muziek

14edo: als zeven noten niet voldoende zijn

Laat een reactie achter / Filosofie, Ideeën, Psychologie / /

Wat is 14edo? De westerse muziek is gebaseerd op een octaaf van zeven noten. De achtste noot, is de noot waar het volgende octaaf begint. Hiertussen liggen vijf “half-tonen”. In feite dus twaalf tonen.

Octaven

Natuurkundig gezien, is een noot van een octaaf hoger, een twee keer zo korte geluidsgolf. Dus een toon van 300 Hz (trillingen per seconde) klinkt een octaaf hoger dan een toon van 150 Hz.

De ‘oer-toonladder’ is de pentatonische toonladder. Deze komt overal ter wereld voor. Er zijn mineur- en majeuroctaven.

14edo

Maar dit is echter maar een kleine greep aan de enorme keuze die we hebben in alternatieve toonladders. Want, waarom bijvoorbeeld niet een noot tussen C en C# (cis)? Of een toonladder met 14 (14edo) of 20 (20edo) noten?

Om deze composities af te spelen is een standaard keyboard niet geschikt. De wiskundige en componiste Elaine Walker ontwikkelde daarom keyboards met afwijkende toonafstanden.

Elaine Walker met een van haar verticale keyboards. Hiermee kan ze 14edo en andere toonladders verkennen.
Elaine Walker met een van haar verticale keyboards. Hiermee kan ze 14edo en andere toonladders verkennen. Bron: uitsnede van ziaspace.com

De kern van creativiteit is “knoppen” te zien, waarmee je dingen kan veranderen. Zoals de vanzelfsprekendheid, waarmee we uit gaan van het westerse octaaf. Walker draaide aan de tot nu toe ondenkbare knop. Namelijk de knop, hoe we een octaaf in stukjes verdelen. Door deze ontdekking legde Walker een wereld van nieuwe, grensverleggende muziek open.

Hieronder een stuk van de componiste, gebaseerd op een octaaf van 14 noten.

Ellipse (14edo) | Elaine Walker | Four-Momentum

Elaine Walker was door de covid-19 epidemie thuis opgesloten. Voor velen een ramp, maar voor Walker een kans om eindelijk rustig te kunnen werken. Ze leefde zich daarom helemaal uit in exotische muziek die, anders dan atonale muziek, wiskundige regelmaat kent. Daarom klinkt deze best wel plezierig in de oren.

Iets vrolijker is deze 14edo muziek.

2020 PATREON | Tetradecahedron (14edo) | Elaine Walker | Four-Momentum

Wat natuurlijk vragen oproept. Zoals, kunnen wij mensen leren om van alternatieve toonschalen te genieten? En ook, wat voor muziek zouden andere dieren mooi vinden? Of aliens? En ook, hoe werkt muziek in op ons brein?

Meer opmerkelijke composities op haar website ZIAspace.

14edo: als zeven noten niet voldoende zijn Meer lezen »

Wordt muziek het nieuwste hackinstrument? Wellicht, als deze uitvinding van Intel groot gaat worden.

Is nieuwe muziek nog wel mogelijk?

9 reacties / Analyses, Wetenschap / /

Afgelopen week is op de nationale televisie de compositie van het Koningslied gepresenteerd door de maker ervan: John Ewbank. Veel mensen herkenden meteen al een ander lied erin en al gauw werd Ewbank beschuldigd van vermeend plagiaat. Ook een Nederlandse band doet een claim dat er opvallende gelijkenissen zouden zijn met een nummer dat deze band heeft geschreven. Ewbank ontkent plagiaat en geeft aan dat hij het Koningslied geheel onafhankelijk heeft geschreven. Het nummer wordt in ieder geval niet aangepast.

Maar hoe is dit mogelijk? Is het nog wel mogelijk om originele composities te blijven schrijven? Het is moeilijk om hier een goed antwoord op te geven. Wel is het mogelijk om een antwoord te geven op een soortgelijke vraag.

Will We Ever Run Out of New Music?
In een video van de populaire YouTube-kanaal Vsauce wordt het antwoord gegeven op de vraag: Will We Ever Run Out of New Music?

Als eerste wordt het aantal mogelijke unieke variaties van een audiobestand met een lengte van 5 minuten uitgelegd. Dit is een bijna niet te bevatten maar toch eindige hoeveelheid. Het zegt echter nog niets over de hoeveelheid unieke muziekstukken of liederen die er mogelijk zijn. Om dit aantal te verminderen, worden er bepaalde aannames gedaan om een realistische benadering te krijgen. Dit aantal is nog groot genoeg om 100 auteurs, 248 jaar lang, elke seconde een nieuwe melodie te laten schrijven. Het is ook vele malen groter dan het totaal aantal bekende nummers en melodieën. Dus je kunt wel stellen dat het wiskundig bekeken het bijna onmogelijk is om geen unieke melodie te maken.

Maar als dit waar is? Waarom zijn er dan zoveel gemeenschappelijke overeenkomsten tussen veel liedjes? Waarom lijken ze regelmatig hetzelfde te klinken? In de video worden hiervan enkele voorbeelden gegeven. Ook wordt er de Australische band The Axis of Awesome genoemd die een video hebben gemaakt waarin wordt gedemonstreerd dat 40 bekende liedjes weinig variatie kennen. Alle 40 liedjes maken gebruik van dezelfde 4 akkoorden. Ook de site Sounds Just Like is interessant om te bezoeken. Het laat zien welke (bekende) liedjes op elkaar lijken.  Het lijkt erop dat we een voorkeur hebben voor bepaalde patronen en dat componisten zich steeds weer laten beïnvloeden door bestaande liedjes om nieuwe liedjes te maken.

Ook tekstueel is weinig variatie te vinden in het metrum. Er bestaat in het Engels hier een speciale term voor: common metre. Het wordt in veel popliedjes en andere populaire liedjes gebruikt. In bijvoorbeeld het bekende kerstliedje ‘O dennenboom‘ is dit metrum weer terug te vinden.

Verder blijkt dat muziek een bepaalde complexiteit dient te hebben om voor het menselijk brein interessant te zijn. Het moet niet te simpel zijn en ook weer niet te gecompliceerd.  Zoals eerder opgemerkt lijken we steeds weer aan bepaalde muziekpatronen en melodieën een voorkeur te geven. Alsof het herkenbaar moet blijven. Muziek mag over het algemeen niet teveel afwijken van datgene wat we al kennen. Hoewel er meer dan voldoende mogelijkheden zijn om compleet nieuwe muziek te componeren.

Will We Ever Run Out of New Music?

Genoemde links video
The Axis of Awesome: 4 Chords Official Music Video
Everything is a Remix
Mix and Match Lyrics
Sounds Just Like

Is nieuwe muziek nog wel mogelijk? Meer lezen »

Video: travel through the ergosphere

1 reactie / Ideeën, Ideeën en techniek, Universum / /

Componist van filmmuziek Simon Wilkinson voegde een fraaie, buitenaardse muziekcompositie samen met spectaculaire beelden van de Hubble Space Telescope. Dit inclusief artist impressions van dubbelsterren, zwarte gaten en dergelijke.  Wan je voor enkele minuten op de plek waar iedere visionair van droomt – de eindeloze uitgestrektheid van het universum, waar zelfs de aarde wegvalt als een stofje tegen de oneindige uitgestrektheid van vele lichtjaren grote  gasnevels en sterrenstelsels.

Dark Ambient Space Music: Through The Ergosphere by Simon Wilkinson

De ergosfeer is het gebied rond een ronddraaiend zwart gat, waarbinnen energie aan het zwarte gat is te onttrekken. Bij een stilstaand zwart gat vedwijnt de ergosfeer. De sound track van Wilkinson is in hogere kwaliteit tegen betaling van 99 eurocent hier te downloaden.

Video: travel through the ergosphere Meer lezen »