Privacy. Een groot goed, vinden velen. Is dat terecht? Of zouden we per saldo beter af zijn, als er minder privacy was?
Culturen zonder privacy
We staan er niet bij stil, maar privacy is minder vanzelfsprekend dan het lijkt. Wij zijn bijna de enige diersoort met privacy. Hier in het westen is privacy erg belangrijk. Niet-westerse culturen kennen doorgaans veel minder privacy dan westerse culturen. Waar de islamitische cultuur een middenpositie inneemt – zeer sterke privacy wat betreft de contacten tussen vreemde mannen en vrouwen, weinig privacy voor andere contacten – speelt het leven bij andere niet-westerse culturen zich doorgaans grotendeels op straat af.
Voor- en nadelen van privacy
Privacy schept vrijheid. In de privesfeer zijn dingen mogelijk, die in het openbaar afkeuring opwekken of zelfs strafbaar zijn. Daardoor kunnen prive dingen worden uitgeprobeerd, die publiekelijk ondenkbaar zijn. Ook kunnen fouten in culturele normen en overheidsregels worden omzeild en gecorrigeerd. De privesfeer biedt ook een ontsnappingsplek aan vaak verstikkende sociale normen en waarden. Vooral in autoritaire samenlevingen, waarin eer en aanzien erg belangrijk zijn is de behoefte aan privacy daarom groot. Zo ook onder de elite, die zich liever niet in het zicht van het grote publiek aan indiscreties schuldig maakt.
Privacy heeft ook nadelen. Kwetsbare individuen worden niet beschermd in gebieden waar privacy heerst. Gewetenloze misdadigers maken hier vaak misbruik van. In private ruimtes kan de wet worden overtreden. Hoewel veel wetten onzinnig zijn – denk dan bijvoorbeeld aan de draconische Opiumwet, zo ook octrooi- en auteursrechtwetten – zijn er ook wetten die de gezondheid en mensenrechten beschermen. Kindermisbruikers en terroristen gun je uiteraard hetr liefst zo min mogelijk privacy. De reden dat overheden graag naar deze misdadigers verwijzen om de privacy in te kunnen perken.
Privacy wordt steeds meer technisch onhoudbaar
Detectoren worden steeds kleiner, goedkoper en gevoeliger. Steeds kleinere, goedkopere en krachtiger computers kunnen bruikbare gegevens uit ruis en ogenschijnlijk willekeurige patronen filteren. Samen betekenen deze twee ontwikkelingen, dat er een einde komt aan onze klassieke ideeen over privacy, hoe vervelend dit ook klinkt. En is.
Zogeheten slimme meters kunnen aan de elektronische handtekeningen van apparaten precies zien, wanneer u de magnetron aanzet of de geluidsinstallatie. Richtmicrofoons kunnen uit de minieme verplaatsing van de ruit door geluidsgolven een gesprek hoorbaar maken. De kleinste cameras zijn minder dan een millimeter groot. Erg handig voor de nieuwste spionagedrones, die zo groot zijn als een fors insect.
Bent u zwanger? Grote kans dat de machine learning module van uw online kruidenier dat eerder weet dan u, op grond van uw veranderde aankooppatroon.
Hoe zal de maatschappij veranderen?
Wetten die niet te handhaven zijn, zullen uiteindelijk verdwijnen. Het is technisch bijna onmogelijk om alle mogelijkheden voor spionage te ontwijken. Daarom kunnen we het niet al teveel verwachten van nieuwe wetgeving. Waarschijnlijk zal er een cultuuromslag komen. Filmpjes van naakte tienermeisjes, bijvoorbeeld, zullen in de toekomst niet meer zo schokkend zijn als nu. We zien hier al de eerste voorbeelden van. Het grote voordeel is dat hiermee chantagemiddelen verdwijnen. Hierdoor zullen er minder levens verwoest worden. Ook zal het schaamtegevoel zich meer richten op dingen die werkelijk belangrijk zijn, zoals het begaan van corruptie, leugens en fraude. Wel betekent dit, omdat de maatschappij steeds meer te privédomein zal opslokken, dat onze normen en waarden en onze overheid op een veel hoger niveau zullen moeten komen dan nu. De misdaden van de toekomst zullen verfijnder en geraffineerder, maar daardoor niet minder destructief zijn dan de misdaden van nu.