Zelfmedelijden als heroïne

Heroïne, een aan de pijnstiller morfine verwante stof, werd in de jaren zeventig bekend als de drug die gebruikers voor een paar uur een warm, troostend gevoel gaf, maar ze langzaam ten gronde richt. Minder bekend is dat zelfmedelijden vergelijkbare verwoestende gevolgen heeft. Hoe stoppen we zelfmedelijden?

Medelijden: erg nuttig
De meeste mensen vinden zichzelf aardig. Dat is ook goed, want anders zouden ze niet voor zichzelf zorgen. Met aardige personen heb je al snel medelijden, als ze iets vervelends overkomt. Ook dat is goed. Medelijden en wederzijdse sympathie zijn het cement waarmee mensen, en dus ook de mensenmaatschappij,  aan elkaar hangen. Medelijden zorgt voor een sociaal vangnet en voorkomt dat we dingen doen die andere mensen schaden. Ook geeft het een gerust gevoel, waardoor we meer dingen durven te wagen, en ook kunnen wagen. Gaat het mis, dan zullen mensen die ons aardig vinden zich immers in  onze miserie verplaatsen en ons helpen.

Heroïne als ontaarde endorfine
Ons lichaam maakt endorfinen aan om ons bij pijn of inspanning beter te laten voelen. Zo voorkomt het lichaam dat we altijd pijn vermijden. Endorfinen grijpen in op het beloningscentrum van ons brein en laten ons pijn negeren. Uit de onrijpe vrucht van de papaverklaproos wordt opium gewonnen, het gedroogde melksap. De farmacologisch actieve stof hierin, morfine, is een krachtige pijnstiller, maar sterk verslavend omdat deze chemisch sterk lijkt op endorfinen, dus ook op het beloningscentrum van de hersenen werkt.

Heroïne, dat door chemici uit morfine wordt bereid, werkt nog veel sterker en verslavender: de twee extra CH3CH2-groepen laten heroïne sneller de bloed-hersenbarrière passeren. Het gevolg: veel mensen werden verslaafd aan deze drug, met jarenlange ellende, vaak zelfs de dood, tot gevolg.

Zelfmedelijden als ontaard medelijden
We hoeven niet over ons te laten lopen: we hebben dezelfde rechten en plichten als andere mensen. Voor jezelf opkomen, omdat je onrechtvaardig of oneerlijk behandeld wordt is terecht. Of als we om hulp vragen als we deze echt nodig hebben. Anders wordt het als we medelijden met onszelf krijgen. We voelen ons beter, maar tegen een hoge prijs.

De gevolgen van zelfmedelijden
Het gevaarlijkste gevolg van zelfmedelijden is dat je je neerlegt bij de tegenslag. Hierdoor blijf je in de tegenslag zitten. Ook ga je minder van jezelf eisen. Je wilskracht, je mentale spier verslapt. Je gaat geloven dat ellende natuurlijk is en daardoor ga je ellende ook opzoeken in plaats van positiviteit in je leven te  zoeken. Ook worden andere mensen op een gegeven moment moe van je.

Humor: het beste medicijn
De beste manier om zelfmedelijden te overwinnen is om jezelf en de ellende te lachen. Vaak zijn er onverwachte positieve kanten aan een tijdelijke tegenslag. De manager in de WW heeft nu eindelijk de tijd om wat goede boeken te lezen. Een ziekte las kanker is afschuwelijk om door te maken, maar laat patiënten vaak wel wijzer en met een sterkere wilskracht achter, als ze de strijd tegen kanker winnen. Je vriendenkring wordt uitgedund, maar dan weet je meteen wie je echte vrienden zijn die je door dik en dun blijven steunen.