Nederland

Het tekort aan betaalbare huizen is een schijnprobleem. We hebben zowel de technologie als de hulpbronnen om huizen voor ver onder de 100.000 euro te bouwen.

Het heersende regime-Rutte heeft dan weer wat minder aandacht voor de mensenrechten van de eigen inwoners. Dat zien we onder meer bij het brute optreden tegen demonstranten die zich uitspreken tegen het coronabeleid, en bij demonstraties voor betaalbare huizen: het Woonprotest. Waarmee we op wonen als mensenrecht komen. In het door Nederland ondertekende verdrag EVRM is in artikel 8 het recht op een privéleven en gezinsleven (en hiermee woonruimte) vastgelegd. Ook in het Universele Verdrag van de Rechten van de Mens, artikel 25, is het recht op woonruimte met zoveel woorden vastgelegd:

Everyone has the right to a standard of living adequate for the health and well-being of himself and of his family, including food, clothing, housing and medical care and necessary social services, and the right to security in the event of unemployment, sickness, disability, widowhood, old age or other lack of livelihood in circumstances beyond his control.

Universele Verdrag voor de Rechten van de Mens, artikel 25

Betaalbaar huis voor iemand met een minimuminkomen: een berekening

Aan de andere kant moet een huis natuurlijk wel het liefst zonder subsidie gebouwd kunnen worden. Als we er van uitgaan dat 30% van het inkomen besteden aan wonen redelijk is, en het minimumloon 1600 euro per maand netto is, dan komen we dus uit op 1600 x 30% = 480 euro per maand. Willen we dat wonen ook voor iemand met een bijstandsuitkering betaalbaar is, dan daalt dit bedrag tot rond de 300 euro per maand. Op dit moment zijn de huren van huizen veel te hoog in het grootste deel van het land.

Alleen dankzij huursubsidie, die tot 40-50% van de huurprijs bedraagt, kunnen mensen met een laag inkomen nog huren. Als we uitgaan van een koophuis zonder hypotheekrenteaftrek en een historische gangbare hypotheekrente van 4% per jaar, dan komen we bij een aflossingsvrije hypotheek uit op een maximaal hypotheekbedrag van x = (480 * 12) / 4% = € 144 000. Moet het bedrag ook afgelost worden in 30 jaar, dan daalt dit bedrag tot € 99 602. Voor mensen die van een uitkering op bijstandsniveau rond moeten komen daalt dit bedrag tot € 62 251. Voor deze berekening is de annuïteitformule gebruikt.

Kan dat, een eenpersoonshuis voor onder de 100.000 euro?

Ja. Op dit moment zijn er volwaardig bewoonbare vakantiehuizen te koop die ruim onder de 100.000 euro k.k. liggen. Het gaat hier om woningen die voorzien zijn van cv, keuken, badkamer en twee slaapkamers. Iets grotere prefab woningen worden aangeboden voor rond de 100.000 euro. Hier op Visionair.nl hebben we al geregeld aandacht besteed aan slimme uitvinders en architecten die nog goedkopere huizen ontwikkeld hebben. Hoe kan het dan dat de gemiddelde verkoopprijs van een huis in Nederland boven de 300.000 euro ligt? Wat is het verschil tussen een vakantiehuisje bij Coevorden en een vergelijkbaar woonhuisje in de Randstad, waar je vier keer zoveel voor betaalt? Wat is de “factor X” die huizenprijzen de hoogte in jaagt?

Kunstmatig gecreëerde schaarste

Het antwoord: kunstmatig gecreëerde schaarste. Huizen zijn niet zo duur omdat het zo moeilijk of duur is om huizen te bouwen, maar omdat de politiek kunstmatige schaarste qua bouwgrond creëert. Voor een deel is dat begrijpelijk – ruimte is schaars in Nederland – voor een deel is het een ernstige misdaad tegen het fundamentele mensenrecht op wonen. “We” vinden in Nederland dat bij een nieuw huis een groot stuk grond hoort. Dit, terwijl de meeste mensen de grootste moeite hebben om hun tuin te onderhouden – de reden dat de betegelde tuin steeds meer oprukt. Die tuin kan dus ook wel minder, en aangevuld worden met een dakterras. En we kunnen ook prima de hoogte en de diepte in. Zo wordt een huis opeens veel betaalbaarder, want als je vloeroppervlakte 30 vierkante meter (met 20 vierkante meter tuin, en je huis een kelder plus drie verdiepingen heeft, kom je in totaal op 120 vierkante meter woonoppervlakte.

Niet voor niets zijn Amsterdamse grachtenpanden hoog en smal, waardoor je veel huis per meter straat kwijt kan. En gezien de absurde bedragen die voor deze grachtenpanden neer worden geteld, zijn de bewoners hier blijkbaar best wel blij mee.

Grondquotum per 1000 inwoners

Er is volgens onderzoek een tekort van een slordige 300.000 woningen. Als we 50 vierkante meter per huis, plus 50 vierkante meter infrastructuur (wegen, parken) rekenen, dan is er dus in Nederland in totaal 30 miljoen vierkante meter bouwgrond (30 km2) Erg veel is dit niet, we praten hier over iets minder dan 0,1 procent van de oppervlakte van Nederland. Op dit moment investeren we erg veel in het opleuken van de Randstad. Zo heeft Utrecht, vindt het gemeentebestuur, een peperdure metrolijn nodig. Kostprijs: een slordige 4 tot 5 miljard. Want dan horen ze er helemaal bij. Het is natuurlijk slimmer om in Flevoland en de kop van Noord-Holland, en eventueel aan de Markermeerdijk, huizen te bouwen. Zo verminder je de druk op Utrecht en kunnen we deze miljarden in onze zak houden. Als we in de rest van Nederland, waar nog best veel ruimte is, her en der strategisch wat plukjes huizen neerzetten, kunnen we de Randstad ontlasten.

Een alternatief is iedere gemeente een huizenquotum op te leggen.

Er is voldoende koopkrachtige vraag naar huizen. Mensen kunnen nu zonder problemen vele tonnen ophoesten voor huizen. Het is daarom niet nodig hier extra geld voor uit te trekken. Integendeel, dit kan de overheid zelfs veel geld opleveren. Mede omdat door de lage huizenprijzen de hypotheekrenteaftrek niet meer nodig is. De overheid kan goedkope leningen tegen euribor plus een procent of twee verstrekken aan jonge starters.