libië

Gadaffi heeft niets te verliezen. Met dank aan de westelijke moraalridders.

Gadaffi heeft niets te verliezen

Wie al nog niet overtuigd is van de incompetentie van de huidige politieke leiding in Europa en de Verenigde Staten, krijgt nu de bewijzen op een presenteerblaadje. Door alle vluchtwegen voor Gadaffi af te snijden en de man zelfs voor het internationale gerechtshof te dagen, heeft de Europese elite het recept voor een bloedbad geschapen.

Libië: totale vernedering van de NAVO
Libië is net als eerder Afghanistan bepaald geen hoogtepunt van NAVO-optreden. Sommige NAVO-landen, waaronder Duitsland, mengen zich heel verstandig niet in dit wespennest. Andere landen, waaronder Nederland, moeten wel halfhartig meedoen om in Amerikaanse ogen geloofwaardig te blijven en om de oliebelangen van Shell in het nieuwe Libië veilig te stellen. België (nota bene in de oorlog geloodst door een demissionair kabinet), de VS, Frankrijk en Groot-Brittannië bombarderen wel. De effectiviteit is opmerkelijk gering. De opstandelingen slagen er niet in uit hun bolwerken in het oosten en Misrata te breken. Er ontstaat een patstelling: in de delen van het land waar Gadaffi nog aanzienlijke steun onder de bevolking heeft, blijft hij heer en meester.

Gadaffi vervolgen als oorlogsmisdadiger is enorme blunder

Gadaffi heeft niets te verliezen. Met dank aan de westelijke moraalridders.
Gadaffi heeft niets te verliezen en groeit uit tot held. Met dank aan de westerse hypocriete moraalridders.

Dit werd gevolgd door nog een noodlottige fout. De VS, Engeland en Frankrijk hebben nu in de Veiligheidsraad er doorheen gedrukt dat Gadaffi wordt vervolgd als oorlogsmisdadiger. Ten eerste hebben ze hiermee hun manoeuvreerruimte (net als die van Gadaffi) teruggebracht tot nul. Ze kunnen niet meer terug; gaan onderhandelen met een oorlogsmisdadiger betekent totaal gezichtverlies. Voor Gadaffi is het er nu erop of eronder. Als hij wint, kan hij zijn olie met gemak verkopen aan de nieuwe supermachten China of India en draait hij de gehate westerlingen een enorme loer. Als hij verliest, weet hij dat hij de rest van zijn leven op de vlucht moet. Alleen in Libië zelf is hij veilig. Geen wonder dus dat Gadaffi doorvecht. Ook zijn aanhangers hebben vuile handen. Ze weten dat de opstandelingen hun bloed wel kunnen drinken en uiterst gewelddadig zijn, dus kijken wel uit om over te lopen.

Ten tweede toont dit in de ogen van veel niet-westerlingen terecht weer de hypocrisie aan van de NAVO. Potentaten die veel ergere dingen hebben gedaan dan Gadaffi, denk aan de moordzuchtige Saleh en het regime van Bahrein, worden door het westen gesteund: Saleh omdat hij Al Qaeda aanpakt en zo de Saoedische olievelden beschermt, de Bahreinse emir omdat hij Iran weghoudt van het strategisch uiterst belangrijke eiland vlak voor de kust van het grootste (Saoedische ) olieveld ter wereld.

De manier waarop Gadaffi de NAVO het nakijken geeft, wekt dan ook veel sympathie bij niet-westerlingen. Bij zijn ondergang bereikt Gadaffi dus eindelijk waar hij zijn hele leven van heeft gedroomd: de held van de Arabische en de derde wereld worden.

Twee mogelijke uitkomsten
De opstandelingen zijn een ongeregeld leger. De NAVO kan dit conflict alleen winnen door grondtroepen in te zetten of in het geheim huurlingen te laten vechten. De eerste optie zal veel slachtoffers eisen onder de NAVO-troepen. De laatste optie is moeilijk geheim te houden. Een andere optie is een regionaal staatshoofd dat een gezworen vijand is van Gadaffi (en dat zijn er nogal wat) het leger in laten zetten. Ook hier zitten de nodige haken en ogen aan, denk aan het non-interventieprincipe. Ook is er voor andere regionale grootmachten, de geplaagde Egyptenaren mogelijk uitgezonderd, geen strategisch belang om Gadaffi onder de voet te lopen.

De laatste optie is dat Gadaffi het conflict voldoende lang weet te rekken. Economisch zitten de westerse landen in grote moeilijkheden, terwijl de economie in opkomende landen snel groeit. Het binnenlandse verzet in NAVO-landen tegen de kostbare en dodelijke bombardementen zal toenemen. Als Rusland, China of India in het geheim of openlijk Gadaffi steunen, kunnen ze hiermee meerdere strategische doelen bereiken: zowel verzwakking en gezichtsverlies van het machtige westen als de nodige economische voordelen.

De afgang van de NAVO in Libië is zo langzamerhand compleet.

Libië: de totale vernedering van Europa

Zelfs na meer dan een maand bombarderen, het totaal uit zijn verband rukken van het VN-mandaat en het verspreiden van de nodige doorzichtige leugens, zit Gadaffi nog steeds vast in het zadel. Deze les is Midden Oosten potentaatjes niet ontgaan.

Gadaffi, een dictator in zijn nadagen
Muammar Gadaffi is, net zoals zijn collega-dictators in de Arabische wereld, een weinig aangenaam heerschap. De man bood zijn volk een redelijk hoge levensstandaard, waardoor Libië het rijkste land van Afrika werd. Rechten van vrouwen en religieuze minderheden zijn naar islamitische maatstaven in Libië vrij goed geregeld (zij het niet zo goed als in buurland Tunesië). Hij bedacht zijn eigen politieke filosofie. Minder plezierig liep het af met Gadaffi’s vele politieke vijanden, zoals mensenrechtenactivisten en de fundamentalistische Afghanistan-veteranen in Benghazi. Gadaffi bleek ook niet vies van het sponsoren van terroristische groepen. Ook is de fervente islamist Gadaffi de grondlegger van de moordzuchtige Janjaweed, die in Darfur miljoenen mensen over de kling heeft gejaagd en heeft hij actief het islamiseren van Afrika bevorderd.

Met rust laten was beter geweest
Het regime van Gadaffi liep al op zijn nadagen. De man is nu ruim voorbij zijn pensioengerechtigde leeftijd, is volgens sommige bronnen behoorlijk aan het dementeren en zou binnen een paar jaar opgevolgd worden door een van zijn zoons. Zoals gebruikelijk in de islamitische wereld (in feite is Libië net als Syrië een de facto koninkrijk met erfopvolging, de enige stabiele regeervorm in islamitische landen).
Kortom: wijsheid is hier de man te laten zitten en subtiel druk uit te oefenen om wat meer respect voor mensenrechten te tonen, voor zover haalbaar in een feodaal islamitisch land als Libië. Al te humanitair bewogen leiders worden in de autoritair georganiseerde, collectivistische islamitische wereld al snel als zwak gezien.

De afgang van de NAVO in Libië is zo langzamerhand compleet.
De afgang van de NAVO in Libië is zo langzamerhand compleet.

NAVO steeds meer een papieren tijger
Nu een groot deel van het land in puin is geschoten, wordt het tijd de balans op te maken. Vele weken van NAVO-bombardementen hebben de greep van Gadaffi op zijn land niet verzwakt. De frontlijn ligt in grote lijnen nog steeds zo als weken geleden. In strategische termen is dit een enorme blamage. De luchtmacht van de op Duitsland na, drie machtigste Europese landen (met substantiële Amerikaanse steun) is niet in staat om een dictator van een landje met misschien zes miljoen inwoners te wippen. Maandenlange training door de beste militaire instructeurs heeft slechts een rebellenleger opgeleverd dat niet in staat is een deuk in een pakje boter te slaan, laat staan om Gadaffi’s bij elkaar geraapte leger te verslaan. Kortom: het militair afschrikwekkende vermogen van de NAVO, althans het Europese deel daarvan, is  in diskrediet gebracht.

NAVO steeds ongeloofwaardiger
Ook de oorlogspropaganda van de NAVO wordt steeds meer onderuit gehaald. De theorie als zou Gadaffi een eenzame gek zijn die door het volk massaal wordt gehaat, blijkt niet te kloppen. Grote delen van de bevolking staan, zo blijkt, nog steeds achter hem. Zelfs internationale sancties bleken niet te werken. Ook beweringen over massaverkrachtingen door Libische troepen kunnen volgens Amnesty niet hard gemaakt worden. Vermoedelijk is dit de reden dat de rebellen nu in het geheim worden voorzien van een grote hoeveelheid wapens en nieuwe uniformen.

Als Gadaffi’s regime het overleeft en de Amerikanen door geldgebrek hun militaire paraplu over Europa terugtrekken, is de kans niet denkbeeldig dat de volgende militaire actie op Europees grondgebied plaatsvindt. Het zal niet de eerste keer in de geschiedenis zijn…

Japans standbeeld van de legendarische Chinese strateeg Sun Tzu

Is een menselijk schild gebruiken immoreel?

De omstreden Libische leider Gadaffi plaatst als we NAVO- en VN-waarnemers moeten geloven, soldaten en wapens in en op doelen als moskeeën, ziekenhuizen en scholen. Militair gesproken is dat heel verstandig, maar ethisch gezien twijfelachtig. Maar geldt hetzelfde niet voor oorlogen?

Japans standbeeld van de legendarische Chinese strateeg Sun Tzu
Japans standbeeld van de legendarische Chinese strateeg Sun Tzu

De mythe van de schone, rechtvaardige oorlog
Oorlog voeren betekent proberen door middel van georganiseerd, grootschalig geweld een doel bereiken. Er is sprake van een continuüm tussen een burenruzie die uit de hand loopt tot een wereldoorlog. Ergens wordt arbitrair de lijn getrokken tussen gewapende onlusten en oorlog. Over oorlogen houden sommige goedbedoelende mensen, ook militairen die beter zouden moeten weten, er nogal vreemde ideeën op na. Een oorlog moet op een slagveld worden uitgevochten zonder burgers in de buurt. De ideale oorlog volgens generaals lijkt dus op de woestijnveldslagen zoals bij Tobroek in de Tweede Wereldoorlog of operatie Desert Storm, die vrijwel in onbewoond gebied plaatsvonden. De realiteit is uiteraard anders. Oorlogen hebben tot doel strategisch belangrijke objecten in handen te krijgen. Grote steden en dichtbevolkte gebieden zijn haast per definitie strategisch belangrijk, omdat dit ook de gebieden zijn waar de meeste politieke macht, rijkdom en hulpbronnen geconcentreerd zijn.

Enkele wijsheden van Sun Tzu
In de periode van de Strijdende Staten werd China geteisterd door nietsontziende generaals die geen middel schuwden om te winnen. Zo liet een dubbelspion zijn handen afhakken om de vijand met valse oorlogsplannen om de tuin te leiden. De legendarische klassiek-Chinese strateeg Sun Tzu leefde in deze bloedige tijd en wist dus uitstekend waar hij het over had. Oorlog is geen kinderspelletje, maar een catastrofe. Niet voor niets heeft hij in zijn wereldberoemde boek De kunst van het oorlogvoeren uiteengezet dat de beste oorlog, geen oorlog is en dat de beste strateeg wint zonder zijn leger in te hoeven zetten. Oorlogen zijn volgens Sun Tzu geen voortzetting van de diplomatie met andere middelen, zoals Von Clausewitz stelt, maar een uiterste middel. Voor oorlog kiezen terwijl er nog andere middelen openstaan is dus immoreel.

Gadaffi staat op dit moment met de rug tegen de muur. Hij heeft niets te verliezen. Er is geen land dat hem wil opnemen en er zijn heel wat buitenlandse staatshoofden die een appeltje met de man te schillen hebben. Er is al mee gedreigd hem voor het internationaal strafhof te slepen. Hij heeft dus maar een keus: doorvechten, als de megalomane persoonlijkheid en politieke ambities van de man hem al anders hadden doen besluiten. Door alle schepen achter Gadaffi te verbranden, heeft de anti-Gadaffi coalitie volgens Sun Tzu een kardinale fout begaan. In twee strategemen raadt hij aan om respectievelijk de tegenstander altijd  een uitweg te geven en voor het eigen leger alle ontsnappingsmogelijkheden af te snijden als de uitkomst van een bepaald gevecht cruciaal is.

Menselijk schild
Door burgers als menselijk schild te gebruiken pleegt Gadaffi een oorlogsmidaad, zeggen velen. Echter: ook oorlog is een misdaad als deze voorkomen kan worden. Een groot deel van het land is nu in puin gelegd met twijfelachtig nut. In feite ontstaat zo de de-facto situatie die we reeds voorzien hadden: een opsplitsing van Libië in twee staten. Dit doorvoeren is, zo lijkt het, de meest geëigende weg om verder  bloedvergieten te voorkomen. Maar misschien was dat al die tijd al het plan. Eén van de eerste dingen die in Benghazi gebeurde was namelijk het oprichten van een centrale bank

De Libische bevolking leeft geconcentreerd in twee gebieden: Tripolitanië en Cyrenaica.

Verdeel Libië onder in twee staten

Geografisch bestaat Libië uit twee delen: Tripolitanië (het westelijke kustgebied) en Cyrenaica die het grootste deel van de geschiedenis ook twee aparte provincies of rijken vormden. Het opsplitsen van Libië in twee staten heeft de nodige voordelen.

De Libische bevolking leeft geconcentreerd in twee gebieden: Tripolitanië en Cyrenaica.
De Libische bevolking leeft geconcentreerd in twee gebieden: Tripolitanië en Cyrenaica.

Libië is een enorm, maar dunbevolkt land waar de meeste mensen in maar twee kleine gebieden wonen: het waterrijke Tripolitanië, rond de hoofdstad Tripoli, en Cyrenaica, rond Benghazi en Tobroek. De rest van het land, Fezzan, bestaat uit woestijn met een handjevol oases in het zuiden. De burgeroorlog in Libië golft heen en weer tussen de twee grote bevolkingsconcentraties in het land. Zodra de aanvoerlijnen van één kant te lang worden, legt deze het af. Een steeds groter deel van het ooit zeer welvarende land wordt in puin geschoten – door Gadaffi, door de opstandelingen en door NAVO-vliegtuigen: de zogeheten vredesbombardementen, dat laatste vanzelfsprekend met een nobel doel.

Volgens de main stream media is Moeammar Gadaffi een eenling, een knotsgekke en bloeddorstige dictator die zijn volk wil uitmoorden en zijn de opstandelingen nobele, naieve idealisten die een democratie naar westers model voor ogen hebben. De werkelijkheid is, zoals wel vaker, anders dan de media doen voorkomen.

Gadaffi
Gadaffi heeft het nodige bloed aan zijn handen. Hij steunde diverse terroristische groeperingen en trad bloedig op tegen dissidenten in binnen- en buitenland. Ook de burgeroorlog toont aan dat Gadaffi niet terugschrikt voor een mensenleven meer of minder. Hierin is hij echter geen uitzondering en zelfs naar Noord-Afrikaanse  maatstaven vrij mild. Denk bijvoorbeeld aan de gewaardeerde bondgenoten van het westen, wijlen koning Hassan II van Marokko die buurland Sahara onder de voet liep (en duizenden dissidenten liet verdwijnen), het tirannieke Saoedische bewind of Saddam Hussein die meer dan een miljoen doden op zijn geweten heeft. De man heeft zijn zakken aanzienlijk gevuld, maar heeft zijn volk hierin redelijk mee laten delen.

Gadaffi is een eigengereide man die een eigen, unieke politieke filosofie heeft ontwikkeld waarin socialisme en de islam zijn samengevoegd tot wat hij de “Derde Weg” heeft genoemd. De enorme olie-inkomsten en de geringe bevolking van Libië maakten dat hij zijn aandacht verlegde naar het buitenland. Buiten Libië deed hij zijn best om de islamisering te bevorderen. Zo was hij in Darfur de grondlegger van het Islamitische Legioen, wat later de moordzuchtige Janjaweed zou worden en liet overal in Afrika grote moskeeën verrijzen. Zijn steun aan terroristische groeperingen en revolutionaire retoriek maakten hem weinig populair bij de westerse grootmachten. Op middelbare leeftijd werd hij iets gematigder en deed hij afstand van zijn massavernietigingswapens, waardoor steeds meer westerse leiders over hun bezwaren heenstapten en een plek op de lucratieve Libische markt probeerden te veroveren. Ze waren echter niet vergeten wat hij in het verleden heeft gedaan. Vandaar dat ze de kans om van lastpost Gadaffi af te komen met beide handen aangrepen.

De islamistische achtergrond van veel rebellen
Cyrenaica is al decennia lang een hotbed voor islamisme. Een groot deel van de Al Qaeda-strijders komt uit dit gebied. Islamisme blijkt een geschikte ideologie om zich af te kunnen zetten tegen Tripolitanië en Gadaffi. Weliswaar is Gadaffi zlf een fervente islamist en Arabische nationalist, maar Gadaffi voerde enkele vernieuwingen door, zoals vrouwenrechten en het moderniseren van de sharia (w.o. het afschaffen van lijfstraffen voor vergrijpen als diefstal en overspel), die in de ogen van fundamentalistische soennieten ongehoorde ketterij vormen. In tegenstelling tot Gadaffi zelf hebben de rebellen geen gezamenlijke ideologische achtergrond. De berichten van de laatste weken wijzen op een steeds grotere invloed van islamistische elementen.

Twee islamisten maken onderdeel uit van de Libyan National Transition Council: Abd al-Hakim Hasidi, Al Qaeda Afghanistanveteraan en Al-Amin Bilhaj, lid van de Lioische afdeling van de Moslimbroederschap en betrokken bij een extremistische islamistische groep in Groot-Brittannië die nu naar Benghazi af is gereisd. Kortom: krijgen de rebellen in Cyrenaica de controle over heel Libië, dan betekent dit waarschijnlijk dat het land een islamistischer staat wordt.

De voordelen van het opdelen van Libië
Libië kent nu al de facto twee infrastructuren met eigen oliehavens,verzorgingsgebieden en dergelijke. De animositeit tussen beide delen is groot. Daarom is het verstandiger het land in twee stukken op te delen. Daarmee stopt de burgeroorlog. Gadaffi moet veel minder olieinkomsten verdelen over een relatief grote bevolking (driekwart van alle Libiërs woont in het westen, terwijl de olieproductie maar een derde van het totaal is), waardoor hij nauwelijks geld overhoudt voor woeste avonturen. Eventueel kan een van zijn wat minder extremistische zonen, zoals Sayf ul-Islam Gadaffi,  de macht overnemen. Diens grote overschrijftalent bewijst dat de man in tegenstelling tot zijn vader niet erg creatief is, een groot pluspunt voor een puppet dictator.

Het oosten van het land is wel een probleem, maar ook hier geldt dat er veel geld zal moeten worden gestoken in het opbouwen van een nieuwe overheidsbureaucratie en het opbouwen van de vele vernielde huizen en gebouwen. Wel is een permanent probleem dat er grote hoeveelheden wapens in handen van schietgrage islamisten vallen. Dit zal de regio zwaar destabiliseren. Aan de andere kant, daar heeft Gadaffi zelf ook al behoorlijk aan meegeholpen…

De lichte, zoete Libische olie is voor Europa wat onversneden heroïne voor een junk is.

Laten we het eens over olie hebben

De lichte, zoete Libische olie is voor Europa wat onversneden heroïne voor een junk is.
De lichte, zoete Libische olie is voor Europa wat onversneden heroïne voor een junk is.

Meer dan driekwart van de Libische olie, ongeveer 1 miljoen vaten per dag, is bestemd voor de Europese markt. Het is dan ook begrijpelijk dat Europa heel snel de normale gang van zaken wil herstellen. Een langslepende burgeroorlog in Libië kan de Europese economie ernstig schaden. Europa kan niet maandenlang met 1 miljoen vaten olie minder toe. De snelle besluitvorming in de Veiligheidsraad is heel begrijpelijk.

Saoedi-Arabië heeft de produktie wel wat opgeschroefd, maar die zware Saoedische olie moet van verder komen en we kunnen er minder benzine en kerosine uithalen. We hebben er niet zoveel aan.

‘We’ hebben ervoor gekozen om de opstandelingen een handje te helpen om Khadaffi te verjagen. Daarmee hoopt Europa op de sympathie van de ‘toekomstige machthebbers’ in Libië. Als wij hen helpen in de burgeroorlog, dan zullen zij straks zo snel mogelijk de toevoer van de lichte zoete Libische olie aan Europa herstellen.

lees verder op Cassandraclub