo werden de gebedstijden ingesteld aan de hand van de tijden van zonsopkomst en zonsondergang. In een subtropisch gebied als de Arabische woestijn werkt dit redelijk, maar bij de poolcirkel komen islamieten erg in de problemen met gebedstijden. Zo komt de zon wekenlang niet boven de horizon in Noord-Zweden. Door middel van het nodige gepruts hebben de oelema (islamitische schriftgeleerden) toch een uitweg verzonnen.

Een andere vraag is welke richting een islamiet op Hawaii moet bidden. Volgens de regels der islamitische wet moet hij met zijn hoofd richting Mekka bidden, dus op zijn hoofd staan. Een andere islamitische regel verbiedt om te urineren of te ontlasten richting Mekka. Ook dit zal dus de nodige acrobatiek met zich meebrengen voor onze arme islamiet. Wellicht ligt hier een grote markt voor vernuftige uitvinders. Dan zullen we het maar niet hebben over de problemen voor ruimtevarende islamieten, vooral aan boord van een ruimteschip dat met een relativistische snelheid beweegt.

Islam niet berekend op moderne tijd
De gevolgen kan je onder meer merken in de bepaling dat iedere islamiet jaarlijks op pelgrimstocht naar Mekka moet. Zelfs nu het Saoedische regime half Mekka plat heeft gewalst om de grote moskee uit te breiden voor massa’s pelgrims, is Mekka nauwelijks in staat om de 2 miljoen pelgrims van buiten Saoedi Arabië per jaar te ontvangen, laat staan de 1,2 miljard islamieten die de wereld naar schatting telt. Zelfs als deze islamieten slechts één keer in hun leven naar Mekka zouden gaan, zou dit 20 miljoen pelgrims, dus een vertienvoudiging van nu betekenen.  In feite is er nu een quotum van 1 pelgrim per 1000 islamieten, wat dus meer dan 90% van de islamieten uitsluit van de pelgrimstocht. Duidelijk een rekenfoutje van Allah.

En de rente, alcoholverbod en eenzame vrouwen dan?
De strenge lijfstraffen worden door islamieten vaak genoemd als een voordeel van de shari’ah. Inderdaad is de misdaad in strengislamitische landen als Saoedi-Arabië vrij laag, wat overigens voor een groot deel aan de sterke sociale controle ligt. Binnen families kunnen vrouwen en meisjes, alsmede vrouwelijke gastarbeiders echter vaak ongestraft worden verkracht en vermoord.

Door sharia-adepten wordt geclaimd dat eerwraak verboden wordt door de islam. In feite schrijven islamitische wetten voor dat vaders straffeloos vrouwelijke familieleden tot de orde kunnen roepen (lees: mishandelen of zelfs doden) als deze zich onislamitisch gedragen. Dit blijkt ook uit het verzet van islamitische geestelijken tegen het strafbaar stellen van eerwraak in islamitische landen.
Het alcohol- en gokverbod is niet uniek voor de islam. Zo kennen de meeste westerse landen wetten die alcoholgebruik en gokken aan banden leggen. De VS kende zelfs de Drooglegging.

Een ander “voordeel” van de shari’ah is de mogelijkheid tot meervoudige huwelijken. Gezien de uiterst beperkte bescherming die deze samenlevingscontracten bieden is dit voordeel uiterst twijfelachtig. In de praktijk worden de rechten van vrouwen enorm ingeperkt. Er is een vrouwenoverschot bij leeftijden boven de zestig jaar, maar polygamisten azen in de praktijk alleen op jonge meisjes, waarvan er ongeveer evenveel zijn als van jongens van die leeftijd.

Blijft over het verbod op rente. Inderdaad is een verbod op rente niet gek, omdat hierdoor het uitlenen van geld stopt. Hiermee wordt de nodige economische ellende voorkomen: in de tijd dat bedrijven alleen met eigen geld groeiden, was de economie veel stabieler dan nu. Om voor dit enkele voordeel de discriminatie en rechtsongelijkheid die de sharia met zich meebrengt voor lief te nemen, is iets dat alleen fanatieke islamieten graag zullen doen.

Bronnen
1. Pew Research, The World’s Muslims: Religion, Politics and Society, 2013