contant

Overal in de mainstream media duiken artikelen op waarin het afschaffen van contant geld wordt geplugd, of juist bekritiseerd. Het lijkt er nu op, dat het financiële establishment de oorlog heeft verklaard aan contant geld. Hier hebben de overheid en de banken een aantal goede redenen voor, dezelfde redenen die voor een onderdaan contant geld juist erg belangrijk maken.

Rogoff en Buiter: schaf contant geld af
De invloedrijke Amerikaanse politiek econoom Kenneth Rogoff pleitte in 2014 voor het afschaffen van contant geld[1]. Contant geld, aldus Rogoff, kan namelijk niet onderworpen worden aan negatieve rente, een geliefde techniek van centrale bankiers om de onderdanen aan het uitgeven te zetten en zo de economie op te peppen. Een honderd-eurobiljet blijft een honderd-eurobiljet. Ook wordt contant geld gebruikt voor illegale zaken, zoals drugshandel en witwassen van geld.
Ook Rogoffs Nederlandse kompaan, de (hier wegens zijn tumultueuze buitenechtelijke relatie vooral bekende) politiek econoom en bankdirecteur Willem Buiter, vindt dat contant geld snel afgeschaft moet worden [2]. Volgens Buiter had de effectieve rente volgens de zogeheten Taylor Rule verlaagd moeten worden tot -6% tijdens de economische crisis van 2008-2014, en heeft de Fed dat alleen niet gedaan omdat spaarders hun geld dan massaal op hadden genomen.

Bezit contant geld steeds meer een misdaad
In bijna elk land is het bezit van grote hoeveelheden contant geld strafbaar. In Nederland ligt deze grens bijvoorbeeld op tienduizend euro. In Frankrijk wordt in de tweede helft van 2016 een wet van kracht, die betalingen met meer dan duizend euro contant verbiedt. In Spanje, Italië en Griekenland zijn al langer dergelijke wetten van kracht. Er zijn sterke aanwijzingen, stelt een politiek econoom die al eerder de ineenstorting van de Sovjet-Unie en de kredietcrisis van 2008-2014 voorspelde, dat straks alle contante betalingen illegaal worden[3].

Is het afschaffen van contant geld een goed idee?
Het visionaire gezichtspunt vereist dat we alle ideeën het voordeel van de twijfel geven. Hoe weerzinwekkend een idee op het eerste gezicht ook lijkt. Uit het oogpunt van het bestrijden van kruimelmisdaden is het afschaffen van contant geld zonder meer een goed idee. Het aantal bankberovingen in Zweden, waar nog slechts één bank contant geld accepteert, is met bijna negentig procent gedaald. Een Zweedse bankrover moest onverrichterzake vertrekken, toen er in de bank geen kroon contant geld aanwezig bleek.

Totale almacht voor de overheid
Elektronisch geld heeft voor overheden en banken een aantal grote voordelen. Om te beginnen is elektronisch geld niet anoniem. Dat betekent, dat de banken en de overheid precies weten, wie aan wie betaalt. Ten tweede is elektronisch geld niet in handen van u, maar in handen van de bank (die weer in de greep is van de overheid). Wil de overheid een lastige onderdaan volkomen lamleggen, dan is een enkel telefoontje naar de bank voldoende. Deze persoon kan vervolgens niets meer kopen of verkopen en verandert in een paria. Ook het innen van belastingen is erg makkelijk. Er kan van elke bankrekening vrij eenvoudig elk willekeurig bedrag afgeschreven worden. Vrije jongens zijn plotseling niet zo vrij meer, als voor elke handeling een bankrekening nodig is.

Grote criminelen ontspringen overigens wel de dans. Zo kan je een truststructuur oprichten in bijvoorbeeld Panama. Dit is een stichting volgens Angelsaksisch recht, die jouw belangen behartigt. De grap is dat je op papier niets bezit. En wat je niet bezit, daar hoef je ook geen belasting over te betalen. De uitdaging is uiteraard om je bezit ongezien in de trust over te hevelen, maar een slimme jongen (of meid) weet daar wel oplossingen voor. Zo kan je je bezittingen voor een appel en een ei overdoen aan de trust, die je vervolgens belastingvrije uitkeringen doet. Het einde van contant geld zal aan deze legale fraude geen einde maken.

Bronnen
1. Kenneth Rogoff, Cost and benefits to phasing out paper currency, 2014
2. Lorcan Ross Kelley, Citi Economist says it might be time to abolish cash, Bloomberg.com,2015
3. The London Meeting To End Cash, Armstrong Economics, 2015