De cheetah loopt ieder prooidier er uit. Toch staat de katachtige er beroerd voor. Bron: Wikipedia

Superefficiënt maar totaal niet effectief

Waarom gaan efficiënte bedrijven toch vaak failliet? Het antwoord: het streven naar efficiency, erg in de mode in periodes van bezuinigingen, verandert organisaties en bedrijven in dodo’s. De beste manier om een bedrijf snel failliet te laten gaan is koste wat kost een hoge efficiëntie te willen bereiken. Hoe moet het dan wel?

Efficiency: erg populair onder managers
Managers proberen het bedrijfsproces waarover ze het beheer voeren, doorgaans zo efficiënt mogelijk te regelen. De filosofie die ze hierbij volgen is: tegen zo laag mogelijke kosten proberen zoveel mogelijk output te produceren. Er bestaan uitgebreide managementstheorieën over hoe de efficiency in een bedrijf of afdeling gemaximaliseerd kan worden. Niet verwonderlijk worden deze enthousiast omhelsd door scharen managers. Immers, efficiency bevorderen levert duidelijke targets op en welke bovengeplaatste manager is niet blij als zijn ondergeschikte indrukwekkende cijfers met efficiencyverbeteringen kan overleggen?

Gevolgen toch vaak rampzalig
Toch zien we in de praktijk dat streven naar efficiency het bedrijf vaak meer kost dan het oplevert. Hoe komt dat? Op het eerste gezicht verwacht je dat niet. Immers, efficiencyverbetering lijkt een win-win situatie. Waar eerst veel hulpbronnen, zoals arbeidstijd, kapitaal en energie worden verspild, zorgt het nieuwe, efficiënte bedrijfsproces voor een steile verbetering in de winstmarge en dus in de bonus van de manager. Hoe kan een ergelijek gunstige ontwikkeling ontaarden in een ramp? Een verkenning van de gevolgen.

De cheetah loopt ieder prooidier er uit. Toch staat de katachtige er beroerd voor. Bron: Wikipedia
De cheetah loopt ieder prooidier er uit. Toch staat de katachtige er beroerd voor. Bron: Wikipedia

Denkfout 1: doelen altijd star
Veel managers gaan er bij hun mooie plannen van uit dat het doel van hun bedrijfsonderdeel altijd hetzelfde blijft. Die ontwerpafdeling eruit gooien en de techniek goedkoper uit China of de VS inkopen lijkt dan een heel goocheme beslissing. Topmanager Cor Boonstra van Philips deed precies dit. De aandeelhouders vonden het prachtig, want de winst schoot omhoog.
Philips kampt nu nog met de gevolgen. Het bedrijf wordt links en rechts ingehaald door concurrenten waar wel lange-termijnvisie bleek te bestaan en die wel in eigen huis in staat zijn technieken te ontwikkelen. Het enige onderdeel van het bedrijf dat het in staat stelde te maneouvreren en op de toekomst in te spelen, verdween.

Denkfout 2: het geheel is de som der delen
Als elke afdeling superefficiënt werkt, zo luidt de theorie van veel topmanagers, komt het helemaal goed met het bedrijf als geheel. Deze theorie blijkt, wel, weinig aansluiting te hebben op de praktijk. In de praktijk zien we dat superefficiënte afdelingen zich erg autistisch gaan gedragen en proberen lastige gevallen op andere afdelingen af te schuiven. Door het ontstane gekrakeel gaat veel tijd en energie verloren. De klant of andere externe actor haakt dan vaak af.

Denkfout 3: de efficiëntste specialist wint
Het jachtluipaard of cheetah (Acinonyx jubatus) is het snelste landzoogdier ter wereld. Het katachtige roofdier kan een verbazingwekkende 112 tot 120 kilometer per uur bereiken, waarvan de eerste 100 km/uur in slechts drie seconden. Het dier is in staat elk prooidier, zelfs de snelle Thomson gazelle, in te halen en te vangen. Het gaat echter niet goed met de cheetah. De reden: het dier moet zijn territorium delen met grote, sterke roofdieren als leeuwen en hyena’s. Deze kunnen niet erg hard rennen, maar wel met gemak de prooi afpakken van de tengere, op snelheid geoptimaliseerde cheetah. Of het dier zelf oppeuzelen. Geen wonder dat de populatie van de cheetah kwijnt.

10 gedachten over “Superefficiënt maar totaal niet effectief”

  1. zeer waardevolle bijdrage aan een zinnige discussie, vind ik.
    zou dat met ecologisch denken te maken hebben?
     
    als bouwvakker heb ik dat 40 jaar geleden al opgemerkt inzake de woonomgeving.
    Ik herinner mij een brief van VROM waarin de secr. gen. klaagde dat er in mijn betoog voor beschermd natuurwonen 8 wetenschappelijke disciplines vertegenwoordigd waren en dat hij die niet allemaal op zijn ministerie voorhanden had. Ik voelde mij wel gestreeld, maar nog meer afgewezen. Er zaten daar duizenden ambtenaren met dikke titels. Daar behoren toch ook wel een paar gewoon gezonde denkers bij te zitten? Elke goede moeder beoefent toch ook wel meer dan 8 beroepen?
     
    er komen steeds meer van die bekrompen ideeën uit Amerika overwaaien, vind ik. De opleidingen worden daar ook jaar op jaar smaller, om hoger te kunnen komen. Maar ooit mis je alle voeling met de werkelijkheid.
    Zo is het leven niet bedoeld hoor.
     
    laatst zag ik een film over de Chinezen welke van het platte land naar de steden waren getrokken omdat ze daar meer konden verdienen. Zij leden allemaal aan het verlies van sociaal leven in de grote onpersoonlijke stad met zijn hoge flatgebouwen, zover van beide benen op de begane grond vandaan.
    Nog erger vind ik dat hun kinderen het straks niet meer zullen weten wat ze missen, zoals hun ouders ook zoveel waarden van het voorgeslacht kwijt zijn geraakt, vanwege de modes om het anders te moeten gaan doen.
     
    onze dierenarts zei decennia geleden al dat de cheeta en de bernersennehond uit zullen sterven.
    Terug naar ecologisch duurzaam leven is ook hier de oplossing, dunkt mij.
     
    Ach, na de grote instorting gebeurt dat ‘vanzelf’…
    (binnen 150 jaar, meen ik in het koffiedik waar te nemen)

  2. Niet helemaal (of altijd) waar.

    [quote] Managers proberen het bedrijfsproces waarover ze het beheer voeren, doorgaans zo efficiënt mogelijk te regelen. De filosofie die ze hierbij volgen is: tegen zo laag mogelijke kosten proberen zoveel mogelijk output te produceren. [/quote]

    Dit is zeker niet uit de praktijk overgenomen, “Lean manufacturing” waar o.a. toyota al vroeg erg sterk in was. is juist produceren met zo weinig mogelijke defecten, verspilling (en tijd mensen en middelen) en overproductie.

    Hieruit voortgekomen is o.a. de SIX sigma hantering. Hier op mijn werk zijn er een aantal green en blackbelt gecertificeerd.

    Mooie inleiding hierin van een mooie kerel :)
    http://www.youtube.com/watch?v=3N89JJ991pE  

     

    1. ik wil niet pretenderen een managementgoeroe te zijn, maar door al die optimalisaties is de speling gewoon veel kleiner geworden. Zo is het veel lastiger geworden om een hapering in de aanvoer van halffabrikaten op te vangen omdat er nauwelijks meer voorraden meer worden gehanteerd. Je zag de gevolgen bijvoorbeeld na de aardbeving.tsnunami/kernramp in Japan. De uitvan van verwoeste fabrieken bleek voor Japanse autofabrikanten in het buitenland funest uit te pakken.

  3. ha, ik moet het artikel niet lezen, ik maak het tegenwoordig zelf mee. ik werk in volvo gent en vandaag kregen we te horen dat drinken, eten, jassen en tassen op de lijn verboden zijn omdat dat niet bijdraagt aan de netheid en zo. tegelijk versnelt de lijn en komt er meer controle… volgens mij willen ze de fabriek platleggen zodat ze volvos kunnen maken in china tegen 2015 of zo … want momenteel wordt daar toch een fabriek gebouwd

  4. Klopt als een bus.
    Een bedrijf moet je zien als een verzameling inkomstenstromen (deze noem ik zuilen), door de combinatie van zuilen krijg je het draagvlak voor de onderneming, op dit draagvlak worden de winsten gemaakt.
    Als voorbeeld nemen we de geweldige ABN/Amro bank, heeft twee hele grote zuilen, de consument en zakelijk.
    De consumenten zuil werd jaar in jaar uit verzwakt met grote gevolgen.
     

Laat een reactie achter