Verklaart een puntmutatie in een enkel gen de snelle sprong in hersenmassa tussen Australopithecus en Homo ergaster?

Grote hersenen door één enkele mutatie

Een verandering in één enkel gen verklaart waarom onze hersenschors zo enorm groot is, en dus waarom we zo veel slimmer zijn dan apen. Dat blijkt uit onderzoek van de Yale School of Medicine.

Verklaart een puntmutatie in een enkel gen de snelle sprong in hersenmassa tussen Australopithecus en Homo ergaster?
Verklaart een puntmutatie in een enkel gen de snelle sprong in hersenmassa tussen Australopithecus en Homo ergaster?

Wij mensen dragen allen genen van meerdere erfelijke ziekten. Elk gen komt dubbel voor (heeft twee allelen, zegt een bioloog). De meeste genen die erfelijke ziekten veroorzaken zijn recessief: ze worden alleen actief als er geen dominante variant van het gen aanwezig is. Eén van deze genen is centrosomaal NDE1, dat de ernstigste vorm van microcefalie (extreem kleine hersenen) veroorzaakt. In Turkije, Saoedi-Arabië en Pakistan wordt veel binnen de familie getrouwd, waardoor de kans groot is dat zeldzame recessieve genen als NDE1 bij elkaar komen. Dat is gebeurd bij Turkse(1), Saoedische(2) en Pakistaanse(1) families. De kinderen in deze families hebben hersenen die tien keer zo klein zijn als normale hersens. Wat ook opvallend is, is dat de grote hersenen en vooral de hersenschors extreem klein is.

Bij al deze families werd vastgesteld dat het om hetzelfde gen ging. Onderzoekers denken hierom dat de eerste mensachtige ook door een enkele mutatie in dit gen veel grotere hersens heeft gekregen. Deze eerste echte mens, de echte Adam (of Eva) moet een nogal eenzaam bestaan hebben gehad. Hij of zij moet een enorme voorsprong hebben gehad wat betreft plannen en vooruitdenken, wat er vermoedelijk toe leidde dat zijn of haar afstammelingen zich al snel tot nieuwe succesvolle hominide soort hebben kunnen ontwikkelen. Inderdaad vindt er in de menselijke evolutie een raadselachtige, plotselinge sprong plaats van de ontwikkeling tot een mensachtige hersengrootte. Homo habilis heeft bijna twee keer zoveel hersens als zijn onmiddellijke voorganger, Australopithecus afarensis.

Bronnen
1. M. Bakircioglu et al., The Essential Role of Centrosomal NDE1 in Human Cerebral Cortex Neurogenesis. American Journal of Human Genetics (2011)
2. S. Alkuraya et al., Human Mutations in the NDE1 Cause Extreme Microcephaly with Lissencephaly. American Society of Human Genetics (2011)
3. Science Daily

5 gedachten over “Grote hersenen door één enkele mutatie”

  1. hé, wat raar dat ik hier geen enkele reactie op dit superinteressante artikel lees!!
    Dit artikel werd in de rechter bovenhoek aanbevolen onder LEES OOK.
     
    Een verandering in één enkel gen behoeft slechts verklaard te worden om onze,
    sorry jullie overgang van aap naar mens aan te tonen; te bewijzen!
    Nou, we hebben toch uitstekende laboratoria? We hebben toch genoeg apen?
    Deze enkelvoudige genverandering, mutatie moet toch wel te reproduceren zijn?
    Of niet soms??
     
    Kijk, die eeuwig voortgaande degeneratie, ook van de hersenen, door die enge  centrosomale NDE1, met die ernstige microfalie tot gevolg, ja, die past wel in mijn ervaring met de wereld om mij heen.
    Maar die ene kleine benodigde verandering – we kunnen hem dan toch ook nog een aantal keren bij de bestaande mensen toepassen?, teneinde ons nóg slimmer te maken? –  ja, die evolutie, die moeten we dan nu toch zo maar voor het grijpen kunnen hebben?
     
    Jammer dat het gesprek op zulke cruciale momenten dan altijd stopt, naar mijn bevinden…….

  2. Als ik het artikel moet geloven werd op een gegeven moment 1 mens met een groter brein geboren terwijl de rest allemaal kleinere breinen had.
    Ik vind dit moeilijk om te geloven. Over het algemeen verlopen evolutionaire processen geleidelijk.
    Ben het met Ben eens dat dit punt best aanleiding zou kunnen zijn voor enige discussie.
    Overigens soms beschouw ik mezelf als een zeldzame (menselijke) mutatie dus wie weet heeft het proces zich in 1957 herhaald. Helaas heb ik mezelf niet voortgeplant………..

Laat een reactie achter