somalië

Een van de kaarten die circuleren omtrent oliereserves in de Hoorn van Afrika.

Oost-Afrika vervangt Saoedi-Arabië

Waarom stuurt de VS troepen naar Uganda om een obscuur rebellenleger op te ruimen? Waarom stuurt Japan militaire adviseurs naar Zuid-Soedan? Terwijl de wereld zich met de financiële crisis bezig houdt, worden de echte zaken gedaan in Zuid-Soedan en Kenia. Geen wonder. Zuid-Soedan bevat zeer veel olie en volgens hardnekkige geruchten zou het niet alleen in dit jonge land, maar ook in Kenya en Uganda, ja in heel Oost Afrika wel eens kunnen uitpuilen van de olie…

Peak oil maakt OPEC steeds machtiger
Aardolie, het moge duidelijk zijn, wordt snel schaarser. De productie van het onaangename stroperige goedje piekte in de VS al rond 1970 en het ene na het andere olieproducerende land bereikte zijn Hubbert Peak. OPEC-lid Indonesië is sinds kort een netto olie-importeur.  De grootste overgebleven olieproducenten zijn fundamentalistische dictaturen en de vroegere aartsvijand van de VS, Rusland.Volgens sommige waarnemers is de economische crisis mede veroorzaakt door de snel oplopende energiekosten.

Zuid-Soedan onafhankelijk na zware genocide
Grotendeels verborgen voor de wereld vond in de jaren tachtig en negentig in Soedan één van de wreedste genocides in de geschiedenis plaats: de oorlog van het islamistische, door de nakomelingen van Arabische slavenhalers gevormde regime in Khartoum tegen de christelijke en animistische Nuer, Nuba en Dinka in het zuiden. Naar schatting zijn hierbij rond de twee tot drie miljoen Zuid-Soedanezen uitgemoord door het regime in Khartoum (naast barbaarse praktijken als slavernij en massale verkrachtingen).

De islamisten konden ongestoord hun gang gaan met het afslachten van de zwarte bevolking. Links had het te druk met protesteren tegen kruisraketten en rechts met de zieltogende Sovjetunie, tot het regime in Khartoum in 1992 de fout beging de Iraakse dictator Saddam Hussein te steunen bij zijn inval in Koeweit. Dit zette hem op de radar van de olielobby en dus Bush sr.

Dit isoleerde het regime. Ook kreeg het verzet steeds meer steun van Israël en buurlanden Ethiopië, Eritrea en Uganda. Hierdoor werd het regime gedwongen een vreedzame oplossing te zoeken. De burgeroorlog eindigde enkele jaren na de eeuwwisseling, daarna snel gevolgd door de bekende slachtingen in Darfur. Er loopt nu een internationaal arrestatiebevel tegen de verantwoordelijke leider, Omar Al-Bashir, wegens oorlogsmisdaden.

9 juli 2011 werd na een vrijwel unanieme stemming voor onafhankelijkheid, Zuid-Sudan een onafhankelijk land. Hopelijk is hiermee het lijden voorbij voor de zwaarbeproefde Zuid-Soedanese bevolking.

Een nieuwe pijpleiding om immense hoeveelheden aardolie af te tappen, verklaart zowel de Keniaanse inval in Somalië als de Amerikaanse, Japanse en Chinese interesse.
Een nieuwe pijpleiding om immense hoeveelheden aardolie af te tappen, verklaart zowel de Keniaanse inval in Somalië als de Amerikaanse, Japanse en Chinese interesse.

Amerikanen bestrijden rebellenbeweging…
Ook buurland Uganda kampt met een uiterst onaangenaam groepje, de Lords Resistance Army (LRA), weinig verrassend gesteund door het regime in Khartoum. Deze gewapende sekte, die een bizarre mengvorm van christendom en animisme praktiseert (al wordt zelfs dat betwijfeld), maakt gebruik van kindsoldaten, ontvoert kinderen als seksslavinnen en terroriseert het noordoosten van Uganda. De sekte claimt op te komen voor het lokale Acholi-volk, maar ook de Acholi’s zelf hebben zwaar te lijden van hun terrorisme.

Oktober 2011 kondigden de Amerikanen aan, een brigade naar het grensgebied te sturen om te helpen de LRA uit te schakelen. De opgegeven redenen hiervoor zijn de genoemde inderdaad zeer ernstige mensenrechtenschendingen. Inderdaad is Obama er al sinds 2009 mee bezig om hier budget voor vrij te maken. Wat de motivatie van de Amerikanen ook is: het opruimen van deze groep zal een weldaad zijn voor de Noord-Oegandezen.

Wegens pijpleiding en grote olievoorraden in Uganda en Kenia
Hier is naast humanitaire en electorale overwegingen, ook een goede strategische reden voor. Er zijn namelijk vergevorderde plannen voor een oliepijpleiding van Zuid-Soedan door Kenia naar zee. Deze loopt volgens plan vlak langs het deel van Uganda waar de terreurbeweging actief is.

Er doen in het oliewereldje hardnekkige geruchten de ronde dat er in Uganda en Kenia veel meer olie onder de grond zit dan hiervoor aangenomen en dat het bekende hoefijzer van olievelden rond de Perzische Golf nog een aftakking richting Afrika kent. Het gebied was de afgelopen decennia zo onrustig dat er nauwelijks geologisch onderzoek is gedaan. Proefboringen bleken veelbelovend.

Een van de kaarten die circuleren omtrent oliereserves in de Hoorn van Afrika.
Een van de kaarten die circuleren omtrent oliereserves in de Hoorn van Afrika.

Keniaanse inval in zuiden Somalië om toekomstige oliepijpleiding te beschermen
Uiteraard is het laatste wat de Kenianen willen dat er kink in de kabel komt. Dit is ook vermoedelijk de werkelijke reden waarom het Keniaanse leger nu een grote bufferzone in het zuiden van Somalië aanlegt, zodat de agressieve Somalische rebellenbeweging Al Shabaab geen aanslagen op de pijpleiding kan plegen. Deze bufferzone komt dan onder bestuur van de Somalische overgangsregering. Overigens zou ook Somalië zelf de nodige aardoliereserves kunnen bevatten, vermoeden experts.

Japanse en Chinese interesse
Waar de Amerikanen al niet bepaald bekend staan om hun buitengewone interesse in mensenrechten, zijn de beweegredenen van de Japanners en Chinezen nog gemakkelijker te duiden. China was de afgelopen jaren een trouwe bondgenoot van de Noord-Sudanezen en kocht hun aardolie via de pijpleiding naar Port Sudan. Noord-Sudan vraagt nu een zeer hoog bedrag (35 dollar per vat) voor de doorvoer van Zuid-Soedanese olie, iets waar Juba weinig voor voelt. De Zuid-Soedanezen zijn de Chinese steun aan hun vijand ook niet vergeten. De Japanners zien nu hun kans schoon en hebben zich gemeld bij de Zuid-Soedanese regering.

Met Japanse hulp zal daarom de olieleiding door Kenia er snel komen, waarmee Japan er een dankbare en betrouwbare olieleverancier bij heeft ten kost van China.
Geen wonder. Geen enkel land vindt het vooruitzicht afhankelijk te zijn van de OPEC en Rusland voor de energievoorziening, erg prettig.
Als Oost-Afrika de rol van het Midden Oosten over kan nemen, zal dit de OPEC verzwakken en de olieprijs laten dalen. Hopelijk zullen de grootmachten de verleiding kunnen weerstaan de democratische regeringen in Oost-Afrika te vervangen door corrupte dictaturen, omdat dat meer winst oplevert.

Deze pijpleiding heeft nog meer prettige kanten. Het regime in Khartoum wordt zo afgesneden van een gemakkelijke inkomstenbron, waardoor het enorme leger ontbonden moet worden en het regime de steun van de bevolking niet meer kan kopen. Hierdoor zal de onrust in de regio, zeker ook voor de geplaagde zwarte bevolking van Darfur, voor een groot deel verdwijnen.

Een negenjarig meisje wordt dichtgenaaid en van haar clitoris afgeholpen in Mogadishu. Eén van de vele hoogtepunten van de rijke Somalische cultuur.

Hongersnood in Hoorn van Afrika veroorzaakt door overbevolking

Het is vaste prik. Om de zoveel tijd worden onze TV-schermen weer gevuld met Somalische kindertjes. Hoe komt het dat dit volk wereldrecordhouder menselijke ellende is? En wat is een goede oplossing?

Meer Somaliërs dan het leefgebied aan kan
De Somaliërs zijn een nomadisch volk van ongeveer zeventien miljoen mensen, waarvan tien miljoen in Somalië leeft en de rest voornamelijk in de buurlanden Kenia, Ethiopië en Djibouti. In 1970 waren er ongeveer drie miljoen Somaliërs in Somalië zelf. In veertig jaar is het aantal Somaliërs dus verveelvoudigd. En zoals dat wel vaker gaat in een halfwoestijn: als de bevolking over de carrying capacity van het gebied heen gaat, leidt dat tot hongersnood. Dit is wat er in Somalië gebeurt. De zaak wordt verergerd door de voortdurende burgeroorlog in het gebied, waardoor migreren moeilijker is geworden.

Een negenjarig meisje wordt dichtgenaaid en van haar clitoris afgeholpen in Mogadishu. Eén van de vele hoogtepunten van de rijke Somalische cultuur.
Een negenjarig meisje wordt dichtgenaaid en van haar clitoris afgeholpen in Mogadishu. Eén van de vele hoogtepunten van de rijke Somalische cultuur.

Geen paradijs voor vrouwen
Somaliërs zijn islamieten die in een patriarchaal semi-nomadisch stamverband leven. Vrouwen hebben zoals in alle islamitische landen, weinig tot niets te vertellen. Hierbij komt de patriarchale Somalische cultuur. Deze combinatie maakt dat vrouwen weinig bespaard blijft. Vrouwelijke kinderen worden ‘verlost’ van hun clitoris en kleine schaamlippen, waarna hun grote schaamlippen bijna geheel worden dichtgenaaid. De wond geneest in enkele weken, waarbij zich littekenweefsel vormt. Anders zie je geen verschil met een geit, vinden de Somalische mannen, die als veehouders waarschijnlijk praktijkdeskundigen op dit gebied zijn. Na de bevalling wordt de vagina weer dichtgenaaid.

De Somalische vrouw is gewoonlijk nauwelijks tot niet opgeleid (Ayaan Hirsi Ali was als dochter van een welvarende familie een uitzondering). Het leven van een Somalische vrouw is dus bij uitstek dat van een zoontjesfabriek, zoals Ayaan dat treffend omschreef.  Geen wonder dus dat de geboortecijfers onder Somaliërs tot de hoogste ter wereld behoren.

Patriarchale stammensamenleving
De Somaliërs geloven dat ze afstammen van een enkele stamvader, Samaale, waarvan de zonen elk  de voorvader zijn van de meeste clans. In werkelijkheid bestaan de clans al langer en zijn deze later geïslamiseerd. De clans leven voortdurend met elkaar op voet van oorlog en zijn alleen tegen de niet-Somalische buitenwereld eendrachtig. Zo steunde het toenmalige Somalische regime van dictator Siad Barre de Somalische rebellen in de Ogaden-woestijn in Ethiopië. Door de voortdurende bloedige oorlogen en bevolkingsexplosie ontvluchten veel Somaliërs het land. De buurlanden zien ze uiteraard liever gaan dan komen, omdat Somaliërs een voortdurende bron van overlast en terrorisme vormen (zo waren de aanslagen in Uganda een daad door Somalische vluchtelingen). Ook in Ethiopië en Kenia kan men daar uit bittere ervaring over meepraten.

Burgeroorlog, overbegrazing en bevolkingsexplosie verergeren hongersnood
Droogteperiodes komen vaker voor in de Hoorn van Afrika, twee jaar droogte achter elkaar is niet uitzonderlijk. De voorraadschuren met voedsel zijn nu echter uitgeput, mede door voortdurende plunderingen van gewapende groepen. Ook zijn de veestapels zo groot dat het land nu kaalgegraasd is. Veeteelt, vooral het verkopen van vee aan Saoedi-Arabië ten bate van de jaarlijkse rituele slacht, is een belangrijke inkomstenbron.

In combinatie van de voortdurende burgeroorlog en de bevolkingsexplosie heeft dit geleid tot deze ernstige tragedie.

De Somaliërs geloven dat Allah voor ze zal zorgen. Inderdaad lijkt het erop dat de natuur nu doet wat de mens in Somalië naliet: de menselijke populatie tot ecologisch aanvaardbare grenzen terugbrengen. In de praktijk gebeurt dit vooral in de vorm van kleine meisjes die als eerste dood langs de weg neervallen. De jongetjes krijgen namelijk als eerste voedsel en water. Kortom: vooral de onschuldigen, die er niet om hebben gevraagd geboren te worden, zijn de dupe. Allah houdt niet van vrouwen en meisjes. Zeker niet in Somalië.

 

 

 

De Somalische islamisten zullen hard moeten worden aangepakt.
De Somalische islamisten zullen hard moeten worden aangepakt.

 

 

 

Wat is er aan te doen?
Alleen een structurele oplossing zal helpen. Om te beginnen moeten de strijdgroepen en clans worden ontwapend. Er moeten strenge straffen komen voor lieden die worden betrapt op het bezit, laat staan het gebruik van vuurwapens. Vooral gewapende religieus gehandicapten, denk aan de organisatie al-Shabaab, zullen meedogenloos hard moeten worden aangepakt.

Het geboortecijfer moet terug naar het vervangingsniveau. Er zal een een-kindpolitiek naar Chinees model moeten komen, waarbij moet worden voorkomen dat er te weinig meisjes worden geboren. Wellicht is een een-zoonpolitiek een oplossing. Ook moet de rechtspositie en het onderwijspeil van vrouwen en meisjes worden verbeterd. Hoogopgeleide geëmancipeerde vrouwen lenen zich er niet toe om zoontjesfabriek te worden. Het probleem: hoe verstandig deze maatregelen ook zijn, ze mogen volgens veel soennitische godsdienstgeleerden niet van de islam. Immers, hoe meer kinderen, vooral zonen, hoe machtiger de islam. Dit betekent dus dat er een einde moet komen aan de islamistische godsdienstwaanzin die het land teistert. Reactionaire imams die niet willen luisteren, en dat zijn er nogal wat, zullen in een heropvoedingskamp moeten worden ondergebracht, waar ze eerlijk werk moeten verrichten.

De veeteelt in de huidige vorm moet verdwijnen. Grote gebieden zullen weer opnieuw met bossen, bijvoorbeeld met de zeer waterzuinige cashewnoot die op 200 mm neerslag per jaar gedijt, moeten worden beplant, zodat ze meer water vasthouden en er een natuurlijke buffer ontstaat die water vasthoudt. Ook kan er gebruik worden gemaakt van run-off farming, waarbij de neerslag in een groot gebied in een dal terecht komt. Wellicht kan er worden geëxperimenteerd met woestijnkassen. Zonnecollectoren kunnen energie leveren, een waardevol exportproduct.