Ook een computerprogramma kan denken, Maar bestaat het dan ook?

Leven we in een Matrix-achtige schijnwereld?

De gedachte is hallucinerend. Leven we in een virtuele wereld, geschapen door een technisch zeer geavanceerde beschaving? Volgens sommige filosofen is de kans hierop groter dan dat we in een echte wereld leven. Wat is de kans dat we in een Matrix-achtige wereld leven zonder het zelf door te hebben?

Ook een computerprogramma kan denken, Maar bestaat het dan ook?
Ook een computerprogramma kan misschien ooit denken, Maar bestaat het dan ook?

Ik denk dus ik ben
Deze bekende uitspraak van de Franse filosoof René Descartes uit de zeventiende eeuw is het enige houvast dat we hebben om objectief vast te stellen dat we bestaan. Wat we ook zijn: een grijze gelei in onze schedel, een onsterfelijke ziel, een onderdeel van een computerprogramma ergens in een onbekend heelal – dát we bestaan in de een of andere vorm is zeker. Al kan dat bestaan een illusie zijn, zoals Boeddha stelde. Het probleem is dat je deze techniek niet bij anderen kan toepassen. Je kan niet de gedachten van anderen lezen – al kom je met lichaamstaal en psychologisch inzicht behoorlijk ver.

Leven we in een computerwereld?
We weten nu dat computers krachtig genoeg kunnen worden om virtuele werelden te scheppen. Iedereen die wel eens een grafisch realistisch computerspel heeft gespeeld, is als het ware in een wereld binnen onze wereld gedoken. Computers nemen nog steeds heel snel toe in capaciteit en rekenkracht. In de middellange tot verre toekomst zal het ‘originele’ universum gevuld zijn met talloze virtuele beschavingen. De kans is groot dat deze virtuele werelden bewuste wezens zoals jij en ik zullen bevatten. Opmerkelijk genoeg stellen boeddhisme en hindoeïsme dat we in een dergelijke virtuele wereld leven.

Volgens filosoof Nick Bostrom van de universiteit van Oxford die dit argument voor het eerst gebruikte, is het heel wel mogelijk dat onze realiteit in feite een simulatie is, die door wezens uit een verder gevorderde beschaving wordt gerund. Het is voor ons vrijwel onmogelijk om uit te vinden of we in een simulatie leven. Alleen als de systeembeheerder van de virtuele wereld – laten we hem God noemen – besluit zijn bestaan kenbaar te maken, bijvoorbeeld door een grote tekst voor onze ogen te laten zweven met de tekst: je leeft in een computersimulatie, zouden we er volgens Bostrom achter komen dat we in een virtuele wereld leven. Een andere optie is dat we door de operators worden geüpload naar een lichaam in hun realiteit.

Hoewel we waarschijnlijk geen bewijs te zien krijgen – dat zou immers de simulatie verpesten – kunnen we mogelijk wat hints vinden die ons aanwijzingen kunnen geven. Inconsistenties, storingen in de realiteit en dergelijke. Als een stel derderangs programmeurs een haastklus afronden zie je daar onvermijdelijk de tekens van.

Econoom Robin Hanson denkt dat die kans vrij klein is. Zodra hier bewijzen van opduiken, zullen de systeembeheersers de simulatie resetten en de sporen uitwissen. Anders is het spelletje immers over – alhoewel ik me voor kan stellen dat het spelletje dan juist veel interessanter wordt…

Zombiewereld
Hanson denkt dat er veel meer kleinschalige simulaties dan grootschalige simulaties zijn. Hij denkt dat hij de enige persoon is die in deze simulatie leeft. Alle andere mensen zijn poppen, zombies als het ware. Ik geloofde dit op een gegeven moment toen ik negen was. Alleen is het extreem inefficiënt om alleen voor een proefpersoon een complexe wereldsimulatie op te zetten – voor mij het argument om deze gedachte opzij te zetten. Het is dan veel slimmer om er veel meer proefpersonen in te zetten. Zo veel moeilijker is dat niet – tenzij je belevingswereld zo beperkt als die van de gemiddelde econoom is natuurlijk.

Inbraak in de hersenen
Nu zijn we in staat de gedachten van mensen enigszins te lezen met hersenelektrodes en dergelijke. Maar helaas: we weten niet welke ervaring iemand ondergaat als een bepaalde hersengolf wordt geprikkeld. Al zou je dan in theorie hersengebieden kunnen scannen zodat je weet welke hersengebieden betrokken zijn bij het verwerken van de brain wave. Is dat het genotscentrum in de hypofyse, dan zijn de associaties duidelijk anders dan als het centrum dat  angst en pijn wekt, is geprikkeld. Weinig subtiel, maar zo krijg je wel een ruwe indruk. Onze toegenomen kennis van de hersenen impliceert ook dat mogelijk ook wijzelf zombies zijn. Maar dan toch. Uiteraard zullen onze gedachten terug te voeren zij op een of andere fysische “bedrock”. Dat maakt onze gedachten en onze gevoelens niet minder reëel. Wat de bron van onze complexiteit ook is, we zijn complex en die complexiteit is reëel. Wij denken, dus we bestaan.

Meer info
Simulation Argument

23 gedachten over “Leven we in een Matrix-achtige schijnwereld?”

  1. Alles wat we ervaren is slechts een plaatje in ons bewustzijn dat (waarschijnlijk) gegenereerd wordt door de hersenen. Dat geldt voor wat we zien, horen, voelen enz.
    We ervaren dus niet de echte wereld. Wat er ook buiten is, het is totaal anders dan dat we ervaren.
    Zo zijn er bijv. geen kleuren in de echte wereld, maar slechts elektromagnetische straling.
    Zelf denk ik dat het mogelijk is dat we leven in een simulatie, hoewel ik die kans niet zo groot acht (laten we zeggen 10%).
    Wat naar mijn mening waarschijnlijker is dat we leven in een schijnwereld die op een natuurlijke manier is ontstaan. Je zou kunnen zeggen een werkelijkheid die alle kenmerken heeft van een simulatie zonder dat er iemand achter de knoppen zit.

  2. Georganiseerde stof, die uit interacties met de omgeving, informatie verwerkt en opslaat, als basis voor nieuwe interacties met deze omgeving. We zijn niets bijzonders, maar vinden het nodig om bijzonder gevonden te worden. Deze laatst beschreven eigenschap hebben we weer nodig in de natuur, om daarmee een hiërarchische positie te bereiken, die onze voortplanting en voedselvoorziening als individuen verzekeren moet. Wijzelf zijn het, die dergelijke betekenissen aan onszelf toekennen, teneinde een bevredigende positie te bereiken, in een hopeloze strijd om zelfbevestiging. In een evenwichtige zelfbevestiging vinden we rust, tot we botsen met andere rust zoekende organismen, die ten koste van andermans hiërarchische rust, proberen te parasiteren. Er zijn op aarde bijna geen levensvormen, die deze strijd niet voeren. Het is een geëvolueerd programma, waarvan ikzelf denk dat het een voorwaarde voor het leven als organische vorm zelf is. We kunnen om deze reden dan ook geen matrix zijn, het programma is karakteristiek voor stofgebonden organismen zoals wij. Alle voorwaarden en interacties, zijn gemotiveerd en alleen zinvol voor organismen.

  3. Deze wereld is een zeer gevanceerde holografische 3D projectie.
    Onze zintuigen zijn zeer beperkt om ons een gevoel van realiteit te geven.
    Als we de wereld konden ervaren zoals hij werkelijk is dan zouden we zien dat het een energetische interdimensionale projectie is. En dat de ik die dit waarneemt zich niet hier bevindt. Vraag je maar eens af wie of wat je werkelijk bent, of waar je bewustzijn zich bevind.
    Dan zullen de meest mensen zeggen boven in hun hoofd.
    Boven in je hoofd bevind zich de pijnappelklier die zich bevind in een kleine ruimte met vloeistof. In deze vloeistof bevinden zich kristallen waarmee we interdimensionale communiceren met onze hogere zelf.

    Kan hier uren over schrijven, maar denk dat dit de meeste al boven de pet gaat.
    Maakt niet uit, wees kritisch, geloof niks ;)

  4. Ik geloof dat wij geestelijke wezens zijn die tijdelijk mens ‘spelen’ maar niet dat de wereld en alle materie niet echt zijn.
    Wel kunnen we meer invloed uitoefenen op de ons omringende materie dan we ons kunnen voorstellen.
    Zo’n trucje als Jezus uithaalde met water in wijn veranderen of over water lopen is volgens mij helemaal geen onzin maar een verfijnde goochelshow met materie.

  5. Ik denk dat we langzamerhand in een 1984-achtige samenleving terechtkomen.
    Het nieuws wordt gefilterd en bewerkt, voordat het wordt vrijgegeven. We worden banggemaakt voor rampen en vijanden (Al Qaeda). Het verleden wordt veranderd waar we bijstaan.
    De economie wordt rooskleuriger voorgesteld dan zij zich ontwikkeld.

    De vraag is of visionair.nl deel uitmaakt van dit complot ;-)
    Of is visionair.nl een gevolg van al die indoctrinatie en manipulatie?

    1. Volgens mij zijn we redelijk onafhankelijk, Hans. Er zijn islamitische fundamentalisten die er uitermate nare ideeën op na houden en daarvoor willen moorden. Ook naast al Qaeda, denk aan de taliban, al-Shabaab in Somalië, de (door Gadaffi opgerichte) Janjaweed. En daar besteden we aandacht aan.
      Ik ben in meerdere islamitsiche landen geweest en weet dat veel islamieten er nogal enge ideeën op na houden.

      1. Germen, de laatste 2 zinnen waren een plaagstootje.

        Ik doel niet alleen op de Islam, maar ook op zaken als klimaatverandering, zeespiegelstijging, Mexicaanse griep, overgewicht, AIDS.
        Bangmaken werkt heel goed om de bevolking in het gareel te houden (zie 1984)

  6. Je hoeft hier eigenlijk niet bang van te worden. Ik was eerst ook bang, maar toen besefte ik dat er helemaal niks veranderd aan mijn leven voordat ik dit wist. En iedereen, laat je niet bang maken! Leef zoals jij het wilt, leef hoe jij altijd heb geleefd en hoe jij vindt dat jij goed leeft. Laat dat niet veranderen nu je dit hebt gelezen.

  7. Ik denk eerlijkgezegd niet dat wij in een simulatie leven tenminste het is natuurlijk maar net hoe je het bekijkt kleuren worden bijvoorbeeld ook door onze hersenen omgezet in iets wat wij kennen maar om dat nou meteen een simulatie te noemen, ik denk dat we het met een korreltje zout kunnen nemen. Maar of het nou een schijnwereld is of niet als wij met zijn alle als mensen plezier hebben waarom zou je er dan nog achter willen komen???

Laat een reactie achter