republiek

In de Gouden Eeuw heette Nederland de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In die tijd legden de Nederlanders de basis van de Industriële Revolutie. Nu zitten de Nederlanders opgescheept met een koningshuis. Waarom eigenlijk?

Nederland als apenkolonie
Het koningshuis is in Nederland mateloos populair. Vooral de charmante brokkenpilote Máxima Zorreguieta, net als de voormalige majesteit dochter van een foute vader, wat een natuurlijke band tussen beide dames schepte, slaagt er in de harten van de op koninklijk gebied weinig verwende oranjeklanten te stelen. De reden is vermoedelijk dat de meeste mensen de behoefte hebben aan iemand om tegen op te kijken. De invloedrijkste familie in de stam. Hierdoor voelt de onnatuurlijk grote mensenstam Nederland toch als een vertrouwde apenkolonie. Wat dat betreft is er weinig verschil tussen de Nederlanders en de Samburu in Ethiopië (al zijn de Samburu een stuk gastvrijer). Zelfs in de door-en-door republikeinse Verenigde Staten zien we dat de familie Kennedy een dergelijke sociologische rol speelde. Klaarblijkelijk is hier sprake van een elementair menselijke behoefte. Waarom dan toch een einde aan dit psychologisch belangrijke mechanisme en invoering van een republiek?

Wat is de nationale aard van Nederland?
Nederland, althans het kerngebied Holland zeker, is een drooggelegd moeras in de delta van twee grote rivierenstelsels. Op het eerste gezicht lijkt het een onmogelijkheid om in een drassig moeras een welvarend land te vestigen. Dit kregen de Nederlanders dan ook alleen voor elkaar door een groot vermogen tot samenwerking en lange-termijn denken te ontwikkelen. Samenwerking is nodig om zeker te stellen dat het gemeenschappelijk drooggelegde moeras niet onderloopt. Haantjesgedrag is dan wel het allerlaatste wat je kan gebruiken. Alleen als iedereen in de groep bereid was zijn eigen belang ondergeschikt te maken aan dat van de groep als geheel, maakte deze onderneming een kans.
Het droogleggen van meren als de Beemster en de Purmer was een taaie klus, zeker met de primitieve middelen (windmolens) van die tijd.  Ook brachten landerijen soms pas na de tweede generatie welvaart. Kortom: dit vergde een ongekende mate van lange-termijn denken.
In deze tijd werden de kernwaarden van Nederland in de nationale psyche vastgelegd. Deze kernwaarden van Nederland zijn: samenwerken van gelijken en lange-termijn denken. Erg creatief zijn Nederlanders doorgaans niet, dat is te afwijkend van de middenmoot, maar in samenwerken en handel zijn ze meesters.

Koningshuis on-Nederlands
Hiermee is de natuurlijke bestuursvorm voor Nederland een republiek. Toch is er een einde gekomen aan de republiek. De reden is de Napoleontische bezetting en daarna het congres van Wenen, dat besloot dat Frankrijk een sterke bufferstaat in het noorden nodig had om in toom gehouden te worden. Erg veel op met democraten hadden de deelnemers aan dat congres (met de guillotines van de Franse Jacobijnen en Napoleon’s veldtochten nog vers in het geheugen) niet. Dus werd besloten het koninkrijk der Nederlanden te scheppen, bestuurd door de overigens kundige vorst Willem I. Kortom: een in feite wezensvreemde bestuursvorm werd door buitenlandse mogendheden aan de Nederlanders opgelegd.

In de Republikeinse tijd was Nederland een centrum van innovatie en ondernemingslust. Met de troonsbestijging van  Willem I kwam het initiatief meer bij de vorst, en na Thorbecke (1848) de regering te liggen. Er ontstond een centralistische staat, die veel taken van de ondernemers overnam. De passieve mentaliteit van veel Nederlanders dateert  van deze tijd. In de negentiende eeuw was Nederland een armoedig gebied, waarbij een groot deel van bijvoorbeeld de Amsterdamse burgerij in armoede leefde. Pas na de terugdringing van de invloed van het koningshuis en het opkomen van meer democratische instituten, begon de welvaart weer toe te nemen.

Op dit moment zien we dat het koningshuis en gelieerde oranjefielen een verstikkende invloed uitoefenen op dit land. Neem bijvoorbeeld de Raad van State, waarin veel vriendjes van de majesteit zetelen of zetelden. Een republiek, waarin het primaat bij de bevolking ligt, zou voor een verfrissende schoonmaakbeurt in de politiek zorgen. Hierbij zou ook zeer kritisch gekeken worden naar allerlei verdragen waarbij nu onaanvaardbaar veel soevereiniteit overgedragen is aan Brussel en andere internationale organen.