‘Zwerfplaneten komen vaker voor dan aan sterren gebonden planeten’

“Eenzame” planeten, uit hun zonnestelsel geslingerd door zwaartekrachtseffecten, kunnen 50 procent vaker voorkomen dan planeten bij sterren.

Microlensing spoort zwerfplaneten op

De meeste planeet-zoektechnieken, denk aan sterverduistering en sterschommelingen meten – vinden alleen werelden dicht bij sterren. Maar met microlenzen – waarbij een planeet langs een achtergrondster beweegt en de zwaartekrachtsput tijdelijk als vergrootglas werkt – vind je ook planeten die verder weg liggen.

Takahiro Sumi van de Osaka Universiteit in Japan en collega’s hebben gedurende ongeveer twee jaar 50 miljoen sterren in de Melkweg ten minste een keer per uur waargenomen. Ze vonden 10 objecten van ongeveer de massa van Jupiter, die niet bij een ster leken te horen.

Hun techniek kan het bestaan van onzichtbare gastheersterren niet uitsluiten (de bewegingen zijn namelijk niet periodiek), maar de metingen suggereren dat de planeten minstens zo ver staan van hun ster als Saturnus van de zon (m.a.w. tien keer de afstand van de aarde tot de zon). Zij betogen dat de schaarste van de planeten afgebeeld bij een brede scheidingen van hun gastheersterren suggereert dat ongeveer driekwart van de 10 nieuwe objecten niet gebonden zijn aan de sterren.

Nauwkeurige uitlijning

Tien objecten klinkt niet als veel, maar microlenzen gebeurtenissen zijn zeer zeldzaam, omdat de precieze uitlijning van een achtergrond ster, de planeet “lens” en de Aarde vereist is en het heelal is groot. Extreem groot.  Op grond hiervan berekenden de onderzoekers, dat de nieuwe waarnemingen impliceren dat zwerfplaneten vijftig procent vaker voorkomen dan planeten rond gastheersterren hebben en bijna twee keer zo vaak als sterren in de Melkweg.

Niet alle astronomen zijn het eens met dit hoge aantal, maar dat er een aanzienlijk aantal zwerfplaneten bestaat is wel zeker. Een fascinerende mogelijkheid is dat zwerfplaneten leven kunnen herbergen onder een dikke isolerende ijslaag, waarbij radioactief verval de energie levert. Bij een planeet ter grootte van Jupiter zou de effectieve temperatuur nauwelijks dalen – Jupiter zendt nu al bijna 2,5 maal zoveel warmte uit als de planeet ontvangt van de zon. Ook een superaarde zou in staat zijn om leven te onderhouden door radioactieve processen. Eerder is gesuggereerd dat annihilatie van donkere materie in zwerfplaneten in het centrum van de Melkweg, deze warm zou kunnen laten houden, maar met het uitblijven van empirisch bewijs lijkt deze hypothese minder populair.

Bron:
Nature